«دیوان افتاء تونس؛ از تحریم تساوی ارث تا تایید آن»

هنوز سخنرانی جنجالی «الباجی قائد #السبسی» به مناسبت عید #زن پایان نیافته بود که دیوان #افتاء بیانیه‌ای در حمایت از طرح رئیس جمهور #تونس برای برقراری تساوی میان #ارث زن و مرد صادر کرد.

در بیانیه پس از مبلغی مجیزگویی از هوشمندی سبسی در اداره امور بلاد، پیشنهادات سبسی را همسو با تصریح دین حنیف بر برچیدن تبعیض در حقوق دو جنس دانسته و در این مورد به آیه شریفۀ «ولهنّ مثل الذی علیهنّ بالمعروف" استناد شده است.

لازم به اشاره است سبسی در سخنرانی خود که یکشنبه شب به مناسبت عید ملی زن در قصر قرطاج ایراد کرده بود از احتمال بازنگری گام‌به‌گام در بخش ارث از قانون #احوال_شخصیه تا زمان رسیدن به هدف برابری کامل میان زن و مرد پرده برداشت. وی همچنین خواستار لغو ابلاغیه 73 شد که متضمن منع زنان از #ازدواج با مردان غیرمسلمان است.

رئیس جمهور تونس نخستین کسی نیست که مسئله مساوات در ارث را پیش می کشد. سال گذشته نیز وزیر زنان و خانواده خواستار باز شدن زمینۀ گفتگوهای اجتماعی در این زمینه و نقد آن از جهت دینی و اجتماعی و اقتصادی شده بود. تعجب برانگیز آنکه سخنان وزیر زنان در آن مقطع با واکنش منفی مفتی تونس «عثمان بطیخ» مواجه شد. وی با رد ورود در این مسئله، در نطق خود برابر نمایندگان مجلس اعلام نمود که اجتهاد در نظام تقسیمات ارث مجاز نیست چرا که این موضوع با نص صریح قرآنی که می‌فرماید «يوصيكم الله في أولادكم للذّكر مثل حظّ الأنثيين» غیرقابل مناقشه شده است. مفتی همچنین گفته بود که ورود در این موضوع تبعاتی منفی خواهد داشت و «مورد بهره‌برداری از طرف افراط‍‌گرایان قرار گرفته و بالتبع کشور را وارد حالتی بحرانی خواهد نمود».

به هر حال اکنون اعتراضات به اقدام سبسی و همراهی نهاد رسمی افتا بالا گرفته است. مفتی سابق «حمدة سعید» خواسته سبسی را خلاف شرع و نص قرآنی را در این مورد غیرقابل #تأویل دانسته و در کنار آن الغاء ابلاغیه 73 را نیز نامشروع خوانده است.

تندترین انتقادات از بیانیۀ دیوان افتاء از جانب شیخ مسجد #الزیتونه صادر شد. حسین العبیدي شیخ پرنفوذ پایتخت با سیاسی خواندن بیانیه، نویسنده آن را یک حقوق‌بگیر دولتی ناآشنا با امور دینی دانست. وی همچنین با تقبیح بی تفاوتی مفتی تونس نسبت به اقدام سبسی کارکرد وی را تنها در حد اعلام هلال ماه دانست و نه بیان شریعت! رئیس دانشگاه پرآوازۀ زیتونه «هشام قريسة» نیز در همراهی با موج اعتراضات این حرکت را به منظور بهره برداری سیاسی دانست.

در این میان حرکت #النهضه نیز سکوتی رسمی را پیش گرفته و تنها یکی از رهبران بارز این جریان «محمد سالم» با بیان اینکه رئیس جمهور فاقد حق افتاست، دعوت به حل مسئله از طریق رفراندم نموده است. این سکوت رسمی در حالیست که با بالاگرفتن غائله حتی #الازهر نیز در موضوع ورود کرده و بیانیۀ دیوان افتاء را مخالف شرع خواند.
https://goo.gl/MXRHHV
__________
@dolatedin©

💢 بودیسم سیاسی: درگیری مذهبی و قومی در سریلانکا

✍🏼 إسلام المنسي

🔹اضاءات: #سریلانکا در سال‌های اخیر شاهد موجی از #بودیسم تندرو بوده است که بر #اقلیت مسلمان که حدود یک دهم جمعیت را تشکیل می‌دهند و دومین اقلیت بزرگ بعد از #هندوها (٧٠ درصد جمعیت) هستند، سایه منفی انداخته است.

🔹معمولاً به دنبال هرگونه حادثه یا اختلاف بین یکی از #مسلمانان و یک بودایی، امواج خشمگین خشونت علیه اقلیت مسلمان به راه می‌افتد. یک تصادف ساده رانندگی مانند تصادف دوچرخه با عابر پیاده ممکن است منجر به خشونت و آتش زدن خانه‌ها و بازارها شود. برخی تجمعات و ناآرامی‌ها ممکن است فقط به دلیل انتشار شایعه‌ای توسط یک شهروند مبنی بر حمله مسلمانان به یک معبد یا مجبور کردن شهروندان به گرویدن به اسلام به وجود بیاید و گروه‌های بودایی افراطی در پاسخ شروع به بسیج حامیان خود کنند.

🔹اگرچه مقامات اقداماتی مانند استقرار پلیس ضد شورش، دستگیری برخی از مهاجمان و اعمال مقررات منع آمدوشد در مناطق ناآرام را برای متوقف کردن خشونت‌ها انجام داده‌اند، اما اعضای اقلیت موجود، پلیس را به چشم‌پوشی از خشونت و حملات علیه مردم، متهم می‌کنند.

🔹قانون اساسی به بودیسم و مذهب #تراوادا که اکثر مردم از آن حمایت می‌کردند، جایگاه ویژه‌ای اعطا کرده است. در بحبوحه رقابت‌های سیاسی، عامل فرقه‌ای در بسیج مردمی نقش مهمی دارد و رهبران ملی با رهبران مذهبی تراوادا هم‌ذات‌پنداری می‌کنند.

🔹همین امر شدت مبارزات فرقه‌ای در سریلانکا را تشدید کرد؛ در سال ٢٠١٢ گروه «بودو بالاسینا» (نیروی بودایی) شکل گرفته و کمپین‌هایی علیه پوشش اسلامی، #ذبح شرعی پرندگان و حیوانات و تحریم مغازه‌های «غذای #حلال» و دیگر فعالیت‌های تجاری اقلیت مسلمان سازماندهی شد. علاوه بر آن رویدادهایی برگزار شد که نسبت به احتمال افزایش تعداد مسلمانان و تغییر ساختار جمعیتی هشدار می‌دهد.

🔹در زمان رئیس جمهور سابق مایتریپالا سیریسنا، ثيرو رهبر سازمان سیاسی بودایی‌ها، به دلیل فعالیت‌های #افراطی دستگیر شد. اما تنها چند ماه و پس از فشارهای عمومی و در پی بمب‌گذاری‌های معروف #کلیسا در آوریل ٢٠١٩ توسط سازمان تروریستی داعش که منجر به کشته شدن حدود ٢٥٠ نفر شد، آزاد گردید. این حمله تروریستی یک نقطه سیاه در تاریخ کشور بود، چرا که پس از این اتفاق، حملات به مسلمانان شدت گرفت.

🔹پس از آزادی ثیرو، وی خواستار سرنگونی نظام و جایگزینی آن با نهادی به نمایندگی از هویت مردم سینهال شد و از راهب آتورالی راتانا، عضو پارلمان و مشاور رئیس جمهور، خواستار برکناری یک وزیر و دو فرماندار مسلمان شد و شروع به اعتصاب غذا کرده و تهدید کرد که تا زمانی که به خواسته او پاسخ داده نشود به این اعتصاب ادامه خواهد داد. همین باعث شد تمام ٩ وزیر مسلمان دولت و فرمانداران دو استان برای جلوگیری از تشدید تنش استعفا دهند.

🔹چند ماه بعد، گوتابایا راجاپاکسا، وزیر دفاع سابق، با حمایت راست‌گرایان بودایی، با ٥٢ درصد آرا در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شد و رقیب اصلی خود، ساجیت پرماسادا، که توسط اقلیت‌هایی مانند مسلمانان و تامیل‌ها حمایت می‌شد، در نوامبر ٢٠١٩ شکست خورد.

🔹بسیاری از نظامیان متهم به جنایات جنگی تحت حاکمیت راجاپاکسا به مناصب ارشد دولتی رسیدند و نفوذ راست بودایی، نزدیک به دولت راجاپاکسا، افزایش یافته و خواستار آن شدند که سریلانکا یک «دولت بودایی سینهالی» شود و در صورت عدم تحقق این مسأله تهدید به جاری کردن «رودخانه‌های خون» کردند.

🔹راجاپاکسا رئیس جمهور سریلانکا یک کمپین امنیتی علیه مسلمانان به راه انداخت و صدها نفر از آنها، به ویژه رهبران احزاب سیاسی و فعالان حقوق بشر را دستگیر کرد. وی با هندوهای #تامیل نیز همین کار را کرد و در پی این اقدامات، دو اقلیت مسلمان و تامیل تظاهرات مشترکی در جهت برقراری عدالت و آزادی زندانیان متهم به #تروریسم برپا کردند.

🔹با توجه به بحران کرونا، تندروها با سازماندهی تظاهراتی خواستار جلوگیری از دفن مردگان مسلمان و لزوم سوزاندن اجساد آنان برای جلوگیری از نفوذ بیماری به آب‌های زیرزمینی شدند. در مقابل اقلیت مسلمانان نیز تظاهراتی را برای جلوگیری از سوزاندن مردگان خود سازماندهی کردند.

🔹در فوریه گذشته، عمران خان، نخست‌وزیر #پاکستان از سریلانکا بازدید کرد و از دولت خواست که به آیین‌های مذهبی مسلمانان احترام بگذارد. ماهیندا راجاپاکسا در پاسخ به آن اعلام کرد که مسلمانان اجازه خواهند داشت مردگان خود را دفن کنند، اما این تصمیم روز بعد لغو شد و این تراژدی به دلیل فشارهای جنبش تندرو بودایی که از رئیس جمهور حمایت سیاسی می‌کند، ادامه یافت.

🔹در اکتبر گذشته، رئیس جمهور راجاپاکسا کارگروهی را برای تهیه لایحه «یک کشور، یک قانون» تشکیل داد که قوانین #احوال_شخصیه مسلمانان را ملغی می‌کند. ثیرو، رهبر سازمان بودایی افراطی، به رهبری این کارگروه منصوب شد.

@dolatedin