ለድንገተኛ የጉበት መቆጣት ምንም የሚሰጠው መድኃኒት የለም፡፡ ህመምተኛውም ከፍተኛ ካሎሪ ያላቸው ምግቦችን እንዲመገብና መልቲ ቫይታሚኖችን በመጠቀም ከበሽታው ለማገግም ይችላል፡፡ ሄፖታይተስ ቢ ኢንፌክሽን ህክምና አለው። የህክምናውም ዓላማ በደም ውስጥ ያለውን ቫይረስ እስከመጨረሻ ለመቀነስ ወይም ለማጥፋት እና የጉበት በሽታ እንዳይከሰት ወይም እንዳይባባስ ለማድረግ ነው። ህክምናው ለሁሉም ቫይረሱ በደማቸው ውስጥ ላለባቸው ሰዎች አይሰጥም። ህክምናውን ለመውሰድ የተቀመጡ መስፈርቶች አሉ። መስፈርቶቹን የሚያሟሉት ብቻ ናቸው መድኃኒቱን የሚጀምሩት። መድኃኒቱ ከመጀመሩ በፊት በደም ውስጥ ያለው የቫይረሱ መጠንና የቫይረሱ ዝርያ (ጂኖታይፕ) በምርመራ መታወቅ አለበት። ይህ የደም ናሙና ወደ ውጭ ተልኮ የሚሠራ ምርመራ ነው። ወደ ህክምናው ስንመጣ ዋናው ለቫይረሱ የሚሰጠው ህክምና «ኢንተርፌሮን አልፋ» በመባል ይታወቃል። ይህ መድሀኒት በሳምንት 3 ጊዜ ለአራት ወራት በመርፌ መልክ የሚሰጥና እጅግ በጣም ውድ የሆነ ሀገራችን ውስጥ የማይገኝ መድኃኒት ነው። ሙሉ የ4 ወር ህክምናው እስከ 300,000 ብር ይፈጃል። ህክምናው በአብዛኛው ጊዜ ቫይረሱን ሙሉ በሙሉ ከሰውነት ውስጥ ባያጠፋውም በማያገረሽ መልኩ እስከመጨረሻ አዳክሞት ምንም ዓይነት የጉበት በሽታ እንዳይከሰት ያደርጋል።
ሌላው መድኃኒት ለፀረ ኤች አይ ቪ ህክምና የም ንጠቀምባቸው መድኃኒቶች አንዱ የሆነው «ላሚቩዲን» የተባለ መድኃኒት ነው። ነገር ግን ከእዚህ መድኃኒት ጋር የተያያዙ አንዳንድ ችግሮች አሉ። ለምሳሌ ይህ መድኃኒት ከአንድ ዓመት በላይ ሲሰጥ በተወሰኑ ሰዎች ላይ ቫይረሱ መድኃኒቱን ይለማመድና መራባቱን ሊቀጥል ይችላል። ይህ ሁኔታ ቢከሰትም አንዳንድ የህክምና ኤክስፐርቶች ህክምናው ሳይቋርጥ መስጠትን ይመከራሉ። ምክንያቱም መድሀኒቱን ተለማምዶ የሚፈጠረው ቫይረስ የመራባት አቅም የሌለው የከፋ ጉዳት የማያስከትል ደካማ ቫይረስ ስለሚሆን ነው።
#በሽታውን_ እንዴት_መከላከል_ይቻላል?
በሽታውን በሁለት ዓይነት መንገድ መከላከል ይቻላል። የመጀመሪያው የተፈጥሮ መከላከያ ሲሆን፤ በሽታው ሲከሰት ሰውነታችን የተፈጥሮ መከላከያ በማመንጨት ራሱን የሚያድንበት ነው፡፡ በእዚህ ዓይነት መንገድ የዳኑ ሰዎች ቫይረሱ ከሰውነታቸው ከጠፋ በድጋሚ ለበሽታው አይጋለጡም፡፡ አርቴፊሻሉ መከላከያ ደግሞ በክትባት መልክ የሚሰጥ ነው፡፡ ይህም «ፓሲቭ» እና «አክቲቭ» ተብለው ይጠራሉ፡፡ የፓሲቭ ህክምና ፀረ ህዋሱ በአንቲ ቦዲ መልክ ተዘጋጅቶ ይሰጣል፡፡ አክቲቩ ደግሞ ክትባቱን ከተከተበ በኋላ በደም ውስጥ አንቲ ቦዲ እንዲፈጠር ያደርጋል፡፡
ሄፖታይተስ ቢ በቀላሉ ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፍ በሽታ ነው፡፡ ከኤች አይቪ ጋር ሲወዳደር ሃምሳ ከመቶ በላይ እጥፍ ነው፡፡ በኤች አይቪ በተበከለ መርፌ አንድ ሰው ቢወጋ በቫይረሱ የመያዝ ዕድሉ ዜሮ ነጥብ ሦስት ከመቶ ሲሆን ፤ በሄፖታይተስ ቢ ከሆነ ግን ከስድስት እስከ ሠላሳ ከመቶ ይደርሳል፡፡
የበሽታው ተጋላጮች የትኞቹ የኅብረተሰብ ክፍሎች ናቸው?
ከ15 ዓመት ዕድሜ በታች ያሉ ያልተከተቡ ሕፃናት በሽታውን ለመከላከል የተዘጋጀውን ክትባት መከተብ ይኖርባቸዋል። ክትባቱ በሦስት ዙር ማለትም የመጀመሪያ፣ ከወር በኋላ እና ከስድስት ወር በኋላ የሚሰጥ ሲሆን፤ እስከ አሥር ዓመት ድረስ የመቆየት አቅም አለው፡፡ በከፍተኛ ሁኔታ ለበሽታው ተጋላጭ የሆኑት የኅብረተሰብ ክፍሎች ከበርካታ ሰዎች ጋር ልቅ የፆታ ግንኙነት የሚያደርጉ፣በጣም የታመመ የቤተሰብ አባል ያላቸው ቤተሰቦች፣ ቫይረሱ ያለበት የትዳር አጋር ያለው ሰው፣የጤና ባለሞያዎች፣ በጤና ችግር ምክንያት በተደጋጋሚ ደም የሚለገሳቸው ህሙማን ናቸው።
#ምክር
ቫይረሱ በደሙ ውስጥ ያለበት አንድ ሰው ስለመድኃኒቱ ከመጨነቅ ይልቅ ጉብቱ ላይ ጉዳት ከሚያደርሱ ነገሮች ራሱን እየጠበቀ (እንደ አልኮል ያለ፣ ሐኪም ትዕዛዝ የሚወሰድ መድኃኒት፣ ያበሻ መድሀኒት) በተወሰነ ጊዜ ርቀት ቋሚ የህክምና ክትትል ቢያደርግ በቂ ነው እንላለን።
#መልካም_ጤና
Like and share
ሌላው መድኃኒት ለፀረ ኤች አይ ቪ ህክምና የም ንጠቀምባቸው መድኃኒቶች አንዱ የሆነው «ላሚቩዲን» የተባለ መድኃኒት ነው። ነገር ግን ከእዚህ መድኃኒት ጋር የተያያዙ አንዳንድ ችግሮች አሉ። ለምሳሌ ይህ መድኃኒት ከአንድ ዓመት በላይ ሲሰጥ በተወሰኑ ሰዎች ላይ ቫይረሱ መድኃኒቱን ይለማመድና መራባቱን ሊቀጥል ይችላል። ይህ ሁኔታ ቢከሰትም አንዳንድ የህክምና ኤክስፐርቶች ህክምናው ሳይቋርጥ መስጠትን ይመከራሉ። ምክንያቱም መድሀኒቱን ተለማምዶ የሚፈጠረው ቫይረስ የመራባት አቅም የሌለው የከፋ ጉዳት የማያስከትል ደካማ ቫይረስ ስለሚሆን ነው።
#በሽታውን_ እንዴት_መከላከል_ይቻላል?
በሽታውን በሁለት ዓይነት መንገድ መከላከል ይቻላል። የመጀመሪያው የተፈጥሮ መከላከያ ሲሆን፤ በሽታው ሲከሰት ሰውነታችን የተፈጥሮ መከላከያ በማመንጨት ራሱን የሚያድንበት ነው፡፡ በእዚህ ዓይነት መንገድ የዳኑ ሰዎች ቫይረሱ ከሰውነታቸው ከጠፋ በድጋሚ ለበሽታው አይጋለጡም፡፡ አርቴፊሻሉ መከላከያ ደግሞ በክትባት መልክ የሚሰጥ ነው፡፡ ይህም «ፓሲቭ» እና «አክቲቭ» ተብለው ይጠራሉ፡፡ የፓሲቭ ህክምና ፀረ ህዋሱ በአንቲ ቦዲ መልክ ተዘጋጅቶ ይሰጣል፡፡ አክቲቩ ደግሞ ክትባቱን ከተከተበ በኋላ በደም ውስጥ አንቲ ቦዲ እንዲፈጠር ያደርጋል፡፡
ሄፖታይተስ ቢ በቀላሉ ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፍ በሽታ ነው፡፡ ከኤች አይቪ ጋር ሲወዳደር ሃምሳ ከመቶ በላይ እጥፍ ነው፡፡ በኤች አይቪ በተበከለ መርፌ አንድ ሰው ቢወጋ በቫይረሱ የመያዝ ዕድሉ ዜሮ ነጥብ ሦስት ከመቶ ሲሆን ፤ በሄፖታይተስ ቢ ከሆነ ግን ከስድስት እስከ ሠላሳ ከመቶ ይደርሳል፡፡
የበሽታው ተጋላጮች የትኞቹ የኅብረተሰብ ክፍሎች ናቸው?
ከ15 ዓመት ዕድሜ በታች ያሉ ያልተከተቡ ሕፃናት በሽታውን ለመከላከል የተዘጋጀውን ክትባት መከተብ ይኖርባቸዋል። ክትባቱ በሦስት ዙር ማለትም የመጀመሪያ፣ ከወር በኋላ እና ከስድስት ወር በኋላ የሚሰጥ ሲሆን፤ እስከ አሥር ዓመት ድረስ የመቆየት አቅም አለው፡፡ በከፍተኛ ሁኔታ ለበሽታው ተጋላጭ የሆኑት የኅብረተሰብ ክፍሎች ከበርካታ ሰዎች ጋር ልቅ የፆታ ግንኙነት የሚያደርጉ፣በጣም የታመመ የቤተሰብ አባል ያላቸው ቤተሰቦች፣ ቫይረሱ ያለበት የትዳር አጋር ያለው ሰው፣የጤና ባለሞያዎች፣ በጤና ችግር ምክንያት በተደጋጋሚ ደም የሚለገሳቸው ህሙማን ናቸው።
#ምክር
ቫይረሱ በደሙ ውስጥ ያለበት አንድ ሰው ስለመድኃኒቱ ከመጨነቅ ይልቅ ጉብቱ ላይ ጉዳት ከሚያደርሱ ነገሮች ራሱን እየጠበቀ (እንደ አልኮል ያለ፣ ሐኪም ትዕዛዝ የሚወሰድ መድኃኒት፣ ያበሻ መድሀኒት) በተወሰነ ጊዜ ርቀት ቋሚ የህክምና ክትትል ቢያደርግ በቂ ነው እንላለን።
#መልካም_ጤና
Like and share