🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
حەزرەتی مەولەوی لەم تاکە شێعرەدا شێوازی نووسین زۆر بە جوانی شی دەکاتەوە و ئەڵێ:

پەنج بییەن وە شەش، شەش ڕوو کەر نە پەنج
حەریر نە مابەین بییەن گەوهەر سەنج


------------------------------------------------- حەریر: ئاورێشم، مەبەست لێ نووسە((قاقەز)). گەوهەرسەنج: گەوهەر ڕێکخەر

واتەی شێعرەکە: پێنچ پەنجەکەم لەگڵ پێنووسەکەی دەستم‌دا بوون بە شەش و ئەم شەشە ڕوویان کردووەتە پێنج پەنجەکەی ترم، لێ نووسەکەیش لە بەینی ئەم دوو دەستەم‌دا بووە بە گەوهەر ڕێکخەر.
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁


#پایز
#جەمیل_مه‌عرفه‌تیان

پاییز
خەمنامەی هەڵ کورمانی پەپوولەیە
بە دەم تەوافی مەرگەوە
لاپەڕترین پەنایە بۆ تەنیایی
پاییز
ڕۆمانسی ترین کۆڕەوی پەرەسێلکەیە لە یاخی بوون
حەماسی ترین شیعری شاعیرە لە شێت بوون
ڕیازەتی سروشتە لە کەشمەکەشەکانی مەرگ و ئەبەدیەت
ئەو تەماحانەی خولیا خولیا
مێشکی شەهوەت تەژی لە هەڵفڕن ئەکەن؛ بەرەو
ناکاوەکانی شەوەزەنگ
بۆ ناو ئێرەییەکانی یەک نەبوون
لە سەر جەستەی هەلاهەلا بووی
چارەنووس.
پاییز
بەهارترین وەرزی ساڵە بۆ گەردوون
خۆشەویست ترین ڕیسالەتی خوایە بۆ یەک بوون
مۆسیقایە و حەسبول ئەمر "نەوڕەسیەتی" ئێمەیە
بۆ دەسپێکی سەرەوبەرەی حیکایەتەکانی ئەوینداری و پێکەوە بوون
بو من و تۆش
دەستەبەری دوا خە‌ونەکانی تاهەتایە و
ئانتی دابڕانی ناکامی و ئاوسا بوونەکانی زەمهەریر؛ لە سەر:
شەریعەت و مەراقی خۆشەویستیمان.
من و تۆش
نەرم و نیان؛ سرک و ڕەوک؛ وەک کزەبا؛ وەک ڕەشەبا؛ پاییز ئەمانبەسێتەوە
شەڕاشووی ئەم شەڕگەی شەوەزەگەین
قەستەسەری ئەو تەماحە ڕەشەین؛ پاییز خۆران ئەی درمێنن بۆ ئاشقان.
ئێمە
میرات بەری پاییزین
دوو سەماکەر؛ لە مۆسیقای بلاوێنی دەمەو بەیانی پاییزی
دوو عەزرەتی لە ئێوارەنی عەتراژنی دوا باران. .
دوو سەودایی
دوو قەلەندەر بە دەمامکی زەردەخە‌نەی شەوانی بێ کۆتایی
تەبا لەگەڵ چمۆڵەکانی لاگری
دوو لانەواز لە سەر دڵی ئاوێنەکانی ڕابردوو
ئەو ئاوێنەی دەلاقە بوو بۆ خەونەکانی داهاتوو.
ئێمە فێر بووین
هەرەسی خۆمان لەگەڵ ڕەنگامەیی پاییزدا یەک بخەین
کاریزمای پاییز بە شەرەفی بارانەوە گرێ بدەین و
لە سەر تارمەی ئێوارانەوە سترانی ئەبەدیەت بڵێینەوە.
ئێمە ویقاری ئەو بارانە ئەنووسین کە نوێژی جوانەمرگی گەڵاکان لە سەر پشتی "با"دا ئەبەستێت و
لە ژێر شکۆی ئاسمانەوە ئایەتی فەنابوون ئەگرمێنێ.
ئێمە دوو باڵین لە پاییز
فاکتێ لە ئەوین و ڕێژنە بارانێ لە وەفا
بەرنگارین ئێمە لەگەڵ کودەتاکانی تاریکیدا
دژین بەرانبەری ساختەچیان؛ ئەوانەی مەمکی درەخت ئەبڕن. .
کۆڵان خوێن پڕژێن ئەکەن و جاڕی ڕەشەساڵ ئەدەن وپاییز قەرەنتینە ئەکەن.
ئێمە شەرای لە ئاگر بەدەرین؛ شیری ڕقین بۆ ساڕێژی ئەو تاعوونە
ئێمە خاوەندی ئەم میراتەین.
دڵ بە گوڵم
ئێمە هەرگیز ڕادەستی ئەو دیکتاتۆرە نین
نۆچەی ئەو یاسایەنین لە تریبۆنی مەرگەوە بانگەشەی فەنابوون بکات
عەیبەتی ئەو تاعوونە نین ئەزەلیەتی ڕۆح بە پاییز پاکژ بکاتەوە.
من و تۆ
ئەمینداری ئەوینێکین؛ قوڵتر لە فەلسەفەی هەبوون؛ پاکتر لە دروشمی جاویدانەگی و بەرین تر لە دەریاکان و بێ سنوورتر لە ئاسمان.
خۆشەویستم
تۆ ئیمپراتیسمی ڕووناکی؛ هێمایێ لە پاکی و بێ ڕیاترین شیعری پاییز
ئه‌ی شاعیرانە ترین دزەی خودا لە سروشت تۆم گەڵا گەڵا دیتە سەما
نەوڕەس ترین پاییزی بێ گەردی خودا
ڕەنگاڵەترین دیمەن؛ وەک دانیشی
بەهار بەهار؛ گوڵێ؛ هەسارەیێ لە فەرشی ئاسمان چنی. . .
خۆشەویستم
"دڵارام"یت شەرابێکە ڕۆحی تینووم لە سەر باڵی ئەرخەیانیت ئەهاونێ و
پاییز پاییز لە سەر نیگای تەلیسماویت؛ لە ژێر چەتری قژی خاوت
ئەشنێتەوە و
گەڵاکانی بە بۆنی شێداری پرچت ئەنەخشێنێ و
پووڵەک ڕێژی جەستەی ئەکات. . .


#جەمیل_مه‌عرفه‌تیان
#پایز
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
🔶 قدر آدمایی که زود عصبی میشن رو بدونید

🔸اینا همون لحظه داد میزنن

🔸قرمز میشن

🔸قلبشون درد میگیره

🔸دستاشون میلرزه

🔸ولی واسه زمین زدنتون هیچ نقشه ای نمیکشن

🔸🔸🔸 اونا تمام نقشه شون همون عصبانیتشون بوده و تمام آدمایی که زود عصبانی میشن آدمایی هستن که رقیق ترین و صاف ترینند...
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

گفتم: لبت بگیرم بگذارمت بمیرم
لب غنچە کرد و خندید عمر دوبارەام داد

وفایی

@nawandi_adab_honar

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂


❣❣❣۱۲ نشانه اینکه عاشق شده اید:


۱- متن ها و اس ام اس های او را دوباره و دوباره می خوانید.

۲- وقتی با او هستید بسیار آهسته قدم می زنید.

۳- هر زمان که پیش او هستید، تظاهر به خجالتی بودن می کنید.

۴- وقتی به او فکر کنید، قلباتان تند تر و تند تر می تپد.

۵- زمانی که به صدایش گوش می دهید، بدون دلیل لبخند می زنید.

۶- وقتی او را تماشا می کنید، دیگر قادر به دیدن اطرافیانتان نیستید و فقط او را می بینید.

۷- شروع به گوش دادن به آهنگهای آرام می کنید.

۸- او همه فکر شما می شود.

۹- بوی او شما را به وجد می آورد.

۱۰- متوجه می شوید که زمان فکر کردن به او، همیشه به خود لبخند می زنید.

۱۱- حاضرید هر کاری برایش انجام دهید.

۱۲- هنگام خواندن این متن همواره فقط یک نفر در ذهن شما بود.


🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
ئەستێرەکەم ئەتۆیش سەیری ئەستێرەکان دەکەی

خۆزگە لە ئاسمان بوومایە
بەجێی دوو چاو بە هەزار چاو
سەیری ئەتۆم
بکردایە
ئاخ .......
بۆچی من داری گوێزم بۆچی لە قەراخی ڕێ چاندیانم
هەر منداڵێک تێ دەپەڕێت
بۆ گاڵتەیش بێ پلارێکم بۆ دەهاون

لاوەکان لق و پۆپی پڕ خێرم دەشکێننەوە.

ئەو پلارانەی بۆم ئەهاون وەک تەرزە و بارانن
ئێمەی درەخت هەرچەند باشترین بەریشمان بێت هەر بێ کەڵکە.



ئەفلاتوون
وەرگێڕ: مەهدی فەللاحی ڕۆستەمان "سەرمەس"
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
‍
❣❣دوست داشتنی ترین رابطه ها ؛
رابطه هایی دو طرفه اند
یعنی :
💞هردو می کوشند برای ادامه دار شدنش
💞هردو خطر می کنند
💞هردو وقت می گذارند
💞هزینه می کنند
💞هردو برای یک لحظه بیشتر در کنار هم بودن با زمان هم می جنگند!
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁

📢به‌م زووانه

🍂دێیتەوە🍃
🎤دەنگ: خوسره‌و ئه‌نساریان
📝شێعڕ: جەمیل مەعرفەتیان
😍چاوەڕوان بن

🆔 @nawandi_adab_honar

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁

پارچە هەڵبەستێکی تەڕ و پاراو لە شاعێری چەوساوەکان "سامی عەوداڵ"

قەلبی من گەر چەشنی لالە بێتو نەوتی تێبکەن
ئاگری دوژمن بێتە گیانم وەک چرا من پێ بکەن!
شەق شەقی کەن گۆشت و ئێسقان یەک بە یەک خوێی تێبکەن
بێ ترس من دێمە مەیدان حوکمە ئازادیم دەوێ،
گەر نەسووتێم و نەخنکێم چۆن هەژارم سەرکەوێ؟

نەچمە ناو جەرگەی هەژار و شان بەشانی وەک برا
روح و لاشەم ئیش نەکا بۆ میللەتێکی حەق خورا
بۆ شەوی پڕ ترس و تاریک من نەسووتێم وەک چرا
کۆمەڵی دامای هەژاران چۆن دەبینن بچنە پێش؟
لێم گەڕێن من با بسووتێم ببمە خاک و خۆڵەمێش!

ببمە خاک و خۆڵەمێش تاکو هەژارم پێ بگا
با بسووتێم بەڵکو گەنج و لاوەکانم تێ بگا
بێتە مەیدان خوێن بریژێ تا حەقی پێ بگا
با بزانێ غەرقی خوێنە کێ هەقی وی خواردووە؟
با لە بۆ هەق خوێن بڕێژێ، دەرچێ دوژمن تازووە!
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

سەرکەش و دۆڵ و دامانی هەرەس
بۆی شەوبۆ و چنوور با تۆ کەران مەس


#باقی سەفاری

@nawandi_adab_honar

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
ای صدای تو
استامینوفن

ای صدای تو
ماهی ها در عمق اقیانوس بازی می کنند
ای صدای تو
پشت دیوار زندان، کبوتری لانه کرده

ای صدای تو
از فراز کوه
رقص ناجوها(بلوط) را دیدن

ای صدای تو
پیکاسو،"پسری با پیپ"را بکشد

ای صدای تو
شنیدن صدای تو حد دارد
ای صدای تو
و نوح از هر موجودی جفتی را بر کشتی سوار کرد
اما کسی بود که هیچ جفتی نداشت

ای صدای تو
دکتر خونت را می گیرد
و تو به شیشه ی کوچکی نگاه می کنی
که خونت را در آن گذاشته اند
ای صدای تو باران
باران در دشت "برچی" نمی بارد

ای صدای تو
از پشت تلفن
صدای تو
تلفن
#آه_صدای_تو..

#الیاس_علوی

🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

من ئەڵێم:
پەپوولەیەك فڕی بە باڵی سەوزوسوورەوە
من ئەڵێم:
گوڵێ بەدەم شنەی شەماڵەوە بزەی بزووت
تۆ ئەڵێ:
چ بوو پەپوولەیەك فڕی
یانە سوورە گوڵ ، زەردە كەوتە لێوی ناسكی
من ئەڵێم:
هەتاهەتایە دەوری جوانییە.
"سوارە ئێلخانی زادە"

٭گه‌ڕان٭

له‌ ئامێزی سڕی سه‌رما

له‌ چڕنۆكی با ده‌ گه‌رێم

له‌ متمانه‌ی حه‌زی خۆما

بۆ نیسكاڵێ شا ده‌گه‌ڕێم

تۆ و هه‌نبانه‌ی پڕ له‌ توخمی شابایه‌كه‌ت

لێم ناگه‌ڕن

ده‌نا

بێ قوڵاخیش

له‌ مابه‌ینی چوار ته‌نووردا

بۆ متمانه‌ی نا ده‌گه‌رێم. ع.ح. 27سه‌رماوه‌زی ٩٥

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
ڪیژی نەرم و نیانی بەفر
داوێنی سپی ڪراسی
ڪلوو ڪلوو
به سەر هەرچی ڕەنگا ڕاخست
منیش جێگای شێعرێ تازەم
له داوێنی بووڪی زستان
بۆ دیتنی خەونێ داخست
بووڪی سپی پۆشی زستان؟!
له سەر ڕانت زۆر به تاسەی
خەوێڪی زستانه شەوم
بێڵا بنووم
بێڵا بنووم
با یه ڪ ڕەنگێڪ به ئەسپایی
پێ بنێته چاوی خەوم

ئیرەج_ڪاڪەیـے


🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

لەباتی خوێنی خۆم رازیم بە ماچێ
دەسا بیدە هەتا زیندووم و ماوم

#نالی


@nawadi_adab_honar

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
🍁
بەناوی خوڵقێنەری هونەر


"وەفایی یا حەریق"

لە دیوانەکانی دوو گەورە شاعێری گەلی کورد مامۆستایان "وەفایی" و "حەریق" غەزەلێکی تەڕ و پاراو، پڕ لە وشەی نوێ گەری، پڕ لە وشەی جوان و ناسک، پڕ لە وردە کاری و ئارایەی جوان و تەشبیهاتی نوێ و بە دەگمەن بینراو کە بەم جۆرە دەس پێ‌دەکات:

چاوەڕێی موژدەی نەسیمم تا لە گوڵشەن دێتەوە
بەڵکە فەرمایش بکا گوڵ بولبولم با بێتەوە

وا وەعیدی بەفری زستانە و فیراقم کەوتە دل
مەر بە بای وەعدەی ویساڵت کێوی دڵ ڕەش بێتەوە

بەر چاو ئەکەوێت کە بە داخەوە تاکوو ئێستا ڕوون نەکراوەتەوە ئەم غەزەلە بەرهەمی کام یەک لەو دوو شاعێرە گەورەیە.

پێش شی کاری لە سەر ئەم بابەتە باشتر وایە بگەڕێینەوە بۆ نێوەڕاستی سەدەی نۆزدەهەم و سەرەتاکانی سەدەی بیستەم و کورتە پیاسەیەک بکەین لە ژیان و بەرهەمی هەردوو شاعێری مەزن "وەفایی" و "حەریق"دا.

"وەفایی"

ناوی عەبدولڕەحیمی کوڕی مەلا غەفووری کوڕی مەلا نەسروڵڵایە. ساڵی ۱٨۴۴ لە شاری مەهاباد لە دایک بووە و ساڵی ۱۹۰۲ لە ڕێگەی گەڕانەوە لە وڵاتی حیجاز وەفاتی کردووە.

"ڕۆخساری شێعری"
کێشی شێعری وەفایی لەسەر بەحرەکانی عەرووزین وەک: هەزەج، ڕەمل، ڕەجەز، بەسیت و، موجتەس و.....

"ناوەڕۆکی شێعری"

۱. شێعری دڵداری و وەسفی سروشت لە لای وەفایی چووەتە ناویەکەوە، سروشت وەک هەوێنێک بۆ دڵداری بە کار دێنێ.
۲.وەسف و دڵداری وەک دوو مەبەستی سەرەکی لە شێعری کلاسیک‌دا لە لای وەفایی سەر بە خۆیی خۆیان پاراستووکە.
۳. پێداهەڵدان و شانازی لە شێعری وەفایی‌دا بەشێکی زۆری هەیە.
۴. له دیوانی وەفایی‌دا شێعری لاواندنەوە و ماتەمین بەدی دەکرێت.
۵. ئاماژە کردن بۆ هێندێ دیاردە و ڕووداوی کۆمەڵایەتی لە دیوانی وەفایی‌دا هەستی پێ دەکرێت.
٦. بڕێک دیمەنی قۆشمە و پێکەنین و خەیاڵ پڵاو لە دیوانی وەفایی‌دا بەرچاو ئەکەوێ.

"حەریق"

ناوی ساڵحی کوڕی مەلاماەسروڵڵایە لە ساڵی ۱٨۵٦ لە گوندی زێویەی ناوچەی سوورداشی سلێمانی لە دایک بووه. ساڵی ۱۹۰۹ لە شاری مەهاباد کۆچی دوایی کردووە و لە گۆڕستانی مەلا جامی نێژراوە.

"ڕوخساری شێعری"

حەریق لەسەر شێوەی عەرووز ڕوویشتووە. لە بابەت کێشەوە بەشی هەرە زۆری بەرهەمی حەریق لەسەر بەحری"هەزەج"ــه.
خاسیەتی شێعری حەریق ئەمەیە دوور لە وشەی بێگانە. خاوەنی هێندێ تەعبیری نوێ و جوان و داهێنراوە.

"ناوەڕۆکی شێعری"

سنووری ناوەڕۆکی شێعری حەریق لە لای هەموو شارەزاێیکی شێعر کێشراو و ڕوونە، لە ناو بازنەێیکی تەسک و بچووک حەشار دراوه.
بێ گومان حەریق ئەمەی بۆ ئەوە بووە لە بابەت لایەنی هونەرییەوە لە بەرهەمی شێعری‌دا سەرکەوتوو بێت لەبەر ئەمە گوێی بە مەبەستە کلاسیکیەکانی شێعری پێش خۆی نەداوە.
لە سەرووی هەموو شتێکەوە بایەخی بە دڵداری داوە دیارە ئەمە وەسفیش دەگرێتەوە.
شێعری حەریق ئەم چەن خاڵەی بە ڕوونی تێدا دیارە:
۱. شێعری ئایینی ۲. دڵداری و وەسف ۳. دڵداری زەمینی و ئاسمانی ۴. شێعر لە گیتی سۆفیزمی گیانیدا. ۵. شێعر لە گیتی حیکمەت و فەلسەفەدا.

بە کورتی ناوەڕۆک و ڕوخساری شێعری هەردوو شاعێری پایە بەرزمان بۆ دەرکەوت و زانیمان هەردوو شاعێر بە شوێنی نوێ‌گەری و شتی تازەوە بوون و ئەوەیشمان لە بیر بێ ژیانی هونەری هەردوو شاعێر بە جۆرێک لە سەردەمێک‌دا بووە.

ئێستەیش پێش ڕوون کردنەوەی ئەوە کە ئەم پارچە هەڵبەستە هۆنراوەی کام یەک لە دوو مامۆستای پایە بەرزی کوردەوارییە غەزەلی هەردوو مامۆستا ئەخەینە پێش چاوی خوێنەرانی هێژا

"وەفایی"

چاوەڕێی موژدەی نەسیمم تا لە گوڵشەن دێتەوە
بەڵکە فەرمایش بکا گوڵ بولبولم بابێتەوە

وا وەعیدی بەفری زستانە و فیراقم کەوتە دڵ
مەر بە بای وەعدی ویسالت کێوی دڵ ڕەش بێتەوە

میروەحەی زولفت لە دەوری ئاوری ڕووت بێ چلۆن
ئاگری عیشقت بە ئاوی چاوی من دەکوژێتەوه

سووچی زولفت بوو کە پەروانەی دڵم ڕووی کردە ڕووت
ئاگری وەسڵی شەم و پەروانە شەو دەکرێتەوە

خەتتی میهر و زولف و خاڵی حوججەتی موڵکی دڵە
نەقشی ئەو موهرە بە ئاوی "خۆڕخۆڕە" ناچێتەوە

دڵ له ترسی چاوی بوو ڕووی کردە مێحرابی برۆی
ئێستە بیستوومە لە چینی زولفی جێی نابێتەوە

کێوی هیجرت خستە سەر شان و دڵم پێی خستووە
تا نەگا دەستی بە زولفت زەحمەتە هەستێتەوە

سەد کەڕەت خستمتە گێژی مەهلەکەی بەحری فیراق
ئاخری قوللابی موژگانت دەرم دێنێتەوە

مەزرەعەی میهڕ و موحببەت توخمی وەسڵی شین نەکرد
گوڵ بە شادی دادەچێنم خاری غەم دەڕوێتەوە

خۆت دەزانی موددەتێکە سەیر و پا ماڵی جەفام
کەی وەکوو نەقشی قەدەم سەر نێمە ژێری پێتەوە؟

دڵ ئەوا کەوتۆتە زیندانی غەم و قوربانتم
تاێیکی زولفت بنێرە بەڵکە بۆم دەربێتەوە

تۆ خودا تاکەی لە تاریکی شەوی هیجرانی تۆ
دەستەوئەژنۆ دابنیشم، ڕەببی کەی ڕۆژ بێتەوە

بێ ئیشارەی "حکمه العین"ـی شیفات

نایە شیفام
خۆت دەزانی زامی دووری سەختە خۆش نابێتەوە

فیکری من چونکە دەقیقە عاشقی قەددی ئەوە
موو لە موو

گیراوە چ‌بکەم لێک جوێ نابێتەوە؟
٭٭٭

"حەریق"
چاوەڕێی موژدە

چاوەڕێی موژدەی نەسیمم تا لە گوڵشەن دێتەوە
بەڵکە فەرمایش بکا گوڵ بولبولم با بێتەوە

وا وەعیدی بەفری زستانی فیراقت کەوتە دڵ
مەر بە بای وەعدەی ویساڵت کێوی دڵ ڕەش بێتەوە

میروەحەی زولفت لە دەوری ئاتەشی ڕووت بێ، چلۆن
ئاگری عیشقت بە ئاوی چاوی من دەکوژێتەوە

سووچی زوڵفت بوو کە پەروانەی دڵم ڕووی کردە ڕووت
ئاگری وەسڵی شەم و پەروانە شەو دەگڕێتەوە

خەتتو و مۆری زوڵف و خاڵت حوججەتی موڵکی دڵە
نەقشی ئەو مۆرە بە ئاوی "خوڕخوڕە" ناچێتەوە

دڵ لە ترسی چاوەکەت رووی کردە مێحرابی برۆت
ئێستە بیستوومە لە چینی زوڵفی جێی نابێتەوە

کێوی هیجرت خستە سەر شانی دڵم پێی خستووە
تا نەگا دەستی بە زوڵفت زەحمەتە هەستێتەوە

سەد کەڕەت خستمتە گێژ و مەهلەکەی بەحری فیراق
ئاخری موژگانی قوللابت دەرم دێنێتەوە

مەزرەعەی میهر و موحەببهت توخمی وەسڵی شین نەکرد
گوڵ بە شادی دادەچێنم خاری غەم دەڕوێتەوە

خۆت دەزانی موددەتێکە گەردی پاماڵی جەفام
کەی وەکوو نەقشی قەدەم سەر نێمە ژێری پێتەوە

دڵ ئەوا کەوتۆتە زیندانی غەمت قوربانتم
تایەکی زوڵفت بنێرە بەڵکە بۆم دەربێتەوە

تۆ خودا تاکەی لە تاریکی شەوی هیجرانی تۆ
دەستەوئەژنۆ دابنیشم ڕەببی کەی ڕۆژ بێتەوە

بێ ئیشارەی حیکمەتۆل‌عەینی شیفات نایێ شیفام
خۆت دەزانی زامی دووری سەختە خۆش نابێتەوە

فکری من چونکە دەقیقە عاشقی قەددی ئەوە
موو لە موو گیراوە چبکەم لێک جوێ نابێتەوە

زەخمی دڵ بێ مەرهەمی وەسڵی بە ناسۆر کەوتووە
ئەی "حەریق" باسی مەکە تۆ خوا بڵا نەکولێتەوە
٭٭٭

له خوێندنەوەی ئەم دوو پارچە هەڵبەستە بە ڕوونی دەرئەکەوێ کە ناوەڕۆکی هەر دوو غەزەلەکە یەکێکە و هۆنراوەی یەک کەسە و گۆڕینی چەن وشە هیچ ناگۆڕێت.
غەزەلەکە غەزەلێکی پاراو و هەست بزوێنه و پڕە لە نوێ‌گەری و تەشبیهات و ئیستعارەی نوێ وەک: موژدەی نەسیم، فەرمایش کردنی گوڵ، وەعیدی بەفری زستان، بای وەعدەی ویساڵ، کێوی دڵ ، میروەحەی زوڵف و....

ئەم غەزەلە یەکێک لە بەهێزترین غەزەلەکانی کوردییە کە موحەممەد سەعیدی نەجاڕی ناسراو بە "ئاسۆ" ئەم غەزەلە بە هۆنراوەی "وەفایی" لە قەلەم‌ئەدا و ئەڵێ: [[ نەهاوردنی ناوی شاعێر لە کۆتایی غەزەلەکەدا بڕێک دڕدۆنگم ئەکا بەڵام ئەم کارەش ئەتوانین بخەینە سەر حەسێبی نوێ‌گەری غەزەلەکە.]]
نەهاوردنی ناوی شاعێر کارێکی نوێ نییە، ئەگەر کارێکی نوێ بێت دەبێ ئەو نوێ‌گەریە لە غەزەلێکی دیکەیش‌دا بەرچاو بکەوێت، خۆ ناشکرێ بڵێن ئەم غەزەلە دوایین شێعری وەفایی بووە، پاشانیش ئەگەر بە وردی سەرنجی غەزەلەکە بدەین بە ڕوونی دیارە کە له ناوڕۆکی شێعری وەفایی‌یەوە دوورە و زۆربەی غەزەلەکانی حەریق پڕ لەم جۆری وردەکاریانەی کە لەم غەزەلەدا بەدی دەکرێت.

دوایین بەیتی غەزەلەکە
" زەخمی دڵ بێ مەرهەمی وەسڵی بە ناسۆر کەوتووە
ئەی حەریق باسی مەکە تۆخوا بڵا نەکولێتەوە"
باشترین بەڵگەیە بۆ سەڵماندی ئەوەی غەزەل هۆنراوەی حەریقە.

لە دیوانی وەفایی‌دا لە گرد و کۆ و بەراوردکاری سەید عوبەیدوڵڵای ئەیوویبانی مەرکەزی"بڕڕەک"، ساغ کردنەوە و پێشەکی نووسینی د.عوسمان دەشتی چاپ‌کراوی ساڵی ۲۰۱۲ی زایینی ئەم غەزلە لە ژێر ناوی ((شادی))دا لە چاپ داوە.
لەم دیوانەدا د.عوسمان دەشتی لە پەراوێزی ئەم غەزەلەدا ئەنووسێت: [[ ئەوە پارە هەڵبەستە لە ڕێکەوەند و دیوانی وەفایی‌دا هاتووە. لە پایانە بەندیدا نێوی وەفایی نەهاتووە: بێجگە لە ڕاوێژ و هێندێک واژە و زاراوەی بەگزادەی بەری سەقز دوو نێوی " دەقیقی و عاشق" کە لە پایانە بەندەکەی ئەو تەرانەیدا هاتوون پیاوی دڕدۆنگ دەکا کە ئەو بەندە هی وەفایی نەبێ.
کاک محەممەد عەلی قەرەداغی لە کۆبە‌ی پەڕی(۱۵۵) دیوانی وەفایی چاپی بەغدادا وەکوو ئێمە بە دڕدۆنگی چاپی کردووە.
ئەیووبیان بە پێڕەوی لە قەرەداغی ئەم تێکستەی هێناوەتەوە و لە هیچ‌کام لە دەنووستنووسەکانی بەردەستی‌دا نەبوون، ڕاستییەکەی ئەوەیە هی وەفایی نییە بەڵکوو هی مەلا ساڵحی حەریقە و لە دیوانەکیشی‌دا هاتووە. بگەڕێوە بۆ دیوانی حەریق، لێکۆڵینەوەی سەید نەجمەدینی ئەنیسی، مەهاباد ۱۳٦٨ ل۱٦۲.
ئێستە ئەو پرسیارە دێتە ئاراوە بۆچی ئەم غەزەلە لە دیوانی وەفایی دا بە دەیان جار لە چاپ دراوە و بە ناوی وەفایی‌یەوە ناوی داخستووە و کەڵکی لێ وەرگیراوە؟
لە وەڵامی ئەم پرسیارەدا ئەتوانین بڵێن: ژیانی هونەری و شاعێری هەردوو مامۆستای مەزن لە سەردەمێک‌دا بووە و حەریقیش ماوەی چەن ساڵێک له مەهاباد ژیاوە و ئەگەری ئەوە هەیە هەردوو شاعێر پەیوەندی و ئامۆشۆیان بووبێت و هۆگرانی وەفایی ئەم غەزلەیان بە هی وەفایی زانیبێت و بە ناوی ئەوەوە نووسیبێتیان و تا ئێستە دەس‌بەدەس هاتبێت. بەڵام هیوادارم لە چاپە داهاتووەکاندا ئەم غەزەلە لە دیوانی وەفایی هەڵگیرێیت و مافی حەری

ق پارێزاو بێت.


مەهدی فەللاحی ڕۆستەمان "سەرمەس"



سەرچاوەکان:

۱. مێژووی ئەدەبی کوردی، د. مارف خەزنەدا

ر چاپی یەکەم هەولێر۲۰۰۴
۲. دیوانی وەفایی لە سەر شەرحی موحەممەدسەعیدی نەجاڕی"ئاسۆ" چاپی دووهەم ۱۳۹۳ ئینتشاراتی کوردستان.
۳. دیوانی وەفایی گرد و کۆ و بەراوردکاری سەید عوبەیدوڵڵای ئەیووبیانی مەرکەزی"بڕڕەک"، ساغ کردنەوە و پێشکەکی نووسینی د.عوسمان دەشتی ۲۰۱۲
۴. دیوانی حەریق ئامادە کردنی سەید نەجمەدینی ئەنیسی مەهاباد ۱۳٦٨
۵. فایلی سەوتی دیوانی حەریق بە خوێندنەوەی باست حەمە غەریب.
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂

🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂
🍁🍂
🍂
🍁
۱.
وەکوو کیژێکی دڵشکاو
هێدی هێدی و هەنگاو هەنگاو
وەرزی پاییز بە چاوانێکی پڕ ئاو
ئەڕوا و ئەڕوا هەتا لە چاوان ون ئەبێ
و
ئەبێ بە بیرێکی نەماو

۲.
ئەوا دایکی وەرزەکانیش
وا نۆ مانگ و وا نۆ ڕۆژ و نۆ کاژێر و نۆ چرکەیە
بە وەرزی زستان و سک‌پڕە
هاکا سەراوی بتۆقێت زستانی ساردی سپی‌پۆش لە دایک ببێت.


سەرمەس
🍁
🍂
🍁🍂
🍂🍁🍂
🍁🍂🍁🍂 🆔 @nawandi_adab_honar
🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂