FactNameh | فکت‌نامه
111K subscribers
2.71K photos
675 videos
3 files
3.29K links
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره‌ی ایران است.
وبسایت: factnameh.com
بات تلگرامی فکت‌نامه:‌ @FactnamehBot
ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin
twitter.com/factnameh
fb.com/factnameh
instagram.com/factnameh
Download Telegram
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚جستجوی دقیق‌تر در اینترنت: توصیه‌هایی برای "سرچ گوگل"

🔹 در اولین ویدیو و مقاله #مکتب‌خانه، درباره استفاده موثر از "سرچ گوگل" حرف می‌زنیم و اینکه چطور نتایج مرتبط و معنی‌دارِ جستجو را از نتایج نامرتبط و گمراه‌کننده تفکیک کنیم. نکاتی که ممکن است بعضی‌شان را بدانید، اما لزوما نه همه آنها را.

🔹در این ویديوی آموزشی مشخصا را‌ه‌های محدود کردن ابتدایی نتایج و فرمول‌های جستجو در گوگل را با ذکر مثال‌هایی مرور می‌کنیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚 چگونه با "گوگل" گمراه می‌شویم؟

🔹فرض کنید نوشته‌هایی می‌بینید مبنی بر اینکه «زمین تخت است». به سراغ گوگل می‌روید تا ببینید باید این فرضیه را جدی گرفت یا نه. نتایج جستجو جالبند.

🔹در دومین ویدیو و مقاله #مکتب‌خانه، می‌گوییم که گاه نتایج یک جستجو در گوگل چطور می‌تواند ما را به بیراهه ببرد.

🔹روش طبقه‌بندی نتایج در گوگل به این صورت است که وقتی مطلب یا ویدیویی بیشتر دیده شود و بیشتر آن را به اشتراک بگذارند، در جستجو بالاتر می‌آید.

🔹گروه‌های افراطی، در گذشته به کرات با استفاده از همین ویژگی، به انتشار اطلاعات ساختگی یا حتی نفرت پراکنی علیه دیگران پرداخته‌اند. مثال‌های این موارد را در ویديوی دوم مکتبخانه ببینید.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
📚منبع خبر؟ سایت «خارجی»

🔹سومین ویدیوی آموزشی #مکتبخانه منتشر شد!

🔹در این ویديو می‌بینیم که چگونه گروهی از منتشرکنندگان اخبار ساختگی در ایران، برای باورپذیر کردن آن‌ها، چنین خبرهایی را به منابع «خارجی» مستند می‌کنند؛ و عمدتا، به منابع انگلیسی زبان. در حالی که بسیاری از این «منابع»، وبسایت‌هایی جعلی هستند که با ظاهری شبیه به سایت‌های معتبر اروپایی یا آمریکایی، برای انتشار خبرهای ساختگی طراحی شده‌اند.

🔹شاید یکی از سرراست ترین راه‌های تشخیص سایت‌های تقلبی، رجوع به فهرست‌هایی باشد که برای معرفی آدرس‎های تقلبی منتشر می‌شوند. مثلا سایت‌ درستی‌سنجیِ FactCheck.org، دارای یک فهرست از سایت‌هایی است که سابقه انتشار خبر ساختگی را داشته‌اند.

🔹سایت‌های تقلبی اما بسیار بیشتر از آن هستند که بتوان آدرس تمام‌شان را در چنین فهرست‌هایی پیدا کرد. راه‌های دیگر شناسایی و دوری کردن از این سایت‌ها را به همراه مثال‌های آن در مکتبخانه ببینید و بخوانید.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚تشخیص عکس‌ تقلبی با «جستجوی معکوس»

🔹دستکاری و جعل عکس، از ابزارهای اصلی تولید خبرهای ساختگی در جهان هستند.
یکی از روش‌های تشخیص این عکس‌های دستکاری شده، «جستجوی معکوس تصویر» نام دارد که هدف آن، پیدا کردن نسخه اصلی تصاویر است.

🔹در چهارمین ویدیوی #مکتبخانه به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان روی لپ‌تاپ و موبایل و بر روی مرورگرهای مختلف به جستجوی عکس پرداخت و عکس‌های درست را از عکس‌های ساختگی و جعلی جدا کرد.

👈 در مکتبخانه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚خبر «جعلی» با تصویر «واقعی»

🔹جعل خبر با استفاده از عکس، همیشه از طریق دستکاری گرافیکی انجام نمی‌شود. در بسیاری موارد، عکسِ همراه با خبر، ساختگی نیست، ولی ماجرایی که به عکس نسبت داده شده صحت ندارد.

🔹پنجمین مقاله/ویدیوی #مکتبخانه درباره راه‌های رسیدن به واقعیت در چنین مواقعی است.

🔹در قسمت جدید مکتبخانه با مثال‌هایی این روش ساختن خبر جعلی در روزنامه‌ها و رسانه‌های داخل ایران را شرح دادیم. مثلا گفتیم که چگونه روزنامه کیهان عکس یک کودک روسی را به عنوان کودکی فلسطینی که در بمباران غزه کشته شده منتشر کرده بود، و راه‌های یافتن منبع اصلی عکس را توضیح دادیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚 داستان‌سرایی در مورد «مکان» تصویر

🔹در بسیاری مواقع، تشخیص «مکان» گرفته شدن یک عکس یا ویدیو اهمیت زیادی در راستی‌آزمایی خبری که به همراه تصویر منتشر می‌شود دارد.

🔹در ششمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه، برخی راه‌های پیدا کردن چنین اطلاعاتی را مرور می‌کنیم

🔹در این قسمت توضیح می‌دهیم که مثلا چگونه می‌توانید کشف کنید که یک ویديو که ادعا می‌کند مراسم قمه‌زنی در لندن است در واقع در خیابان‌های لبنان اتفاق افتاده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
📚راستی‌آزمایی روی نقشه

🔹شناسایی موقعیت جغرافیایی تصاویر، در راستی‌آزمایی اخبار مصوّر اهمیت زیادی دارد. سرویس «نقشه گوگل» یا Google Maps از جمله ابزارهایی است که به درد این شناسایی می‌خورد.

🔹در هفتمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه به این موضوع می‌پردازیم.

🔹با ذکر مثال‌هایی از تهران و استانبول توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانیم از سرویس «نقشه گوگل» یا Google Maps برای شناسایی موقعیت‌های جغرافیایی بهره بگیریم و از سرویس‌های «تصاویر ماهواره‌ای» و «تصاویر خیابانی»، استفاده کنیم. در ادامه هم از روی عکسی نه چندان واضح، با استفاده از سرویس نقشه گوگل، پلی را در کلن آلمان پیدا می‌کنیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚یافتن «ساعت» ثبت تصویر

🔹گاهی فهمیدن اینکه یک عکس یا ویدیو در چه ساعتی گرفته شده، در مسیر درستی‌سنجی آن تعیین‌کننده است.

🔹هشتمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه به این موضوع می‌پردازد که چگونه با استفاده از سایتی مانند SunCalc می‌توانید زمان عکسبرداری یا فیلمبرداری را تخمین بزنید.

🔹در این ویدیو/مقاله با مثال‌هایی توضیح دادیم که چگونه می‌توان زمان تقریبی گرفتن عکسی در مسجد الاقصی و یا فیلمی در یمن را با استفاده از یک خط‌کش ساده و ابزارهایی که سایت SunCalc در اختیارمان می‌گذارد اندازه گرفت.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚حباب اطلاعاتی

🔹برای گرفتار نشدن در حباب اطلاعاتی، فرمول مشخص و ثابتی وجود ندارد. ولی مهم است که حداقل از وجود این پدیده مطلع باشید.

🔹در نهمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه می‌گوییم که چگونه می‌توانید در حد ممکن از ذخیره شدن سابقه صفحاتی که در اینترنت می‌بینید جلوگیری کنید.

🔹همچنین با مثال‌های روشنی توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توان از بمباران شدن با مطالب ناخواسته در سرچ گوگل و شبکه‌های اجتماعی فرار کرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚دام تبلیغات سیاسی در فضای مجازی

🔹بخشی از اطلاعاتی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینید، «تبلیغات» هستند. پست‌های تبلیغاتی صرفا تجاری نیستند، بلکه گروه‌های سیاسی هم در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌کنند.

🔹در دهمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه به دام‌های تبلیغات سیاسی در فضای مجازی می‌پردازیم. با ذکر مثال‌هایی نشان می‌دهیم که چگونه گروه‌های سیاسی در ایام انتخابات بودجه‌های زیادی را صرف تبلیغات مجازی می‌کنند.

🔹توضیح می‌دهیم که در هر کدام از شبکه‌های اجتماعی از توییتر و فیسبوک تا اینستاگرام مطالب تبلیغاتی چگونه از سایر مطالب جدا می‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚منافع مادی دروغ‌پراکنی در فضای مجازی

🔹انتشار اطلاعات گمراه‌کننده یا موضوعات جنجالی در فضای مجازی، همیشه با انگیزه‌‌های سیاسی صورت نمی‌گیرد. بسیاری اوقات، منتشرکنندگان این مطالب از فریب خوردن کاربران پول در می‌آورند.

🔹یازدهمین ویدیو/مقاله #مکتبخانه به این موضوع می‌پردازد. می‌دانیم که گوگل و شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک از طریق تبلیغات درآمد کسب می‌کنند و مثلا گوگل به عنوان مالک یوتیوب، بیش از ۵۰ درصد عایدی خود بابت تبلیغات را به کاربرانی می‌دهد که آن تبلیغات در کانال یوتیوب‌شان به نمایش در آمده.

🔹همین موضوع برای بسیاری از کاربران انگیزه‌ تولید ویدیوهای جنجالی و ساختگی را فراهم کرده. در این قسمت مکتبخانه مثال‌هایی روشن از ویديوهای جعلی پربیننده خواهید دید که پول کلانی را روانه جیب سازندگانشان کرده‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚تشخیص عکس‌ تقلبی با «جستجوی معکوس»

🔹دستکاری و جعل عکس، از ابزارهای اصلی تولید خبرهای ساختگی هستند. با «جستجوی معکوس تصویر» می‌توان به دام عکس‌های جعلی نیافتاد.
اینکار ساده و ابزار آن در دسترس است. «گوگل کروم»، امکانات آسانی برای جستجوی معکوس تصویر روی کامپیوتر و موبایل فراهم کرده.

🔹در چهارمین ویدیوی #مکتبخانه به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان روی لپ‌تاپ و موبایل و بر روی مرورگرهای مختلف به جستجوی عکس پرداخت و عکس‌های درست را از عکس‌های ساختگی و جعلی جدا کرد.

👈 در مکتبخانه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚 تجربه کرونا و شایعات «مرگ آور»

🔹اطلاعات گمراه‌کننده آسیب‌رسان است، و در حوزه سلامت می‌تواند به قیمت جان انسان‌ها تمام شود. در دوران شیوع #کرونا شایعات جلوگیری‌کننده از واکسن زدن، افرادی را برای تزریق واکسن مردد و یا منصرف کرد.

🔹در دوازدهمین ویدیوی #مکتب‌خانه به این موضوع می‌پردازیم که چگونه در فضای رسانه‌ای چه فارسی‌زبان و چه غیر از آن طیف وسیعی از اخبار ساختگی و نظریه‌های توطئه در مورد کرونا و واکسن منتشر شده و از قضا، بسیاری از آنها را مسئولان حکومتی مطرح کرده‌اند.

👈 در مکتبخانه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📚 «منبع» خبر به اندازه خود خبر مهم است

🔹 شاید این عبارت یا مشابه آن را شنیده باشید که: «نبین که چه کسی سخن می‌گوید: ببین چه سخنی می‌گوید.» به طور کلی، این حرف غلط نیست که در برخورد با عقاید مختلف، بهتر است قضاوت در مورد گوینده باعث بی‌توجهی به محتوای حرفش نشود. ولی وقتی پای «#خبر» در میان باشد، حتما شناخت «#منبع_خبر»، در ارزیابی‌ ما از محتوای آن اهمیت دارد.

🔹در سیزدهمین ویدیوی #مکتب‌خانه به این موضوع می‌پردازیم که چگونه توجه ناکافی به منبع اولیه خبر، بعضا حتی موجب اتفاقات سیاسی بزرگ می ‌شود. در یک مثال توضیح می‌دهیم که وقتی در ۱۹۹۱، یک ناشر در متنی در معرفی باراک اوباما، او را به اشتباه متولد کنیا معرفی کرد، این خبر چه عواقبی در پی داشت.


👈 در مکتبخانه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

@Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM