""هسا پس""(جریان شعر پیشرو اقوام ایران و جهان)
229 subscribers
1.05K photos
11 videos
324 files
920 links
شعر پیشرو(آوانگارد) اقوام ایران و جهان
#دهه_نود
#پسا_نو_در_شعر_گیلکی_مازنی_ترکی_تاتی_لری_بلوچ_تالشی_بختیاری
#هسا_پس(پسا نو_فرازبان)
Download Telegram
Forwarded from M، gh
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
مراد قلی پور (بخش ۲)
پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان
شعر اقوام و شعر خوانی
سه شنبه هفتم دی ۱۴۰۰

#هسا_شعر #اسا_شعر #هسا_پس #خاندش #شعر_اقوام #محسن_آریاپاد #مسعود_پور_هادی #مراد_قلی_پور #مهرداد_پیله_ور
Forwarded from M، gh
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
مراد قلی پور (بخش ۱)
پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان
شعر اقوام و شعر خوانی
سه شنبه هفتم دی ۱۴۰۰

#هسا_شعر #اسا_شعر #هسا_پس #خاندش #شعر_اقوام #محسن_آریاپاد #مسعود_پور_هادی #مراد_قلی_پور #مهرداد_پیله_ور
Forwarded from اتچ بات
.

بیان تغزلی و طبیعت‌گرایی و سلطه‌ی ساخت توصیفی- روایتی از دیگر ویژگی‌های شعر نیمایی گیلکی است. اتوماتیزه شدن این تجربه‌ی شعری در اوایل دهه‌ی هفتاد شمسی سبب ساز نوعی دور زدن از سنت و مؤلفه‌های شعر بلند نیمایی و گرایش به سمت کوتاه سرایی شد و جریان نویی در شعر گیلکی بنام «هسا شعر» (شعر اکنون) شکل گرفت که میدان تاثیر آن بیشتر از شعر نیمایی گیلکی است.
«هسا شعر گونه‌ای از انواع شعر رایج در زبان گیلکی است که همسو با شعر انسان‌گرای معاصر حرکت می‌کند و می‌کوشد تجربه‌ای ره‌گشا در پی‌جویی شعر معاصر در ادبیات گیلکی باشد... هسا شعر محصول فشردگی و به هم پیوستگی «ایجاز» و «تصویر» است. جمع‌بندی و گره‌خوردگی منطقی و معقول ماجراها، اشیاء و پدیده‌ها در فرمی کوتاه که اندیشه و عاطفه را بازتاب می‌دهد... هسا شعر، شعر اکنون است، اکنون نه صرفاً به مفهوم معاصر، بلکه ضرورتاً به دلیل آنی‌ی حالات درونی است... هسا شعر برخلاف تجارب مکتوب شعر گیلکی در دهه‌های گذشته، به توضیح اشیاء و پدیده‌ها نمی‌نشیند، بلکه در دقایق بحرانی به کشف آنها می‌پردازد» ... (گیله‌وا، ضمیمه شماره 32، شهریور 1347)
جریان دیگری که در سالهای آغازین پس از انقلاب، قبل از پدیداری «هسا شعر» در شعر گیلکی اتفاق افتاد، شعر «شنیداری» «شیون فومنی» است در قالب کلاسیک و غیر ایدئولوژیک و رئالیستی.
«شیون» اشعار خود را در قالب نوار کاست صوتی با دکلمه و صدای خود ارائه داد، آثار «شیون» که عمدتاً ساختار منظومه‌ای دارند به انسان و سرنوشت او نظر دارد و مبتنی بر سنت روایتگری و ساختار توصیفی شعر کلاسیک گیلکی دوران مشروطه و دهه‌ی بیست است.
در اشعار «شیون فومنی» روایت، پردازش شخصیت‌ها در توصیف و در زبان، ساختار بسیار نیرومندی دارد و در یک گستره عمومی از استقبال قابل توجهی برخوردار گردید.
در دهه‌ی هشتاد و نود، پس از شکل‌گیری گروه شعر «خانه‌ی فرهنگ گیلان» و سایت‌های اینترنتی «ورک»، «خاندش» و نشریات دانشجویی «زیته» و خصوصاً مجله‌ی «گیله‌وا» که از دهه‌ی هفتاد سازمانده فعالیت شعری و ادبیات داستانی گیلکی بود و تحت تاثیر نوآوری‌های شعر معاصر فارسی، شعر گیلکی نیز شاهد تحولات و رخدادهای تازه‌ای شد.
یکی از این رویدادها که در سال 1388 حضور خود را در شعر گیلکی توسط «مسعود پورهادی» اعلام کرد، «هایکوواره‌های گیلکی» است. جریانی با مضمون اصلی مبتنی بر «چینش چیز»ها که رد یه‌ای است بر «چنینی چیز»های هایکوی ژاپنی.
«هایکوواره‌ها» به سنت تاویل‌گری و ارتباط معنایی پدیده‌ها در فلسفه‌ی معاصر گرایش دارد. و به کشف زوایای پنهان شی و کلمه می‌نشیند و از درهم آمیختن معنا در بازی زبانی بین شی و کلمه به فراسو یا طبیعت ذاتی خود آن شی می‌رسد، به معنا و معناهای دیگر... .
یکی دیگر از ژانرهای نوخاسته‌ی شعر گیلکی «شُخی شعر» از «محسن آریاپاد» شاعر توانای شعرهای کلاسیک و نیمایی گیلکی است.که در دهه نود رونمایی شد.
«شُخی شعر» قالب کلاسیک و عروض شکسته‌ی نیمایی ندارد. نوعی شعر آزاد طنز گیلکی است که در چیدمان هدفمند گفتار، همسو با خرده فرهنگ گیلکی متاثر از باور‌داشت‌های قومی و آموزه‌های منطقه‌ای و جهانی در چهارچوب دگرگونی‌های زبانی کارآمد سروده می‌شود.
در ارتباط با جسارت در نگاه و اجرای زبانی در شعر گیلکی می‌توان از نوآوری‌های «شعر چند تابعیتی» عباس گلستانی و شعر پسانیمایی گیلکی «هسا پس» مراد قلی‌پور نام برد.
شعر گیلکی در حضور کوتاه مدت خود، در جستجوی راههای نرفته و پیوند خوردن با فرهنگ مینیاتوری ایرانی و مسایل جهانی حادثه‌ای ماندگار است.

#مسعود_پورهادی

#خاندش
#گفتمان_ادبیات_گیلکی

https://tttttt.me/gilebaraze
.



پِر
ترا تبریک گم
من سواد‌ دار بو‌بوستامه
أنقد سواد دار کی
تاریخه جا باضی میمونانه ایسما دانم
پِر
من سواد دار بوبوستامه
جی أن همه أیان
فقط گیر بدامه أون أیا کی
اونه امرا می زناکا پایی دوکونم
پِر
مرا تبریک بوگو
خب دانم باتومان راستا باسن
کاری بوکونم بستانان ابا نوبنو
شیشانه جا امی همه‌تا عکسان دکفن
چوطو راسته خطانا جلو دکفم
چوطو پنجره‌نا دودم
چوطو کانالانا عوضا کونم
چوطو می انگوشتانه فیکرا بوکونم
چوطو یخچالانه جا یخ بزا رانانا فاندرم
پِر مرا تبریک بوگو
بشمارم؟
یک دو سه چهار نه
أن ایتا مورجانه نی‌یه
أن ایتا می زناکه پیرهانه پولیکه
بشمارم؟
یک دو سه چهار نه
أن ایتا تازه جوانه کی
باتومان اونه دومباله دُوَستان درن
أن ایتا کاغذه کی باد خو أمرا بوردان دره
أن ایتا برقه کی صیندلی خوایه
أن ایتا پانکایا کی موچ خوایه
أن ایتا قطریه که پیشانی
أن ایتا سوزونه کی رگ
بشمارم؟
یک دو سه چهار پنج شش نه
فیکر نوکونم
أن ایتا چادوره کی زن ناره
أن ایتا بستنی فروشه أنا ولا کونید
أن ایتا دو تا سه تا نه نه
أن ایتا یا شناسم
أنه انگوشتان نانن
أنه لبان نفامن
أنه پِرهَنَان پولیک نارن
أنه کفش ِ بندان خیلی وقته وازن
بشمارم؟
ده نه هشت هفت نه نه
مگه سایَه‌ن أن همه جی دیواران بولوند‌تر بون
مگه جی أن خولو نیدینید کی میمونان افوقی نیشتایید
مگه رختخوابانه جا أن همه گنبد بوجور أیه
مگه چن‌تا گوله لازیمه کی جی لولان دی بیرین بزنه
مگه چن تا ورق باخاداییم کی أمی دختران میمون بزاین
مگه أن باتومانه لچا گلمالد واجه
مگه أخبار نانسته کی أمان تومامه بستانانا والشتاییم
بشمارم؟
دو چهار شش هشت
أمراهمه تایا دوتا دوتا چاکودنه
باضیانا باتومه امرا
باضیانا بستنی امرا
باضیانا تاریخه امرا
باضیانا گنبدانه امرا
باضیانا
نه باضیان
هلا دیوارانا ور نیسایید
هلا اوشینه زنگ نزایید
هلا صیندیلانه سر نینیشتایید
هلا پانکانه مرا باد نخوردایید
پِر
مرا تبریک بوگو
من أنقد سواد دارا باسامه
کرا می چیلیکه میمونان بیرین زنن
پر
ترا تبریک گم
پر
مرا تبریک بوگو


برگردان:

پدر
به تو تبریک می گویم
من آدم باسوادی شده‌ام
آنقدر با سواد که
در تاریخ اسم برخی میمون ها را یاد گرفته‌ام
پدر
من باسواد شده‌ام
از این همه آیه‌ها
فقط گیر داده ام به آیه‌ای که با آن همسرم را کتک بزنم
پدر
به من تبریک بگو
خوب می‌دانم اگر باتوم‌ها بلند شوند
کاری کنم که بستنی‌ها آب نشوند
روی شیشه‌ها تصویر همه ما بیافتد
چگونه روی خط‌های ممتد جلو بیافتم
چگونه پنجره‌ها را ببندم
چگونه کانال‌ها را عوض کنم
چگونه به فکر انگشتانم باشم
چگونه توی یخچال به ران ‌های یخ زده خیره شوم
پدر
به من تبریک بگو
بشمارم؟
یک دو سه چهار نه
این یکی مورچه نیست
دکمه پیراهن همسر من است
بشمارم؟
یک دو سه چهار
نه این نوجوانی است که
باتوم‌ها به دنبالش راه افتاده‌اند
این کاغذی است که باد دارد با خود می‌برد
این برقی است که صندلی می‌خواهد
این پنکه ای است که مچ می‌خواهد
این قطره‌ای که پیشانی
این آمپولی که رگ

بشمارم؟
یک دو سه چهار پنج شش نه نه
این یکی را می‌شناسم
انگشتانش نمی‌دانند
لب هایش نمی‌فهمند
پیراهن هایش دکمه ندارند
بند کفش‌هایش مدتی هست که باز مانده‌اند
بشمارم؟
ده نه هشت هفت نه نه
مگر سایه‌ها این همه از دیوار‌ها بلند‌تر می‌شوند
مگر از این همه سوراخ نمی‌بینید که میمون‌ها افقی نشسته‌اند
مگر از رختخواب‌ها این همه گنبد می روید
مگر چند گلوله لازم است که از لوله‌ها دود بیرون بزند
مگر چند ورق خوانده‌ایم که دختران‌مان میمون بزایند
مگر روی باتوم‌ها فلفل مالیده‌اند
مگر اخبار نمی‌دانست که ما تمام بستنی‌ها را لیسیده‌ایم
بشمارم؟
دو چهار شش هشت
همه‌مان را جفت جفت خلق کرده‌اند
برخی‌هارا با باتوم
برخیها را با بستنی
برخی‌ها را با تاریخ
برخی‌ها را با گنبد ها
برخی.ها را
برخی‌ها
هنوز کنار دیوار نایستاده‌اند
هنوز برایشان زنگ نزده‌اند
هنوز روی صندلی‌ها ننشسته‌اند
هنوز با پنکه‌ها باد نخورده‌اند

پدر
به من تبریک بگو
آنقدر با سواد شده‌ام
که دارد از حلقم میمون‌ها بیرون می‌زنند
پدر به تو تبریک می‌گویم
پدر به من تبریک بگو

#مراد_قلی‌پور

#خاندش
#گیلکی_شعران
#زیر_نظر_مهرداد_پیله‌ور


#هسا_پس
#پسا_نو_در_شعر_گیلکی_مازنی_ترکی_تاتی_لری_بلوچ_تالشی_بختیاری
#جریان_شعر_پیشرو_اقوام_ایران
@hasa_pas