🔴مادر «مقدس» است اما «ولایت» ندارد‼️
✍نعیمه دوستدار
🔹خانواده‌ها و به ویژه مادران از کمرنگ دانستن و نادیده گرفتن نقش مادر در پرورش کودکان طبق قوانین ایران شکایت دارند و می‌گویند در حالی که سهم اصلی در مدیریت تحصیل، تغذیه و زندگی اجتماعی فرزندان به عهده آنهاست، هویت آنها به عنوان مادر به رسمیت شناخته نمی‌شود و در پیشگاه قانون و در نهادهای رسمی جایگاهی ندارند.
🔹ارحجیت ولایت بر حضانت
📌ماده ۱۱۸۰ قانون مدنی می‌گوید:
«طفل صغیر تحت ولایت قهری پدر و جد پدری خود است و همچنین است طفل غیر رشید یا مجنون در صورتی که عدم رشد یا جنون او متصل به صغر باشد.»
🔹به این ترتیب، مواد ۱۱۸۰ و ۱۱۸۱ قانون مدنی به تبعيت از نظر مشهور اماميه، تنها پدر و جد پدری را ولی قهری طفل می‌شناسد و هيچ صحبتی از مادر نمی‌کند.
قانون‌گذار در سال ۱۳۵۳ به اين اشکال پی برد و در ماده ۱۵ قانون حمايت خانواده نوعی ولايت قانونی برای مادر وضع کرد.
در‌آن سال، در ماده ۱۱ قانونی که به نام «قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست» به تصویب رسید، آمده بود:
«وظایف و تکالیف سرپرست و طفل تحت سرپرستی او از لحاظ نگاهداری وتربیت و نفقه و احترام نظیر حقوق و تکالیف اولاد و پدر و مادر است.»
🔹در تبصره ماده ۱۱ ولایت به عهده سرپرست نهاده شده و چون سرپرستی را زن و شوهر به توافق و اشتراک درخواست می‌کنند، معنی قانون این بود که ولایت و نمایندگی نیز به زن و شوهر سرپرست داده خواهد شد و پدرخوانده بر مادرخوانده هیچ امتیازی ندارد.
اما اين مقرره ديری نپاييد و پس از نسخ اين قانون، پدربزرگ در کنار پدر، همچنان ولی قهری نوه‌اش شد.
🔹هرچند حقوقدانان بارها پیشنهاد کرده‌اند که موضوع ولایت پدر و جد و پدری با توجه به نیازهای روز تجدید نظر شود و حقوق مادر در این زمینه در نظر گرفته شود، اما قانون‌گذاران با بی‌توجهی به چالش‌ها و مشکلات این موضوع، زنان را با وضعیت پیچیده‌ای روبه‌رو کرده‌اند که در بسیاری از شئون زندگی روزمره قابل مشاهده است.
نه تنها مادران سرپرست خانواده با مشکلات ناشی از ولایت پدر و جد پدری روبه‌رو هستند که حتی مادرانی که با همسر خود زندگی می‌کنند نیز از این مشکلات در امان نیستند.
🔹مادری که همسر از دست داده یا طلاق گرفته است و حتی حضانت فرزند را بر عهده دارد، در بسیاری از موارد امکان اعمال حضانت را بر فرزند خود ندارد.
در مدرسه، مراکز درمانی، بانک و ... حضانت مادر به رسمیت شناخته نمی‌شود.
ریشه مهم این ماجرا آنجاست که حضانت در متون حقوقی تعریف مشخصی ندارد و تنها به معنای اولیه «نگهداری» و «مراقبت» اطلاق می‌شود و در مواردی که اهمیت بیشتری دارد، مساله «ولایت» ارحجیت دارد که تعریف مشخص‌تری از آن هم موجود است.
🔹طبق قوانین ایران، مسئولان نگهداری کودک یا به حکم قانون یا رأی دادگاه تعیین می‌شوند، یا با توافق والدین هنگام طلاق معین می‌شوند، اما مادر اختیارات و ابزار لازم برای اعمال حضانت را در اموری مثل بستری کودک در بیمارستان برای انجام اعمال جراحی و درمان سرپایی ندارد و باید پدر یا پدربزرگ حضور داشته باشد و اعلام رضایت کند.
#مادری
#ولایت
#حضانت
#تقدس_مادری
🔸🔸🔸
📚 کانال صنفی معلمان ایران
🆔 @kasenfi
✍نعیمه دوستدار
🔹خانواده‌ها و به ویژه مادران از کمرنگ دانستن و نادیده گرفتن نقش مادر در پرورش کودکان طبق قوانین ایران شکایت دارند و می‌گویند در حالی که سهم اصلی در مدیریت تحصیل، تغذیه و زندگی اجتماعی فرزندان به عهده آنهاست، هویت آنها به عنوان مادر به رسمیت شناخته نمی‌شود و در پیشگاه قانون و در نهادهای رسمی جایگاهی ندارند.
🔹ارحجیت ولایت بر حضانت
📌ماده ۱۱۸۰ قانون مدنی می‌گوید:
«طفل صغیر تحت ولایت قهری پدر و جد پدری خود است و همچنین است طفل غیر رشید یا مجنون در صورتی که عدم رشد یا جنون او متصل به صغر باشد.»
🔹به این ترتیب، مواد ۱۱۸۰ و ۱۱۸۱ قانون مدنی به تبعيت از نظر مشهور اماميه، تنها پدر و جد پدری را ولی قهری طفل می‌شناسد و هيچ صحبتی از مادر نمی‌کند.
قانون‌گذار در سال ۱۳۵۳ به اين اشکال پی برد و در ماده ۱۵ قانون حمايت خانواده نوعی ولايت قانونی برای مادر وضع کرد.
در‌آن سال، در ماده ۱۱ قانونی که به نام «قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست» به تصویب رسید، آمده بود:
«وظایف و تکالیف سرپرست و طفل تحت سرپرستی او از لحاظ نگاهداری وتربیت و نفقه و احترام نظیر حقوق و تکالیف اولاد و پدر و مادر است.»
🔹در تبصره ماده ۱۱ ولایت به عهده سرپرست نهاده شده و چون سرپرستی را زن و شوهر به توافق و اشتراک درخواست می‌کنند، معنی قانون این بود که ولایت و نمایندگی نیز به زن و شوهر سرپرست داده خواهد شد و پدرخوانده بر مادرخوانده هیچ امتیازی ندارد.
اما اين مقرره ديری نپاييد و پس از نسخ اين قانون، پدربزرگ در کنار پدر، همچنان ولی قهری نوه‌اش شد.
🔹هرچند حقوقدانان بارها پیشنهاد کرده‌اند که موضوع ولایت پدر و جد و پدری با توجه به نیازهای روز تجدید نظر شود و حقوق مادر در این زمینه در نظر گرفته شود، اما قانون‌گذاران با بی‌توجهی به چالش‌ها و مشکلات این موضوع، زنان را با وضعیت پیچیده‌ای روبه‌رو کرده‌اند که در بسیاری از شئون زندگی روزمره قابل مشاهده است.
نه تنها مادران سرپرست خانواده با مشکلات ناشی از ولایت پدر و جد پدری روبه‌رو هستند که حتی مادرانی که با همسر خود زندگی می‌کنند نیز از این مشکلات در امان نیستند.
🔹مادری که همسر از دست داده یا طلاق گرفته است و حتی حضانت فرزند را بر عهده دارد، در بسیاری از موارد امکان اعمال حضانت را بر فرزند خود ندارد.
در مدرسه، مراکز درمانی، بانک و ... حضانت مادر به رسمیت شناخته نمی‌شود.
ریشه مهم این ماجرا آنجاست که حضانت در متون حقوقی تعریف مشخصی ندارد و تنها به معنای اولیه «نگهداری» و «مراقبت» اطلاق می‌شود و در مواردی که اهمیت بیشتری دارد، مساله «ولایت» ارحجیت دارد که تعریف مشخص‌تری از آن هم موجود است.
🔹طبق قوانین ایران، مسئولان نگهداری کودک یا به حکم قانون یا رأی دادگاه تعیین می‌شوند، یا با توافق والدین هنگام طلاق معین می‌شوند، اما مادر اختیارات و ابزار لازم برای اعمال حضانت را در اموری مثل بستری کودک در بیمارستان برای انجام اعمال جراحی و درمان سرپایی ندارد و باید پدر یا پدربزرگ حضور داشته باشد و اعلام رضایت کند.
#مادری
#ولایت
#حضانت
#تقدس_مادری
🔸🔸🔸
📚 کانال صنفی معلمان ایران
🆔 @kasenfi