. ﷽
سوره ص، آیات ۲۰ - ۱۷ :
(قسمت اول)
اصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُٓ أَوَّابٌ (١٧)
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِشْرَاقِ (١٨)
وَ الطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُٓ أَوَّابٌ (١٩)
وَ شَدَدْنَا مُلْكَهُ وَ آتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ (٢٠)
ترجمه:
بر آنچه می‌گویند شكیبا باش و بنده ما داوود را یاد كن كه دارنده قدرت [در دانش و حكومت] بود. او بسیار رجوع كننده به حق و به شدت متوجه خدا بود. (۱۷)
همانا ما كوه‌ها را مسخّر او كردیم كه شبانگاه و هنگام برآمدن آفتاب، با او تسبیح می‌گفتند (۱۸)
و پرندگان را [نیز] به طور دسته‌جمعی [رام كردیم كه با او تسبیح می‌گفتند] و همه بسیار رجوع‌كننده به حق و به شدت متوجه خدا بودند (۱۹)
و حكومتش را استوار و به او حكمت و منصب داوری عطا كردیم. (۲۰)
در این سوره، به تاریخ نه نفر از انبیا اشاره شده است كه سرگذشت سه نفر به تفصیل و شش نفر به اجمال بيان شده است. اولین نفر حضرت داوود علیه السلام است كه با ده كمال به شرح زير، توصیف شده است:
الف) یادآوری او برای پیامبر اسلام حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم از طرف خداوند «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنا داوُودَ»
ب) بندگی خداوند «عَبْدَنا»
ج) بازگشت به خدا و انابه‌های پی در پی «إِنَّهُ أَوَّابٌ»
د) قدرت داشتن «إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
ه) تسخیر كوه‌ها و هم‌نوایی آنها با او «یُسَبِّحْنَ معه»
و) عرضه‌ی پرندگان بر او «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً»
ز) هم نوایی آنها در انابه با او «كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
ح) حاكمیّت و حكومت «شَدَدْنا مُلْكَهُ»
ط) حكمت الهی «آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
ی) داوری حقّ و فیصله دادن به اختلافات «فَصْلَ الْخِطابِ»
در چند آیه در قرآن کریم، از پرندگان سخن به میان آمده است، از جمله:
الف) ماجرای حضرت ابراهیم علیه السلام و زنده شدن چهار پرنده كه پرندگان وسیله آشنایی با توحید و معادشناسی قرار می‌گیرند.
«فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ» (بقره، ۲۶۰)
ب) یكی از معجزات حضرت عیسی علیه السلام، ساختن مجسمه‌ای از یك پرنده بود كه با دمیده شدن نَفَس حضرت، حیات گرفت. «أَنِّی أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّینِ كَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَكُونُ طَیْراً» (مائده، ۱۱۰)
ج) پرندگان با داوود هم نوا می‌شوند.
«وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً» (ص، ۱۹)
د) هدهد كه برای حضرت سلیمان علیه السلام خبر آورد و نامه‌رسانی كرد.
«اذْهَبْ بِكِتابِی هذا فَأَلْقِهْ إِلَیْهِمْ» (نمل، ۲۸)
ه) پرندگان منطق دارند و انبیا آن را می‌دانند.
«عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ» (نمل، ۱۶)
و) پرندگانی كه وسیله‌ی نابودی دشمنان می‌شوند.
«وَ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ» (فیل، ۳)
ز) پرندگان، تسبیح و نماز آگاهانه دارند.
«كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ» (نور، ۴۱)
مراد از "حكمت" معارف محكم، یقینی و غیر قابل تردید است، بر خلاف علم كه همواره در معرض خطا و تردید است.
مولا امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام:
فِى المَواعِظِ جَلاءُ الصُّدُورِ
دل ها با موعظه جلا می‌پذیرد.
غررالحکم، حدیث شماره ۹۵۰۹
#ص_20_17
قسمت اول
—---------------------------—
هر روز خود را با قرآن آغاز کنیم ...
دیگران را هم به قرآن کریم دعوت کنیم ...
لینک تلگرام :
https://tttttt.me/Every_day_Quran
لینک واتساپ :
https://chat.whatsapp.com/GPU5KJGGQgf1QB5vCptqxp
لینک ادمین :
@ar_karimian
سوره ص، آیات ۲۰ - ۱۷ :
(قسمت اول)
اصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُٓ أَوَّابٌ (١٧)
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِشْرَاقِ (١٨)
وَ الطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُٓ أَوَّابٌ (١٩)
وَ شَدَدْنَا مُلْكَهُ وَ آتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ (٢٠)
ترجمه:
بر آنچه می‌گویند شكیبا باش و بنده ما داوود را یاد كن كه دارنده قدرت [در دانش و حكومت] بود. او بسیار رجوع كننده به حق و به شدت متوجه خدا بود. (۱۷)
همانا ما كوه‌ها را مسخّر او كردیم كه شبانگاه و هنگام برآمدن آفتاب، با او تسبیح می‌گفتند (۱۸)
و پرندگان را [نیز] به طور دسته‌جمعی [رام كردیم كه با او تسبیح می‌گفتند] و همه بسیار رجوع‌كننده به حق و به شدت متوجه خدا بودند (۱۹)
و حكومتش را استوار و به او حكمت و منصب داوری عطا كردیم. (۲۰)
در این سوره، به تاریخ نه نفر از انبیا اشاره شده است كه سرگذشت سه نفر به تفصیل و شش نفر به اجمال بيان شده است. اولین نفر حضرت داوود علیه السلام است كه با ده كمال به شرح زير، توصیف شده است:
الف) یادآوری او برای پیامبر اسلام حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم از طرف خداوند «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنا داوُودَ»
ب) بندگی خداوند «عَبْدَنا»
ج) بازگشت به خدا و انابه‌های پی در پی «إِنَّهُ أَوَّابٌ»
د) قدرت داشتن «إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
ه) تسخیر كوه‌ها و هم‌نوایی آنها با او «یُسَبِّحْنَ معه»
و) عرضه‌ی پرندگان بر او «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً»
ز) هم نوایی آنها در انابه با او «كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
ح) حاكمیّت و حكومت «شَدَدْنا مُلْكَهُ»
ط) حكمت الهی «آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
ی) داوری حقّ و فیصله دادن به اختلافات «فَصْلَ الْخِطابِ»
در چند آیه در قرآن کریم، از پرندگان سخن به میان آمده است، از جمله:
الف) ماجرای حضرت ابراهیم علیه السلام و زنده شدن چهار پرنده كه پرندگان وسیله آشنایی با توحید و معادشناسی قرار می‌گیرند.
«فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ» (بقره، ۲۶۰)
ب) یكی از معجزات حضرت عیسی علیه السلام، ساختن مجسمه‌ای از یك پرنده بود كه با دمیده شدن نَفَس حضرت، حیات گرفت. «أَنِّی أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّینِ كَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَكُونُ طَیْراً» (مائده، ۱۱۰)
ج) پرندگان با داوود هم نوا می‌شوند.
«وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً» (ص، ۱۹)
د) هدهد كه برای حضرت سلیمان علیه السلام خبر آورد و نامه‌رسانی كرد.
«اذْهَبْ بِكِتابِی هذا فَأَلْقِهْ إِلَیْهِمْ» (نمل، ۲۸)
ه) پرندگان منطق دارند و انبیا آن را می‌دانند.
«عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ» (نمل، ۱۶)
و) پرندگانی كه وسیله‌ی نابودی دشمنان می‌شوند.
«وَ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ» (فیل، ۳)
ز) پرندگان، تسبیح و نماز آگاهانه دارند.
«كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ» (نور، ۴۱)
مراد از "حكمت" معارف محكم، یقینی و غیر قابل تردید است، بر خلاف علم كه همواره در معرض خطا و تردید است.
مولا امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام:
فِى المَواعِظِ جَلاءُ الصُّدُورِ
دل ها با موعظه جلا می‌پذیرد.
غررالحکم، حدیث شماره ۹۵۰۹
#ص_20_17
قسمت اول
—---------------------------—
هر روز خود را با قرآن آغاز کنیم ...
دیگران را هم به قرآن کریم دعوت کنیم ...
لینک تلگرام :
https://tttttt.me/Every_day_Quran
لینک واتساپ :
https://chat.whatsapp.com/GPU5KJGGQgf1QB5vCptqxp
لینک ادمین :
@ar_karimian
. ﷽
سوره ص، آیات ۲۰ - ۱۷ :
(قسمت دوم)
اصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُٓ أَوَّابٌ (١٧)
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِشْرَاقِ (١٨)
وَ الطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُٓ أَوَّابٌ (١٩)
وَ شَدَدْنَا مُلْكَهُ وَ آتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ (٢٠)
ترجمه:
بر آنچه می‌گویند شكیبا باش و بنده ما داوود را یاد كن كه دارنده قدرت [در دانش و حكومت] بود. او بسیار رجوع كننده به حق و به شدت متوجه خدا بود. (۱۷)
همانا ما كوه‌ها را مسخّر او كردیم كه شبانگاه و هنگام برآمدن آفتاب، با او تسبیح می‌گفتند (۱۸)
و پرندگان را [نیز] به طور دسته‌جمعی [رام كردیم كه با او تسبیح می‌گفتند] و همه بسیار رجوع‌كننده به حق و به شدت متوجه خدا بودند (۱۹)
و حكومتش را استوار و به او حكمت و منصب داوری عطا كردیم. (۲۰)
پیام آیه شریفه:
۱. لازمه‌ی رهبری، سعه‌ی صدر و صبر در مقابل سخنان تلخ دیگران است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ»
۲. یاد تاریخ گذشتگان، عامل صبر در برابر سختی‌ها و مشكلات است. "اصْبِرْ ... وَ اذْكُرْ"
۳. استهزا و تبلیغات سوء، كار همیشگی مخالفان است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ» (فعل مضارع رمز استمرار است.)
۴. استهزا و تبلیغات دشمن، بسیار سخت و شدید است (زیرا پیامبری را كه سعه صدر و حلم دارد، خسته و محتاج به صبر می‌كند.) "اصْبِرْ عَلی ..."
۵. انبیا نیز از طرف خداوند موعظه می شوند. "اصْبِرْ ..."
۶. نقش الگوها در تربیت فراموش نشود. «وَ اذْكُرْ عَبْدَنا داوُدَ»
۷. سرچشمه‌ی قدرت بر صبر، عبودیّت و سرسپردگی به خداست. «عَبْدَنا داوُدَ»
۸. قدرت در دست فرعون، سبب استبداد است «وَ فِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتادِ» ولی در دست مردان خدا، همراه با تضرّع و بندگی است. «داوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۹. توبه و انابه‌ی صاحبان قدرت، سزاوار ستایش است. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۰. توبه و انابه‌ای ارزشمند است كه مختصر و لحظه‌ای نباشد. «أَوَّابٌ» حضرت داوود بسیار انابه می‌كرد و در همه امور زندگی به خدا روی می‌آورد و این توجّه دائمی، سبب قدرت او بود. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۱. انسان در اثر تكامل معنوی، می‌تواند طبیعت را با خود همراه كند. «سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
۱۲. یك عمل انقلابی داوود (كه در آیه ۲۵۱ سوره بقره آمده است "وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ ...") آن همه الطاف الهی را به دنبال داشت. "سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ ... شَدَدْنا مُلْكَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ"
۱۳. بهترین زمان برای یاد خدا، شامگاهان و صبحگاهان است. «بِالْعَشِیِّ وَ الْإِشْراقِ»
۱۴. شرط دریافت الطاف خداوند، عبودیّت است. «عَبْدَنا ... ذَا الْأَیْدِ ... آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
۱۵. كافران هر چه می‌خواهند لجاجت كنند و سر تعظیم در برابر خدا فرود نیاورند، امّا بدانند هستی در حال تسبیح خداست. «یُسَبِّحْنَ»
۱۶. كوه‌ها نوعی شعور دارند «مَعَهُ یُسَبِّحْنَ» و حیوانات زمان را می‌شناسند. "مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِ ..."
۱۷. محور تسبیح حیوانات و جمادات، تسبیح اولیای خداست. "مَعَهُ یُسَبِّحْنَ ... كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ"
۱۸. پرندگان دارای نوعی شعور نسبت به خداوند و هستی هستند. «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
۱۹. حكومت باید بر اساس حكمت و عدالت باشد. «شَدَدْنا مُلْكَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ»
۲. حضرت داوود عليه‌السلام، از پیامبرانی است كه نبوّت و سلطنت را با هم داشته است. «شَدَدْنا مُلْكَهُ ... وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
۲۱. حكومت مردان خدا را باید تقویت كرد. جمله «شَدَدْنا مُلْكَهُ» رمز آن است كه شما نیز ملك و حكومت اولیای الهی را تقویت كنید.
۲۲. رهبران جامعه باید شرائطی داشته باشند:
ارتباط دائمی با خداوند «إِنَّهُ أَوَّابٌ»
قدرت «شَدَدْنا مُلْكَهُ»
حكمت «وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
و توانایی بر فیصله دادن بخاطر منطق قوی «فَصْلَ الْخِطابِ»
مولا امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام:
فازَ مَن أصلَحَ عَمَلَ يَومِهِ وَ استَدرَكَ فَوارِطَ أمسِهِ
رستگار شد کسی كه كار امروزش را سامان داد و كوتاهى هاى ديروزش را جبران كرد.
غررالحکم، حدیث شماره ۶۵۴۰
#ص_20_17
( قسمت دوم )
—---------------------------—
هر روز خود را با قرآن آغاز کنیم ...
دیگران را هم به قرآن کریم دعوت کنیم ...
لینک تلگرام :
https://tttttt.me/Every_day_Quran
لینک واتساپ :
https://chat.whatsapp.com/GPU5KJGGQgf1QB5vCptqxp
لینک ادمین :
@ar_karimian
سوره ص، آیات ۲۰ - ۱۷ :
(قسمت دوم)
اصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُٓ أَوَّابٌ (١٧)
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِشْرَاقِ (١٨)
وَ الطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُٓ أَوَّابٌ (١٩)
وَ شَدَدْنَا مُلْكَهُ وَ آتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ (٢٠)
ترجمه:
بر آنچه می‌گویند شكیبا باش و بنده ما داوود را یاد كن كه دارنده قدرت [در دانش و حكومت] بود. او بسیار رجوع كننده به حق و به شدت متوجه خدا بود. (۱۷)
همانا ما كوه‌ها را مسخّر او كردیم كه شبانگاه و هنگام برآمدن آفتاب، با او تسبیح می‌گفتند (۱۸)
و پرندگان را [نیز] به طور دسته‌جمعی [رام كردیم كه با او تسبیح می‌گفتند] و همه بسیار رجوع‌كننده به حق و به شدت متوجه خدا بودند (۱۹)
و حكومتش را استوار و به او حكمت و منصب داوری عطا كردیم. (۲۰)
پیام آیه شریفه:
۱. لازمه‌ی رهبری، سعه‌ی صدر و صبر در مقابل سخنان تلخ دیگران است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ»
۲. یاد تاریخ گذشتگان، عامل صبر در برابر سختی‌ها و مشكلات است. "اصْبِرْ ... وَ اذْكُرْ"
۳. استهزا و تبلیغات سوء، كار همیشگی مخالفان است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ» (فعل مضارع رمز استمرار است.)
۴. استهزا و تبلیغات دشمن، بسیار سخت و شدید است (زیرا پیامبری را كه سعه صدر و حلم دارد، خسته و محتاج به صبر می‌كند.) "اصْبِرْ عَلی ..."
۵. انبیا نیز از طرف خداوند موعظه می شوند. "اصْبِرْ ..."
۶. نقش الگوها در تربیت فراموش نشود. «وَ اذْكُرْ عَبْدَنا داوُدَ»
۷. سرچشمه‌ی قدرت بر صبر، عبودیّت و سرسپردگی به خداست. «عَبْدَنا داوُدَ»
۸. قدرت در دست فرعون، سبب استبداد است «وَ فِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتادِ» ولی در دست مردان خدا، همراه با تضرّع و بندگی است. «داوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۹. توبه و انابه‌ی صاحبان قدرت، سزاوار ستایش است. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۰. توبه و انابه‌ای ارزشمند است كه مختصر و لحظه‌ای نباشد. «أَوَّابٌ» حضرت داوود بسیار انابه می‌كرد و در همه امور زندگی به خدا روی می‌آورد و این توجّه دائمی، سبب قدرت او بود. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۱. انسان در اثر تكامل معنوی، می‌تواند طبیعت را با خود همراه كند. «سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
۱۲. یك عمل انقلابی داوود (كه در آیه ۲۵۱ سوره بقره آمده است "وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ ...") آن همه الطاف الهی را به دنبال داشت. "سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ ... شَدَدْنا مُلْكَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ"
۱۳. بهترین زمان برای یاد خدا، شامگاهان و صبحگاهان است. «بِالْعَشِیِّ وَ الْإِشْراقِ»
۱۴. شرط دریافت الطاف خداوند، عبودیّت است. «عَبْدَنا ... ذَا الْأَیْدِ ... آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
۱۵. كافران هر چه می‌خواهند لجاجت كنند و سر تعظیم در برابر خدا فرود نیاورند، امّا بدانند هستی در حال تسبیح خداست. «یُسَبِّحْنَ»
۱۶. كوه‌ها نوعی شعور دارند «مَعَهُ یُسَبِّحْنَ» و حیوانات زمان را می‌شناسند. "مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِ ..."
۱۷. محور تسبیح حیوانات و جمادات، تسبیح اولیای خداست. "مَعَهُ یُسَبِّحْنَ ... كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ"
۱۸. پرندگان دارای نوعی شعور نسبت به خداوند و هستی هستند. «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
۱۹. حكومت باید بر اساس حكمت و عدالت باشد. «شَدَدْنا مُلْكَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ»
۲. حضرت داوود عليه‌السلام، از پیامبرانی است كه نبوّت و سلطنت را با هم داشته است. «شَدَدْنا مُلْكَهُ ... وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
۲۱. حكومت مردان خدا را باید تقویت كرد. جمله «شَدَدْنا مُلْكَهُ» رمز آن است كه شما نیز ملك و حكومت اولیای الهی را تقویت كنید.
۲۲. رهبران جامعه باید شرائطی داشته باشند:
ارتباط دائمی با خداوند «إِنَّهُ أَوَّابٌ»
قدرت «شَدَدْنا مُلْكَهُ»
حكمت «وَ آتَیْناهُ الْحِكْمَةَ»
و توانایی بر فیصله دادن بخاطر منطق قوی «فَصْلَ الْخِطابِ»
مولا امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام:
فازَ مَن أصلَحَ عَمَلَ يَومِهِ وَ استَدرَكَ فَوارِطَ أمسِهِ
رستگار شد کسی كه كار امروزش را سامان داد و كوتاهى هاى ديروزش را جبران كرد.
غررالحکم، حدیث شماره ۶۵۴۰
#ص_20_17
( قسمت دوم )
—---------------------------—
هر روز خود را با قرآن آغاز کنیم ...
دیگران را هم به قرآن کریم دعوت کنیم ...
لینک تلگرام :
https://tttttt.me/Every_day_Quran
لینک واتساپ :
https://chat.whatsapp.com/GPU5KJGGQgf1QB5vCptqxp
لینک ادمین :
@ar_karimian