❓ داستان پرچم سه رنگ ایران و موبد زرتشتی

📣 ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که می‌گوید اگر «رستم شهزادی»، موبد زرتشتی و نماینده زرتشتیان در مجلس خبرگان قانون اساسی نبود الان پرچم سه رنگ نداشتیم.

🔹 در ویدیو آمده «او اولین نفری بود که به صورت شجاعانه مخالفت خود را با تغییر سه رنگ پرچم ایران بعد از انقلاب ۵۷ اعلام کرد»، ویدیو می‌گوید در ابتدا تصمیم نماینده‌ها این بود که پرچم ایران فراموش شود و تا حدودی به تقلید از پرچم پاکستان پرچمی سبز با علامت الله در وسط آن پرچم جدید ایران شود او با این طرح مخالفت کرد، از پرچم سه رنگ دفاع و آن را اینگونه معنی کرد: «قرمز به نماد شهادت، سفید به نماد صلح و سبز به نماد وفور نعمت و آبادانی».

🔹 با استناد به منابع تاریخی و اسناد موجود بخشی از ادعاهای مطرح شده در این ویدیو درست و بخشی از آن نادرست است. رستم شهزادی نماینده زرتشتیان در مجلس خبرگان قانون اساسی هر چند دفاع موثری در حفظ پرچم سه رنگ انجام داد اما تنها موافق نگاه داشتن این پرچم نبود.

🔹 نمایندگان زیادی در دفاع از آن حرف زدند، از جمله این نمایندگان؛ عبدالکریم هاشمی‌نژاد، عبدالکریم موسوی اردبیلی، حسن عضدی، رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای فعال ملی مذهبی، که علاوه بر پرچم سه رنگ از طرح شير و خورشيد هم دفاع كرد، عبدالله ضیائی نماینده گیلان و سید علی اکبر قرشی نماینده آذربایجان غربی بودند.

🔹 از سوی دیگر برخلاف ادعای این ویدیو پیشاپیش تصمیمی برای «فراموش کردن پرچم ایران» وجود نداشت، تاکید هاشمی رفسنجانی در خاطراتش بر اینکه درباره پرچم سه رنگ مخالفتی وجود نداشت، هر چند دقیق نبود، اما نشان می‌داد که عزم جدی‌ یا تصمیمی از سطوح بالا برای حذف پرچم سه رنگ وجود نداشت.

🔹 از سوی دیگر ویدیو در بیان استدلال‌های رستم شهزادی اشاره‌ای به ارجاعات او به نمادهای شیعی نکرده که اتفاقا به نظر می‌رسد همین استدلال‌ها مخالفان مذهبی را به حفظ پرچم سه رنگ متقاعد کرده است.

🔹 پرچم ایران تا حدود یک سال بعد از انقلاب ۵۷ همان پرچم شیر خورشید باقی ماند. با تاکیدات خمینی درباره تغییر نمادهای پهلوی، بین بهمن ۵۸ تا اردیبهشت ۵۹ پرچم سه رنگی که در میانه آن خورشیدی با ۲۲ ستاره و ۸ مشت گره‌کرده و یک الله‌اکبر طراحی شده بود پرچم رسمی ایران شدو در اردیبهشت ۵۹ پرچم با طرح کنونی تصویب و نهایی شد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 موبد زرتشتیان و پرچم ایران

🔹 این هفته در پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم؛ از سوژه‌های مربوط به انتخابات و سیل در سیستان و بلوچستان تا فکت‌چک‌های تاریخی و اقتصادی.

🔹 ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا واقعا آن‌طور که یک فعال اصولگرا می‌گوید، انتخابات در آمریکا و اروپا اجباری است و میزان مشارکت، کمتر از پنجاه درصد است؟

🔹 همچنین نشان می‌دهیم چرا این ادعا که گروه هکری عدالت علی، سندی را هک کرده که نشان می‌دهد نرخ مشارکت در انتخابات، هشت درصد بوده، ادعایی نادرست است.

🔹 در ادامه ویدئویی مربوط به امارات متحده عربی را بررسی می‌کنیم که ادعا می‌شود مربوط به نجات سیل‌زدگان در سیستان و بلوچستان است و بعد به سراغ یک فکت‌چک تاریخی می‌رویم؛ این ادعا که سال‌هاست در رسانه‌ها مطرح می‌شود که یک موبد زرتشتی بوده که باعث شده پرچم ایران بعد از انقلاب، سه رنگ بماند.

🔹 فکت‌چک‌هایی درباره مراسم یادبود استالین در تهران، بیابان‌زدایی یک مرد در ترکیه و همچنین ادعاهایی درباره تورم و کم‌خرج‌بودن دولت ایران هم دیگر سوژه‌هایی هستند که این هفته به آنها می‌پردازیم.

💬 در پایان هم به چند کامنت شنوندگان پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ انسیه خزعلی، «دروغ‌ها و شایعات» و کمیسیون مقام زن

📣 انسیه خزعلی، معاون رئیسی در امور زنان و خانواده در گفتگو با نیوزویک گفت که با دروغ و شایعه‌سازی بعد از مرگ یک دختر جوان (مهسا امینی) ایران را از کمیسیون مقام زن سازمان ملل بیرون کردند.

🔹 زمان زیادی از اعتراضات ۱۴۰۱ نگذشته و این ادعا که نقض حقوق بشر به طور کلی و حقوق زنان به طور خاص در این اعتراضات «دروغ و شایعه» بوده، نادرست است.

🔹 در زمان اخراج ایران از کمیسیون مقام زن، گفته شد که این کشور به دلیل نقض گسترده حقوق بشر و سرکوب زنان و دختران اخراج شد.

🔹 گزارش اخیر کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ هم این ادعا را تایید می‌کند. این گزارش اخیرا منتشر شده بر «مرگ خانم امینی» بر اثر «علل خارجی» و «وجود شواهدی مبنی بر تروما بر بدن خانم امینی که در زمان بازداشت ایشان در دست پلیس امنیت اخلاقی وارد شده» تاکید دارد. در این گزارش همچنین کشته شدن بیش از ۵۵۰ نفر در ۲۸ استان تایید شده.

🔹 بر اساس این گزارش همچنین «خشونت جنسی و مبتنی بر جنسیت» از دیگر ویژگی‌های این دور از اعتراضات و بازداشت‌ها بوده است.

🔹 ایران گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل را «جانبدارانه و غیرقابل راستی‌آزمایی» خواند.

🔹 با وجود این خزعلی در همین سازمان (در کمیسیون مقام زن آن) به سخنرانی پرداخت و از آنان خواسته اسرائیل را این کمیسیون اخراج کنند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 موبد زرتشتیان و پرچم ایران

🔹 این هفته در پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم؛ از سوژه‌های مربوط به انتخابات و سیل در سیستان و بلوچستان تا فکت‌چک‌های تاریخی و اقتصادی.

🔹 ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا واقعا آن‌طور که یک فعال اصولگرا می‌گوید، انتخابات در آمریکا و اروپا اجباری است و میزان مشارکت، کمتر از پنجاه درصد است؟

🔹 همچنین نشان می‌دهیم چرا این ادعا که گروه هکری عدالت علی، سندی را هک کرده که نشان می‌دهد نرخ مشارکت در انتخابات، هشت درصد بوده، ادعایی نادرست است.

🔹 در ادامه ویدئویی مربوط به امارات متحده عربی را بررسی می‌کنیم که ادعا می‌شود مربوط به نجات سیل‌زدگان در سیستان و بلوچستان است و بعد به سراغ یک فکت‌چک تاریخی می‌رویم؛ این ادعا که سال‌هاست در رسانه‌ها مطرح می‌شود که یک موبد زرتشتی بوده که باعث شده پرچم ایران بعد از انقلاب، سه رنگ بماند.

🔹 فکت‌چک‌هایی درباره مراسم یادبود استالین در تهران، بیابان‌زدایی یک مرد در ترکیه و همچنین ادعاهایی درباره تورم و کم‌خرج‌بودن دولت ایران هم دیگر سوژه‌هایی هستند که این هفته به آنها می‌پردازیم.

💬 در پایان هم به چند کامنت شنوندگان پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:06:29 اجباری بودن انتخابات در اروپا و آمریکا
00:10:53 ادعای نادرست هک یک سند از وزارت کشور
00:14:31 ویدئوی نجات افراد از سیل در امارات متحده عربی
00:19:26 نقش موبد زرتشتیان در پرچم سه‌رنگ ایران
00:37:17 روزه‌خواری در عربستان
00:39:42 یادبود استالین در تهران
00:42:34 حکمت کایا و بیابان‌زایی در ترکیه
00:46:56 مردم و نرخ تورم
00:50:49 هزینه‌های دولت
00:55:24 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🔔 داستان ساختگی مسلمان شدن دانشمند ژاپنی

📣 هم‌زمان با ماه رمضان، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده از فردی که در یک برنامه تلویزیونی ادعا می‌کند شخصی به نام پروفسور یوشیسینو آموری برنده جایزه نوبل به خاطر عظمت روزه مسلمان شده است.

🔹 این ویدیو قدیمی از یک برنامه تلویزیونی به نام محفل است که در فروردین ۱۴۰۲ از شبکه ۳ پخش شده است و فردی که می‌بینیم مرتضی خدامی است که در رسانه‌های داخلی از او به عنوان حافظ کل قرآن و مسلط به تفسیر قران به فرانسه و انگلیسی یاد می‌شود.

🔹 اما بر خلاف ادعای او، شخصی به نام یوشیسینو آموری در میان برندگان نوبل وجود ندارد. احتمالا منظور او یوشینوری اُسومی، زیست‌شناس ژاپنی است که در سال ۲۰۱۶ برای تحقیقات در زمینه خودخواری یا اتوفاژی موفق به کسب جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

🔹 این اولین بار نیست که ادعاهایی درباره ارتباط تحقیقات او با روزه‌داری آن هم به شکل ادیان ابراهیمی در رسانه‌ها مطرح می‌شود، ما پیشتر در فکت‌نامه به این ادعاها نشان گمراه کننده داده‌ایم.

🔹 همچنین هیچ نشانه‌ای از گرویدن یوشینوری اُسومی، زیست‌شناس ژاپنی به اسلام در دست نیست. بنابراین ما در فکت‌نامه به این ادعا که پروفسور یوشینوری اُسومی به خاطر عظمت روزه مسلمان شد نشان شاخ‌دار می‌دهیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

📝 «درستی‌سنجی سال ۱۴۰۲» به انتخاب شما!

📣 تا پایان سال فرصت دارید با کلیک روی این لینک، یکی از ۱۰ گزینه پیشنهادی تحریریه را به عنوان فکت‌چک سال انتخاب کنید.
اگر مطلب مورد نظرتان در میان گزینه‌ها نیست، روی گزینه آخر کلیک و آن را در بخش پایین صفحه اضافه کنید.

🔗 https://forms.gle/TW5S77wutjSnkEi38

🌐 @Factnameh

📺 از طرح ممنوعیت تیک‌تاک در آمریکا چه می‌دانیم؟


📣 طرحی که در رسانه‌های ایرانی به «محدود کردن تیک‌تاک در آمریکا» معروف شده، در مجلس آمریکا تصویب شد که به موجب آن شرکت بایت‌دنس، مالک چینی شبکه اجتماعی تیک‌تاک، باید آن را واگذار کند وگرنه محدود می‌شود؛ یعنی چیزی شبیه فیلترشدن در ایران که دسترسی به آن قطع شده، از روی فروشگاه‌های اپلیکیشن هم برداشته و خدمات ابری به آن در سرورهای ایالات متحده متوقف می‌شود.

🔹 هنوز مراحل قانونی در سنا طی نشده و سال گذشته هم طرح قانونی مشابه در سنا رای نیاورده، اما حمایت پیشاپیش رئیس‌جمهوری ایالات متحده از تصویب آن از یک طرف و جلسه امنیتی محرمانه مجلس با حضور بالاترین مقامات امنیتی ایالات متحده از FBI، دفتر اداره‌کننده اطلاعات ملی و وزارت دادگستری آمریکا، از طرف دیگر، تا اینجای کار منجر به رای پرتعداد فراجناحی نمایندگان مجلس شده‌است. پکن هم همه این ادعاها را رد می‌کند در موضع گیری رسمی این اقدامات را مختل‌کننده تجارت جهانی می‌داند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ شایعه درگذشت چارلز سوم و نیمه‌افراشته‌شدن پرچم بریتانیا

📣 برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی فارسی و غیرفارسی، روز دوشنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ با انتشار عکس‌ها و ویدئوهایی ادعا کرده‌اند، پرچم بریتانیا بر فراز کاخ باکینگهام به حالت نیمه‌افراشته درآمده و دلیل آن را شایعه‌های مربوط به مرگ چارلز سوم،‌ پادشاه بریتانیا عنوان کرده‌اند.

🔹 ساعاتی پس از انتشار این شایعه، حساب‌های رسمی دو سفارت بریتانیا (اوکراین و آذربایجان) شایعه درگذشت چارلز سوم را تکذیب کردند و آن را خبری نادرست دانستند.

🔹 درباره تصاویر پرچم‌های نیمه‌برافراشته هم باید به این موضوع اشاره کرد که این تصاویر قدیمی و مربوط به نیمه‌افراشته‌شدن پرچم بریتانیا در سال‌های گذشته از جمله همزمان با درگذشت الیزابت دوم است.

🔹 در گزارش برخی از رسانه‌های بریتانیا از جمله گزارش سایت The Hill به توییت‌هایی اشاره می‌شود که از سوی منابع نزدیک به دولت روسیه منتشر شده و شایعه درگذشت چارلز سوم را منتشر کرده‌اند.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که پرچم بریتانیا نیمه‌برافراشته شده و چارلز سوم درگذشته است نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🥖 ایرانی‌ها چقدر نان مصرف می‌کنند؟

📣 علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید «ایران بزرگترین مصرف‌‌کننده نان در جهان است و ایرانی‌ها بین ۳۷ تا ۴۰ درصد، بیشتر از نرم جهانی، نان مصرف می‌کند.»

🔹 هم علیرضا زالی، هم افراد دیگری که در ایران آمارهای مصرف سرانه نان را اعلام می‌کنند، به عددهای مشابهی اشاره کرده‌اند؛ از سالانه ۱۱۷ کیلوگرم تا سالانه ۱۷۰ کیلوگرم. بنابراین آمار دقیق و قابل اتکایی از مصرف سرانه نان در ایران وجود ندارد.

🔹 در سطح جهانی هم آمار مشخصی از میزان مصرف نان وجود ندارد. هر چند آمارهایی از مصرف سرانه «گندم» دیده می‌شود.

🔹 بر اساس آمار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی،‌ سرانه مصرف گندم ایرانیان، دو و نیم برابر مصرف سرانه گندم در دنیاست اما ایران در این رده‌بندی هم بالاترین مصرف را ندارد.

🔹 پژوهش‌های دیگری منتشر شده که در آن نام ترکیه در صدر جدول بیشترین مصرف‌کنندگان نان قرار دارد.

🔹 ضمن اینکه حدود ۳۰ درصد از نان در ایران به ضایعات تبدیل می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان تولید نان و مصرف آن را یکسان در نظر گرفت.

🔹 از سویی دیگر الگوی مصرف نان بسته به شرایط محیطی، دسترسی به منابع و تفاوت‌های فرهنگی، متفاوت است و بسته به عادت‌های مصرف، ممکن است استفاده از پاستا، نان پیتزا یا نان‌هایی که از گندم درست‌نشده‌اند نیز تغییراتی در الگوی مصرف کشورها به وجود آورد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🌸 نوروز و سال نو مبارک!
صد سال به از این سال‌ها...

🔗https://factnameh.com/

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی «رقص خلخالی» یک برنامه طنز دهه شصت است

📣 مدت‌هاست که ویدیویی در شبکه‌‌های اجتماعی با عنوان رقص خلخالی و دیگر روحانیان انقلاب ۵۷ دست به دست می‌شود.

🔹 این ویدیو بخشی از یک مجموعه طنز به نام «واریته آخوندی» است که در دهه ۶۰ شمسی به تهیه‌کنندگی رضا فاضلی، کارگردانی محمدرضا سرکوب، بازیگر و کارگردان و بازیگری منوچهر وثوق در لندن ساخته می‌شد.

🔹 صحنه‌های رقصی که در این ویدیو منتشر می‌شود به‌ویژه با توضیحی که روی ویدیو آمده، شباهت زیادی به صحنه‌های توصیف شده در کتاب «پشت‌پرده‌های انقلاب، خاطرات جعفر شفیع‌زاده» دارد.

🔹 زمان دقیق نگارش این کتاب خاطرات جعلی مشخص نیست ولی چاپ اول این کتاب در سایت نشر ناکجا سال ۱۳۷۹ ذکر شده است. به این دلیل به نظر می‌رسد که ویدیوهای طنز «واریته آخوند» قدیمی‌تر از کتاب باشند و احتمالا در خلق چنین صحنه‌هایی، ویدیو منبع الهام نویسنده کتاب بوده است و نه برعکس.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 پروفسور حسابی در مریخ

🔹 قسمت ۱۵۵ پادکست فکت‌نامه، اولین قسمت در سال ۱۴۰۳ است و در آن سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم.

🔹 ابتدا از شایعات درباره خانواده سلطنتی می‌گوییم و بعد به سراغ خبر نادرست مسلمان‌شدن برنده جایزه نوبل می‌رویم.

🔹 ادعای انسیه خزعلی درباره دلیل اخراج ایران از کمیسیون مقام زن، داستان ویدئویی که گفته می‌شود مربوط به رقص صادق خلخالی است و همچنین ارتباط لوگوی بوندس‌لیگا با کریم باقری نیز از دیگر فکت‌چک‌هایی است که این هفته به آنها می‌پردازیم.

💬 در پایان نیز، چند کامنت شنوندگان رو می‌خوانیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

🗺 ادعای شاخ‌دار ایرج حسابی درباره زمین ایران در مریخ

📣 ایرج حسابی در برنامه‌ای در تلویزیون مدعی شد «پروفسور حسابی در سال ۱۳۴۶، هزار متر زمین در مریخ به قیمت هزار دلار برای کشور ایران از موسسه بین المللی فضا خریده‌است».

🔹 نهادی به نام «سازمان بین‌المللی فضا» وجود ندارد اما این اولین بار نیست که ایرج حسابی این ادعا را مطرح می‌کند.

🔹 «تارنمای بنیاد پروفسور حسابی؛ استاد عشق» در کنار گزارشی با عنوان «خرید زمین در کره مریخ، ۱۳۴۶ شمسی» تصویر سندی را دراین‌باره منتشر کرده‌است.

🔹 بخش‌هایی از این تصویر ، مخدوش است و به‌خصوص آن قسمت‌های مهمی که سال یا زمان ثبت آن سند در آنجا نوشته شده از بین رفته‌است.

🔹 در این سند، لوگوی قبلی موسسه «انجمن سیاره‌ای» (The Planetary Society) دیده می‌شود. این سازمان مردم‌نهاد در سال ۱۹۸۰ برای علاقه‌مندان به فضا تاسیس شده‌است.

🔹 بنابراین ادعای مطرح‌شده درباره سال ۱۳۴۶ (معادل با ۱۹۶۷) نادرست است چون این موسسه تازه ۱۳ سال بعد در سال ۱۹۸۰ (معادل با ۱۳۵۹) تاسیس شده‌است.

🔹 فعالیت‌های موسسه «انجمن سیاره‌ای» در ۴۴ سال گذشته را می‌توان در وبسایت آن دید. این موسسه هیچ‌گاه یک برنامه «سمبلیک» برای ثبت نمادین سند بخشی از خاک مریخ آن‌طور که بعضی موسسات دارند هم نداشته‌است.

🔹 این سند به نام دولت ایران یا ملت ایران و … نیست و برای آقای «دکتر محمود حسابی» صادر شده و نام ایران تنها در محل درج آدرس فرد، ذکر شده‌است.

🔹 در این برنامه ایرج حسابی چندین ادعای دیگر درباره دکتر محمود حسابی و حواشی زندگی او مطرح کرد که اغراق‌آمیز و بی‌اساس بود و بعضی از آنها از قبل رد شده و برای بعضی دیگر هیچ سندی در دفاع از آن نیست.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

⚽️ ایده لوگو بوندسلیگا و شوت آقا کریم

📣 این شایعه قدیمی که «ایده لوگو فعلی بوندسلیگا، لیگ فوتبال حرفه‌ای آلمان از شوت کریم باقری، بازیکن وقت تیم آرمینیا بیله‌فلد به ماینتس الهام گرفته شده» هر چند سال یک بار منتشر می‌شود.

🔹 این موضوع صراحتا در صفحه «تاریخ لوگو بوندسلیگا» در سایت بوندسلیگا ذکر شده که این لوگو، تصویر هیچ بازیکن یا صحنه خاصی نیست.

🔹 این گل را کریم باقری، روز ۲۵ مرداد سال ۱۳۷۷ معادل با ۱۶ آگوست ۱۹۹۸، در چارچوب مسابقات بوندسلیگا۲ (دسته دوم لیگ ملی فوتبال آلمان) برای آرمینیا بیله‌فلد (میزبان) در برابر «ماینتس ۰۵» به ثمر رسانده‌است.

🔹 بخشی از حالت تصویر لوگو، شبیه گل کریم باقری در ویدیو است اما کاملا بر هیچ فریمی منطبق نیست. مثلا وقتی پای اصلی کریم باقری افقی شده، پای دیگرش قائم است و با تصویر لوگو فرق دارد.

🔹 لوگویی که ادعا شده شوت کریم‌باقری منجر به تغییر آن شده‌است از دو سال قبل از این شوت تازه استفاده از آن شروع شده و تا پنج سال بعد هم ادامه پیدا می‌کند.

🔹 فقط در بوندسلیگا، تصاویر شوت‌ها و ضربه‌های زیادی در دو دهه گذشته ثبت شده که بسیار مشابه این لوگو هستند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎵 ادعای شاخ‌دار اجرای فرامرز اصلانی در جبهه جنگ ایران و عراق

📣 در پی درگذشت فرامرز اصلانی، خواننده و ترانه‌سرای شهیر ایرانی در روز اول فروردین ۱۴۰۳، عکسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که مدعی است او را در جبهه و در حال اجرا «در میان رزمندگان جنگ ایران و عراق» نشان می‌دهد.

🔹 این عکس مربوط به اجرایی از لئونارد کوهن، خواننده و ترانه‌سرا کانادایی است.

🔹 کوهن در سال ۱۹۷۳ در میانه جنگ یوم‌کیپور، به صحرای سینا رفت و برای سربازان اسرائیلی خواند.

🔹 این عکس همچنین طرح روی جلد کتابی درباره این سفر کوهن، به نام Who By Fire است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🚰 بازسازی آب‌انبار تاریخی ملا محمد در اِوَز

📣 این روزها ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن یک بیل مکانیکی در حال تخریب سقف یک آب‌انبار قدیمی است. این ویدئو با توضیح «تخریب آب‌انبار ملا محمد در شهر اِوَز» منتشر شده است.

🔹 این ویدئو قدیمی است و در جریان بازسازی و لایروبی یک آب‌انبار دیگر در همین شهر به نام «حاج قنبر» در سال ۱۳۹۷ تهیه شده است.

🔹 این ویدئو بارها با عنوان ویدئوی تخریب آب‌انبار دوره افشاریان بازنشر شده اما ویدئوهای دیگری از فرایند بازسازی سقف و گنبد این آب‌انبار وجود دارد.

🔹 در گزارش‌های رسمی، اظهارنظر کارشناسان میراث فرهنگی و گزارش رسانه‌های محلی نیز می‌توان جزئیات این بازسازی را مشاهده کرد.

🔹 فکت‌نامه نیز به دلیل اینکه این ویدئو قدیمی است، ارتباطی با آب انبار ملا محمد ندارد و همچنین اینکه ماجرا مربوط به عملیات بازسازی آب‌انبارها است، به این ادعا که این آب‌انبار تخریب شده است نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 پروفسور حسابی در مریخ

🔹 قسمت ۱۵۵ پادکست فکت‌نامه، اولین قسمت در سال ۱۴۰۳ است و در آن سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم.

🔹 ابتدا از شایعات درباره خانواده سلطنتی می‌گوییم و بعد به سراغ خبر نادرست مسلمان‌شدن برنده جایزه نوبل می‌رویم.

🔹 ادعای انسیه خزعلی درباره دلیل اخراج ایران از کمیسیون مقام زن، داستان ویدئویی که گفته می‌شود مربوط به رقص صادق خلخالی است و همچنین ارتباط لوگوی بوندس‌لیگا با کریم باقری نیز از دیگر فکت‌چک‌هایی است که این هفته به آنها می‌پردازیم.

💬 در پایان نیز، چند کامنت شنوندگان رو می‌خوانیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:04:20 پرچم نیمه‌افراشته کاخ باکینگهام
00:07:57 دانشمند ژاپنی و روزه‌داری
00:19:10 انسیه خزعلی و کمیسیون مقام زن سازمان ملل
00:25:29 پروفسور حسابی و خرید زمین در مریخ
00:37:10 ویدئوی رقص خلخالی
00:44:45 کریم باقری و بوندس لیگا
00:49:04 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

✔️ آیا رویداد غدیر همزمان با آغاز فصل بهار و عید نوروز بوده است؟

📣 این روزها همزمان با نوروز، پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «همزمانی نوروز با عید غدیر» دست‌به‌دست می‌شود. این ادعا تازگی ندارد و سال‌هاست که در سایت‌های خبری و همچنین منابع نزدیک به حوزه‌های علمیه به آن اشاره شده است.

🔹 روایت‌های اسلامی روز ۱۸ ذی‌الحجه سال ‍۱۰ هجری را به عنوان روز رویداد غدیر ذکر کرده‌اند.

🔹 این روز در بسیاری از نرم‌افزارهای تبدیل تاریخ ۲۸ اسفند است و برخی نیز آن را ۱۰ فروردین می‌دانند.

🔹 تقویم هجری قمری تا پیش از سال دهم هجرت، یک ماه به عنوان «نسیء» داشت که هر دو یا سه سال به تقویم اضافه می‌شد. اما پس از ابلاغ آیه‌هایی از قرآن، سال دوازده‌ماهی در تقویم مسلمانان تثبیت شد.

🔹 فکت‌نامه نیز بر اساس این یافته‌ها به این ادعا که رویداد غدیر خم همزمان با شروع بهار (یا نوروز این روزها) بوده است نشان درست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🛰️ بازی با آمار پرتاب‌های فضایی

📣 مقامات دولتی و رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران در یک ساله گذشته آمارهایی درباره پرتاب‌های فضایی در دولت سیزدهم می‌دهند که مبنای درستی برای محاسبه نداشته و دقیق نیست.

🔹 در آخرین مورد ابراهیم رئیسی در پیام نوروزی سال ۱۴۰۳ گفت «از ابتدای این دولت به اندازه کل ۱۳ سال قبل پرتاب فضایی موفق انجام شده است.»

🔹 تعداد کل پرتاب‌هایی که در دوره ریاست‌جمهوری رییسی انجام شده ۸ پرتاب است و در دوره احمدی نژاد و دوره روحانی هم هر کدام ۴ پرتاب در مجموع ۸ پرتاب انجام شده‌‌است.

🔹 اما در دوره احمدی نژاد: ۳ پرتاب دولت، ۱ پرتاب روسیه؛ در دوره روحانی: ۳ پرتاب دولت، ۱ پرتاب سپاه و در دوره رئیسی: ۲ پرتاب دولت، ۴ پرتاب سپاه و ۲ پرتاب روسیه انجام داده‌اند. یعنی خود دولت، یک سوم مجموع دولت‌های قبلی پرتاب انجام داده‌است.

🔹 تعداد کل پرتاب‌های موفق در دولت رئیسی ۶ پرتاب بوده در حالی که در دوره احمدی نژاد ۳ و در دوره روحانی ۲ پرتاب موفق و در مجموع ۵ پرتاب موفق انجام شده‌است.

🔹 اما، در دوره احمدی نژاد: ۳ پرتاب دولت؛ در دوره روحانی: ۱ پرتاب دولت، ۱ پرتاب سپاه و در دوره رئیسی: ۱ پرتاب دولت، ۳ پرتاب سپاه و ۲ پرتاب روسیه موفق اعلام شده است.

🔹 دولت رئیسی تنها یک پرتاب موفق (ماهواره مهدا و دو تاسواره کیهان۲ و هاتف۱) ماهواره‌ای داشته‌ که یک چهارم پرتاب‌های موفق‌اعلام‌شده کارنامه دولت‌های قبلی (امید، رصد، نوید و فجر) است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعای اغراق‌آمیز برافراشتن پرچم ایران در مسجدالاقصی

📣 در رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی ویدیویی با عنوان برافراشته شدن پرچم ایران بر دیوار مسجد الاقصی منتشر شده است.

🔹 در این ویدیو پرچم جمهوری اسلامی را می‌بینیم که بر روی پرچم فلسطین قرار گرفته و بر دیواره داخلی اتاقی سنگی نصب شده است.

🔹 جستجوهای ما نشان می‌دهد این اتاق سنگی، مکانی به نام مسجد الصخره در قبة الصخره است. جایی که به باور مسلمانان پیامبر اسلام از آنجا به معراج رفته است.

🔹 این مکان در نزدیکی مسجدالاقصی و در محوطه حرم شریف است. آنچه مشخص است در این ویدیو اثری از برافراشته شدن پرچم جمهوری اسلامی بر دیوار مسجدالاقصی دیده نمی‌شود.

🔹 بنابراین ما در فکت‌نامه به ادعای برافراشته شدن پرچم ایران بر دیوار مسجد الاقصی نشان نادرست می‌دهیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh