جسد #صمد_بهرنگی –معلم، انقلابی و نویسنده‌ای که نمی‌خواست کودکان مطیع بار بیایند- در سال ۱۹۶۸ در ساحل رود ارس پیدا شد. مأمور امنیت ژاندارمری برای بهرنگی که شنا بلد نبود غرق‌شدگی اعلام کرد……. مرگ او نیز شبیه مرگ #صباح‌الدین_علی [نویسنده معاصر ترکیه] بود. اما او با مرگ خود به صاحبان آینده یعنی کودکان می‌گفت که “مطیع نباشید”


#ساواش_چوبان
ترجمه: #همت_شهبازی

متن کامل #ترجمه را از لینک زیر بخوانید:


http://ishiq.net/?p=12562

@dusharge

آذربایجان تئاتری
(آذربایجان و تبریز تئاتر تاریخی)

مؤلف: الهام رحیملی
کؤچورن: احمد عسگرپور
ناشر: تکدرخت


آذربایجان تئاتری حاقدا دئمک اولار کی بیلگیم صیفیر حددینده ایدی. دوستوم #سعید_موغانلی کئچن هفته "#آذربایجان_تبریز_تیاتری" کیتابینی (همیشه اولدوغو کیمی) تؤحفه ائتدیلر منه. من ده اوتوردوم اوخودوم.

کیتابی اوخویاندان سونرا بو قناعته گلدیم کی آخوندزاده ایلک دفعه نومایشنامه نی شرقه گتیردییی کیمی، آذربایجان تئاتر اویونچولاری دا ایلک دفعه اولاراق بو صنعتی یاییرلار. بیزیم آذربایجاندا تئاترین بو قدر اوزون و سانباللی بیر تاریخی اولدوغونو هئچ فیکریمه ده بئله گتیرمزدیم. گونئی تئاتر تاریخی دئینده یالنیز #میرزه_باقر_حاجی_زاده و #صمد_صباحی آدلارینی ائشیتمیشدیم. دئییرم ائشیتمیشدیم. چونکو هله ده اونلارین نه ایش گؤردوکلرینی تصوورومه ده گتیره بیلمیرم.
بو کیتاب بونلار حاقدا بیلگی لرله یاناشی بونلاردان داها اؤنجه -کیتابین دیلی ایله دئسک - فدایی تئاتر اویونچولاری وار ایمیش. بونلار او قدر ایشلرینه هوسلی ایمیشلر کی #شیرخورشید سالونو تیکیلن زامان تئاتر اویونچولاری نین ایلک نسلیندن اولان #مهدیخان_شفیع_زاده شوکورلر ائدیر کی اونلارین دا اؤز ائولری اولدو. ماراقلیسی بودور کی، قوجا چاغیندا عصا ایله گلن بو اویونچو سالونون قارشیسیندا شوقدن آغلاییر و وصیت ائدیر کی اونون سوموکلرینی تئاتر صحنه لرینده باسدیرسینلار. دوغرودور شیرخورشید سالونونون بئله حسرتینده اولانی وار ایمیش.
کیتابا چوخ دیرلی فوتولار آرتیریلیبدیر. کیفیتینی یوکسلدیلمیش فوتولار.
بو تئاتر فدایی لرینین صنعت یاشاییشلارینی اؤزلویونده سندلی بیر فیلم کیمی ایشله مک ایندیکی نسیلدن آسیلی دیر. کیتابا گؤره ایلک نومایشنامه لریمیزی و حتتا خاریجی یازارلارین نومایشنامه لرینی بونلار طرفیندن صحنه یه چیخماسینی گؤروروک اؤزو ده آنا دیلیمیزده. حتتا تهراندا، رشت ده بو نومایشنامه لر آنا دیلیمیزده صحنه یه چیخیر.
اوخودوم. فیکریمده سوال قالمادی یاراندی. یئرلی #آنادیلیمیزده یازیلان بیر سیرا نومایشنامه لرین طالعی نه اولوب؟ بونلارین متنی کیمده وار؟ بو تئاتر اویونچولاری نین سوندا طالعی نئجه اولوب؟ و باشقا سوال لار…

عشق اولسون بو کیتابی صحنه یه گتیرن لره.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

#سهند_شهبازی در حال معرفی کتاب

#ماهی_سیاه_کوچولوی #صمد_بهرنگی
و
#شازده_کوچولوی #سنت_اگزوپری

امروز صبح تاریخ 96.7.20
کتابخانه عمومی شهید رجایی

با تشکر از دست‌اندرکاران این برنامه
@dushage

معرفی کتاب
#ماهی_سیاه_کوچولو" #صمد_بهرنگی
توسط #سهند_شهبازی
دانش آموز کلاس پنجم ابتدایی از مدرسه ابن‌سینا پارس‌آباد
تاریخ برگزاری 96.7.20 ساعت 10:30
کتابخانه عمومی شهید رجایی
فایل ویدیو
@dusharge

#موغانا_جئیران


یئردن آیاغینی قوش کیمی اوزوب،
یای کیمی دارتیلیب اوخ کیمی سوزوب،
یئنه اؤز سورونو نظاملا دوزوب،
باش آلیب گئدیرسن هایانا، جئيران؟
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

ازلدن مئيلينى سالیب چؤللره،
بختینی تاپشیردین بیزیم ائللره،
او قارا گؤزلرين دوشوب دیللره،
دیشلرین اوخشاییر مرجانا، جئيران!
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

اووچو، انصاف ائله، کئچمه بو دوزدن!
او چؤللر قیزینی آییرما بیزدن!
قویما آغری کئچه اوره ییمیزدن
قییما اؤز قانینا بویانا جئيران!
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

بیر مثل قالمیشدیر آتا–بابادان،
اوچاردا توراجدیر، قاچاردا جئيران
بیر من دئییلم کی، حسنونه حئيران،
شهرتین یاییلیب هر یانا، جئيران!
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

سوکوتا غرق اولموش اوره ییمله من
کئچیرم یئنه ده موغان چؤلوندن،
یانیندا بالاسی، یاغیش گولوندن
اییلیب سو ایچیر بیر آنا جئيران،
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

ائله کی، سون باهار مین بوساط قورور،
کوللاری – کوسلاری ییغیب اوچورور،
سیخناشیب بیر یئره، باش – باشا دورور
دوشنده چوغونا، بورانا جئيران
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

اون آددیم کناردا یاتماییر تکه،
گزینیر، اویلاغا باش چکه چکه
گلن قارالتیدیر، یوخسا تهلوکه؟
بیر اؤزونه باخیر، بیر اونا جئيران
نه گؤزل یاراشیر موغانا جئيران!

#صمد_وورغون #موغان #جئیران

https://telegram.me/dusharge

اوشاقلار گله‌جك سيزيندير
يازان: #صمد_بهرنگی
چئویرن: #رامين_جهانگيرزاده

#اوشاقلار! گله جک سيزينکی دير. اونون ياخشيسی دا، پيسي ده سيزيندير. سيز ايستر ايستمز بؤيويوب زامانلا آياق ـ آياغا گئدركن بابالارينيزين، بؤيوكلرينيزين دالينجا گليرسيز و اونلارين يئريني توتوب هر شئيي الهگتيرجك‌سينيز، ايجتيماعي ياشاييشين بوتون یاخشی پيس لری سيزين اولاجاق. آمانسيزليق… يوخسوللوق… باسقي… اينصاف… سئوينج و كدر… کیمسه سیزلیک … كؤتك … ايش و ايشسيزليك… زيندان و آزادليق… نوخوشلوق و درمانسيزليق… آجليق و آياق ‌يالينليق و يوزلرله باشقا ايجتيماعي آجی شیرین لیک سيزين اولاجاق.
نوخوشلوقلارين درمانين تاپماق اوچون اوّّلجه اونون عيلّتيني تاپمالییق. مثلاً حكيملر نوخوشلاري درمان ائله مك اوچون اونون اوّّل ميكروبون تاپير؛ سونرا او ميكروبون درمانيني نوخوشلارينا يازير. بيزده ايجتيماعي نوخوشلوقلارين درمانيني تاپماق اوچون اولجه اونون علتینی تاپمالییق. ساغلام بدنده هئچ واخت نوخوشلوق اولمادیغی کیمی، ساغلام ايجتيماعدا دا نوخوشلوق اولمامالی دیر موفليس‌ليك… باسقين‌چيليق… يالان… اوغورلوق و موحاريبه‌ده ساغلامسيز ايجتيماعدا تاپيلان نوخوشلوقلاردان دیر. بو کیمی سایسیز نوخوشلوقدان یاخا قورتارماق اوچون اونلارين عيلّتلريني تاپماق لازیم دیر. هميشه اؤزوزدن سوروشون: نييه هم‌صينيف (هم ‌كيلاس) يولداشيمي كارخانايا آپارديلار؟ نييه بعضي‌لري اوغورلوق ائديرلر؟ نييه اويان ـ بوياندا موحاريبه و قان تؤكمه وار؟ اؤلندن سونرا منيم باشيما نه گله‌جك؟ اؤلمه‌ميشدن قاباق نه ايديم؟ دونيانين سونو نه اولاجاق؟ موحاريبه، يوخسوللوق و آجليق هاچان قورتاراجاق؟ و داها مينلرجه آيري ـ آيري سورغو سؤال اؤزونوزدن سوروشمالی و نهایت ايجتيماع و اونون آغري و دردلريني تانيمالیسيز. بونودا بيلين ‌كي ايجتيماع ائوينيزده اولان دؤرد ديواردا حاصارلانان اوتاق دئييل. ايجتيماع چرچیوه سینده بوتون وطنداشلاريميز ياشايير. اوزاق دوشموش كندلردن توتدو بؤيوك و كيچيك شهرلره‌جك . بوتون كندلرين پئيين و قارا پالچيق باسميش كوچه‌لريندن توتموش شهرلرين ترتميز خياوانلاريناجاق. يوخسول كتدي‌لرين كيچيك و قارانليق ميلچكلي داخمالاريندان توتدو زنگين (وارلي) شهرلرين پارلاق و گؤزل سارايلاريناجاق. موزدولو فرش توخويان و گئييم لری ييرتيق اولان اکینچی اوشاقلاريندان توتدو، او اوشاقلاراجاق كي اونلارين لاپ خيردا عذابلاري تويوق، هشترخان، موز و پرتقال يئمكدير. بونلار بوتونونه بیز ايجتيماع دئییریک. اونو سیز اؤز بابالاريزدان ايرث آپاراجاقسيز. سيز بابالارينيزين ميراثيني توخونمادان اوشاقلاريزا يئتيرمه‌يه‌سيز. سيز گرك پيسليكلري آزالديب يا كي اونلاري يئر اوزوندن محو ائده‌سينيز. ياخشي ليقلارا آرتيرین و چاليشين نوخوشلوقلارين درمانين تاپاسیز. ايجتيماع توخونولماز بیر امانت دئییل دیر.

ايجتيماعني تانيماق و اونون سورغولارينا جاواب تاپماق اوچون نئچه يوللار وار. بو يوللارين بيري بودوركي كندلره و شهرلره گئديب، جوربه‌جور آداملارلا تانيش اولاسيز. او بيري يول ايسه كيتاب اوخوماقدير. البتده الینیزه گلن هر بیر كيتابی دئمیرم. بعضي‌لري دئيير هر كيتاب بير دفعه اوخوماغينا ده‌ير. بو بوش سؤزدور. دونيادا او قده‌ر اوخومالی كيتابلار واردير كي بيزيم عؤمروموز اونلارين ياريسيني‌ دا اوخوماغينا چاتيشمایاجاق.
بيز یالنیز بیزیم جوربه‌جور سورغو و سوؤاليميزا دوغرو دوزگون جاواب وئرن کیتابلاری اوخومالییق. بو کیمی کیتابلار نه اینکی بيزي اؤز ايجتيماعميز و اونون نوخوشلوقلاریلا، اوسته لیک آيري ـ آيري ميلّتلرله‌ ده تانيش ائدير. بيزيم باشيميزي قاتان و یا آلدادان كيتابلاري جيريب يانديرمالییق.
اوشاقلار ناغيل و حئكايه‌لري ماراقلا اوخويورلار. ياخشي ناغيل لار سيزي ايجتيماع و ميلّتلرله تانيش ائدير و عيلّتلرينی آيدينلاشديریر. ناغيل اوخوماق تكجه باش قاتماق اوچون دئييل. بونا گؤره منيم‌ده اوره ييم ايسته‌مير كي قاناجاقلي اوشاقلار ناغيل لاريمي باش قاتماق اوچون اوخوسونلار.

قايناق: #قوشباز_كئچل ناغيلي نين باشلانغيجي

#یازی 1386 تاریخینده یاییلمیش #دوشرگه وئبلاغیندان گؤتورولوبدور

https://telegram.me/dusharge

#صمد_بهرنگی می‌نویسد:
.
«دیگر وقت آن گذشته است که ادبیات کودکان را محدود کنیم به تبلیغ و تلقین نصایح خشک و بی‌بروبرگرد،‌ نظافت دست و پا و بدن‌، اطاعت از پدر و مادر‌، حرف‌شنوی از بزرگان‌، سروصدا نکردن در حضور مهمان‌، سحرخیز باش تا کامروا باشی‌، بخند تا دنیا به رویت بخندد‌، دستگیری از بینوایان به سبک و سیاق بنگاه‌های خیریه و مسائلی از این قبیل که نتیجه‌ی کلی و نهایی همه‌ی این‌ها بی‌خبر ماندن کودکان از مسائل بزرگ و حاد و حیاتی محیط زندگی است.

چرا باید در حالی که برادر بزرگ دلش برای یک نفس آزاد و یک دم هوای تمیز لک زده‌، کودک را در پیله‌ای از «خوشبختی و شادی و امید» بی‌اساس خفه کنیم؟ بچه را باید از عوامل امیدوارکننده‌ی الکی و سست‌بنیاد ناامید کرد و بعد امید دگرگونه‌ای برپایه‌ی شناخت واقعیت‌های اجتماعی و مبارزه با آن‌ها را جای آن امید اولی گذاشت.

آیا کودک غیر از یاد گرفتن نظافت و اطاعت از بزرگان و حرف‌شنوی از #آموزگار (کدام آموزگار؟) و ادب (کدام ادب؟ ادبی که زورمندان و طبقه‌ی غالب و مرفه حامی و مبلغ آن است؟) چیز دیگری لازم ندارد؟

آیا نباید به کودک بگوییم که در مملکت تو هستند بچه‌هایی که رنگ گوشت و حتا پنیر را ماه به ماه و سال به سال نمی‌بینند؟ چرا که عده‌ی قلیلی دل‌شان می‌خواهد همیشه «غاز سرخ‌شده در شراب» سر سفره‌شان باشد.

آیا نباید به کودک بگوییم که بیش‌تر از نصف مردم جهان گرسته‌اند و چرا گرسنه شده‌اند و راه برانداختن گرسنگی چیست؟ آیا نباید درک علمی و درستی از تاریخ و تحول و تکامل اجتماعات انسات به کودک بدهیم؟ چرا باید بچه‌های شسته و رفته و بی‌لک و پیس و بی‌سروصدا و مطیع تربیت کنیم؟ مگر قصد داریم بچه‌ها را پشت ویترین مغازه‌های لوکس خرازی‌فروشی‌های بالای شهر بگذاریم که چنین عروسک‌های شیکی از آن‌ها درست می‌کنیم؟

چرا می‌گوییم دروغگویی بد است؟ چرا می‌گوییم دزدی بد است؟ چرا می‌گوییم اطاعت از پدر و مادر پسندیده است؟ چرا نمی‌آییم ریشه‌های پیدایش و رواج و رشد دروغ‌گویی و دزدی را برای بچه‌ها روشن کنیم؟

کودکان را می‌آموزیم که راستگو باشند، درحالی‌که زمان‌، زمانی است که چشم راست به چشم چپ دروغ می‌گوید و برادر از برادر در شک است و اگر راست آن‌چه را در دل دارد، بر زبان بیاورد،‌ چه‌ بسا که از بعضی از دردسرها رهایی نخواهد داشت.

آیا اطاعت از آموزگار و پدری و مادری ناباب و نفس‌پرست که هدف‌شان فقط راحت زیستن و هر چه بیش‌تر بی‌دردسر روزگار گذراندن و هرچه بیش‌تر پول درآوردن است،‌ کار پسندیده‌ای است؟

#قصه_های_بهرنگ #بهرنگی #صمد_بهرنگ #ادبیات_کودک #اوشاق_ادبیاتی

2تیر زادروز #صمد


https://telegram.me/dusharge

"منده سيغار ايكي جهان، من بو جهانه سيغمازام ..." به صورت تعميم‌پذيري بيان مي‌شود. در اينجا به طرز مبالغه‌آميزي معناي وسيع انسان كامل، قدرت بي پايانش عظمت او در صعود به مقام الهي متجلي مي شود. شاعر در اينجا به صورت انساني كامل در دانايي و توانايي، آزاد در كوشش و سيروسلوك و به عنوان نماينده بي نظير قدرت خلاقيت ظهور پيدا مي كند. او با گفتن "آديم آدم دير، آدمم" به انسان بودن خود فخر كرده همچون يك #شاعر_مبارز، نسبت به مسايل و مشكلات انسان و كاينات، انسان و دنيا برخورد قاطعانه اي مي كند.


#مقاله #ترجمه‌ای است از كتاب:
#صنعتكار_قوجالمير، محمد عارف، باكي 1980، صص 130- 133


--------------- 👇👇👇---------

یادی از #آدینه_مهد_آزادی
و دوست عزیزم #قاسم_تورکان :

#ترجمه این نوشته اولین بار در #آدینه_مهد_آزادی به تاریخ ۱۳۷۳/۲/۱۷ چاپ شد. یادی بکنم از دوست عزیزم جناب آقای #قاسم_تورکان که مسؤولیت این صفحه را بعد از #صمد_بهرنگی برعهده داشت. صمد یک دوره #آدینه مهد آزادی را در دهه ۴۰ چاپ می‌کرد. در اوایل دهه ۷۰ آقای #تورکان آدینه را با کیفیت خیلی عالی از حیث مطالب چاپ کرد. این ترجمه در همان زمان در آدینه چاپ شد.



https://telegram.me/dusharge

در طول #تاریخ_معاصر_ایران، ادبیات یک #روشنفکر_فارس_زبان با ادبیات متولیان سیاسی نسبت به #زبان_و_فرهنگ_ترکی هیچ فرقی با هم نداشته است.
#جلال_آل_احمد در #کتاب خدمت و خیانت روشنفکران، گویا از ما دفاع کرده. اشتباه نکنید علت اصلی او دفاع از ما نبوده، علتش این بوده که با این کار و از طریق روشنفکران آذربایجان همچون #صمد_بهرنگی و #ساعدی و #براهنی می خواسته هم آنها و هم #مردم_آذربایجان را به طرف خود جذب بکند. او دغدغه دفاع از زبان و فرهنگ ترکی را نداشته است. بسیاری از روشنفکران فارس زبان همچون #شاملو، #دولت‌ابادی، #اخوان و غیره دم از حقوق انسانها زده‌اند اما وقتی به آنها گفته می‌شود ما هم به عنوان یک انسان #حق_تحصیل، حق تولید به #زبان_مادری را داریم، طوری جواب می‌دهند که انگار می‌گویند منظور از حقوق انسانی انسانهای خارج از کشور است. باید انسانهای داخل کشور با یک زبان انحصارطلبانه که همه را به هم مرتبط می‌کند حرف بزنند، تولید فرهنگی بکنند و این حق شامل آنها نمی‌شود.

#فکر_انحصار_طلبانه در ایران در طول تاریخ مختص سردمداران نبوده، میتوان سردمداران را در این خصوص بخشید، اما روشنفکری که ادای #حقوق_بشری را در سر می‌پروراند و با این کار می‌خواهد عوامفریبی بکند نمی‌توان بخشید.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

هستند برخی از به اصطلاح #محققان و نویسندگان و پژوهشگرانی که به عبث نامی برای خود دست‌وپا کرده‌اند. این گروه، پژوهشگران ماجراجویی هستند که همیشه می‌خواهند به دروغ هم که شده سر زبان‌ها باقی بمانند.

اما محققان‌و نویسندگانی هم هستند که نه تنها ماجراجو نیستند بلکه اگر کسی هم به دنبال این کار باشد تا او را سر زبان‌ها نگه دارد به شدت اظهار نارضایتی خود را به همچنین شخصی اعلام می کند. این گروه از محققان و پژوهشگران نستوه را که به اصطلاح بی‌شیله‌و‌پیله هستند و به دنبال ماجراجویی نیستند و سرشان به کار تحقیقاتی خودشان است، خیلی دوست دارم.

محقق، نویسنده و مترجم ارجمند آذربایجان #غلامحسین_فرنود از این گروه از محققان بود.

ضایعه درگذشت این محقق صدیق، یار دیرین #صمد_بهرنگی بر جامعه پژوهشی آذربایجان تسلیت باد.

#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

نثریمیزین تنقیدی اثرلری
#همت_شهبازی

✍️ سون اوتوز ایلده نثر یارادیجیلیغیمیزا اؤنم وئره‌رک یازیب یارادان یازارلاریمیز اولدو. بونلارین اوسلوبلاری‌ پروفسیونال اولوب اولمادیقلاریندان، اوغراشدیقلاری مضمونلاری‌ یئنی اولوب اولمادیقلاریندان آسیلی اولمایاراق کمیتجه آنا دیللی نثر اثرلریمیزین سایی آرتیم گؤستریر. یارادیجیلیق اولان یئرده اونون حاقدا دویوب دوشونن اثرلر ده اولاجاقدیر.

نثر حاقدا یازیلان تنقیدی یازیلار قناعت‌بخش اولماسا دا آرتیق بو ژانرین تئوریک مباحثه‌لری ده آرا سیرا اورتایا قویولور. دکتر #صمد_رحمانی‌نین معاصر ایران آذربایجان حکایه‌لری‌نین تدقیقی و تحلیلی تورکجه تنقیدی اثری، دکتر #بهادر_گوجویئترین تورکجه‌دن فارسجایا ترجمه اولموش نگاهی به رمان و داستان‌های ترک های ایران، (#شریف_مردی جنابلاری‌نین نثر حاققیندا یازدیغی کیتابی هله‌لیک الده ائده بیلمه‌دییم اوچون بو کیتابی اوخویاندان سونرا باخیشلاریمی پایلاشاجاغام) سونرا #شهرام_زمانی‌نین جامعه‌شناسی ادبیات آذربایجان اثری (آدیندان آسیلی اولمایاراق، چونکی ادبیات سؤزو باشقا ژانرلاری دا چئوره‌ییر) اختصاصجا انقلابدان سونرا چاپ اولان #آذربایجان_رومانلاری اوزره #باختین، #لوکاچ، #گلدمن کیمی رومان حاقدا نظریه‌لر ایره‌لی سورن دوشونرلرین دوشونجه‌لری اساسیندا نثریمیزه یاناشیر. اثرین ایک صفحه‌لرینده باختین، لوکاچ و گلدمن‌ین نظریه‌لری آچیقلاناندان سونرا، یازیچی اوزرینه گؤتوردویو موضوعلاری آذربایجانین بیر سیرا رومانلاریندا ایزله‌یه‌رک اونلاری #نورمن_فرکلاف‌ین اوچ قاتدا (توصیف، یوزوم و ایفاده) ایره‌لی سوردویو نظریه‌سی چرچیوه‌سینده آراشدیرماغا چالیشیر. یازیچی تحلیل زامانی بیر چوخ حاللاردا بو اوچ قاتی رعایت ائتمه‌سه ده اوزرینه گؤتوردویو مقصدلره نایل اولا بیلیر.
بو اثرده تحلیل اولان رومانلار: قاراچوخا، لاچین، منیم آدلاریم، آواوا، تبت یدا، هئره‌یه قونان گؤیرچینلر، یانلیش رومان، نیسگیللی ملک‌لر، دؤردمونجوسو یولدادیر، سون دیلک و قلمه‌قوزان اثرلری‌دیر. سون بؤلومده ایسه یازیچی رومانلاریمیزی اوچ دؤورده آراشدیراراق نتیجه چیخارماغا جهد ائدیر.

کیتاب #قاراچوخا یاییم ائوی طرفیندن چاپ اولوبدور.

https://telegram.me/dusharge