دغدغه ایران
54.5K subscribers
769 photos
190 videos
128 files
1.79K links
این تنها رسانه ویژه انتشار نوشته‌های محمد فاضلی در تلگرام است. هیچ کانال دیگری برای نشر نوشته‌هایم ندارم.
Download Telegram
موفقیت کوچک: چند تشت آب اضافه و یک کم میهن‌دوستی
(نسرین قنواتی - @nasringhanavati)
✳️ همسرم در همان اولین روز ایجاد کانال موفقیت‌های کوچک، پیشنهاد کرد که از تلاش‌های کوچک‌مان برای مصرف بهینه آب در خانه بنویسیم اما با خودم فکر کردم شاید آنقدرها هم مهم نباشد تا اینکه در ایام نوروز به اصفهان و منزل یکی از بستگان سفر کرده و کمبود آب را از نزدیک لمس کردم. آنجا بود که تصمیم گرفتم از اقدامات کوچکی بنویسم که نه تنها منجر به کاهش مصرف آب شده بلکه به ما کمک کرده تا در حدود 30 گلدان کوچک و بزرگ را در داخل خانه و تعدادی را نیز در بالکن بدون استفاده از حتی یک قطره آب شرب نگهداری کنیم.
✳️ اولین و بزرگترین تشت آب را در بالکن قرارداده‌ایم و از آن به عنوان منبع تأمین آب گیاهان استفاده می‌کنیم. سبزیجات و میوه‌ها را هم در یک تشت کوچک مخصوص می‌شوییم و همه آب حاصل را از شسستشو را به تشت بالکن منتقل می‌کنیم. این کار البته درباره شستشوی سبزیها قطعا مشکلات خود را به همراه دارد. یعنی آقای همسر ناچار است برای سه مرحله شستشوی سبزی‌ها، سه بار تشت آب را از من تحویل بگیرد و به بالکن منتقل کند. اوضاع وقتی وخیم می‌شود که علاوه بر سبزی خوردن، تعدادی میوه هم می‌شوییم. حتما صدایش درمی‌آید و ابراز پشیمانی می‌کند از پیشنهادش برای ذخیره آب! شما هم مثل من خیلی توجه نکنید، به هدف مهمتان بیاندیشید.
✳️ دو اقدام دیگر در آشپزخانه هم در صرفه‌جویی به ما کمک شایانی کرده است. نخست استفاده از ماشین ظرفشویی که برای هر دور شستشو تنها 6 لیتر آب استفاده می‌کند و دوم تعبیه یک دبّه آب در کنار دستگاه تصفیه آب در داخل کابینت.
✳️ آخرین تشت در حمام قرار دارد. طبق آمار 19 درصد متوسط مصرف آب خانوارهای ایرانی مربوط به حمام است. به‌علاوه در هر دقیقه دوش‌گرفتن حدود 20 لیتر و بسته به میزان فشار آب تا 40 لیتر آب مصرف می‌شود یعنی با کاهش 5 دقیقه‌ای زمان دوش گرفتن حداقل 100 لیتر آب کمتر مصرف می‌شود. بنابراین سعی کرده‌ایم زمان دوش گرفتن را حتی‌المقدور کاهش دهیم. به‌علاوه از آنجایی که چند ثانیه تا دقیقه طول می‌کشد تا آب گرم شود یک تشت زیر دوش قرار داده‌ایم تا این آب تمیز قبل از استفاده از صابون را هم برای گلدان‌ها و فلاش تانک ذخیره کنیم. آقای همسر از این هم سختگیرتر است و می‌گوید باید تمرین کنیم فقط با یک تشت آب حمام کنیم. (شیوه این کار در کانال موفقیت‌های کوچک تشریح شده است: https://tttttt.me/IR_S_S/3)
✳️ ما در نهایت به خودمان قول داده‌ایم در وضعیت کم آبی کشور از آب شرب برای آبیاری گیاهان و شستشوی ماشین و راه پله و بالکن استفاده نکنیم اما در پرتو همین تلاش‌های کوچک و با استفاده از آب‌های ذخیره‌شده توانسته‌ایم تعدادی بادمجان و سیب‌زمینی و فلفل و نعناع پرورش دهیم و خانه را سرسبز نگه داریم. امیدواریم دولت هم تفکیک آب شرب از سایر مصارف را در دستورکار خود قرار دهد.
(این موفقیت کوچک را اگر می‌پسندید، برای دیگران هم ارسال کنید.)
📡کانال «#موفقیت‌های_کوچک_ایرانیان» @IR_S_S
📡کانال «#دغدغه_ایران» @fazeli_mohammad
بار‌ش‌ها خوب، سدها پر، دیگه چی‌ می‌گید صرفه‌جویی؟!

محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

زمان خواندن: چهار دقیقه

ایران سرزمین کمآبی است، از اول هم بوده و #سازگاری_با_کم_آبی ضرورت این کشور است. #توهم_پر_آبی هم از کم‌دانشی و اقتصاد سیاسی آب بوده و هست. سال‌هایی که بارش خوب نباشد و سدها پر نشوند، مطالبه صرفه‌جویی برای مردم معنا دارد، اما سؤال برخی این است که «حالا که بارش‌ها خوب، سدها پر، دیگه این همه مطالبه صرفه‌جویی در مصرف آب با این اوضاع کرونایی به چه معناست؟»

آره، بارش‌ها در دو سال گذشته خوب بوده و سدها اغلب به اندازه کافی پر هستند اما مسأله این است که هیچ شهروندی «آب تصفیه‌نشده» یا «آب خام» مصرف نمی‌کند. #آب_خام باید از سدها و چاه‌ها به مراکز تصفیه منتقل، در تصفیه‌خانه‌ها تا رسیدن به سطح استانداردهایی تصفیه، و بعد از آن در لوله‌های آب شهری جاری شود.

شما درست می‌گویید، وضعیت «آب خام» بهتر از سال‌های کم‌بارش است؛ اما ظرفیت «تصفیه آب خام» محدود است.

تصفیه‌خانه‌ها بر اساس برآوردهای جمعیت شهرها و برخی متغیرهای دیگر ساخته می‌شوند. هزینه سرمایه‌گذاری بسیار سنگین چند هزار میلیارد تومانی نیز مانع آن است که تأسیسات رزرو خیلی گسترده ساخته شود و سال‌ها بیکار بمانند و فرسوده شوند و سرمایه هدر برود تا مثلاً در یک سال به‌کار بیایند، پس مصرف آب را باید حتی در سال‌های پربارش نیز درست انجام داد.

همه شهرها و روستاهای کشور با محدودیت ظرفیت تصفیه آب مواجه هستند. پربارش بودن سال و پر بودن سدها، دلیلی برای کم‌توجهی به مدیریت مصرف نیست، بالاخص در سالی که کرونا بین ده تا بیست‌وپنج درصد بر مصرف آب در شهرها و روستاها افزوده است.

💦آب را در سال کرونایی دریابیم.💦

⭕️☑️ پی‌نوشت

⭕️ فرض کنید یک نانوایی می‌تواند روزانه با دو شیفت کاری ده گونی آرد را به نان تبدیل کند و اگر یک شیفت کاری دیگر هم اضافه کرده و کل روز کار کند این مقدار به چهارده گونی افزایش می‌یابد. اگر جمعیت محله این نانوایی به یکباره دو برابر شود، حتی به شرط تأمین روزی صد گونی آرد هم نمی‌تواند نان مورد نیاز محله را فراهم کند. این عین داستان فراوانی نسبی آب خام نسبت به سال‌های کمآبی و وضعیت امسال است.

(اگر می‌پسندید به اشتراک بگذارید.)

@fazeli_mohammad
چرخ را از نو اختراع نکنید

محمد فاضلی - مدیر پادکست دغدغه ایران

تجربه بشری علی‌رغم همه تفاوت‌ها و زمینه‌مندی‌هایی که به‌واسطه تفاوت ساختارها، فرهنگ‌ها و شرایط در آن وجود دارد؛ برای در پیش گرفتن هر پژوهش، سیاست، برنامه و اقدامی درس‌های بزرگی دارد. «از نو اختراع کردن چرخ» اغلب لازم نیست.

داستان «انتقال آب» مصداق حکایت فوق است. ما تنها کشور جهان نیستیم که دست به انتقال آب زده و می‌زنیم، بزرگ‌ترین طرح‌های انتقال آب در کشورهایی نظیر آمریکا، کانادا، هند، چین و استرالیا انجام شده است. تکنولوژی پیچیده‌ای هم نیست و مطمئن باشیم که انتقال آب نماد قدرت فناورانه کشورها نیست. انتقال آب بر قدرت نرم و سخت ما نمی‌افزاید و تنها شاهدی بر بی‌کفایتی در مدیریت پایدار منابع آب است.

کتاب «انتقال آب بین‌حوضه‌ای: مطالعات موردی در استرالیا، آمریکا، کانادا، چین و هند» که در سال ۲۰۰۷ از سوی انتشارات کمبریج با ویراستاری فریدون قاسمی و یان وایت منتشر شده، تجربه بزرگ‌ترین پروژه‌های انتقال آب جهان از میانه قرن نوزدهم تا پایان قرن بیستم را مستند کرده است.

نویسندگان این کتاب که مجموعه‌ای از برترین متخصصان جهان هستند می‌نویسند: «امروز کاملاً آشکار شده است که مدیران منابع آب حوضه‌های آبریز دارای کمبود آشکار، ابتدا باید کلیه امکانات برای بهبود مدیریت آب را از طرق زیر طی کنند:
🔹 حذف کلیه هدررفت‌ها در شبکه فعلی تأمین آب
🔹 افزایش میزان بهره‌وری آب
🔹 مدیریت و مصرف توأمان آب‌های سطحی و زیرزمینی
🔹 افزایش قیمت‌های آب به منظور ایجاد انگیزه استفاده بهره‌ور از آب و گذار از سیستم‌های تولید مولد ارزش کم به مولد ارزش زیاد
🔹 تصفیه و بازچرخانی  آب در مناطق شهری
🔹 بازنگری قوانین و مقررات
🔹 بهبود نظارت.

این گفته بدان معناست که اگر همه هشت کار فوق را انجام دادید و باز هم دچار کمبود آب شدید، با رعایت کلیه ملاحظات محیط‌زیستی، اجتماعی و در نظر گرفتن هزینه سنگین مالی این گونه پروژه‌ها نسبت به انتقال آب اقدام کنید. نویسندگان هم‌چنین در جمع‌بندی همه پروژه‌های انتقال آب بررسی‌شده در این کتاب می‌نویسند:

«تقریباً همه پروژه‌های بررسی شده در این کتاب زمانی طراحی و ساخته شدند که فقط مهندسان و سیاستمداران در فرایند تصمیم‌گیری دخیل بودند و مدیریت یکپارچه و مشارکت عمومی در تصمیم‌گیری معنا نداشت. تحلیل هزینه-فایده این پروژه‌ها ناکافی بود و تأثیرات آن‌ها بر محیط‌زیست، و مردمان جابه‌جا شده بر اثر پروژه نادیده گرفته می‌شد. افزایش آگاهی محیط‌زیستی و اجتماعی نشان داده است که پروژه‌های گذشته هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی سنگین داشته‌اند. این آگاهی سبب پایان یافتن غالب پیشنهادهای انتقال آب بین‌حوضه‌ای در جهان توسعه‌یافته شد. امروز در استرالیا، کانادا و آمریکا بر روش‌های دیگر نظیر ارتقای بهره‌وری آب، قیمت‌گذاری، تجارت آب، بازچرخانی و روش‌های افزایش بارندگی استفاده می‌شود. ... انتقال آب زمانی کاربرد دارد که همه روش‌های دیگر ناکافی بوده باشند.»

سیاست‌گذار باید از خودش بپرسد کدام یک از آن هشت کار لازم پیش از انتقال آب را به کفایت انجام داده‌ که اکنون در پی انتقال آب است؟ عده‌ای خواهند گفت «زمان کافی برای انجام آن اقدامات نداریم و برای نجات بخش‌هایی از کشور باید آب منتقل کرد.» پاسخ را خود نیز می‌دانند و تکرار می‌کنم: هر کدام از پروژه‌های انتقال آب که آغاز می‌شود به‌طور متوسط بیش از ده سال طول خواهند کشید و صدها هزار میلیارد تومان هزینه سرمایه‌گذاری نیاز دارد. ده سال و صدها هزار میلیارد تومان زمان و هزینه مناسبی برای انجام اقدامات اصلاحی است، پول‌ها و انرژی کشور را صرف کارهای پایدار کنید. چرخ را از نو اختراع نکنید و به تجربه جهان بی‌اعتنا نباشید.

هنوز ابزارهایی مثل بازارهای آب استفاده نشده‌اند، بهره‌وری آب پایین است، پول لازم برای تکمیل نظام جمع‌آوری، پردازش و تحلیل داده‌های پایه‌ای منابع و بالاخص مصارف آب تأمین نشده، مملکت الگوی آمایش سرزمین مبتنی بر ملاحظه محدودیت منابع آب ندارد، تصفیه و بازچرخانی فاضلاب‌ها تکمیل نشده، فناوری کشاورزی عقب‌مانده است و ... . انتقال آب در چنین شرایطی چه معنایی دارد؟

به #سازگاری_با_کم_آبی بیندیشید و عمل کنید. ده درصد کاهش مصرف آب حتما هزینه کمتر و پایداری بیشتری دارد.

(اگر می‌پسندید، به اشتراک بگذارید.)

@fazeli_mohammad

صفحه اینستاگرام محمد فاضلی

صفحه اینستاگرام پادکست

کانال تلگرام پادکست