🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت نهم - «اسم‌ رمز؛ دانش‌بنیان»

🔹کلمه «دانش‌بنیان» یکی از کلیدواژه‌های پراستفاده علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دهه ۱۳۹۰ است.

🔹در نهمین قسمت «هزارداستان بودجه» سراغ این موضوع رفته‌ایم که چگونه این عبارت تخصصی تبدیل به یک پروژه سیاسی پرهزینه شد.

🔹در این قسمت درباره رشد بسیار سریع و مشکوک شرکت‌های دانش‌بنیان و بار مالی آن برای بودجه و اقتصاد ایران صحبت می‌کنیم.

🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در سایت رادیو فردا بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای گمراه‌کننده رهبر جمهوری اسلامی درباره روابط ایران با کشورهای دنیا

🔹علی خامنه‌ای می‌گوید: قهر و قطع ارتباطات با دنیا واقعیت ندارد، چراکه امروز ایران با نیمی از جمعیت دنیا ارتباط تجاری و سیاسی دارد.

🔹استناد به روابط تجاری و سیاسی با چند کشور پرجمعیت مانند چین، روسیه و هند، برای انکار بحران‌های اقتصادی و سیاسی ناشی از روابط خارجی جمهوری اسلامی «گمراه‌کننده» است.

🔹بعد از روی کار آمدن جمهوری اسلامی نه‌تنها روابط تجاری و سیاسی ایران با کشورهای غربی به‌شدت محدود شده، بلکه شاخص‌های مرتبط با تجارت خارجی افت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرد.

🔹سهم ارزش افزوده بخش تجارت از تولید ناخالص داخلی ایران بعد از انقلاب از بالای ۷۵ درصد به کمتر از ۵۰ درصد سقوط کرد.

🔹سهم اقتصاد ایران از تجارت جهانی در آستانه انقلاب ۵۷ بالای ۰/۸ درصد بود. در حال حاضر این نسبت حدود ۰/۳ درصد است.

🔹بهترین وضعیت شاخص‌های تجاری و اقتصادی ایران بعد از انقلاب پس از توافق برجام به ثبت رسید.

🔹داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد در سه دهه گذشته، تنوع شرکای تجاری ایران کمتر و کمتر شده و همزمان با افزایش تبادل تجاری با چین و کشورهای واسطه مانند امارات، عراق و ترکیه، سهم تجارت با کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا و ژاپن از تجارت ایران افت شدیدی کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیو فرار نتانیاهو بعد از حمله ایران به اسرائیل، قدیمی است

🔹پس از حمله موشکی بالستیک جمهوری اسلامی ایران به اهدافی در خاک اسرائیل، در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده‌ که مدعیست لحظه فرار نتانیاهو است و در شرح آن نوشته شده: «لحظه فرار نتانیاهو در حالی که به سمت پناهگاه از موشک‌های ایرانی می‌رود.»

🔹این ویدیو قدیمی است و ارتباطی به تحولات روزهای اخیر ندارد.

🔹ویدیو مربوط به رای‌گیری داخلی در پارلمان اسرائیل (کْنِسِت)‌ در آذرماه سال ۱۴۰۰ است که تا دیر وقت ادامه داشت و نتانیاهو بین اتاقش در ساختمان مجلس و سالن اصلی در حال رفت و آمد است.

🔹بنابراین ادعای منتشر شده با عنوان «ویدیو فرار نتانیاهو به پناهگاه بعد از حمله ایران به اسرائیل» نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ استفاده از یک ویدئوی قدیمی و دستکاری‌شده به عنوان ویدئوی حمله موشکی ایران به اسرائیل

🔹بعد از حمله موشکی ایران به اسراییل در شب سه‌شنبه، ۱۰ مهر۱۴۰۳ ویدئویی منتشر شد که ادعا می‌کرد این موشک‌ها را در آسمان شهرهای اسرائیل نشان می‌دهد؛ ویدیویی قدیمی و دستکاری‌شده.

🔹ویدیو پیش از این در روز ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ (۱۰ آگوست) در یک حساب تیک‌تاک منتشر شده و در توضیحات آن آمده بود که از هوش مصنوعی برای بازسازی افکت‌های آتش و شعله استفاده کرده و ویدیو صداگذاری شده است.

🔹نسخه‌ای از ویدیو که بعد از حمله موشکی ایران در حال دست به دست شدن است دوباره و این بار به عربی صداگذاری شده است.

🔹بنابراین این ویدیو ربطی به حمله اخیر ایران به اسراییل ندارد و قدیمی و ساختگی است و فکتنامه به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی منتسب به آسمان اسرائیل در زمان حمله موشکی ایران

🔹همزمان با حمله موشکی ایران به اسرائیل، در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام ویدیویی با توضیح «آسمان شمال اسرائیل…» منتشر شد.

🔹این ویدیو برخلاف ادعای مطرح شده ارتباطی به حمله موشکی ایران به اسراییل در شب ۱۰ مهر ۱۴۰۳ ندارد.

🔹ویدیو پیش از این در ۱۸ آگوست (۲۸ مرداد) در تیک‌تاک و در اکانتی به نام «كابتن ميوز ۷۷» منتشر شده است. اکثر ویدیوهای این اکانت تیک‌تاکی هم به تصاویر مربوط به جنگ و حوادث طبیعی و مواردی از این دست اختصاص داشته و اغلب دستکاری شده و بدون توضیح دقیقی منتشر می‌شوند.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعای انتساب این ویدیو به حمله موشکی اخیر علیه اسرائیل به دست ایران، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ استفاده از یک ویدئوی قدیمی انفجار در روسیه به عنوان حمله موشکی ایران به اسرائیل

🔹در رسانه‌های ایران مانند مشرق‌نیوز و افکارنیوز، ویدیویی با عنوان «لحظه اصابت موشک ایرانی به یک برج در قلب تل‌آویو» منتشر شده است.

🔹این یک ویدیوی قدیمی و انتساب آن به اتفاقات اخیر نادرست است.

🔹شبکه‌های خبری متعدد از جمله فرانس ۲۴ و CBS در ۳۰ جولای ۲۰۲۳ (۸ مرداد ۱۴۰۲) این ویدیو را به عنوان یک انفجار در روسیه منتشر کردند، با این توضیح که این «انفجارهای ناشی از حمله پهپاد در یک منطقه تجاری در مسکو» است.

🔹این ویدیو را سایت درستی‌سنجی عربی فتبینوا هم فکت چک کرده است.

🔹فکت‌نامه نیز به این ادعا مربوط به حملات روزهای اخیر ایران علیه اسرائیل است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ تصاویر قطعات باقی‌مانده موشک، ارتباطی با حمله موشکی ایران به اسرائیل ندارند

🔹در شبکه‌های اجتماعی تصویری از قطعات یک موشک که گفته می‌شود شبیه آبگرمکن است، به اسم حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل منتشر شده است.

🔹این تصاویر واقعی‌اند، اما ارتباطی با حمله موشکی روز دهم مهر ماه ایران به اسرائیل ندارند.

🔹این تصاویر یک هفته قبل در رسانه‌های اسرائیل با عنوان قطعات موشک سرنگون شده حوثی‌های یمن در نزدیکی اورشلیم منتشر شده‌اند.

بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که این تصاویر مربوط به بقایای موشک‌های اخیر ایران است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ انتشار ویدیوی قدیمی به جای تصاویر «حمله موشکی ایران به اسرائیل» در توییتر رهبر جمهوری اسلامی

🔹حساب کاربری مربوط به علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی (@Khamenei_fa) شبکه ایکس ساعاتی پیش، از ویدئوی «قدیمی» اصابت «پهپادهای بدون سرنشین اوکراین به ساختمانی در مسکو»، به عنوان ویدئوی «حمله موشکی ایران به اسرائیل» استفاده کرد.

🔹در پستِ مورد اشاره، کلیپی از برخی ویدیوهای مربوط به حمله موشکی ایران منتشر شده اما در میانه ویدیو تصاویری قدیمی مربوط به جنگ روسیه و اوکراین استفاده شده است.

🔹ما پیش‌تر در فکت‌نامه این ویدئو را بررسی کرده‌ایم بودیم و به آن نشان «نادرست» دادیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ایران، حزب‌الله، اسرائیل

🔹در قسمت ۱۸۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا چند خبر و تصویر ادعایی درباره حملات اخیر ایران علیه اسرائیل را مرور کوتاهی کردیم.

🔹در ادامه، درستی‌سنجی ویدیویی قدیمی را که ادعا می‌شد مربوط به شادی مردم لبنان بعد از کشته شدن سیدحسن نصرالله است، مرور کردیم.

🔹اخیرا نتایج یک نظرسنجی درباره درگیری‌های اسرائیل و فلسطین بعد از حمله ۷ اکتبر حماس در برخی رسانه‌های داخلی منتشر شد که یک نکته مهم و گمراه‌کننده داشت.

🔹چندی قبل در گزارشی مفصل به موضوع طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش پرداختیم و در این قسمت پادکست درباره بخش‌هایی از آن صحبت کردیم.

🔹صحبت‌های اخیر ترامپ به شکل نادرستی در خبرگزاری فارس ترجمه شده بود که آن را فکت‌چک کردیم و در این اپیزود به آن اشاره کرده‌ایم.

🔹آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران و برخی ادعاهای یک مناظره درباره همین موضوع، یکی از دیگر از سوژه‌های این اپیزود است.

🔹در پایان، درباره ویدیویی ساختگی توضیح دادیم که مدعی بود ایلان ماسک گفته تبار ایرانی دارد و ایرانیان باهوش‌ترین مردم دنیا هستند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیو سوختن اتوبوس‌ها در تل‌آویو پس از حمله انصارالله

🔹پرس‌تی‌وی ویدیویی منتشر کرده که انفجار و آتش‌سوزی تعداد زیادی اتوبوس را نشان می‌دهد و مدعی شده اثر حمله پهپاد انتحاری شبه‌نظامیان انصارالله یمن به تل‌آویو در دوم اکتبر است.

🔹ویدیو خرداد سال ۱۴۰۰ در شبکه المیادین منتشر شده بود، با این ادعا که رسانه‌های اسرائیلی بدون مشخص شدن علت آتش‌سوزی گزارش دادند که ۱۸ اتوبوس در ایستگاه مرکزی شهر صفد آتش گرفته است.

🔹با این حال رسانه‌های اسرائیلی همان زمان هم براساس گفته‌های پلیس محلی اعلام کردند که این آتش‌سوزی را یک باند اخاذی انجام داده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای پرس تی‌وی درباره ویدیوی آتش‌سوزی این اتوبوس‌ها نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره افغانستانی‌بودن کودکی که در فلوریدا دستگیر شده است

🔹گروهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی با انتشار ویدئوی دستگیری یک کودک، ادعا می‌کنند او پسری افغانستانی است که به دلیل تهدید قتل همکلاسی‌هایش دستگیر شده است.

🔹گزارش‌های رسمی پلیس و رسانه‌ها نشان می‌دهد این پسر ۱۱ ساله اهل ولوسیا در فلوریدای آمریکا، کارل کینگستون دورلی نام دارد و در خبرها و گزارش‌ها هیچ اشاره‌ای به اینکه این پسر بچه افغانستانی بوده، نشده است.

🔹این پست‌های شبکه‌های اجتماعی که به زبان فارسی نوشته‌‌شده‌اند، اعلام نکرده‌اند بر چه اساسی ادعا می‌کنند پسری به نام کارل کینگستون دورلی در فلوریدا، افغانستانی بوده است.

🔹یکی از بحث‌های پربازدید این ماه‌ها در شبکه‌های اجتماعی مربوط به مهاجران افغانستانی در ایران است.

🔹فکت‌نامه به دلیل اینکه ادعای افغانستانی بودن کودکی که در فلوریدا دستگیر شده، ادعایی بی‌اساس است، به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست رهبر جمهوری اسلامی درباره «قانونی‌بودن» حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل

🔹علی خامنه‌ای می‌گوید: «عملیات طوفان‌الاقصی یک حرکت درست منطقی قانونی بین‌المللی بود.»

🔹ممکن است حمله نظامی هفتم اکتبر حماس از نظر شخص آقای خامنه‌ای «درست» یا «منطقی» باشد، اما این ادعا که اقدام حماس از نظر قوانین بین‌المللی، مبنای حقوقی دارد، «نادرست» است.

🔹در یک سال گذشته بسیاری از مقام‌ها، رسانه‌ها و حتی نشریات تخصصی در ایران تلاش کرده‌اند حمله نظامی هفتم اکتبر حماس را در چارچوب «حق دفاع مشروع» بر اساس قوانین و قواعد بین‌المللی معرفی کنند.

🔹حق «دفاع مشروع» در ماده ۵۱ منشور حقوق ملل متحد، برای «دولت‌»ها تا زمان مداخله شورای امنیت سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است. حماس اما دولت نیست و موقعیت حقوقی آن نه‌تنها از نظر بین‌المللی، حتی در داخل تشکیلات خودمختار فلسطین هم نامشخص و بلاتکلیف است.

🔹حتی اگر اجماع جهانی را مبنای تفسیر برای قانونی دانستن حمله حماس بدانیم، به جز ایران تنها دو کشور سوریه و لیبی به صراحت از این اقدام حمایت کرده‌اند.

🔹فکت‌نامه به این ادعای علی خامنه‌ای که حمله هفتم اکتبر حماس، قانونی بوده است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 «فوزیه امین سیدو» دختری که در عراق ربوده شد و در غزه پیدا شد

🔹 در روزهای اخیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران و جهان خبری به این مضمون منتشر کرده‌اند که «یک دختر یازده‌ساله ایزدی که داعش سال ۲۰۱۴ در عراق ربوده بود، هفته گذشته در غزه پس از یک دهه اسارت، نجات یافت.»

🔹این دختر ایزدی به نام فوزیه امین سیدو، در زمان حمله داعش به مناطق ایزدی‌نشین کرد عراق، در سال ۲۰۱۴ در حالی که تنها ۱۱ سال داشت به دست نیروهای داعش ربوده شد و در ادامه اسارتش به غزه انتقال یافته‌بود.

🔹کسانی که فوزیه را در غزه به اسارت گرفته بود در جریان جنگ بین اسرائیل و گروه حماس احتمالاً در نتیجه یک حمله هوایی کشته شدند و بعد از آن او به مکان دیگری در غزه گریخت.

🔹بعضی رسانه‌ها می‌گویند او پس از اسارت به دست داعش به یک مرد ساکن غزه که در آن زمان از عراق یا رقه سوریه بازدید می‌کرد فروخته شده‌بود.

🔹استیو مامن، تاجر یهودی کانادایی که به دلیل اقداماتش برای نجات و کمک به هزاران ایزدی از اسارت داعش، ملقب به «شیندلر یهودی» شده، ویدیوی او را در X منتشر کرده‌است.

🔹در اواخر سال ۲۰۲۳، بعد از کشته شدن یکی از کسانی که او را به اسارات گرفته بودند فوزیه توانست آنجا را ترک کند و داستان خود را در تیک‌تاک به اشتراک گذاشت. این ویدئو به کانال کرمانجی‌زبان روداو نیوز راه یافت و خانواده‌اش او را دیدند.

🔹در بیانیه ارتش اسراییل در مورد چگونگی عملیات آزادسازی فوزیه امین سیدو آمده که این کار «در هماهنگی ارتش اسرائیل، سفارت ایالات متحده در اسرائیل و سایر بازیگران بین‌المللی» ممکن شده‌است.

🔹وزارت امور خارجه عراق هم پس از تحویل گرفتن سیدو در این کشور بیانیه‌‌ای صادر کرد و نوشت که این کار با تلاش مشترک «وزارت خارجه و سرویس اطلاعات ملی و با هماهنگی سفارتخانه‌های آمریکا در بغداد و امان و مقامات اردن» انجام شده‌است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ایران، حزب‌الله، اسرائیل

🔹در قسمت ۱۸۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا چند خبر و تصویر ادعایی درباره حملات اخیر ایران علیه اسرائیل را مرور کوتاهی کردیم.

🔹در ادامه، درستی‌سنجی ویدیویی قدیمی را که ادعا می‌شد مربوط به شادی مردم لبنان بعد از کشته شدن سیدحسن نصرالله است، مرور کردیم.

🔹اخیرا نتایج یک نظرسنجی درباره درگیری‌های اسرائیل و فلسطین بعد از حمله ۷ اکتبر حماس در برخی رسانه‌های داخلی منتشر شد که یک نکته مهم و گمراه‌کننده داشت.

🔹چندی قبل در گزارشی مفصل به موضوع طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش پرداختیم و در این قسمت پادکست درباره بخش‌هایی از آن صحبت کردیم.

🔹صحبت‌های اخیر ترامپ به شکل نادرستی در خبرگزاری فارس ترجمه شده بود که آن را فکت‌چک کردیم و در این اپیزود به آن اشاره کرده‌ایم.

🔹آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران و برخی ادعاهای یک مناظره درباره همین موضوع، یکی از دیگر از سوژه‌های این اپیزود است.

🔹در پایان، درباره ویدیویی ساختگی توضیح دادیم که مدعی بود ایلان ماسک گفته تبار ایرانی دارد و ایرانیان باهوش‌ترین مردم دنیا هستند.

00:01:34 مقدمه
00:05:40 انتشار ویدئویی قدیمی به عنوان شادی لبنانی‌ها از کشته‌شدن نصرالله
00:08:54 استفاده گمراه‌کننده از یک نظرسنجی قدیمی درباره جنگ غزه
00:17:23 درباره طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش چه می‌دانیم
00:33:09 ترجمه نادرست خبرگزاری فارس از صحبت‌های ترامپ درباره ایران
00:36:57 آمار و ادعاهای بی‌اساس درباره دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
00:48:29 ویدیوی اعتراف ایلان ماسک به تبار ایرانی‌اش
00:50:29 کامنت‌ها

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh