​​​​​​​​Қозиқ

Қизим, ихтиёринг ўзингда. Биз сени, мана шуни танлайсан, деб мажбурламаймиз. Юрагингга қулоқ тут. Бу сенинг ҳаётинг. Мана икки номзод, бировини танла!

Aржумандбегим

@drabllar | қисқа ҳикоялар

​​Доя аёл йиғларди:
– Бепушт эканман...

Муҳаммадхон Юсупов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

СУРАТ

Дунёнинг ишлари доим шошилинч. Одатдагидек тик турганча нонушта қилаётган эдим. Онам одатдагидек қистарди:
– Ўтирсанг-чи, болам. Бирпас ўтиргин.
– Бўлди, кетдим.
– Шошма, болам. – Онам кўзимга одатдагидан бошқача, қандайдир мунг билан термилди. – Гап бор.
Типирчилаб соатга қарадим: ҳали бензин олиш керак, ишга бориш керак, кейин нашриётга ўтиш...
– Нима эди?
Онам кўзимга ҳамон маъюс термилиб ўтирарди.
– Суратга тушайлик, – деди тўсатдан.
Ажабландим.
– Нега?
– Яқинда мен ўламан.
Онам бу гапни худди: «Қўшниникига чиқиб келаман», дегандек оҳангда айтди. Кулиб юбордим.
– Қўйсангиз-чи, ойи.
Шундай дедим-да, чиқдим кетдим.
Орадан икки ҳафта ўтди-ю...
Кечалари уйғониб кетаман, ўйлайман. Ўйлайман: сен номард, сен аҳмоқ нимага, нимага ўшанда кулдинг? Суратга тушишга
вақтинг йўқмиди? Керак бўлса топасан-ку! Китоб учун, журнал учун, иш устида, боғда, кўчада... Нима, сен киноюлдузмисан?
Жаҳоншумул шахсмисан? Ана, бир даста суратинг ётибди. Ҳар хил. Ҳар ерда... Фақат... Онанг билан тушган суратинг йўқ!

Ўткир Ҳошимов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

КИТОБ

Бугун китобим чиқди.
Ҳар гал янги китобим чиқиши билан биринчи нусхасини онамга атар эдим. Ҳар гал бир хил сўз ёзиб берардим: «Биринчи ўқитувчим – онамга!» Онам китобни кўриши билан кўзлари қувончдан порлаб кетар, узундан-узоқ дуо қилар, пешонамдан ўпиб, яккаш битта гапни такрорлар эди.
– Сен менинг суянган тоғимсан, ўғлим...
Кейин худди биров олиб қўядигандек, китобни ёстиғининг тагига яширарди.
Шунда мен китобим чиққани учун ўзимдан кўпроқ онам қувонганини билиб турардим.
Бир куни маҳалланинг нариги чеккасида турадиган нонвойникига кириб қолдим. (Нима юмуш билан борганим эсимда йўқ.) Қарасам, ёғоч сўрида китобим ётибди. Варақлари титилган, офтобда сарғайиб кетган. Қизиқиб қўлимга олдим. Ўқисам, ўзимнинг дастхатим: «Биринчи ўқитувчим – онамга!»
Ўшанда нима учун бундай аҳволга тушганимни билмайман. Худди биров мени масхара қилаётгандек бўлиб кетди. Келиб онамга тўнғилладим:
– Китобни етти маҳалла нарига ташлаб келинг, деб берганмидим сизга!
Онам айбдор қиёфада маъюс жилмайди.
– Мавлу ҳеч қўймади-да, болам. «Битта ўқиб бераман», деди.
– Мавлудагача яна мингта қўлдан ўтгани кўриниб турибди, – дедим зарда билан. – Мақтангансиз.
– Ўзингни сиқма, жон болам. Ҳозир олиб келаман.
Чиндан ҳам, ўша куни китоб қайтиб келди...
Ҳар гал китобим чиқса, онам бир гапни айтарди:
– Сен менинг суянган тоғимсан, ўғлим...
Билмаган эканман, мен онамнинг эмас, онам менинг суянган тоғим экан. Тоғим тўсатдан қулаб тушди. Бугун янги китобим чиқди. Биринчи нусхасини эмас, битта нусхасини эмас, олтмиш минг китобнинг ҳаммасини онамга бағишладим. Лекин...

Ўткир Ҳошимов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ИҚРОР

– Юрагимни бир жуфт қулоққа алмаштира-ман...

Муҳаммадхон Юсупов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ШОИРГА

Агар сени юз кишидан тўқсон нафари мақтаса, ундай даврадан қоч. Агар юз киши ҳам: «Тасанно!» — деб олқишласа, шеър ёзишни ташла-ю, этикдўзга шогирд туш. Борди-ю, ўша юз киши жаҳли чиқиб: «Жинни! Телба хаёлпараст!» — деб таънаю маломат қилса, хафа бўлмасдан, уларга қараб жилмай. Сабаби, улардан кейин яна камида юз киши ёзганларингни астойдил ўқиб кўради .

Александр Неверов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ГУЛДОН

— Ахир бу қиммат гулдон эди! — кучдан қолган қари қайнонасига бақирди келин. — Нима қилиб
қўйганингизни биласизми?
Қўпол муомаладан кампирнинг кўзларига ёш айланди.
Орадан анча вақт ўтди. Қўлидаги гулдонни синдирган аёл қўрқа-писа унинг синиқларини
йиғиштириб ола бошлади.
— Вой, ўлай! Бу нимаси?! Ажалимдан беш кун бурун гўрга тиқмоқчимисиз мени? Бўлди, етар! Қилиқларингиз ҳиқилдоғимга келди. Дадам Париждан олиб келган гулдонни ерга отиб синдирганингизни ва бу қилмишингизни қандай яширишга уринганингизни ўғлингизга айтиб бераман. Нарсаларингизни йиғиштиринг! Қариялар уйига олиб бориб қўяман! Сизнинг жойингиз ўша ерда!
Уқубатдан юзларидаги чизиқлари билиниб, кўнгли озор чеккан аёлнинг юзи ғалати тарзда қийшайиб қолди ва бир вақтлар қайнонасига айтган мана шу таниш сўзларини эслаб, ҳўнграб йиғлаб юборди.

Артур Л. Уиллард

@drabllar | қисқа ҳикоялар

САВАТДАГИ КАМПИР

Бандаликни бажо келтираётган ота ўғлига “онангни эҳтиёт қил”, дея васият қилган. Ўғил унга жавобан “Хотиржам бўлинг, онамни бошимда кўтариб юраман” деб ваъда қилган. Ва онасига саватга солиб, бошида олиб юришга одатланган. Бир куни офтобрўяда ўтирган бир чол ундан сўраб қолибди:
−Ҳой, йигит! Бошингдаги нима?
Йигит ғурур билан жавоб қилибди:
−Раҳматлик отамга ваъда бергандим. Онамни бошимда кўтариб юрибман.
−Эй, нодон, яхшиси сен онангни эрга бер, - дебди чол.
Сал юришгач, саватда ётган кампир ўғлидан сўрабди:
−У чол нима деяпти?
−Онангни эрга бер, деяпти.
−Ақлли одам экан, - деган ҳурсиниқли овоз эшитилибди тепадан.

Жамила Эргашева

@drabllar | қисқа ҳикоялар

УКА

— Укажон... Ёрдаминг жуда зарур бўлиб қолди. Жиянларинг бетоб, поччанг эса борини ичиб тугатди... Озроқ қарз бериб тур, -гўшакнинг нарёғидан мунгли товуш эшитилди.
— Опажон, ўзи ойликни аранг етказиб яшасам... Мени ҳам тушунинг-да, пулим йўқ, -ух тортди ука. Сўнг жуда бандлигини айтиб алоқани ўчирди.
— Манави тилла занжирга нима дейсиз? -ёнидаги жонон унга суйкалди. -Олиб берасизми?
— Истаганингни ол! Бугун сахийман, жоним!

Нодирабегим Иброҳимова

@drabllar | қисқа ҳикоялар

Бемор докторга ўз дардини тўкибди:
— Докторбей, тобим йўқ. Ҳаётдан завқ ололмаяпман. Изтиробларимни унутолмай қийналяпман. Иштаҳам йўқ. Томоғимдан қил ўтмайди. Кўз олдимдан оч-яланғоч инсонлар кетмайдиган бўлди. Тонггача ухлолмай улар билан бирга совқотиб чиқаман. Жиноят ҳақидаги хабарларни ўқиганда ўша жиноятда менинг ҳам айбим йўқмикан, деб ўйга толаман. Қотил тутган пичоқнинг сопи қўлимни куйдураётгандек бўлаверади. Отилган ҳар бир ўқ менинг қалбимга санчилгандек азобланаман. Жамиятдаги барча айб, жиноят ва гуноҳларни ортмоқлаб кетаётгандек ҳис қиламан. Кулишни тамоман унутиб юбордим. Докторбей, менга ёрдам бермасангиз ҳолим хароб — дея шикоят қилибди.
Доктор беморни текширгандан сўнг, елкасига қўлини қўйиб дераза олдига олиб борибди. Пардани тортиб бармоғи билан кўча бетидаги афишани кўрсатибди. Унда цирк масхарабозининг расми бор экан. Доктор ўша масхарабозга ишора қилиб:
— Aзизим, — дебди. — Aнави масхарабозни кўряпсизми? Ҳар куни оқшомда ажойиб томошалар кўрсатмоқда. Сизга тавсиям, ўша томошага боринг, барча изтиробларингизни унутасиз, маза қилиб кулиб дам оласиз. Дилингиз яйрайди. Касалликдан ҳам асар қолмайди.
Бемор бошини эгибди ва чуқур бир уҳ тортгандан кейин дебди:
— Докторбей, ўша масхарабоз, менман!

Aзиз Несин

@drabllar | қисқа ҳикоялар

Мудҳиш хато

Беморининг соғлиғи ўнглана борди. Иштаҳаси яхшиланиб, кучга кирди. Кўп ўтмай деворга суяниб ўрнидан тура оладиган бўлди. Биринчи марта ўзи юриб шифохона йўлагига чиққанида эса уни бутун касалхона аҳли олқишлади…
Аммо бир куни…
Касал тўсатдан яна каравотига михланиб қолди. Соғайиб бораётган бемори соғлиғининг бунчалар тез орқага кетишини тушуна олмай, шифокор ҳайрон эди. У елди-югурди, касаллик хуружининг сабабини аниқлаш мақсадида текширувлар ўтказиб, беморига янгидан-янги дорилар тавсия этди.
Бир сафар шифокор беморини тиббий кўрикдан ўтказаётган эди:
– Фойдаси йўқ, дўхтир, – деди у сўниқ кўзларини шифтга тикиб. – Мен ҳаммасини билдим. Хонангизда турган касаллик тарихимни ўқиб кўрганман…
Кейинчалик шифокор ўз касбдошлари даврасида бу беморини кўп эсларди. Шифокор ҳамиша бир хил тарзда: “У мени икки марта ҳайратга солган. Биринчи марта яшаб кетишига мутлақо ишончим бўлмаган бир пайтда оёққа туриб, иккинчи марта эса ортиқ соғайиб кетишига батамом ишонч ҳосил қилганимда…”, дея гап бошлар эди.

Байрам АЛИ

@drabllar | қисқа ҳикоялар

Учрамаслик

Ўтиб кетай ёнингдан бефарқ,
Ўтиб кетай ёнингдан бедард...
Омон Матжон

Муюлишда бир қиз ила йигитни кўрди. Кўрди-ю, бўшашиб кетди. Қўл-оёқлари ланжлашиб, бир зум тек қолди. Бу ёғига қадамини секинлатди. Ерга қараб ўтиб кетмоқчи бўлганида кўзлари бебуйруқ қизга қадалди. Қадалди-ю, нимагадир қувониб кетди. Томирида қони жўшиб, одими шахдамлашди.
"Хайрият, – деб ўйлади ўтиб кетгач. – Бошқа экан. Худонинг менга раҳми келди, чоғи. Юрагим эзилишини истамади... "

Жуманазар Йўлдош

@drabllar | қисқа ҳикоялар

Бугун у учун атиргул олиб келдим, уйга калитим тўғри келмади.

Нодирабегим Иброҳимова таржимаси

@drabllar | қисқа ҳикоялар

«Рақамда адашдингиз», — таниш овоз жавоб қилди.

Нодирабегим Иброҳимова таржимаси

@drabllar | қисқа ҳикоялар

«Кечир мени, аскар. Биз оёқ кийимларини жуфти билан сотамиз.»

Нодирабегим Иброҳимова таржимаси

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ЙЎҚОТМАСДАН АВВАЛ АСРА

Улар жуда қаттиқ жанжаллашиб қолишди. Хотин тугунини тугиб, боласини опичлаб, ота уйига жўнади. Эр бир оғиз «қол» демади. Маҳаллаларига кираверишда, дугонасини учратиб қолди. Дугона «Сени кўриб қолганим яхши бўлди-да, болангни онангга ташлаб, тезроқ чиқ. Бир жанозага бирга бориб келамиз», деб ўтинди унинг ранг-рўйига ҳам қарамасдан. У ҳам сиқилиб турган эди. Бирга боришди.
Кексагина бўлса ҳам, ўсмали қошлар-у, сурмали кўзлари бир ҳуснига ўн ҳусн қўшиб турган оппоқ момиқдек аёлнинг дунёни бузиб, «Вой, азизим!» деб, кўксига муштлаб йиғлаши унга бироз эриш туюлди. «Набира-чевараларнинг олдида...»
Улар қаттиқ аразлашган эди. Эри ҳам йўқлаб келмади. Ота уйида анча қолиб кетди. Тасодифми, дугонаси билан бирон етти ой ўтиб, яна ўша хонадонга йил ошига боришди. Дастурхонда қушнинг сутидан бўлак ҳамма нарса бор, фақат ўша «Азизим!» деб кўксига уриб йиғлаган гўзал аёл кўринмасди. Дугонасидан уни сўради. У эса давра тўрида бир парчагина бўлиб ўтирган муштипар аёлни кўрсатди. У бир зум лол қолди, юрагидан нимадир чирт узилиб тушгандек бўлди: «Ёлғизликнинг юки қанчалар оғир».
Уйга келиб, тугунини тугди, боласини олиб, уйига йўл олди: «Айиқ эди, маймоқ эди, эрим эди. Ёриқ эди, юриқ эди, уйим эди...»

Жамила ЭРГАШЕВА

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ХХII аср

Чанг босган китоб топиб олган қизча уни нонушта вақтида ўқий бошлади:
— "Толларнинг кўм-кўк попуклари қизларнинг майда ўрилган кокилларидай селкиллаб тушмоққа бошлади". Чўлпон...
Укаси қизиқди:
— Попук нима, дада?
Қизча укаси нутқини бўлиб қўйганидан қошини бир чимирди:
— Эй, жим тур...
— Кокил нима, дада?
Фарзандларининг ғалати саволларидан она тоқацизланди:
— Чалғимай, овқатланинглар, тез! Чўлпон ким, дадаси?

Бобур Нусратов

@drabllar | қисқа ҳикоялар

Бурч

Қирқ кунда бир қозонини қайнатолмайдиган кекса кампирнинг руҳини шод этиш учун фарзандлари қирқ кундан буён қозон қайнатишади.

Кенжа ЎҒИЛ

@drabllar | қисқа ҳикоялар

УСТУН

Сочимни олдириб келдим. Тап-тақир бошимга разм солиб отам хўрсинди.
– Кетяпман, дегин.
– Кетяпман, ота.
– Қаергалиги маълум бўлдими?
– Маълум. Афғонга дейишяпти. Яна... ким билсин?
– Совуқ хабарнинг ёлғони бўлмайди. Демак, урушга кетяпсан...
Отам бошини сарак-сарак қилди. Оғир уҳ тортди – ўпка-жигари узилиб кетгандай иҳради: «Ҳой бола-я, ҳой бола...» Ичидан бир иҳроқ отилди. Устунга суяниб, менга тош қотиб термилиб турди.
– Отамни уруш ўлдирганини биласан-а, – деди ниҳоят. – Уч ёшимда етим қолдим. Отам мени етим қилди. Лекин, лекин сен мени етим қилма, болам... – Отам ўпкаси тўлиб ўкириб йиғлаб юборди.
Оёқ-қўлим бўшашиб, силлам қуриб супага ўтириб қолдим.
Назаримда, шу устун бўлмаганда отам қулаб тушарди. Назаримда, шу устун отамнинг бошидаги осмонни ҳам суяб турарди.
Урушга кетдим. Ўт-олов, ўқ ичида саргардон кезларимда қулоқларим остида бир ялинч жаранглаб турди: «...Сен мени етим қилма, болам!..» Госпиталда тиғ остида ётганимда ўша илтижо жаранглади: «Сен мени етим қилма, болам...»
Даҳшатли жанглар олдидан Парвардигорга ялиндим: «Эй, худо, ўзинг асра, мен ўлмайин, отам етим қолмасин...»
Мен қайтдим. Мен бир урушни кўрдим. Отам икки урушни – мен ва отаси туфайли икки урушни кўрди. Тўғри, урушнинг катта-кичиги бўлмайди. Фақат бир нарса таскин беради: «Менинг урушим» отамни етим қилмади.
Худога шукр, отажоним ҳаёт! Умри узоқ бўлсин, саксон ёшга қараб юряпти. Ҳовлимиз ўртасида ўша устун ҳали ҳам турибди. Яқинда мен устун атрофига тўртбурчак қилиб одам бели баробарида мармар девор тортдим. Мен бу ишни энди ҳеч ким устунга суянмасин деган ўй билан қилдим. Чунки устунни ағдариб ташлашга журъатим етмади. Чунки у оғир кунда отамни суяган эди, мен отамга устун бўлолмаган кез устун отамга бир ўғилдай суянч бўлган эди.

Қўчқор Норқобил

@drabllar | қисқа ҳикоялар

ШЕР ВА ҚАШҚИР

Бир бадавлат одам ўғлини ўқишга берди. Ўғил етарли билим олиб уйига қайтгач, ота дедики:
- Ўғлим, энди тижорат билан ҳам шуғулланиб кўринг.
Ўғил карвонга қўшилиб йўлга чиқди. Чўлда кетаётганларида шернинг қўтосга чанг солиб йиқитганини кўрди. Шер ўлжасининг ҳаммасини ея олмади. Қорни тўйгач, нари кетди. Шунда пайт пойлаб турган қашқирлар ва қузғунлар ўлжанинг қолдиғига ташландилар. Бу манзарани кўриб, ўғил ўйланди:
- Одам ҳам шер каби барча бойлигини еб адо қила олмайди. Отамнинг бойлиги кўп бўлгани ҳолда менинг тижорат йўлида сарсон юришимдан нима фойда. Ундан кўра отамнинг бойлигидан фойдаланиб, илм билан шуғулланганим дуруст эмасми?
Ўғил шу қарорга келиб изига қайтди ва мақсадини отасига айтди.
- Ўғлим, дуруст фикр қилмабсиз, - деди ота. – Мен сизнинг қолдиқларни еювчи қашқир ёки ўлаксахўр эмас, ўлжани қўлга киритувчи шер бўлишингизни истаб эдим. Токи, сиз қўлга киритган ўлжадан бошқалар ҳам фойда кўрсин.
Бу ибрат ўғлига маъқул келди. Отасига боқиманда бўлмай, ўзи ҳаракат қилиб топди, ўзи еб-ичди, бошқалар ҳам ундан манфаатланди. Шунинг баробарида илм билан шуғулланмоққа ҳам фурсат топди. Ўзи ҳам ўқиди, бошқаларни ҳам ўқитдиким, фазли-камоли юқори бўлди.

Тоҳир Малик

@drabllar | қисқа ҳикоялар