🎥 در انقلاب ۵۷ چند نفر کشته شدند؟

🔹در تاریخ‌نگاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ نقطه شروع انقلاب ۵۷ معرفی می‌شود؛ واقعه‌ای که زمینه‌ساز اعتراضات و سلسله‌وقایع سال‌های بعد شده و تاریخ معاصر ایران را تغییر می‌دهد.

🔹۱۵ خرداد علاوه بر ابعاد اجتماعی و سیاسی آن، از منظر عددسازی و بزرگنمایی هم نقطه‌ عطفی در تاریخ انقلاب ۵۷ به حساب می‌آید؛ پدیده‌ای که در طول مبارزات انقلابی و مدت‌ها پس از آن هم ادامه پیدا می‌کند.

🔹فکت‌نامه در مستند «بزرگ‌نمایی یا عددسازی؛ در انقلاب ۵۷ چند نفر کشته شدند؟» تلاش کرده ابعاد بزرگ‌نمایی، عددسازی و جعل سازمان‌یافته درباره تعداد کشته‌شدگان انقلاب ۵۷ را بازخوانی کند.

🔹 ویدیوهای کوتاه فکت‌نامه را در لینک زیر ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 نسخه کامل مستند فکت‌نامه در یوتیوب

🌐 @Factnameh

❌ تئوری توطئه اعدام نشدن نیکلای چائوشسکو، دیکتاتور رومانی، و همسرش

🔹ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند اعدام نیکلای چائوشسکو، دیکتاتور رومانی، و همسرش نمایشی بوده است.

🔹در این ویدیو به نظر می‌رسد پس از اجرای مراسم اعدام، چائوشسکو و همسرش از جای خود بلند می‌شوند، لباسشان را می‌تکانند و می‌روند.

🔹این ویدیو، «بازسازی» و بخشی از یک فیلم داستانی کوتاه به نام "Nicolae & Elena" است که در سال ۱۹۹۱ به کارگردانی Richard Vetterli ساخته شده و در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه هامبورگ به نمایش درآمد.

🔹درباره اعدام نیکلای چائوشِسکو، دیکتاتور رومانی و همسرش هم مانند بسیاری از اعدام‌ها یا مرگ‌های دیکتاتورها، تئوری‌های توطئه وجود دارد.

🔹ویدیوهای واقعی از دادگاه چائوشسکو و همسرش وجود دارد و عکس‌هایی از صحنه اعدام نیز صحت این موضوع را تایید می‌کنند.

🔹همیشه تردیدهایی در مورد اصل و نحوه کشته شدن چائوشسکوها و محل دفن آنان وجود داشت، اما نبش قبر و آزمایش DNA در سال ۲۰۱۰ هویت نیکلای چائوشسکو را در قبر منتسب به او تایید کرد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 برق و فساد و کورتکس

🔹در قسمت ۲۱۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ادعای نادرست علی خامنه‌ای را درباره اینکه فساد در جمهوری اسلامی سازمان‌یافته نیست، مرور کردیم.

🔹مسعود پزشکیان ضمن گلایه از واکنش‌ها به ادعای اخیرش درباره مصرف انرژی در ایران، آمار نادرست خود را به شکل دیگری بیان کرده که ما به آن نشان شاخ‌دار دادیم.

🔹قسمتی از سخنرانی اخیر محسن رنانی درباره چندهمسری و کورتکس مغز واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. درباره ادعاهای او در این قسمت توضیح داده‌ایم.

🔹سوژه بعدی، داستان عجیب تاثیر «انرژی مثبت حرم امام رضا روی پیاژه» - روانشناس مشهور سوئیسی - است که شبکه افق صداوسیما به صورت تقطیع‌شده از زبان علیرضا پناهیان پخش کرده بود.

🔹در ادامه، قصه محبوب هواداران جمهوری اسلامی درباره شکست آمریکا از سپاه در یک مانور را بررسی کردیم و توضیح دادیم که چرا این ادعاها و روایت‌ها نادرست است.

🔹نقل قول جعلی از امام جمعه اردبیل درباره برق ۱۱۰ و ۲۲۰ ولت و ادعای نادرست سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی درباره پلتفرم‌های اروپایی از جمله سوژه‌های این قسمت است.

🔹اغراق‌ها و ادعاهای نادرست درباره یک ربات جراح ایرانی نیز موضوع دیگری است که در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.

🔹درمان بیماری‌های مختلف با نیش زنبور، دومین ادعایی است که این هفته از شبکه افق صداوسیما درستی‌سنجی کرده‌ایم.

🔹میزان دزدی خودرو در ایران و جهان، تصویر ساختگی منتسب به تخریب پایگاه هوایی اسرائیل، خبر جعلی سقوط هواپیمای حجاج موریتانی و ادعایی درباره هدیه دولت برای کودکان متولد امسال، از دیگر فکت‌چک‌های این هفته‌اند.

🔹در شبکه‌های اجتماعی، عکسی منتشر و ادعا شده افسانه بایگان را به عنوان دختر شایسته در کنار گوگوش نشان می‌دهد. همچنین تصاویری از یک کانگوروی بامزه پخش شده که می‌خواهد سوار هواپیما شود. این دو سوژه را نیز در پایان این قسمت، درستی سنجی کردیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:27 مقدمه
00:03:46 ادعای نادرست علی خامنه‌ای درباره نبود فساد سازمان‌یافته در ایران
00:14:19 ادعای تکراری و شاخ‌دار پزشکیان درباره مصرف انرژی
00:23:58 ادعای شاخ‌دار رنانی درباره چندهمسری و کورتکس مغز
00:33:11 داستان عجیب تاثیر «انرژی مثبت» حرم امام رضا روی «پیاژه»
00:38:01 ادعاهای نادرست و اغراق‌آمیز درباره یک شبیه‌سازی جنگی مشهور
00:45:30 نقل‌قول جعلی از امام جمعه اردبیل درباره برق ۱۱۰ یا ۲۲۰ ولت
00:48:10 ادعای نادرست درباره پلتفرم‌های اروپایی
00:52:55 ادعاهای نادرست درباره سینا؛ ربات جراح ایرانی
00:57:44 ادعای نادرست درباره درمان بیماری‌های مختلف با نیش زنبور
01:05:33 آیا سوئیس رکورددار دزدی خودرو در جهان است؟
01:07:30 تصویر ساختگی تخریب پایگاه هوایی نواتیم در وعده صادق ۲
01:09:09 خبر جعلی درباره سقوط هواپیمای حجاج موریتانی
01:10:08 ادعای نادرست هدیه ۷۰ میلیون تومانی برای کودکان متولد ۱۴۰۴
01:11:06 انتساب نادرست عکس دختر شایسته به افسانه بایگان
01:12:09 کانگوروی هوش مصنوعی که می‌خواهد سوار هواپیما شود
01:14:05 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🎥 جمهوری اسلامی و فساد سیستماتیک

🔹علی خامنه‌ای برای چندمین بار گفته در جمهوری اسلامی فساد سیستماتیک وجود ندارد.

🔹ایران بر اساس شاخص ادراک فساد در بین ۱۸۰ کشور رتبه ۱۵۱ را دارد.

🔹شاخص کنترل فساد بانک جهانی نیز نشان می‌دهد ایران بین ۲۱۳ کشور رتبه ۱۹۱ را دارد.

🔹در ایران دسترسی به ثروت عمومی و قدرت، انحصاری است و رقابت سالم و آزاد اقتصادی وجود ندارد. این‌ها نشانه‌های فساد ساختاری است.

🔹حتی خود مسئولان جمهوری اسلامی هم به این موضوع اعتراف کرده‌اند؛ نظیر آنچه اکبر طبری، معاون پیشین قوه قضائیه، در دادگاه گفته بود.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

✍️ غنی‌سازی داخل ایران برای تولید رادیو دارو صرفه اقتصادی ندارد

🔹خبرگزاری تسنیم مدعی است «غنی‌سازی در داخل ایران باعث کاهش هزینه‌ تولید رادیودارو می‌شود».

🔹اول؛ کل هزینه تولید یا خرید سوخت برای رادیودارو در مقیاس چند میلیون دلار است.

🔹دوم، هیچ شواهد معتبری در دست نیست که نشان دهد هزینه تولید داخلی کمتر از واردات است. در عوض شواهد نشان می‌دهد خرید سوخت آماده از کشورهای دیگر، ارزان‌تر از تولید داخلی است.

🔹اورانیوم غنی‌شده در ایران با خلوص ۲۰ تا ۶۰ درصد، به صورت گاز، نگه‌داری و انبار می‌شود و فعلا هیچ کاربردی برای تولید رادیودارو ندارد.

🔹برای تولید رادیودارو، اورانیوم غنی‌سازی شده باید در فرآیندی پیچیده و پرهزینه از حالت گاز به قرص‌های فلزی آلیاژ آلومینیوم تبدیل شوند.

🔹قیمت تمام شده تولید یک بسته سوخت ۱۱۵ کیلوگرمی قرص سوخت اورانیوم ۲۰درصدی، در شرایط عادی بین ۲ تا ۴ میلیون دلار است. با احتساب مقیاس کوچک و امکانات ایران برای تبدیل گاز اورانیوم غنی شده به صفحات سوخت آماده، احتمالا هزینه نهایی تولید در داخل بیشتر از این خواهد شد.

🔹میزان واردات سوخت آماده در کشورهایی مانند بریل، ترکیه و عربستان سعودی بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون دلار در سال است که همه آن هم برای تولید رادیودارو استفاده نمی‌شود.

🔹این ارقام، چه در مقیاس واردات بسیاری از کالاهای عادی، چه در مقیاس خسارت صدها میلیارد دلاری تحریم‌ها، ناچیز است.

🔹به همین دلیل فکت‌نامه این ادعای خبرگزاری تسنیم را بی‌اساس می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 واکاوی تناقضات در پرونده قتل الهه حسین‌نژاد

🔹الهه حسین‌نژاد، شهروند ۲۴ ساله ساکن اسلامشهر، در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۴ پس از خروج از محل کارش در تهران ناپدید شد.

🔹سرانجام در ۱۵ خرداد، دادستان تهران اعلام کرد که «جسد او در بیابان‌های حومه شهر پیدا شده و قاتل او دستگیر شده‌است».

🔹از زمان اعلام این خبر تا امروز، ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، با گذشت زمان، انتشار شواهد تازه، پخش ویدیوهایی از بازجویی متهم و اظهارات مقامات رسمی، نه تنها به شفاف‌سازی ابعاد پرونده کمک نکرده، بلکه بر حجم ابهامات آن افزوده است.

🔹انگیزه قتل: ارائه دست‌کم چهار روایت کاملاً متفاوت (سرقت، نیت شوم، خشم آنی، درگیری بر سر حجاب) که هرکدام دیگری را نقض می‌کرد.

🔹فقدان شواهد تصویری: ناکامی یا عدم استفاده غیرقابل توضیح از دوربین‌های پرتعداد میدان آزادی و سامانه‌های ردیابی دیجیتال، که در موارد دیگر به شکلی مؤثر برای کنترل شهروندان به کار می‌روند و سپس اعلام اینکه متهم از روی دوربین و پلاک ماشینش شناسایی شده است.

🔹محل کشف جسد: اختلاف فاحش ۵۶ کیلومتری میان اولین آدرس اعلام‌شده از سوی رئیس پلیس آگاهی (اطراف فرودگاه مهرآباد) و شواهد تصویری بعدی (شهرک صنعتی شمس‌آباد).

🔹رابطه متهم با اسنپ: اصرار بر «عبوری» بودن خودروی قاتل در حالی که شواهد متعدد از فعالیت او در اسنپ حکایت داشت و وجود رویه‌های گزینش پرابهام برای رانندگان دارای سوءپیشینه.

🔹جزئیات صحنه جرم: وجود روایت‌های متضاد حتی در مورد بدیهی‌ترین جزئیات مانند محل نشستن مقتول در خودرو.

🔹هریک از این موارد به تنهایی شاید قابل توضیح یا توجیه به عنوان یک خطای تحقیقاتی ساده باشد؛ اما هنگامی که این مجموعه‌ی ناهنجاری‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، سوال‌برانگیز می‌شوند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای گمراه‌کننده در مورد نسبت آمار زن‌کشی در ایالات متحده و ایران

🔹بعد از اعلام خبر قتل الهه حسین‌نژاد در ایران، محمد حسین راجی، مدیر اندیشکده سعداء، با ارائه آمارهایی نوشت که زن‌کشی در آمریکا بیشتر از ایران است و زنان ایرانی در کشور امن‌تری زندگی می‌کنند.

🔹آمارهایی که راجی ارائه داده، بر اساس داده‌های زن‌کشی در سال ۲۰۲۵ در وبسایت World Population Review است.

🔹مراجعه به این وبسایت، این ادعای او را که این آمار در آمریکا بیشتر از ایران است، به‌ظاهر تایید می‌کند؛ اما این اعداد و این ادعا یک وجه گمراه‌کننده مهم دارد.

🔹در ایالات متحده، داده‌های مربوط به زن‌کشی به‌راحتی در دسترس است و به طور سیستماتیک از سوی چندین سازمان دولتی و غیردولتی جمع‌آوری و تحلیل می‌شود.

🔹در ایران اما هیچ پایگاه داده رسمی سیستماتیک و در دسترس عموم وجود ندارد که آمار زن‌کشی را ثبت و ردیابی کند.

🔹در ایران داده‌ها از منابع غیررسمی مانند رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جمع‌آوری می‌شود.

🔹مقایسه رقم‌های به دست آمده از این دو روش با یکدیگر، مقایسه‌ای گمراه‌کننده است، چراکه قطعا آمار در ایران بالاتر از رقم‌های گزارش‌شده است.

🔹تفاوت عمده دیگر ایران و ایالات متحده این است که به گفته کارشناسان، زن‌کشی در ایران به وجود یک نظام حقوقی مرتبط است که از زنان حمایت کافی نمی‌کند و هنجارهای اجتماعی-فرهنگی پیرامون «ناموس» هم در آن موثر است.

🔹در ایالات متحده اما، عوامل دیگری از جمله دسترسی گسترده به سلاح گرم به عنوان کاتالیزور نرخ بالای زن‌کشی ذکر می‌شود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای محمدحسین راجی نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

✍️ توضیح و پوزش محسن رنانی بابت ادعای «کورتکس» و تشکر از منتقدان و فکت‌نامه

🔹به‌تازگی در فکت‌نامه صحبت‌های اخیر محسن رنانی را درباره «تاثیر چندهمسری و ازدواج فامیلی بر ضخامت بیشتر کورتکس مغز»، که واکنش‌های زیادی را برانگیخته بود، درستی‌سنجی کردیم. در آن مقاله توضیح دادیم که چرا این ادعای جنجالی، نادرست است.

🔹امروز آقای رنانی با انتشار یادداشت مفصلی، ضمن «توضیح و پوزش‌خواهی» بابت این اظهارات، از همه کسانی که او را «منصفانه نقد کردند» سپاسگزاری کرد.

🔹آقای رنانی در یادداشت خود از فکت‌نامه هم تشکر کرده است: «از تمام کسانی که با حس مسئولیت، با جست‌وجو در منابع علمی نشان دادند که این ادعا گمراه کننده است، بویژه از رسانه «فکت‌نامه»، بسیار متشکرم که نه تنها گفته‌های مرا درستی‌سنجی کرد بلکه سالهاست با جدیت تمام می‌کوشد ادعاهای مقامات یا مطالب گمراه کننده، فریبکارانه یا دروغ را در فضای مجازی، ردیابی و درستی‌سنجی کند.»

🔹هدف فکت‌چکینگ، اصلاح اطلاعات نادرست است. ما همواره از پذیرش اشتباه استقبال کرده‌ایم و یادداشت آقای رنانی نمونه‌ای عالی از این رویکرد است.

🔹امیدواریم همه به‌ویژه سیاستمداران و افراد مشهور از این کار الگوبرداری کنند، چراکه گفته‌های نادرست آنها می‌تواند بسیار زیان‌بار باشد و بر زندگی مردم تاثیر بگذارد.

👈 متن کامل یادداشت محسن رنانی

👈 مقاله درستی‌سنجی را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شبه‌علمی و خطرناک تاثير رژيم قلیایی بر درمان سرطان

🔹فردی به نام داوود منیری (با نام مستعار دکتر داوود) ادعا کرده «تحقیقات نشان می‌دهد بیش از ۷۵ درصد سرطان‌ها به خاطر اسیدی‌بودن بدن است و اگر بدن را قلیایی کنیم، مشکل برطرف می‌شود.»

🔹ادعای تاثیر رژیم قلیایی بر سرطان، نادرست و بی‌پایه است. منابع رسمی بهداشتی، نهادهای فکت‌چک و جامعه علمی، بارها این ادعا را رد کرده‌اند.

🔹مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد رژیم غذایی بتواند pH خون را در افراد سالم به میزان قابل توجهی تغییر دهد.

🔹هرگونه انحراف شدید از محدوده طبیعی pH خون، وضعیتی بسیار خطرناک و اورژانسی (مانند اسیدوز یا آلکالوز متابولیک) است که به دلیل بیماری‌های جدی رخ می‌دهد، نه به خاطر خوردن مواد یا رژیم غذایی خاص.

🔹سلول‌های سرطانی در محیط کشت اطراف خود یک ریزمحیط اسیدی ایجاد می‌کنند؛ اما نکته کلیدی اینجاست که «این محیط اسیدی، نتیجه فعالیت سلول‌های سرطانی است، نه علت به وجود آمدن آنها.»

🔹«رژیم قلیایی» نمی‌تواند سرطان را درمان یا از آن پیشگیری کند. هیچ مدرکی برای حمایت از این نظریه وجود ندارد و بدن به طور طبیعی pH خود را تنظیم می‌کند.

🔹فواید خوردن گیاهان به دلیل مواد مغذی، فیبر و ویتامین‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات است، نه به خاطر تأثیر آن‌ها بر pH بدن.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور، نام این فرد را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹بر این اساس، فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره بی‌اثر و مضربودن کرم ضدآفتاب

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که «گروه تحقیقاتی EWG آمریکا نشان داده که ۷۵درصد کرم‌های ضد آفتاب رایج، فاقد اثر کارایی هستند.»

🔹فردی به نام «حامد رئیسی» که خود را «ایمونولوژیست» معرفی کرده، همچنین مدعی شده که به خاطر ترکیبات شیمیایی (مانند اکسی‌بنزون) کرم ضد آفتاب، ریسک بیماری‌های خطرناکی مانند انواع سرطان و نازایی و … زیاد می‌شود.

🔹قسمت دوم ادعای رئیسی در مورد خطرناک بودن و سرطان‌زا بودن کرم ضد آفتاب به خاطر ترکیبات شیمیایی از جمله اکسی‌بنزون را قبلا فکت‌نامه و دیگر فکت‌چکرها بررسی کرده و آن را رد کرده‌اند.

🔹گزارش سازمان غیرانتفاعی «گروه کاری محیط‌زیست» (EWG) واقعی است، اما تفسیری که حامد رئیسی از آن آمار می‌دهد، نادرست و گمراه‌کننده است.

🔹مشکل در تعریف کلمه «بی‌اثر یا نامناسب» از دیدگاه EWG است. این گروه برای «رد کردن» یک ضدآفتاب، فقط به میزان SPF (محافظت در برابر UVB) آن نگاه نمی‌کند.

🔹بنابراین، وقتی EWG می‌گوید «۷۵درصد ضدآفتاب‌ها نامناسب هستند»، منظورشان این است که این محصولات با معیارهای خودشان مطابقت ندارند، نه اینکه این ضدآفتاب‌ها طبق استانداردهای پزشکی FDA، فاقد کارایی است.

🔹متخصصان پوست تایید می‌کنند که ارزیابی‌های EWG ممکن است در برخی موارد محافظه‌کارانه و سخت‌گیرانه باشد و این نباید منجر به ترس بی‌مورد از استفاده از ضدآفتاب شود.

🔹اگرچه ادعای EWG مبنی بر ایمن بودن تنها یک‌چهارم کرم‌های ضدآفتاب، با سخت‌گیری‌های فراتر از استانداردهای پزشکی و سلامتی، قابل اعتنا است، اما این به معنای خطرناک بودن تمام محصولات دیگر نیست.

🔹ضدآفتاب‌های موجود در بازار که تایید نهادهای نظارتی مانند FDA را دارند برای محافظت در برابر سرطان پوست، نه‌تنها موثرند، بلکه ضروری هستند.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور نام این فرد را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار درباره اثر دانه انار بر سرطان

🔹فردی به نام «احمد سوزنچی» در شبکه‌های اجتماعی مدعی شده که «هسته انار بهترین داروی ضد سرطان است.»

🔹سوزنچی، مدعی طب سنتی، در ادامه می‌گوید «سرطان وجود ندارد و من قبلا این را برای بیمارانم شرح داده‌ام … ولی هسته انار، بهترین دارو برای پیشگیری از سرطان است».

🔹صحبت‌های سوزنچی درباره «تئوری توطئه سرطان»، موضوع مشهوری است و بارها از جوانب مختلف فنی، راستی‌آزمایی و رد شده است.

🔹ادعای رایج در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر اینکه «هسته انار بهترین داروی ضد سرطان است»، با شواهد علمی موجود همخوانی ندارد و از نظر علمی یک ادعای اغراق‌آمیز و گمراه‌کننده است.

🔹ترکیبات موجود در انار و به‌ویژه در هسته آن، اثرات ضدسرطانی بالقوه‌ای نشان داده‌اند، اما هیچ پژوهش بالینی معتبری در انسان اثبات نکرده که مصرف هسته انار به‌تنهایی بتواند به عنوان «داروی درمان سرطان» به‌کار رود.

🔹پژوهشگران بارها تأکید کرده‌اند که این نتایج صرفاً گام‌های اولیه برای بررسی‌های بالینی بیشتر هستند و نمی‌توان از آن‌ها نتیجه گرفت که مصرف روزانه یا خوراکی هسته انار در انسان به درمان سرطان منجر می‌شود.

🔹بسیاری از ترکیباتی که در محیط آزمایشگاهی اثرات مثبتی از خود نشان می‌دهند، ممکن است در بدن انسان جذب مناسبی نداشته باشند و در دوزهای مؤثر، ایمنی کافی نداشته باشند یا با داروهای رایج در تداخل باشند.

🔹این نوع ادعاها علاوه بر ایجاد امید واهی در بیماران، ممکن است باعث شود افراد از درمان‌های استاندارد پزشکی فاصله بگیرند و با خوددرمانی یا مصرف بی‌رویه مواد طبیعی، خود را در معرض خطرات جدی قرار دهند.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور نام این کاربر را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ابهامات یک قتل

🔹در قسمت ۲۱۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ابهامات و تناقض‌های پرونده قتل الهه حسین‌نژاد را بررسی کرده‌ایم.

🔹در ادامه، مقایسه گمراه‌کننده‌ای را مرور کردیم که ادعا می‌کرد ایران برای زنان امن‌تر از آمریکاست.

🔹خاطره علی خامنه‌ای از مذاکرات هسته‌ای دهه ۸۰ و ادعای یک رسانه حکومتی درباره ضرورت اقتصادی غنی‌سازی در داخل ایران، سوژه‌های مرتبط با مساله هسته‌ای ایران هستند.

🔹پرونده تعرض جنسی چند ورزشکار ایرانی در کره جنوبی، موضوع مرتبط با دو فکت‌چک دیگر این اپیزود است.

🔹فکت‌چک‌های کوتاه این هفته، متنوع است؛ از ادعای خرد کردن اسکناس‌های ایرانی در عراق و ادعای مرگ یک دانشجوی نخبه بخاطر مصرف کافئین، تا تئوری توطئه مربوط به اعدام نیکلای چائوشسکو و ماجرای یک قارچ گران‌قیمت در نپال.

🔹ادعای مربوط به عکسی که پرندگان را در اطراف یک هواپیما نشان می‌داد، ماجرای جالبی دارد که در پایان این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹همچنین، در مقدمه این قسمت، یک نامه مهم از سازمان نظام پزشکی و یادداشت محسن رنانی که در آن ضمن عذرخواهی از اظهارات اخیرش، از فکت‌نامه تشکر کرده را نیز مرور کرده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست فارس درباره تکذیب حمله پهپادی به اسرائیل

🔹خبرگزاری فارس عصر جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به نقل از یک منبع آگاه نوشت «ایران تا این لحظه هیچ حمله پهپادی نداشته است.»

🔹این ادعا نادرست است.

🔹گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی از جمله گاردین و الجزیره، پرتاب حدود ۱۰۰ پهپاد از ایران به سمت اسرائیل را تایید کرده‌اند.

🔹ویدیوهایی نیز از عبور پهپادها در آسمان اردن، عراق و سوریه منتشر شده و ستاد نیروهای مسلح اردن هم از رهگیری پهپادهایی در آسمان خود خبر داده و آن را تایید کرده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این تکذیبیه خبرگزاری فارس نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ تصویر منتسب به انهدام جنگنده F16 اسرائیلی، قدیمی است

🔹برخی کانال‌های خبری و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی عکسی را منتشر و ادعا کردند مربوط به «انهدام جنگنده F16 اسرائیلی توسط پدافند ایران» است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹این عکس، قدیمی و مربوط به سال ۲۰۱۵ است که ترکیه از سرنگونی یک جنگنده روسیه خبر داده بود.

🔹کانال منتسب به ارتش جمهوری اسلامی ایران از «اصابت موشک‌های پدافند ارتش به جنگنده‌های اسرائیلی» خبر داده اما هنوز جزئیاتی درباره آن اعلام نکرده است.

🌐 @Factnameh

❌ انتساب یک ویدیوی قدیمی به حمله سپاه به اسرائیل

🔹در میان عکس‌ها و ویدیوهایی که رسانه‌های معتبر از حمله‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل منتشر می‌کنند، برخی تصاویر نادرست نیز در حال انتشار است.

🔹برخی کانال‌های خبری و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی تصاویری از برخورد گسترده چند موشک منتشر و ادعا کرده‌اند مربوط به حمله‌های اخیر به تل‌آویو است.

🔹این تصویر قدیمی است و حدود یک ماه قبل با عنوان حمله حوثی‌ها به اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی منتشر شده بود.

🌐 @Factnameh

🔹 تصویر پیکر بی‌جان فردی که در حملات اسرائیل به تهران کشته شده است

🔹ساعاتی پس از آغاز حمله اسرائیل به تهران، عکسی با توضیح «پیکر دختری که بر اثر حمله‌ها کشته شده است» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

🔹همزمان، برخی حساب‌های شبکه‌های اجتماعی ادعا کردند این عکس ارتباطی با ایران ندارد و مربوط به کودکی در سوریه است.

🔹به نظر می‌رسد دلیل این مساله، نام کاربری حسابی باشد که آن را منتشر کرده است؛ یعنی حسابی با نام Syrian Girl.

🔹این عکس در واقع تصویری از یک ویدیوست که همزمان با حمله‌های هوایی اسرائیل به تهران ضبط شده و مربوط به محله شهرآرا در تهران است.

🔹هنوز منابع رسمی درباره جزئیات این فرد از جمله جنسیت یا سن او گزارشی منتشر نکرده‌اند. در صورت دریافت خبرهای تکمیلی، این فکت‌چک را به‌روزرسانی می‌کنیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh