بلادرنگ

واژه درنگ فارسی است و آوردن بلای عربی قبل از آن خلاف فصاحت است. به جای آن بهتر است بی درنگ گفته شود.

#غلط_ننویسیم

نعناع

تلفظ و املای این کلمه به همین صورت، با حرف «ع» پایانی، صحیح است. نعنا تلفظ عامیانه آن است.

#غلط_ننویسیم

فوق الذکر

ترکیب غلطی است که نه در زبان عربی به کار رفته (زیرا جزء اول این نوع ترکیبات باید صفت باشد نه اسم) و نه در متون معتبر فارسی آمده است. به جای آن می‌توان گفت: سابق الذکر، مذکور (در فوق)، پیش گفته و‌ نظایر آن‌ها.

#غلط_ننویسیم

فطیر

به معنای «آرد سرشته‌ای که تخمیر نشده باشد» املای این کلمه به همین صورت صحیح است. گاهی آن را با حرف «ت» و به صورت فتیر می‌نویسند و غلط است.

#غلط_ننویسیم

اگر این کامنت نبود شاید خجالت می‌کشیدم از تکرار هر روزه این هشتگ گرچه به مفید بودنش یقین دارم.
اما اگر دیدید کسی کار خوبی می‌کند حتما بهش بگویید. همین دلگرمی‌های کوچک جامعه بهتری برایمان می‌سازد.

+چون تا حالا چهل تا #غلط_ننویسیم یاد گرفته‌ایم:)

ناچاراً

ناچار واژه فارسی است و ترکیب آن با تنوین قیدساز عربی جایز نیست. ناچار خود می‌تواند در مقام قید به کار رود و نیاز به تنوین ندارد.

#غلط_ننویسیم

فُرغون

اصل این کلمه روسی است و در فارسی آن را به صورت‌های مختلف می‌نویسند. (از جمله: فرقان که کلمه‌ای عربی و به معنای دیگری است). بهتر است به صورت فُرغون نوشته شود.

#غلط_ننویسیم

تراوشات

واژه تراوش فارسی است و جمع بستن آن با «ات» عربی خلاف قاعده است. به جای باید گفت: تراوش‌ها.

#غلط_ننویسیم

مزه

در تداول معمولا این واژه را مَزّه به تشدید حرف «ز» ادا می‌کنند، ولی تلفظ صحیح آن بدون تشدید است.

#غلط_ننویسیم

ملافه
اصل این کلمه در عربی مِلْحَفه است. اما عموم فارسی زبانان مَلافه تلفظ می‌کنند و بهتر است در نوشتار نیز به صورت ملافه نوشته شود.

#غلط_ننویسیم

طوفان / توفان

بعضی به گمان این‌که کلمه طوفان اصلاً فارسی است آن را به صورت توفان می‌نویسند و حتی بعضی فضلا توصیه کرده‌اند که صورت اخیر به کار رود. اما اصل این دو کلمه‌ و معنای آنها یکی نیست. طوفان کلمه عربی (ظاهراً از اصل یونانی) و‌ به معنای «باد و باران‌ بسیار شدید» است. ولی واژه فارسی توفان صفت است و‌ به معنای «غرّان، دمان» است و ربطی به «باد و باران‌ بسیار شدید» ندارد. این واژه صفت فاعلی از مصدر توفیدن به معنای «فریادِ بلند کشیدن»‌ یا «غرّیدن و خروشیدن» است:
ز آواز گُردان بتوفیده کوه
زمین شد ز نعل ستوران ستوه
(فردوسی)
واژه توفنده‌ به معنای «غرّنده و خروشنده» نیز از همین فعل مشتق شده است.

#غلط_ننویسیم

شرایین

جمع شریان. این کلمه چه در عربی و چه در فارسی به همین‌ صورت نوشته می‌شود و‌ نه به صورت شرائین.

#غلط_ننویسیم

قفس

آیا می‌دانید املای این کلمه در عربی قفص است. در فارسی آن را به هر دو صورت نوشته‌اند، اما قفس رایج‌تر از قفص است.

#غلط_ننویسیم

چشمگیر

به معنای «جالب نظر» این اصطلاح که در سال‌های اخیر بر گرته eye-catching و eye-catcherانگلیسی ساخته شده است هر چند که مقبول طبع ادبا نیست به نظر نمی‌آید غلط باشد. قبلا ترکیب فعلی نظر کسی را گرفتن و چشم کسی را گرفتن در زبان محاوره مردم رواج داشته است و هنوز هم دارد: «از جلو این مغازه به جلو آن مغازه رفت و به چیزهایی که پشت شیشه‌ها چیده بود نگاه کرد و هیچ کدام نظرش را نگرفت، هیچ کدام قشنگ و دلخواه نبود» (جمال‌‌‌ میر صادقی، درازنای شب، تهران، ۱۳۴۹، ص ۱۲۳)؛
«سنجاق سینه... ظریف بود و آن قدر ریز و کوچک که نمی‌توانست چشم او را بگیرد» (همان کتاب، ۱۲۵).
احتمالا چشمگیر (و نیز نظرگیر که به همان معنی است) از روی همین دو ترکیب فعلی ساخته شده است و اگر هم گرته برداری از انگلیسی باشد مطابق قاعده است و پذیرفتنی می‌نماید.

#غلط_ننویسیم

گاهاً

گاه واژه فارسی است و ترکیب آن با تنوین قیدساز عربی جایز نیست. این کلمه غلط را اغلب اوقات به جای احیاناً و در بعضی از موارد به جای گاه و گاهی به کار می‌برند.

#غلط_ننویسیم

مهمان، میهمان

این دو واژه همگون‌اند و در جمله ارزش یکسان دارند و می‌توان آنها را به جای هم به کار برد.

#غلط_ننویسیم

سُرمه

املای این کلمه و صفت آن‌ سُرمه‌ای به همین‌ صورت صحیح‌ است. گاهی به پیروی از تلفظ رایج، این دو کلمه را سورمه و سورمه‌ای می‌نویسند و غلط است.

#غلط_ننویسیم

کلمه ایده‌آل درست است یا ایدئال؟
به دو دلیل املای کلمه «ایدئال» درست است.
اول این‌که بر اساس شیوه نگارش همزه در کتاب «دستور خط فارسی فرهنگستان» هرگاه پیش از همزه میانی کسره باشد، همزه روی کرسی /ی/ و به این شکل «ئـ» نوشته می‌شود. مانند: توطئه و ایدئال.
و دوم این‌که در همان بخش از کتاب، قانونی است که در تمام واژه‌های بیگانه همزۀ میانی باید روی کرسی /ی/ و به این شکل «ئـ» نوشته شود. مانند: پنگوئن، سوئد، تئاتر و ایدئال.


#غلط_ننویسیم

دُگمه/ دُکمه/ تُکمه

هر سه واژه به یک معنی و دارای ارزش یکسان‌اند اما دگمه رایج‌تر و ظاهراً صحیح‌تر است.

(البته سال ۶۶ شاید دگمه رایج بوده الان که دکمه رایج‌تره آقای نجفی)

#غلط_ننویسیم

نعناع

تلفظ و املای این کلمه به همین صورت، با حرف «ع» پایانی، صحیح است. نعنا تلفظ عامیانه آن است.

#غلط_ننویسیم