💢 الازهر و جنجال تحریم خوک

🔹بی بی سی عربی: نزدیک به یک ماه پیش جهان شاهد یک موفقیت پزشکی و علمی بود که در رسانه‌ها خبرساز شد؛ جراحان آمریکایی موفق شدند کلیه یک #خوک اصلاح‌شده ژنتیکی را به بدن یک بیمار مرگ مغزی پیوند بزنند.

🔹به موازات این دستاورد علمی، پرسشی دینی مطرح شد که با وجود حرمت گوشت خوک در میان #مسلمانان و #یهودیان چنین پیوندی چه حکمی دارد. از آن زمان تاکنون بحث و جدل در مورد جواز استفاده از این آزمایش پزشکی در صورت موفقیت کامل و گسترش کاربرد آن ادامه یافته است.

🔸احمد کریمه: حرمت پیوند اعضای خوک

🔹نظرات دینی در این باره متفاوت بود؛ نخست #احمد_کریمه، استاد فقه تطبیقی دانشگاه #الازهر بود که به ممنوعیت پیوند عضو خوک به بدن انسان، حتی اگر موضوع مرگ و زندگی در میان باشد، #فتوا داد.

🔹کریمه در برنامه «حیاة الیوم» در شبکه الحیاة مصر گفت: «پیوند اعضا از خوک به انسان به عنوان یک نص شرعی #حرام بوده و این امر اجتهادپذیر نیست.»

🔹کریمه در پاسخ به این سوال مجری که آیا وجوب حفظ جان آن را از حرام بودن خارج می‌کند، گفت: «فقها اتفاق نظر دارند که درمان با شیء حرام و نجس، حرام است.»

🔹وی افزود: «خوک با تمام اعضا، مایعات، اندام‌ها، چربی‌ها و غیره که از آن جداشده، #نجس است.»

🔹این دیدگاه کریمه مورد حمله کسانی قرار گرفت که او را به "#افراط‌گرایی فکری" متهم کردند و یک وکیل مصری با ارائه دادخواستی خواستار ممانعت از حضور کریمه در رسانه‌ها و لغو مجوز سخنرانی و فتوا برای وی شد.

🔸فتاوای مخالف نظر کریمه

🔹در همین چارچوب فقهی و شرعی، #احمد_ترکی از علمای الأزهر در این باره و در برنامه «صالة التحرير» شبکه صدى البلد صحبت کرد.

🔹ترکی با بیان اینکه قرآن بر تحریم «گوشت» خوک و نه خوک به طور مطلق تاکید کرده، گفت: «گویی خدا می‌داند که انسان به این حیوان نیاز پیدا خواهد کرد» و وی در این باره به چند کاربرد پزشکی مواد و بافت‌های استخراج شده از خوک اشاره کرد.

🔹ترکی گفت: «میان اسلام و هیچ حیوانی دشمنی نیست و نجاستی که با آن به خوک انگ زده می‌شود، مجازی و معنوی است و در نص قرآن تنها به گوشت خوک اختصاص یافته است.»

🔹ترکی درباره پیوند کلیه خوک گفت: «موضوع به صورت علمی به دانشمندان، متخصصان و کمیته‌های علمی و پژوهشی ارجاع می‌شود تا فواید و مضرات این موضوع و موارد دیگر را با هم مقایسه کنند.»

🔹خالد الجندی عضو المجلس الأعلى للشئون الإسلامية در واکنش به ممنوعیت پیوند کلیه خوک به بدن انسان توسط احمد کریمه، به وی حمله کرده و او را متحجر توصیف کرد و گفت: تعجب‌آور است که نظر کریمه با نظر الازهر که در آن درس خوانده، تناقض دارد.

🔸دیدگاه دارالافتاء مصر

🔹#دارالفتاء #مصر پیش از این با انتشار پستی در صفحات رسمی خود در شبکه‌های اجتماعی، در مورد جنجال پیرامون جواز پیوند کلیه خوک به بدن انسان اظهار نظر کرده بود و در آن نوشت: «اصل در دارو این است که باید مشروع باشد و از اعضای خوک در آن استفاده نشود، مگر اینکه جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد و آن نیز مورد نیاز باشد. در این صورت مداوا شدن با آن اشکالی ندارد، زیرا حفظ نفس یک هدف مشروع و #واجب در دین است.»

@dolatedin

⭕️ چالش مساله گوشت آزمایشگاهی در میان مسلمانان و یهودیان

🔹یورو نیوز: در حالیکه تلاش برای تولید گوشت از سلول‌های بنیادین در لابراتوارها برای مقابله با افزایش جمعیت کره زمین بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد، تولیدکنندگان این دست محصولات غذایی در بازارهای مسلمان و یهودی با چالش مساله گوشت #حلال و #کاشر روبه‌رو هستند.

🔹طبق دستور شریعت اسلام، گوشت برای مصرف #مسلمانان باید محصول #ذبح شرعی باشد. این قاعده، همانند بسیاری دیگر از دستورات شریعت اسلامی، هزاران سال پیشتر در #یهودیت، البته با کم و کیف متفاوت وجود داشته است.

🔹به گزارش یورونیوز، همزمان با پیشرفت در فناوری استفاده از سلول‌های بنیادین، در سال‌های اخیر ساخت گوشت قرمز و سفید در لابراتوارها هم ممکن و هم تجاری شده است.

🔹براساس یک گزارش اخیراً منتشرشده در نشریه بلومبرگ، در حالیکه شرکت‌های پرشمار اسرائیلی کار بر روی این فناوری را پیشاپیش آغاز کرده‌اند، گروهی از خاخام‌های یهودی در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با تفسیر منابع مذهبی راهی را برای کاشر (معادل یهودی حلال) اعلام کردن #گوشت_آزمایشگاهی پیدا کنند. این در حالی است که جوامع #ارتدوکس (راست‌آیین یهودی) عمدتاً با استفاده از چنین گوشتی مخالف هستند.

🔹استارت‌‌‌آپ ایت جاست (Eat just) در ایالات متحده #آمریکا موفق شده در سال ۲۰۲۰ ناگت مرغ آزمایشگاهی را به کشور مسلمان #سنگاپور صادر کند. قرار است این روند امسال با صادرات گوشت سینه مرغ آزمایشگاهی ادامه پیدا کند. با وجود مجوز دولتی برای فروش و مصرف این محصول در سنگاپور، شورای اسلامی این کشور، متصدی رسمی صدور فتوا، می‌گوید گوشت‌ لابراتواری مساله‌ای جدید است و به نتیجه رسیدن درباره #حلال و #حرام بودنش، زمان می‌برد.

🔹شرکت ایت جاست می‌خواهد خط تولید گوشت آزمایشگاهی را در #قطر هم راه‌اندازی کند اما چنین کاری مستلزم دریافت اجازه مراجع دولتی از مقام‌های مذهبی است.

🔹در‌ #اندونزی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان ماجرا بسیار پیچیده‌تر از سنگاپور و قطر است. #نهضت_العلما، مرجع سنتی صدور فتوا در این کشور جنوب شرق آسیا ماه سپتامبر با صدور بیانیه‌ای (فتوایی) اعلام کرد سلول گوشت آزمایشگاهی از لاشه مردار به دست می‌آید که #نجس [عین نجاست] است. بنابراین چنین گوشتی نمی‌تواند حلال باشد.

🔹در #پاکستان، دومین کشور پرجمعیت مسلمان #محمدتقی_عثمانی یکی از علمای بزرگ اهل سنت با صدور فتوایی اعلام کرد گوشت آزمایشگاهی تنها در صورتی که از سلول حیوان شرعاً ذبح شده تولید شده باشد، حلال است. این پاسخ اما در بسیاری از موارد کارگشا نیست، چرا که تولیدکنندگان معمولاً سلول بنیادین را از حیوان زنده می‌گیرند و نه از حیوان ذبح شده.

🔸 حکم گوشت آزمایشگاهی برای علمای شیعه

🔹اگرچه مساله استنباط حکم جدید برای علمای #اهل_سنت احتمالاً چالشی دشوار و زمان‌بر است، اما از قرار معلوم مساله در میان علمای #شیعه پیشاپیش حل شده است. برای مثال آیت‌الله #مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی در این مورد پاسخ داده است: «در صورتی که تغذیه آن گوشت [گوشت پایه تهیه سلول بنیادین] به‌وسیله مواد حلال باشد و خوردن آن ضرر قابل توجهی نداشته باشد، مانعی ندارد.»

🔹این تفاوت میان فقه شیعه و سنی البته موضوعی مسبوق به سابقه و عمدتاً بر مبنای اصول استنباط احکام اسلامی است. احتمالاً یکی از جالب‌ترین موارد از این دست، بدیهی بودن شرب #آبجو بدون #الکل، با نام فقهی #ماءالشعیر نزد شیعیان و حرمت همین نوشیدنی نزد اهل تسنن به‌ویژه در کشورهای مسلمان شمال آفریقا باشد. در حالی که علمای شیعه با استناد به «عقل»، بدون الکل بودن ماءالشعیر را دلیل جواز نوشیدن آن می‌دانند، روحانیون سنی با «قیاس» و کشف تشابه میان آبجو بدون الکل با آبجو تخمیری (بی‌یر اروپایی) مصرف آن را حرام می‌دانند.

@dolatedin