قناری
گرچه قناری هیچ شباهتی به سگ ندارد، اما در واقع نامِ سگ را روی آن گذاشته‌اند.
واژۀ «قناری» تلفظی از واژۀ فرانسویِ canari (کاناری) است که از ریشۀ لاتینی و به معنیِ «مربوط به سگ‌ها»ست.
داستان از این قرار است که وقتی دریانوردانِ اسپانیایی در قرنِ پانزدهمِ میلادی پا به جزایری در شمالِ غربیِ آفریقا گذاشتند، سگ‌های وحشیِ بزرگی در آن‌جا دیدند، به همین علت آن‌جا را «جزایرِ سگ‌ها» (به اسپانیایی: Islas Canarias) یا «جزایرِ کاناری» نامیدند.
بعدها پرندۀ کوچکِ آوازخوانی از آن جزایر به دیگر نقاطِ جهان برده شد که به اعتبارِ منشأش آن را «کاناری» یا به قولِ ما «قناری» خواندند.

#واژه‌شناسی

بدرقه

حرفِ اضافۀ «به» در اصل بَد یا پَد بوده‌است و امروزه نیز هنوز با تلفظِ بِد کاربردِ محدودی دارد:
بِدان: به آن
بِدین: به این
بِدین ترتیب: به این ترتیب
بِدین وسیله: به این وسیله

واژۀ بَدرَقة یا بَذرَقة عربی‌شدۀ (مُعرّبِ) بَدرَهِ فارسی است، که مرکب از دو جزءِ بَد (به) + ره (راه) است.
بدرقه یعنی به راه با کسی رفتن برای محافظتش.

بعضی فرهنگ‌نویسانِ عربی جزءِ اولِ بدرقه، یعنی بد، را همان واژۀ بد (مقابلِ خوب) پنداشته و در ریشه‌شناسی‌اش به خطا رفته‌اند و آن را «راهِ بد» (!) معنی کرده‌اند:
البَذرَقة مأخوذة مِن بَد و راه في الفارِسیة و مَعناهُ الطّریقُ الرّديء. (ذیلِ اقرب‌الموارد)

#واژه‌شناسی

سردم‌دار.

#واژه‌شناسی

مطمئن باشید فحشِ مادرقحبه (با عرضِ معذرت) هیچ ربطی به قهوه ندارد. 😄
ما در قهوه شکر می‌ریزیم. 😁

#واژه‌شناسی
#املا

سازساز یعنی کسی که ساز می‌سازد. 😁
واژه‌ای بی‌نظیر در نوعِ خود است.
‌
#واژه‌شناسی

این مطلبِ بی‌اساس خیلی وقت است که در فضای مجازی دست به دست می‌شود. گولش را نخورید.

#جعلیات
#واژه‌شناسی

این مطلبِ بی‌اساس مدتی است در فضای مجازی دست به دست می‌شود. گولش را نخورید.

#جعلیات
#واژه‌شناسی

یک ریشه و ده‌ها واژه (۲)

ریشۀ هند و اروپاییِ -ghel* به‌ معنیِ درخشیدن و برق زدن است و با رنگِ زرد و سبز هم ارتباط دارد.
ده‌ها واژۀ اروپایی از این ریشه‌اند، از جمله این واژه‌های انگلیسی:
واژۀ glass به‌ معنیِ شیشه؛
واژۀ glimmer به‌ معنیِ درخشیدن؛
واژۀ glitter به‌ معنیِ درخشیدن؛
واژۀ glow به‌ معنیِ درخشیدن؛
واژۀ gold به‌ معنیِ طلا، زر؛
واژۀ gall به‌ معنیِ صفرا، زرداب؛
واژۀ yellow به‌ معنیِ زرد؛
واژۀ yolk به‌ معنیِ زردۀ تخم‌مرغ؛
واژۀ chlorophyll به‌ معنیِ کلروفیل، سبزینه.

جالب‌تر این‌که واژه‌های فارسیِ زر (طلا) و زرد نیز از همین ریشۀ هند و اروپایی‌اند.

منابع:
فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی، محمدِ حسن‌دوست؛
www.etymonline.com
American Heritage Dictionary

#بهروز صفرزاده
#واژه‌شناسی

دربارۀ «ضرب‌الاجل»

واژۀ عربیِ «ضرب‌الاجل» از سه جزء تشکیل شده‌است:
ضرب
ال‍
اجل

«اجل» یعنی مهلت یا زمانِ مشخص و معیّن.
یکی از معانیِ متعددِ «ضرب» هم در عربی، «تعیین کردن» است.
بنا بر این مثلاً می‌گویند:
ضَرَبَ لَنا أجَلًا؛ یعنی: مهلتی برایمان تعیین کرد.

«ضرب‌الاجل» یعنی مهلتی که پایانش تعیین شده‌است. معادلِ انگلیسی‌اش deadline است.
جزءِ آخرِ این واژه، یعنی «اجل»، هیچ ربطی به ریشۀ «ع‌ج‌ل» (عجله، عجول، تعجیل) ندارد.
بعضی‌ها به‌ غلط «ضرب‌العجل» می‌نویسند، چون خیال می‌کنند با «عجله» ربط دارد.

#واژه‌شناسی