دانش پژوهان گرامی
امروز دوشنبه ۴ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه دوم دوره " جامعه شناسی تاریخی ایران " با تدریس رحیم محمدی ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
امروز دوشنبه ۴ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه دوم دوره " جامعه شناسی تاریخی ایران " با تدریس رحیم محمدی ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
جانِ شهر
(گفتارهایی دربارۀ زندگی شهری)
مدرس: فردین علیخواه
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان
هدف اصلی این دوره؛ آشنائی عمیقتر شرکتکنندگان با جنبههای اجتماعی زندگی و حیات شهری است و در آن تلاش می کنیم تا با تکیه بر چشماندازهای موجود در جامعهشناسی شهری، درباره جنبه های مختلف زندگی شهری و حیات شهر بحث هایی ارائه کنیم.
• عناوین مباحث دوره:
1-چرا نام خیابانها مدام عوض میشود؟ گفتاری درباره نامگذاری مکان.
2-شهر غریبه است یا ما غریبهایم؟ گفتاری درباره هویت شهر
3-آیا از عدم دسترسی به امکانات رنج میبریم؟ گفتاری درباره طردشدگی در شهر
4-نسبت به خانه و شهر چه احساسی داریم؟ گفتاری درباره حس مکان
5-چرا در خیابان پرسه میزنیم؟ گفتاری درباره جنبههای اجتماعی خیابان
6-آیا شهر ما را میترساند؟ گفتاری درباره ترس از جرم در مکانهای شهری
7-جوانان در فضاهای عمومی چه میکنند؟ گفتاری درباره جوانان، مقاومت و شخصیسازی مکان
8-آیا آلامدها در مناطق خاصی از شهر زندگی میکنند؟ گفتاری درباره جداسازی مکانی
• مخاطبان:
-دانشجویان و فارغ التحصیلان رشتههای جامعهشناسی، معماری، شهرسازی، جغرافیا و برنامهریزی شهری، مرمت و احیای بناهای تاریخی،
-محققان و پژوهشگران عرصه شهر در موسسات و سازمانها
-خبرنگاران حوزه شهری
• منابع:
-علیخواه، فردین. رضا اقامتی(1393). تحلیلی جامعه شناختی از نامگذاری معابر شهری. مجله مطالعات توسعه اجتماعی و فرهنگی. موسسه آموزش عالی سبز/انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره دوم. شماره 3.
-کاظمی، عباس. یوسف علی اباذری(1383). زندگی روزمره و مراکز خرید در شهر تهران. نامه انسان شناسی. شماره 6.
-کاظمی، عباس. مسرت امیرابراهیمی(1398). گونه شناسی مجتمع های تجاری در شهر تهران. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره 56
-محمدی، جمال و جهانگیر محمودی(1397). تجربه جوانی و تولید فضای اجتماعی: مردم نگاری انتقادی پرسه زنی جوانان در فضاهای شهری. پژوهش های جامعه شناسی معاصر. شماره 12
-برایسون، بیل(1393). تاریخچه خصوصی خانه. ترجمه علی ایثاری کسمایی. نشر آموت. تهران
-مهتا، ویکاس(1398). خیابان. ترجمه فردین علیخواه و شهرزاد فرزین پاک. انتشارات سازمان زیباسازی شهر تهران.
-مالون، کارن(1395). «زندگی خیابانی، جوانان، فرهنگ و کاربردهای رقابتی فضای عمومی». در کتاب: مطالعات شهری: نظریه و عمل. ج. 1 . ترجمه نرگس خالصی مقدم. آیدین ترکمه. نشر شهر و اداره کل مطالعات اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران. تهران.
-فکوهی، ناصر(1397). انسان شناسی شهری. نشر نی. تهران.
Azaryahu, M. (1997). German reunification and the politics of street names: The case of East Berlin. Political Geography, 16(6), 479-493. https://doi.org/10.1016/s0962-6298(96)00053-4
Brunton-Smith, I., & Jackson, J. (2011). Urban fear and its roots in place. The Urban Fabric of Crime and Fear, 55-82. https://doi.org/10.1007/978-94-007-4210-9_3
Ethnic segregation and residential mobility: Relocations of minority ethnic groups in The Netherlands. (2013). Linking Integration and Residential Segregation, 173-194. https://doi.org/10.4324/9780203718490-14
Musterd, S. (2011). The impact of immigrants’ segregation and concentration on social integration in selected European contexts. Documents d'Anàlisi Geogràfica, 57(3), 359. https://doi.org/10.5565/rev/dag.226
• توجه: پیش فرض این دوره آن است که شرکت کنندگان با مفاهیم مقدماتی مطالعات شهر آشنایی دارند.
@isa_ctc
(گفتارهایی دربارۀ زندگی شهری)
مدرس: فردین علیخواه
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان
هدف اصلی این دوره؛ آشنائی عمیقتر شرکتکنندگان با جنبههای اجتماعی زندگی و حیات شهری است و در آن تلاش می کنیم تا با تکیه بر چشماندازهای موجود در جامعهشناسی شهری، درباره جنبه های مختلف زندگی شهری و حیات شهر بحث هایی ارائه کنیم.
• عناوین مباحث دوره:
1-چرا نام خیابانها مدام عوض میشود؟ گفتاری درباره نامگذاری مکان.
2-شهر غریبه است یا ما غریبهایم؟ گفتاری درباره هویت شهر
3-آیا از عدم دسترسی به امکانات رنج میبریم؟ گفتاری درباره طردشدگی در شهر
4-نسبت به خانه و شهر چه احساسی داریم؟ گفتاری درباره حس مکان
5-چرا در خیابان پرسه میزنیم؟ گفتاری درباره جنبههای اجتماعی خیابان
6-آیا شهر ما را میترساند؟ گفتاری درباره ترس از جرم در مکانهای شهری
7-جوانان در فضاهای عمومی چه میکنند؟ گفتاری درباره جوانان، مقاومت و شخصیسازی مکان
8-آیا آلامدها در مناطق خاصی از شهر زندگی میکنند؟ گفتاری درباره جداسازی مکانی
• مخاطبان:
-دانشجویان و فارغ التحصیلان رشتههای جامعهشناسی، معماری، شهرسازی، جغرافیا و برنامهریزی شهری، مرمت و احیای بناهای تاریخی،
-محققان و پژوهشگران عرصه شهر در موسسات و سازمانها
-خبرنگاران حوزه شهری
• منابع:
-علیخواه، فردین. رضا اقامتی(1393). تحلیلی جامعه شناختی از نامگذاری معابر شهری. مجله مطالعات توسعه اجتماعی و فرهنگی. موسسه آموزش عالی سبز/انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره دوم. شماره 3.
-کاظمی، عباس. یوسف علی اباذری(1383). زندگی روزمره و مراکز خرید در شهر تهران. نامه انسان شناسی. شماره 6.
-کاظمی، عباس. مسرت امیرابراهیمی(1398). گونه شناسی مجتمع های تجاری در شهر تهران. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره 56
-محمدی، جمال و جهانگیر محمودی(1397). تجربه جوانی و تولید فضای اجتماعی: مردم نگاری انتقادی پرسه زنی جوانان در فضاهای شهری. پژوهش های جامعه شناسی معاصر. شماره 12
-برایسون، بیل(1393). تاریخچه خصوصی خانه. ترجمه علی ایثاری کسمایی. نشر آموت. تهران
-مهتا، ویکاس(1398). خیابان. ترجمه فردین علیخواه و شهرزاد فرزین پاک. انتشارات سازمان زیباسازی شهر تهران.
-مالون، کارن(1395). «زندگی خیابانی، جوانان، فرهنگ و کاربردهای رقابتی فضای عمومی». در کتاب: مطالعات شهری: نظریه و عمل. ج. 1 . ترجمه نرگس خالصی مقدم. آیدین ترکمه. نشر شهر و اداره کل مطالعات اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران. تهران.
-فکوهی، ناصر(1397). انسان شناسی شهری. نشر نی. تهران.
Azaryahu, M. (1997). German reunification and the politics of street names: The case of East Berlin. Political Geography, 16(6), 479-493. https://doi.org/10.1016/s0962-6298(96)00053-4
Brunton-Smith, I., & Jackson, J. (2011). Urban fear and its roots in place. The Urban Fabric of Crime and Fear, 55-82. https://doi.org/10.1007/978-94-007-4210-9_3
Ethnic segregation and residential mobility: Relocations of minority ethnic groups in The Netherlands. (2013). Linking Integration and Residential Segregation, 173-194. https://doi.org/10.4324/9780203718490-14
Musterd, S. (2011). The impact of immigrants’ segregation and concentration on social integration in selected European contexts. Documents d'Anàlisi Geogràfica, 57(3), 359. https://doi.org/10.5565/rev/dag.226
• توجه: پیش فرض این دوره آن است که شرکت کنندگان با مفاهیم مقدماتی مطالعات شهر آشنایی دارند.
@isa_ctc
دربارهی جغرافیای ادبی
نوید نادری
تاریخِ شکلگیری فراگیرترین فرم ادبی مدرن، یعنی رمان، روایتِ آشنایی دارد: برآمدن فرمی روایی که رفتهرفته بازگوییِ ماجراهای شگفتی که قهرمانان قصهها و رمانسها از سر میگذرانند را با بازنمایی و کاوش در فضایِ تجربههای درونیِ قهرمانها جایگزین میکند، و البته شکل هنجاری این روایت، این جایگزینی را نه برآمده از تغییرات تاریخیِ دنیوی، بلکه نشانهی «رشد و بلوغ انسان» میانگارد. اما تاریخ برآمدنِ رمان، تاریخِ تحدید و تعمیق فضای روایت نیز هست: رمان نه تنها به درونِ قهرمان، بلکه همزمان از پروردنِ «جهانهای خیالی» به کاوش در «جهان واقع»، و از «سرزمینهای دور» به درون «فضای ملی» و کاوش در تاریخ و روابط اجتماعی درون این فضا نیز میل میکند. همزمان که رماننویسان نقشههایی ادبی از فضاهای ملی متفاوت ترسیم میکنند، میدانهای ادبی ملی نیز در حال شکلگیری اند، و در این معنی تحدید فضای روایت در رمانْ همبستهی شکلگیریِ متقابلِ «ادبیاتهای ملی» و «ادبیات جهان» است.
هدف این سمینار تأمل دربارهی نسبت ادبیات و فضای جغرافیایی-سیاسی، و شیوههای اندیشیدن ادبی به جغرافیای سیاسی ست. در هر جلسه به شرح متنی مشخص و گفتگو دربارهی آن میپردازیم (همهی این متون پیش از آغاز دوره در اختیار شرکتکنندگان قرار میگیرند، اما متاسفانه متنها به فارسی نیستند و توانایی خواندن متون به زبان انگلیسی برای شرکت در این دوره ضروری ست).
جلسهی اول: برآمدنِ اقتصاد-جهان مدرن و بوطیقای اقتصادی پیکارسک
جلسهی دوم: روشنیِ جهان و مصائب انسانِ جغرافیایی
جلسهی سوم: داستان جغرافیایی و رمان تاریخی
جلسهی چهارم: نقشهپردازیِ تطبیقیِ تجربههای متناقضِ فضا
منابع:
Guthke, Karl S. Exploring the Interior: Essays on Literary and Cultural History. Cambridge: Open Book Publishers, 2018.
Jameson, Fredric. The Modernist Papers. London: Verso Books, 2016.
Maiorino, Giancarlo, ed. The Picaresque: Tradition and Displacement. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1996.
Scott, Walter. On Novelists and Fiction. Edited by Ioan Williams. Routledge Revivals. London: Routledge, 2010.
@isa_ctc
نوید نادری
تاریخِ شکلگیری فراگیرترین فرم ادبی مدرن، یعنی رمان، روایتِ آشنایی دارد: برآمدن فرمی روایی که رفتهرفته بازگوییِ ماجراهای شگفتی که قهرمانان قصهها و رمانسها از سر میگذرانند را با بازنمایی و کاوش در فضایِ تجربههای درونیِ قهرمانها جایگزین میکند، و البته شکل هنجاری این روایت، این جایگزینی را نه برآمده از تغییرات تاریخیِ دنیوی، بلکه نشانهی «رشد و بلوغ انسان» میانگارد. اما تاریخ برآمدنِ رمان، تاریخِ تحدید و تعمیق فضای روایت نیز هست: رمان نه تنها به درونِ قهرمان، بلکه همزمان از پروردنِ «جهانهای خیالی» به کاوش در «جهان واقع»، و از «سرزمینهای دور» به درون «فضای ملی» و کاوش در تاریخ و روابط اجتماعی درون این فضا نیز میل میکند. همزمان که رماننویسان نقشههایی ادبی از فضاهای ملی متفاوت ترسیم میکنند، میدانهای ادبی ملی نیز در حال شکلگیری اند، و در این معنی تحدید فضای روایت در رمانْ همبستهی شکلگیریِ متقابلِ «ادبیاتهای ملی» و «ادبیات جهان» است.
هدف این سمینار تأمل دربارهی نسبت ادبیات و فضای جغرافیایی-سیاسی، و شیوههای اندیشیدن ادبی به جغرافیای سیاسی ست. در هر جلسه به شرح متنی مشخص و گفتگو دربارهی آن میپردازیم (همهی این متون پیش از آغاز دوره در اختیار شرکتکنندگان قرار میگیرند، اما متاسفانه متنها به فارسی نیستند و توانایی خواندن متون به زبان انگلیسی برای شرکت در این دوره ضروری ست).
جلسهی اول: برآمدنِ اقتصاد-جهان مدرن و بوطیقای اقتصادی پیکارسک
جلسهی دوم: روشنیِ جهان و مصائب انسانِ جغرافیایی
جلسهی سوم: داستان جغرافیایی و رمان تاریخی
جلسهی چهارم: نقشهپردازیِ تطبیقیِ تجربههای متناقضِ فضا
منابع:
Guthke, Karl S. Exploring the Interior: Essays on Literary and Cultural History. Cambridge: Open Book Publishers, 2018.
Jameson, Fredric. The Modernist Papers. London: Verso Books, 2016.
Maiorino, Giancarlo, ed. The Picaresque: Tradition and Displacement. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1996.
Scott, Walter. On Novelists and Fiction. Edited by Ioan Williams. Routledge Revivals. London: Routledge, 2010.
@isa_ctc
به اطلاع میرساند
امروز شنبه ۹ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه اول دوره " گفتارهایی درباره زندگی شهری" با تدریس فردین علیخواه ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
امروز شنبه ۹ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه اول دوره " گفتارهایی درباره زندگی شهری" با تدریس فردین علیخواه ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
دانش پژوهان گرامی
به اطلاع میرساند
امروز چهارشنبه ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه دوم دوره " جغرافیای ادبی" با تدریس نوید نادری ساعت ۷ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
به اطلاع میرساند
امروز چهارشنبه ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۰
جلسه دوم دوره " جغرافیای ادبی" با تدریس نوید نادری ساعت ۷ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
در این دوره فشرده به طرحِ موضوع فرهنگ به مثابه یک « مسئله» در اندیشه ادموند هوسرل پایه گذار پدیده شناسی خواهیم پرداخت.
اشاره به «مسئله» فرهنگ در پدیده شناسی – و نه فرهنگ همچون موضوعی در کنارِ دیگر موضوعاتِ پژوهش پدیدهشناسانه – ناظر به دو وجه از هم ناگشودنی پرسش از فرهنگ در اندیشه هوسرل است:
۱. وجه توصیفی (و به معنای اخص پدیده شناسانه) فرهنگ که در راستای تحلیلهای هوسرل از «زیست جهان»، تجربه «ما» ی جمعی و مباحث متاخر او از «میان سوژه گی» Intersubjektivität قرار می گیرد.
۲. وجه انتقادی، که به طرح مسئله فرهنگ در دو دوره مهم از اندیشه هوسرل و در عین حال تاریخ اروپا برمی گردد: (اول) سالهای بعد از جنگ جهانی اول و ضرورت بازیابی یک نقطه آغازِ دوباره، (دوم) سالهای میانی دهه سی میلادی، که بر آمدن ایدئولوژی های افراطی ناسیونالیستی و نژادپرستانه بر افق یک مخاصمه قریب الوقوع دلالت دارد.
هر دو وجه از اهمیت نظری برخوردارند: ۱) وجه توصیفی زمینه ساز ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیده شناسانه به معنای فرهنگ و زمینه تجربی آن است. متون مبنایی ما برای این هدف، گزیده ای از یادداشت های متاخر هوسرل درباره آگاهی میان-سوبژکتیو در جلدهای سیزده تا پانزده مجموعه آثار او (هوسرلیانا) خواهند بود. ۲) وجه انتقادی طرح مسئله فرهنگ ناظر به این واقعیت است که پرسش از فرهنگ می تواند – چنان که غالبا – ناشی از فاصله گیری با «خود»ِ مفروضِ فرهنگی و در عین حال بحرانی ناظر به آشکارگیِ معنای افق زندگی جمعی و روابط میان انسانی باشد. متون مبنایی مباحث ما برای این وجه، پنج مقاله هوسرل دربابِ «تجدد» Erneuerung خواهند بود، که او در سالهای ابتدایی دهه ۱۹۲۰ برای مجله ژاپنی کایزو تالیف کرد.
از آنجا که هر دو وجه در اثر متاخر او یعنی «بحران علوم اروپایی» در نسبت مستقیم و آشکار با هم طرح شدهاند، ما هم بحث خود را از این متن ِشناخته شده و برپایه آن آغاز می کنیم.
منابع
Husserl, Edmund: Gesammelte Werke (Hua) (Den Haag: Martinus Nijhoff).
Band VI: Die Krisis der europäischen Wissenschaften und die transzendentale Phänomenologie. Hrsg. von Walter Biemel, 1976. (Krisis)
Band XV: Zur Phänomenologie der Intersubjektivität (Texte aus dem Nachlass. Dritter Teil: 1929–1935) Hrsg. von Iso Kern, 1973.
Band XXVII: Aufsätze und Vorträge (1922–1937). Hrsg. von T. Nenon und H. R. Sepp, 1989.
@isa_ctc
اشاره به «مسئله» فرهنگ در پدیده شناسی – و نه فرهنگ همچون موضوعی در کنارِ دیگر موضوعاتِ پژوهش پدیدهشناسانه – ناظر به دو وجه از هم ناگشودنی پرسش از فرهنگ در اندیشه هوسرل است:
۱. وجه توصیفی (و به معنای اخص پدیده شناسانه) فرهنگ که در راستای تحلیلهای هوسرل از «زیست جهان»، تجربه «ما» ی جمعی و مباحث متاخر او از «میان سوژه گی» Intersubjektivität قرار می گیرد.
۲. وجه انتقادی، که به طرح مسئله فرهنگ در دو دوره مهم از اندیشه هوسرل و در عین حال تاریخ اروپا برمی گردد: (اول) سالهای بعد از جنگ جهانی اول و ضرورت بازیابی یک نقطه آغازِ دوباره، (دوم) سالهای میانی دهه سی میلادی، که بر آمدن ایدئولوژی های افراطی ناسیونالیستی و نژادپرستانه بر افق یک مخاصمه قریب الوقوع دلالت دارد.
هر دو وجه از اهمیت نظری برخوردارند: ۱) وجه توصیفی زمینه ساز ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیده شناسانه به معنای فرهنگ و زمینه تجربی آن است. متون مبنایی ما برای این هدف، گزیده ای از یادداشت های متاخر هوسرل درباره آگاهی میان-سوبژکتیو در جلدهای سیزده تا پانزده مجموعه آثار او (هوسرلیانا) خواهند بود. ۲) وجه انتقادی طرح مسئله فرهنگ ناظر به این واقعیت است که پرسش از فرهنگ می تواند – چنان که غالبا – ناشی از فاصله گیری با «خود»ِ مفروضِ فرهنگی و در عین حال بحرانی ناظر به آشکارگیِ معنای افق زندگی جمعی و روابط میان انسانی باشد. متون مبنایی مباحث ما برای این وجه، پنج مقاله هوسرل دربابِ «تجدد» Erneuerung خواهند بود، که او در سالهای ابتدایی دهه ۱۹۲۰ برای مجله ژاپنی کایزو تالیف کرد.
از آنجا که هر دو وجه در اثر متاخر او یعنی «بحران علوم اروپایی» در نسبت مستقیم و آشکار با هم طرح شدهاند، ما هم بحث خود را از این متن ِشناخته شده و برپایه آن آغاز می کنیم.
منابع
Husserl, Edmund: Gesammelte Werke (Hua) (Den Haag: Martinus Nijhoff).
Band VI: Die Krisis der europäischen Wissenschaften und die transzendentale Phänomenologie. Hrsg. von Walter Biemel, 1976. (Krisis)
Band XV: Zur Phänomenologie der Intersubjektivität (Texte aus dem Nachlass. Dritter Teil: 1929–1935) Hrsg. von Iso Kern, 1973.
Band XXVII: Aufsätze und Vorträge (1922–1937). Hrsg. von T. Nenon und H. R. Sepp, 1989.
@isa_ctc
دانش پژوهان گرامی
به اطلاع میرساند
امروز چهارشنبه ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۰
جلسه اول دوره " پدیده شناسی و مساله فرهنگ" با تدریس عابد کانور ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
به اطلاع میرساند
امروز چهارشنبه ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۰
جلسه اول دوره " پدیده شناسی و مساله فرهنگ" با تدریس عابد کانور ساعت ۶ عصر آغاز می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
@isa_ctc
جامعهشناسی تاریخی ایران؛
گسستها و گذارهای ایران
رحیم محمدی
مقدمه
تاکنون دو مرحله و در مجموع ۱۷ جلسه درسگفتارهای جامعهشناسی تاریخی ایران ذیل عنوان «از واقعیت ایران تا نظریه ایران» تدریس شده است. در مرحله سوم این درسگفتارها موضوع یا مسأله «گسستها و گذارهای ایران» را در تاریخ گذشته و معاصر بحث خواهیم کرد و مقداری منطق گسستن از نظم مستقر یا نظم موجود و حرکت و پیوستن به نظمهای بعدی را توضیح خواهیم داد و به نوعی منطق «نظم در عین تغییر» را آشکار خواهیم کرد. ایران یا جامعه ایرانی، دوران به دوران نظمها و وضعیتهای مختلفی را تجربه کرده و به صورت تاریخی از نظمی به نظمی دیگر سفر کرده و کم و بیش از نظم پیشین گسسته و نظم بعدی را برساخته یا به نظمی نوآشنا پیوسته است تا به نظم کنونی یا اوضاعِ زمانهای فعلی و شرایطِ زمینهای کنونی رسیده است.
تاکنون ایرانیان فقط به صورت نادر و غالباً پراکنده توانستهاند در نظمها و توقفها و انحطاطها و صیرورتها و تحولات و تغییرات گذشته و معاصر ایران تأمل کنند و منطقِ مفهومی و نظری آنها را کشف کنند. اما شرایط فعلی و زمانهی کنونی امکانهای نظری و عصری ممتازی در اختیار دانشگاهيان ایران به ویژه اهالی جامعهشناسی و تاریخ و فلسفه قرار داده است تا بتوانند در آنها درنگ و تأمل کنند. امیدواریم در طلیعه این زمانه کمکی به این آغاز مهم برسانیم.
عنوان جلسات در این مرحله عبارتند از:
جلسه اول: در چیستی نظم اجتماعی و نظمهای دیگر در ایران
جلسه دوم: در چیستی گسست و تغییر در ایران/ فرآیند نظم در عین تغییر در تاریخ ایران
جلسه سوم: دوران پیشا تاریخ و عصر اساطیر/ دوران کهن ایلامیان و مادها
جلسه چهارم: دوران باستان (۱) عصر ظهور ادیان/ ظهور سیاست هخامنشی و عصر سیاست و دین و تمدن استعلایی
جلسه پنجم: دوران باستان (۲) عصر سلوکیان و هلنیسم و دیالکتیک پارس و یونان/ اشکانیان و بازآفرینی ایران
جلسه ششم: دوران باستان (۳) ساسانیان و عصر ایرانشهری
جلسه هفتم: دوران قدیم/ دوره اسلامی و عصر تمدن تلفیقی (دوران سنّت)
جلسه هشتم: عصر صفویه و طلیعه تجدد تا انقلاب مشروطه
@isa_ctc
گسستها و گذارهای ایران
رحیم محمدی
مقدمه
تاکنون دو مرحله و در مجموع ۱۷ جلسه درسگفتارهای جامعهشناسی تاریخی ایران ذیل عنوان «از واقعیت ایران تا نظریه ایران» تدریس شده است. در مرحله سوم این درسگفتارها موضوع یا مسأله «گسستها و گذارهای ایران» را در تاریخ گذشته و معاصر بحث خواهیم کرد و مقداری منطق گسستن از نظم مستقر یا نظم موجود و حرکت و پیوستن به نظمهای بعدی را توضیح خواهیم داد و به نوعی منطق «نظم در عین تغییر» را آشکار خواهیم کرد. ایران یا جامعه ایرانی، دوران به دوران نظمها و وضعیتهای مختلفی را تجربه کرده و به صورت تاریخی از نظمی به نظمی دیگر سفر کرده و کم و بیش از نظم پیشین گسسته و نظم بعدی را برساخته یا به نظمی نوآشنا پیوسته است تا به نظم کنونی یا اوضاعِ زمانهای فعلی و شرایطِ زمینهای کنونی رسیده است.
تاکنون ایرانیان فقط به صورت نادر و غالباً پراکنده توانستهاند در نظمها و توقفها و انحطاطها و صیرورتها و تحولات و تغییرات گذشته و معاصر ایران تأمل کنند و منطقِ مفهومی و نظری آنها را کشف کنند. اما شرایط فعلی و زمانهی کنونی امکانهای نظری و عصری ممتازی در اختیار دانشگاهيان ایران به ویژه اهالی جامعهشناسی و تاریخ و فلسفه قرار داده است تا بتوانند در آنها درنگ و تأمل کنند. امیدواریم در طلیعه این زمانه کمکی به این آغاز مهم برسانیم.
عنوان جلسات در این مرحله عبارتند از:
جلسه اول: در چیستی نظم اجتماعی و نظمهای دیگر در ایران
جلسه دوم: در چیستی گسست و تغییر در ایران/ فرآیند نظم در عین تغییر در تاریخ ایران
جلسه سوم: دوران پیشا تاریخ و عصر اساطیر/ دوران کهن ایلامیان و مادها
جلسه چهارم: دوران باستان (۱) عصر ظهور ادیان/ ظهور سیاست هخامنشی و عصر سیاست و دین و تمدن استعلایی
جلسه پنجم: دوران باستان (۲) عصر سلوکیان و هلنیسم و دیالکتیک پارس و یونان/ اشکانیان و بازآفرینی ایران
جلسه ششم: دوران باستان (۳) ساسانیان و عصر ایرانشهری
جلسه هفتم: دوران قدیم/ دوره اسلامی و عصر تمدن تلفیقی (دوران سنّت)
جلسه هشتم: عصر صفویه و طلیعه تجدد تا انقلاب مشروطه
@isa_ctc
طرح درس دوره فرایند انجام پژوهش کیفی
◙ کلیات
▪️ مفاهيم پايه
1. هستي شناسي جنبش روش شناختی کیفی
2. معرفت شناسي جنبش روش شناختی کیفی
3. روش شناسي جنبش روش شناختی کیفی
پرسش های روش شناختی
◙ طبقه بندی پارادایمی در علوم اجتماعی بر اساس سه جنبش روش شناختی
▪️ جنبش کمی : پارادایمهای اثباتی ، پسا اثباتی ، خردگرایی انتقادی و واقع گرایی اجتماعی انتقادی
▪️جنبش کیفی : پارادایمهای تاویل گرایی کلاسیک و معاصر ، برساختی – تفسیری ، کنش متقابل نمادین گرایی ، پدیدارشناسی ، روش شناسی مردمی و نظریه ساختاریندی گیدنز
▪️جنبش ترکیبی : رویکردهای پراگماتیسم کلاسیک و نوپراگماتیسم
و
▪️ همینطور پارادایمهای انتقادی ( رویکردهای انتقادی ، فمینیسم و پست مدرن ) که گرچه نسبت به استفاده از روش های کمی بی توجه نیست ، اما تمرکز عمده آن بر روش شناسی کیفی است .
◙ نقش پژوهشگر در پژوهش کیفی
◙ جایگاه پرسش در پژوهش کیفی
◙ معرفی اهداف پژوهش کیفی
◙ آشنایی با استراتژی پژوهش کیفی
▪️ استراتژي استفهامي
◙ آشنایی با روش های نمونه گیری در پژوهش کیفی
◙ آشنایی با روشهاي گردآوري دادههاي كيفي :
مصاحبه ، روایت ،مشاهده، گروه های متمرکز ، ....
◙ آشنایی با روش های فنون تقليل داده ها در روشهاي كيفي :
آشنایی با انواع کدگذاری کیفی، فرایند پروراندن مفاهیم ، سنخ شناسی
◙ آشنایی با روش های تحلیل دادههای كيفي :
نظریه مبنایی ، تحلیل گفت و گو ، تحلیل گفتمان ، تحلیل ژانر ، تحلیل محتوا و ....
◙ آشنایی با روش های تحقیق كيفي :
روش تحقیق پدیدارشناختی، اتنومتدلوژی، تحقیق فمینیستی، تاریخی تطبیقی، تحقیق عملی مشارکتی،
مطالعه موردی ، مونوگرافی ، اتنوگرافی ، ......
◙ معیارهای سنجش کیفیت در پژوهش کیفی
◙ نحوه نگارش گزارش کیفی
@isa_ctc
◙ کلیات
▪️ مفاهيم پايه
1. هستي شناسي جنبش روش شناختی کیفی
2. معرفت شناسي جنبش روش شناختی کیفی
3. روش شناسي جنبش روش شناختی کیفی
پرسش های روش شناختی
◙ طبقه بندی پارادایمی در علوم اجتماعی بر اساس سه جنبش روش شناختی
▪️ جنبش کمی : پارادایمهای اثباتی ، پسا اثباتی ، خردگرایی انتقادی و واقع گرایی اجتماعی انتقادی
▪️جنبش کیفی : پارادایمهای تاویل گرایی کلاسیک و معاصر ، برساختی – تفسیری ، کنش متقابل نمادین گرایی ، پدیدارشناسی ، روش شناسی مردمی و نظریه ساختاریندی گیدنز
▪️جنبش ترکیبی : رویکردهای پراگماتیسم کلاسیک و نوپراگماتیسم
و
▪️ همینطور پارادایمهای انتقادی ( رویکردهای انتقادی ، فمینیسم و پست مدرن ) که گرچه نسبت به استفاده از روش های کمی بی توجه نیست ، اما تمرکز عمده آن بر روش شناسی کیفی است .
◙ نقش پژوهشگر در پژوهش کیفی
◙ جایگاه پرسش در پژوهش کیفی
◙ معرفی اهداف پژوهش کیفی
◙ آشنایی با استراتژی پژوهش کیفی
▪️ استراتژي استفهامي
◙ آشنایی با روش های نمونه گیری در پژوهش کیفی
◙ آشنایی با روشهاي گردآوري دادههاي كيفي :
مصاحبه ، روایت ،مشاهده، گروه های متمرکز ، ....
◙ آشنایی با روش های فنون تقليل داده ها در روشهاي كيفي :
آشنایی با انواع کدگذاری کیفی، فرایند پروراندن مفاهیم ، سنخ شناسی
◙ آشنایی با روش های تحلیل دادههای كيفي :
نظریه مبنایی ، تحلیل گفت و گو ، تحلیل گفتمان ، تحلیل ژانر ، تحلیل محتوا و ....
◙ آشنایی با روش های تحقیق كيفي :
روش تحقیق پدیدارشناختی، اتنومتدلوژی، تحقیق فمینیستی، تاریخی تطبیقی، تحقیق عملی مشارکتی،
مطالعه موردی ، مونوگرافی ، اتنوگرافی ، ......
◙ معیارهای سنجش کیفیت در پژوهش کیفی
◙ نحوه نگارش گزارش کیفی
@isa_ctc