همراهان عزیز
به اطلاع میرساند دوره " آلن بدیو و هستی شناسی اجتماعی " امروز چهار شنبه ۱۰ بهمن ۹۷ کنسل می باشد و شروع دوره متعاقبا اعلام می گردد‌.

امروز جلسه دوم درسگفتار فلسفه سیاسی و اجتماعی هگل در مرکز آموزش های تخصصی و جامعه محور انجمن جامعه شناسی ایران

طرح درس فرایند انجام پژوهش کمی
◙ کلیات
▪️ مفاهيم پايه
1. هستي‏شناسي جنبش روش شناختی کمی
2. معرفت‏شناسي جنبش روش شناختی کمی
3. روش‏شناسي جنبش روش شناختی کمی
پرسش های روش شناختی

◙ مقایسه جنبش های روش شناختی کمی، کیفی و ترکیبی

◙ طبقه بندی پارادایمی در علوم انسانی بر اساس سه جنبش روش شناختی
▪️ جنبش کمی : پارادایم های اثباتی، پسا اثباتی، خردگرایی انتقادی و واقع گرایی اجتماعی انتقادی
▪️جنبش کیفی : پارادایم های تأویل گرایی کلاسیک و معاصر ، برساختی – تفسیری، کنش متقابل نمادین، پدیدارشناسی، روش شناسی مردمی و نظریه ساختاریندی گیدنز
▪️جنبش ترکیبی : رویکردهای پراگماتیسم کلاسیک و نوپراگماتیسم
▪️ پارادایمهای انتقادی (رویکردهای انتقادی ، فمینیسم و پست مدرن) گرچه نسبت به استفاده از
روش های کمی بی توجه نیستند، اما تمرکز عمده آن بر روش شناسی کیفی است .

" مراحل روش شناسی جنبش روش شناختی کمی"

◙ عنصر اول طرح تحقيق کمی ؛ موضوع و مسئله پژوهش کمی
▪️ عوامل مؤثر بر انتخاب موضوع
▪️ ویژگی های عنوان تحقیق کمی
▪️ نقش‏هاي پژوهشگر کمی

◙ عنصر دوم طرح تحقيق کمی ؛ پرسش‏ها و اهداف پژوهش کمی
▪️ انواع پرسش‏هاي پژوهش
▪️ انواع اهداف
▪️ روابط بین اهداف و پرسش‏هاي پژوهش

◙ عنصر سوم طرح تحقيق کمی؛
استراتژي‏هاي پژوهش کمی
▪️ استراتژي پژوهش استقرايي
▪️ استراتژي پژوهش قياسي
▪️ استراتژي پژوهش پس‏كاوي ساختارگرا

◙ عنصر چهارم طرح تحقیق کمی
مفاهيم، متغیرها، نظريه‏ها، فرضيه‏ها
▪️ نقش مفاهيم در جنبش روش شناختی کمی
سنت هستي شناختي، سنت عملياتي‏سازي، سنت حساس‏سازي
نحوه تعریف عمیلیاتی یا شاخص سازی متغیرها
آشنایی با مدل های اندازه گیری
مدل های اندازه گیری انعکاسی
مدل های اندازه گیری ساختی
▪️ نقش متغیرها در جنبش روش شناختی کمی
نحوه سنجش متغیرها
نقش متغیرها در فرایند تحقیق (متغیر کنترکننده، واسط، تعدیل کننده و ....)

▪️ نقش نظريه در جنبش روش شناختی کمی
فرایند آماده سازی مدل نظری تحقیق
فرایند نظریه آزمایی
▪️ نقش فرضيه‏ها در جنبش روش شناختی کمی
مراحل فرضیه سازی
مراحل آزمون فرضیه

◙ عنصر پنجم طرح تحقيق کمی
منابع، انواع و اشكال داده‏ها در جنبش روش شناختی کمی
▪️ انواع داده‏ها
داده‏هاي دست اول؛ داده‏هاي دست دوم؛ داده‏هاي دسته سوم؛
▪️ شكل داده‏ها
▪️ منابع داده‏ها
◙ عنصر ششم طرح تحقيق کمی
انتخاب داده‏ها
▪️ روشهاي نمونه‏گيري
▪️ حجم نمونه

همراهان عزیز
به اطلاع میرساند کلیه دوره های مرکز آموزش های تخصصی امروز شنبه ۱۳ بهمن ۹۷ برگزار نمی گردد.
@isa_ctc

دوره‌ی خوانش آثار کلاسیک جامعه‌شناسی؛ دوره‌ی سوم: کارل مارکس؛ کتاب سوم: «درباره‌ی مسئله‌ی یهود»

مباحثی که مارکس جوان در جستار «درباره‌ی مسئله‌ی یهود» پیش می‌گذارد در واقع چیزی کمتر از اهم پروبلماتیک‌های تاریخی تفکر سیاسی نیست، پروبلماتیک‌هایی که تا همین امروز همچنان مسئله‌زا باقی مانده‌اند. خواندن این جستار نه تنها ما را مستقيماً با انديشه‌ی سياسي ماركس جوان درگير می‌کند – انديشه‌هايي كه وي تا آخر به نوعی آنها را، در عين بسط و تعميق، حفظ مي‌کند – بلكه پاي جدی‌ترین و چالش‌برانگيزترين مسائلي را كه تفكر سياسي همواره با آنها رودررو بوده است، به ميان می‌کشد. با این تفاصیل، «درباره‌ی مسئله‌ی یهود» هم مدخلی است به مواضع سیاسی خودِ مارکس و هم واسطه‌ای برای طرف‌شدن با پروبلماتیک‌‌های کلاسیک تفکر سیاسی که عمیقاً معاصر باقی مانده‌اند. از این حیث، در کنار خوانش این جستار، پای دیگر متون کلاسیک فلسفه‌ی سیاسی نیز به فراخور مسائلی که «درباره‌ی مسئله‌ی یهود» پیش می‌گذارد به ناگزیر به میان خواهد آمد.

«درباره‌ی مسئله‌ی یهود» درباره‌ی چیست؟
برونو باوئر، در مقام یکی از تأثيرگذارترين چهره‌های هگلیان جوان، در سال 1843 در دو جستار جداگانه، يكي «مسئله‌ی یهود» و دیگری «شایستگی یهودیان و مسیحیان امروزی برای آزادشدن»، به موضوع مطالبات يهوديان پروس براي آزادي سياسي و حقوق شهروندي پرداخت و سعي كرد نشان دهد كه يهوديان، در مقام يك اقليت مذهبي، در چه شرايطي می‌توانند آزاد باشند. پاسخ باوئر كم‌وبيش سرراست بود: زماني كه يهوديان از يهوديت خود دست بكشند و همراه با ديگر پروسی‌ها براي آزادي همگاني مبارزه كنند، زماني كه ديگر نه در پي آزادي جزئي خود، از آن حال كه يهودی‌اند، بلكه در پي آزادي كلي و عام باشند. این اما، به باور باوئر، فقط با تبديل دولت مسيحي پروس به دولتي مدرن و سكولار كه هيچ اقليتي را به واسطه‌ی اقلیت‌بودن‌اش از گستره‌ی شهروندی بیرون نگذارد، ممکن بود. ماركس در همان سال كوشيد در جستار «درباره‌ی مسئله‌ی یهود» ناتمامی و نابسندگی مواضع باوئر را نشان دهد. مارکس درست از جايي موضع انتقادي- ايجابی‌اش را آغاز كرد كه باوئر دعاوی‌اش را به پايان برده بود. مارکس در جستار مذکور نشان مي‌دهد كه سكولارشدن دولت به هيچ وجه، آنچنان كه باوئر تصور می‌کرد، دین و باورهای دینی را محو نخواهد ساخت بلکه، در بهترین حالت، آن را خصوصي خواهد کرد. بنابراین در حالي كه باوئر از قسمي انقلاب سياسي دفاع می‌کند كه صرفاً مي‌كوشد دولت را از يهوديت و مسيحيت جدا کند (سکولاریزاسیون دولت)، ماركس از انقلابي اجتماعي حرف می‌زند كه مي‌رود با دگرگوني ريشه‌ای بنيان جامعه، عوامل اجتماعي برسازنده‌ی دین را، آنچه خود «محدودیت غیرمذهبی مولد مذهب» می‌نامد، منحل کند. برای فهم آنچه مارکس از «انقلاب اجتماعی» مُراد می‌کند باید به سراغ تمایزی رفت که وی میان دولت سیاسی و جامعه‌‌ی مدنی برقرار می‌کند. ریشه‌ی این تمايز اما پيشاماركسي است و ليبرال‌ها و هگل، هر دو، به نوبه‌ی خود آن را صورت‌بندي کرده‌اند. ما به تفصیل به اين تمايز و سنت نظري پسِ پشت آن خواهيم پرداخت و نشان خواهيم داد كه چرا، به زعم ماركس، خاستگاه تفکیک انسان به فرد (در مقام عضو جامعه‌ی مدنی، به مثابه‌ی انسان «واقعی») و شهروند (در مقام عضو دولت سیاسی، به مثابه‌ی انسان «انتزاعیِ» ذیحق) در تمایز تاریخی و بالفعل دولت سیاسی و جامعه‌ی مدنی ریشه دارد و اینکه چرا، به تعبیر خودِ مارکس، «تنها زمانی که فردِ انسان، [یعنی] انسان واقعی، شهروند انتزاعی را دوباره به خویش بازگرداند و انسان به عنوان یک فرد در زندگی روزانه‌اش، کار فردی‌اش و روابط فردی‌اش به موجودی نوعی تبدیل شود، تنها در آن زمان است که آزادی انسان کامل خواهد شد.»
ترتيب موضوعي نشست‌ها:
جلسه اول:
الف) مسئله‌ی یهود چیست؟ باوئر این مسئله را چگونه حل می‌کند؟
ب) اهمیت یهودیان در روند تاریخی تکوین کاپیتالیسم: فرادستی اقتصادی و فرودستی سیاسی
جلسه دوم:
الف) دولت مدرن و اهمیت جدایی دین و دولت: پرسش از سکولاریته
ب) مارکس و مواجهه‌ی ماتریالیستی با مسئله‌ی دین
جلسه سوم:
الف) دولت سیاسی و جامعه‌ی مدنی: نسبت‌های تاریخی و نظری (لیبرالیسم، هگلیانیسم، مارکس)
ب) تفکیک انسان به فرد و شهروند: حقوق بشر و حقوق شهروند
ج) انقلاب سیاسی و انقلاب اجتماعی: تفاوت این دو در چیست؟
جلسه چهارم:
از دموکراسی صوری به دموکراسی حقیقی: مسئله‌ی رهایی اجتماعی
منبع اصلی نشست‌ها:
کارل مارکس (1381) درباره‌ی مسئله‌ی یهود و گامی در نقد فلسفه‌ی حق هگل، ترجمه‌ی مرتضی محیط، تهران: نشر اختران
@isa_ctc

امروز جلسه اول درسگفتار "کارل مارکس: درباره مساله یهود" راس ساعت ۱۷:۱۵ در مرکز آموزش های تخصصی و جامعه محور انجمن جامعه شناسی ایران برگزار می شود.
شماره تلفن جهت شرکت: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹

جستارهایی در جامعه‌شناسی سلامت و پزشکی

۲۵ بهمن
۱- بیماری و سلامت در جامعه ایران: دکتر امید زمانی
۲- صنعتی و تجاری شدن پزشکی و سلامت: دکتر سیمین کاظمی
۳- انسان‌شناسی بدن: دکتر ناصر فکوهی
۲ اسفند
۴-اخلاق حرفه‌ای و روابط پزشک و بیمار: دکتر علی شفیعی و رضا طیاری آشتیانی
۵- تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت: دکتر پیام روشنفکر
۶- روابط اجتماعی در ساختار پزشکی: دکتر حسن محدثی کیلوایی
۹ اسفند
۷-کنترل بدن و پزشکی شدن آن: دکتر سیمین کاظمی
۸- جنسیت، نقش جنسی و تأثیر آن بر سلامت : دکتر پیام روشنفکر
۹- سلامت باروری و جنسی: دکتر زهرا حضرتی
۱۶ اسفند
۱۰- رابطه دوسویه آسیب‌های اجتماعی و سلامت – دکتر سعید مدنی و دکتر حسن رفیعی
۱۱ - عدالت در سلامت دکتر پیام روشنفکر
۱۲ - سلامت و محیط‌ زیست: دکتر عبدالحسین نیک‌گهر
۲۳ اسفند
۱۳- مسائل اجتماعی توانیابان: دکتر محمد کمالی
۱۴- اقتصاد سیاسی سلامت: دکتر سیمین کاظمی
۱۵- جامعه‌شناسی اعتیاد: دکتر علی شفیعی
@isa_ctc

آلتوسر، مسئلۀ گسست و درون¬ماندگاری
(با اشاراتی به اسپینواز و روانکاوی)
آرش حیدری
مفهوم گسست در سال¬های اخیر بدل به یکی از پر تکرارترین مفاهیم در ادبیات علوم انسانی در ایران شده است. اما به نظر می¬رسد کاربرد این مفهوم در آشفتگی در غلتدیده است و در بسیاری از موارد نسبت وثیقی با آنچه در فلسفۀ پسا¬قاره-ای از گسست مراد می-شود ندارد. گسست را غالباً به معنایی دور ریختن گذشته، تغییر جهت، و یا خلق دوگانه¬هایی همچون سنت-مدرنیته می¬فهمند. در نهایت هم وضعیت ایران را در تعلیق بین سنت-مدرنیته می¬فهمند که گسست ر ا به اندازۀ کافی تجربه نکرده است. اما به راستی گسست چیست؟ زمانی که از گسست چه در وجه معرفت¬شناسانه و چه در وجه هستی¬شناسانه¬اش سخن می¬گوییم چه مرادی داریم؟ پاسخ به این پرسش ممکن نمی¬شود مگر در بازگشت به آغازگاه-های بدل شدنِ گسست به مسئله¬ای برای جهان فلسفه.
فوکو، دولوز، و آنچه در بسیاری از موارد (به غلط) فلسفۀ پست¬مدرنیستی نامیده می¬شود را به عنوان فیلسوف¬های گسست می¬شناسند (که خودِ این ادعا و فروکاست این فلاسفه به گسستِ صرف و آن هم مبتنی بر فهمی غلط از مفهوم گسست استوار است). نسبت این فلسفه با جهانِ آلتوسری کمتر مورد توجه فضای اندیشه در ایران بوده است. آلتوسر را غالباً در نقد ریشه¬ای به ایدئولوژی می¬شناسند. این در حالی است که آلتوسر فیلسوفی چند وجهی است که با تغذیه از مفاهیمی همچون درون¬ماندگاری و علیت درون¬ماندگار، علیتِ ساختاری، زمان¬ها و تاریخ¬های¬متفاوت، تناقض و تعین چند وجهی و... نقشی بی بدیل در شکل¬بندی فلسفۀ پس از خود داشته است. آلتوسر از منابع فکری متعددی تغذیه شده است، که اسپینوزا و روانکاوی لاکانی را می¬توان دو منبع عمده برای او دانست. در درسگفتار پیش رو تلاش می¬کنیم بر محور مفاهیم گسست و درون¬ماندگاری محورهای اصلی اندیشۀ آلتوسر را روشن سازیم.
جلسات
اول: علیت ساختاری و درون¬ماندگاری
دوم: گسست پروبلماتیک: فروید و لاکان
سوم: تناقض و تعین چند وجهی: رؤیا و مسئلۀ تناقض
چهارم: زمان و تاریخ¬های متفاوت
پنجم: جمع¬بندی

منابع:
Althusser, Louis; Etienne Balibar; Roger Establet; Jacques Ranciere; Pierre Macherey (2016) reading capital, verso.
Nesbitt, Nick (2017) The Concept in Crisis: Reading Capital Today
Althusser, Louis (2006) Philosophy of the encounter: later writings, 1978-87, verso
Althusser, Louis (1976) Freud and Lacan, in Lenin and philosophy and other essays.
Althusser, Louis (1969) Contradiction and overdetermination, in for marx.

حیدری، آرش؛ نصیری، هدایت (1394) مسئلۀ آلتوسر، تیسا.
@isa_ctc

فایل صوتی جلسه اول درسگفتار دلوز و هستی شناسی اجتماعی
مدرس: امیر خراسانی

طرح درس "خوانش مقدمه هستی و زمان"


جلسه اول
پرسش بنیادین کتاب چیست؟
در وهله اول از این بحث می شود که چرا پرسش هستی از اهمیت برخوردار است ؟ و چرا هایدگر در کتاب هستی وزمان سعی در طرح آن و فهم معنای پرسش هستی دارد؟ و در ادامه این که پرسش از هستی؟ یا عدم پرسش از آن و بدیهی انگاشتنش،چه عواقب و نتایجی به طور خاص در حیطه های دانش و بالاخص علوم انسانی و تاریخ دارد؟ و فهم معنای هستی و پرسش از آن به چه کارمان می آید ؟ براین اساس پ به سراغ تعاریفی از هستی که تا به حال موجود بوده او هایدگر آنها را باعث و بانی فراموشی هستی دانسته است می رویم و این که چرا انسان تنها روشنگاه هستی و راهگشا به سوی هستی است.
جلسه دوم
با توجه به بحث جلسه پیشین مبنی بر این که پرسش از هستی به فراموشی سپرده شده و به همین دلیل پوشیدگی حقیقت رخ داده است ، و لذا باید از آن پرسش شود . در این جلسه راه های پرسش از هستی را به زعم هایدگر بحث می کنیم و به عبارتی طور یا (چگونگی) پرسش از هستی را می کاویم. تا هستی یا حقیقت هستی مجال بروز بیابد.
جلسه سوم
در این جلسه منظرگاه هایدگر یعنی؛ پدیدارشناسی هرمنوتیکی مطرح می شود و تعریف هایی که تا کنون از پدیدار وجود داشته را واشکافی و ریشه های آن را می کاویم و منظور هایدگر از این مفهوم را مطرح می کنیم.
جلسه چهارم
در این جلسه برخی مفاهیم هایدگر برای فهم پرسش هستی مورد توجه قرار می گیرد و مفهوم زمان به مثابه افق فهم هستی و زمانمندی دازاین - که بیناد بحث از تاریخ و تاریخمندی است - مورد بحث قرار می گیرد ، تا که سبب ساز بودن این بحث ها برای تاریخمندی دانش ها،به مثابه گونه ای از بروز هستی نشان دهیم.
@isa_ctc

فایل صوتی جلسه اول درسگفتار سیاست، جامعه و زبان در تاریخ فلسفه سیاسی غرب (دورهٔ دوم: ملاحظاتی در آغاز فلسفهٔ سیاسی یونانی)
احمدرضا آزمون. پاییز ۹۷