@dusharge || همت شهبازی
271 subscribers
119 photos
2 videos
30 files
346 links
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
Download Telegram
یئنه دیلیمیز، ادبیاتیمیز

#همت_شهبازی

بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر. دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: #مدرسه، #مئدیا، #تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر. بئله اولدوقدا #دیل اؤز کؤکونو، اؤز اوریژینال‌لیغینی ایتیریر؛ بو دا ادبی یارادیجیلیقدا تاثیر قویور. دیلیمیزین کلمه احتیاطلاریندان (ذخیره) اوزاقلاشان اوخوجوموز، ادبیاتیمیزین دا دیلینی باشا دوشمه‌یه‌جکدیر. داها دوغروسو، بو گون #ادبیاتیمیز بیر دیل یاشاییر، کوتله آراسیندا یاشانان دیل ایسه، باشقا بیر دیل حساب اولونور. بو سؤز، ائله آلینماسین کی عمومیتله بو ایکی دیل حقیقتن ایکی فرقلی یابانجی دیل ساییلیرلار. بو سؤزدن مقصد دیلیمیزده اولان گئدیشاتا اولتیماتوم وئرمکدیر.
دانیشیق دیلیمیز صنعی و ساختالاشیر. اونا گؤره کی هم قراماتیکاسی (نحوی) یادلاشیر هم یئرلی و دوغما سؤزلریمیز باشقا دیل‌لردن گلن سؤزلرله قاریشیر. بعضی‌لری بونو آل-وئر حساب ائدیرلر. منجه بونو او زامان آل-وئر حساب ائتمک اولار کی آلیش-وئریشده اولان ایکی دیل آراسیندا بوتون واریانت‌لار آربا و برابر، یعنی منیم دیلیمی تبلیغ ائدن مئدیا، یازی، اوخوجولوق، مکتب و ... آلیش-وئریش‌ ائتدییم دیلین جیهازلار ایله باشا باش اولسون. بیز بونون ترسینی گؤروروک.
بیر طرفین خئیرینه سونا چاتان دیلده اولان سؤز آلیش-وئریشی‌نین آدی یالنیز #قوماردیر. بو قومارین بیر اوجوندا اودان، بیر اوجوندا ایسه اودوزان واردیر. چونکی جیهازلاردا برابرسیزلیک حاکیمدیر. بس دیلیمیزه داخیل اولان یاد بیر دیلین کیملییی برابر دورومدا آلیش-وئریشه کئچه بیلر. عکس حالدا ایسه زیان گؤرن کیمسه، بو مسئله‌یه یئترینجه قایغی گؤسترمه‌ین طرف اولاجاقدیر.
بوردا ایسه صحبت بیزیم #آنا_دیلیمیزدن گئدیر. مسئله‌نین هر طرفینه یاناشدیقدا ان آزیندان دانیشیق و یا کوتله دیلیمیزده اودوزان طرف ده ائله بیزیک. قالیر ادبیات دیلیمیز. بو دا هر ایکی طرفدن قیسقیدادیر. یعنی بیر طرفدن باشقا دیل‌لرین هجوم گتیرمه‌سی، بیر طرفدن ده یوخاریدا دئدییم او دانیشیق دیلینی باشقا دیل‌لرین خئیرینه اودوزان واریانت، ادبیاتیمیزین دیلینی باشا دوشمه‌مکده سوچلاندیریر؛ بونون آردیندا ایسه ادبیاتیمیز اوخوجوسوز قالیر. ادبیاتچیلاریمیز، یالنیز بیر خاص ادبیاتچیلارلا دانیشیغا و دیالوگا کئچه بیلیر.
بو دورومدا نه #ادبیاتچی و نه #اوخوجو اؤز توتدوغو یولدان گئری چکیله بیلمیر. ادبیاتچی گئری چکیلدیکده اونون تکجه سیلاحی اولان دیلی‌نین آرادان گئتمه‌سی‌نین شاهیدی اولور. بونا گؤره ده اوغراشدیغی دیل، دوشونو‌لمز اولسا دا قورویوب ساخلاماسینا فیکیرلشیر. داها دوغروسو او، بو گونکو یازدیغی اثره گله‌جکده، تاریخی #دیلچیلیکده، موزئی‌لره باش ووران آرخئولوقلار (باستان‌شناس) گؤزوندن یاناشیر. بئله کی ان آزیندان بو دوشونجه‌ده‌دیر کی، بو گون اونون دیلینی باشا دوشمه‌سه‌لر ده، گله‌جکده اونون بو گونکو یازیب یاراتدیغی دیلدن بیر دیل اؤزه‌یی کیمی استفاده ائده بیلرلر.
ديل چئشيدلي موضوعلارلا ياناشي چئشيدلي سجييه قازانير. سياست، شعر، ادبيات، فلسفه، بيليم و گونده‌ليك ديل‌لرين هر بيريسي‌نين اؤزونه مخصوصلوغو وار. بو قونولار، اؤزونه مخصوص ديل‌لري بيربيريندن سئچيلير و اؤزو اوچون سجييه قازانير.
مدرن دونياميزين دايم حركتده اولماسي طلب ائدير كي اونو عكس ائتديرن صنعت ده حركتده اولسون. صنعت ده بو حركتي گؤسترن شئي، ديل و اونون اوزرينده ياراديلان صنعتكارليقلاردير. ديل آنلاييشلاري‌نين گئنيشلنمه‌سي نتیجه‌سینده صنعتكارين دا گؤروش‌لري گئنيشله‌نير.

#یئنه بو مسئله‌یه قاییداجاغیق....

https://telegram.me/dusharge
@dusharge || همت شهبازی
یئنه دیلیمیز، ادبیاتیمیز #همت_شهبازی بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر. دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: #مدرسه، #مئدیا، #تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر. بئله اولدوقدا #دیل اؤز کؤکونو،…
#شریف_مردی

نئچه گون اؤنجه #همت_شهبازی « #یئنه_دیلیمیز، #ادبیاتیمیز» باشلیقلی یازی تلگرام کانالیندا یایدی؛ اوخویاجاغینیز یازی همن یازی‌یا قاییداراق بیرپارا گؤروشلر و نوتلار اؤنه سوردورَرک، سایین همت شهبازی اؤتورن سؤزو چؤزمک ایسته‌ییر.
آقای شهبازی اؤز یازیسیندا «بوگونکو دیلیمیزی» آماجلایان بیرنئچه سورونو چؤزوب آچاراق، «ادبیات‌چی» و «اوخوجو» آراسیندا یارانان چات‌دان سؤز آچیب، دیلیمیزین «قورویوب ساخلاماق»ینین «یاواش-یاواش» چتین‌لشمه‌یینی اورتایا قویماق ایسته‌ییر.
یازارا گؤره بیر طرفدن «دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: مدرسه، مئدیا، تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر» دیگر طرفدن ایسه هر دیلین گلیشمه‌سینده و باشقا دیللرله تعامل‌دا نورمال پروسه اولان «آل-وئر» بیزیم دیله گلدیکده ایکی طرفین یارارلانان بوتون جیهازلار «آربا و برابر» اولمادیغیندان بو «آل-وئر» دئوریلَرک بیر «قومار» اولور؛ و طبیعی کی قومارین بیر یانی اوتماق اوبیر یانی ایسه اوتوزماق‌دیر. جناب شهبازی «بوگونکو دیلیمیزی» انگل‌لَین ایکی عاملی وورغولایاندان سونرا «دانیشیق دیلیمیز صنعی و ساختالاشیر. اونا گؤره کی هم قراماتیکاسی (نحوی) یادلاشیر هم یئرلی و دوغما سؤزلریمیز باشقا دیل‌لردن گلن سؤزلرله قاریشیر» دئییر.
«ادبیات دیلیمیز»ـه گلدیکده ایسه، یازارا گؤره، «باشقا دیل‌لرین هجوم گتیرمه‌سی» و گئت‌گئده «ساختالاشان» دانیشیق دیلی «ادبیات‌چی» ایله «اوخوجو»نون آراسیندا «باشا دوشمه‌مه» سورونو یارادیر. ایکی دسته ایسه اؤز قونوملاریندان گئری چکیلمک ایسته‌میر (یوخسا ائده‌بیلمیر) یازارا گؤره. بئله‌لیک‌له سایین شهبازی‌نین اؤزت اولاراق ایلک باشدان اؤتوردویو «بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر» سؤزو دوغرولور.

آردی اولاجاق یادداشت‌دا سایین همت شهبازی بعضی کلمه‌لردن یارارلاناراق آماجلادیغی قاورامی ائله‌بیل اوقدر ده دقیق نظرده توتماییب یوخسا اونلارا دقیق یاناشماییب‌دیر. «دیلیمیز»، «اوخوجوموز» و «ادبیاتیمیز» کیمی کلمه‌لره اوقدر گئنیش میدان وئرمک‌له یا آنلامدان سالیر یا دا کلی‌گویی اولور سونوندا. «دیلیمیز» دئدیییمیزده ایران اؤلکه‌سینده قوللانان آذربایجان و باشقا تورک شهرلرده دانیشیلان دیل اوقدر ده بیر یئره سیخیشان دیل دئییل‌دیر؛ بونا باخمایاراق هامیمیزین ذهنینده جانلانان تورک دیلینی نظرده توتساق دا، و داها دا قاپسام‌لی اونو بیر دیل و بیزیم اولاراق « #دیلیمیز» آدلاندیرساق دا، یئنه «بیر» دیلین اوقدر واریانتلاری اولابیلر کی چئشیت‌لی دسته‌لرین قوللاندیغینی باشقاسینین آنلاماماسینا دا گتیریب چیخاریر. یقین کی جناب شهبازی‌نین آماجی بئله بیر آنلاشمامالار دئییل‌دیر هرحالدا و چتین توتماییب دا داها چوخ ال‌اوستو قاورامی ایله دانیشیلان و یازیلان دیلین آراسیندا یارانان چات‌دان سؤز آچیر. سؤز ائتدیییم چئشیت‌لی دسته‌لرین بیربیرلرینین آنلاشیلمامازلیغی هئچ زامان سؤزقونوسو اولمور دا ترسینه داها اؤزللیک وئریر اونلارا؛ «بیزیم» بوردا ایسه بئله بیر شئی اولور! نه‌دن بئله بیر سونوجا واریرام؟ (حاقلاییرام؟) ائله بوردان باشقا ایکی «اوخوجوموز» و «ادبیاتیمیز» کلمه‌لرینه گلیب چاتیریق. «اوخوجوموز» کیم‌دیر؟ «ادبیاتیمیز» نه‌دیر؟ بو ایکینی بیر دسته‌ده تانیتدیرا دا بیلریک بیزده. سؤزگلیمی «بیزیم دیل»ین گئنیشله‌نمه و گلیشمه‌یه امکانی اولمایان و یوخ اولان «جیهازلار» نَدنیندن دولایی «اوخوجوموز» همن «ادبیات‌چی‌میز»دیر. بوردا «اوخوجو» هاردایسا بللی بیر گروه اولابیلر؛ تلاشا قاپیلیب اولمایان جیهازلاری اؤزونه یارادان، ایسته‌ییب اؤرگه‌شن و سونوندا اوخویا بیلن کیمسه. یانی سایین همت شهبازی‌نین آماجلادیغینین ترسینه بوتون اینسانلارین آنادیلی تورکجه اولان کیمسه «اوخوجو» دئییل‌دیر، نئجه‌کی باشقا دیللرده ده. «دیلیمیزین کلمه احتیاطلاریندان (ذخیره) اوزاقلاشان اوخوجوموز، ادبیاتیمیزین دا دیلینی باشا دوشمه‌یه‌جکدیر».

دیگر یاندان دیل دورغون بیر وارلیق دئییل ده گل‌گله جانلی جانلی قول‌قاناد آچیب گئنیشله‌شن وارلیق‌دیر؛ باشقا سؤزله زامان سوره‌جی اؤزونو یئنیله‌ییب گلیشدیرمه‌سه اؤلومه سورونن نعش اولور. بو گلیشمه و گئنیشله‌نمه‌نین بیر یانی سایین شهبازی‌نین سؤز ائتدییی «آل-وئر»دیر. آنجاق «دیل اؤز کؤکونو، اؤز اوریژینال‌لیغینی» ساخلاماقلا یئنی قاوراملاری، اوفق‌لاری یئنی سؤزجوک‌لر و تئرمین‌لرله اؤنه سوردورمه‌سه قورویوب یوخ اولماغا محکوم بیریسی‌دیر. دیلین گلیشمه‌سی یالنیز گئری‌یه دؤنوب آرخئلوق کیمی ایچینده دئشینمه دئییل‌دیر؛ بیر یؤنو گئری‌یه باخاراق قالان یؤن‌لر اؤنه دؤنوک‌دور گلیشن دیلین. بو اوزدن بیزیم دورومدا «اوخوجو» بوتون کوتله‌دن ایسترایسته‌مز آییریلیب ایره‌لیلَمه‌لی‌دیر (باشقا دیللر و میللت‌لر کیمی البته). سانمیرام #جیمز_جویسون یولیسس و Finnegan awakes رومانینی یوخسا #ویرجینیا_وولفون

@dusharge