🇦🇿 günü گۆنۆ
künü کۆنۆ
küni کۆنی
künə کۆنه
quma قۇما

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 concubine, mistres
Middle English: chevese, chivese
secondary female partner
فار= هوو، وسنی، نباغ
🇩🇪 die Kebse, die Nebenfrau
(zweite Frau)
Mätresse, Kebsfrau, Kebsweib
🇹🇷 kuma, küni, küne
@Azturkce 🎭 𐰚𐰇𐰤𐰃

گۆنۆ؛
•بیر ائرککله ائولی اۏلان قادؽن‌لارؽن بیر-بیرینه گؤره اؤته‌کینین آدؽ.
•بیر کیشینین کبینینده اۏلان ایکی قادؽن‌ؽن بیر-بیرینه گؤره آدلارؽ.
•ایکی قادؽن‌ؽن بیر اَرده کبینلی اۏلانلارؽن اؤته‌کینه گؤره آدؽ، قوما اۏلاراق دا دئییلیر.
•عئینی چاغدا بیر کیشینین نئچه آروادلارؽندان بیر-بیرینه گؤره اۏغۇشلۇغۇ.
•دیوان لغات التۆرک‌ده «کۆنی» اۏلاراق کئچیبدیر.

günü;
•Bir erkəklə evli olan qadınların bir-birinə görə ötəkinin adı.
•Bir kişinin kəbinində olan iki qadının bir-birinə görə adları.
•İki qadının bir ərdə kəbinli olanların ötəkinə görə adı, quma olaraq da deyilir.
•Eyni çağda bir kişinin neçə arvadlarından bir-birinə görə oğuşluğu.
•Divan-lüğat-əl-Türkdə «küni» olaraq keçibdir.
@Azturkce 𐰚𐰇𐰤𐰃

🇦🇿 Karandaşyonan قارانداش‌یۏنان
qısaca=> yonan قؽساجا=> یۏنان

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 pencil sharpener, pencil pointer
parer, topper
فار= مدادتراش، خودتراش، تراش
(مداد=عربی، تراش= از تاراش و تاراج تُرکی
تراش+یدن مصدر جعلی در فارسی هست.)
🇩🇪 der Anspitzer, der Bleistiftspitzer
Bleistiftanspitzer, Spitzmaschine
(früher: der Bleistiftschärfer)
kurz: der Spitzer
🇹🇷 Kalemtıraş, kalemaçacak
@Azturkce

𐱅𐰇𐰼𐰰: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰣𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐰭:
𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰖: 𐰴𐰃𐰡𐰢:
𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰰𐰇𐱁: 𐰴𐰃𐰡𐰢:
𐰕𐰆: 𐰉𐰆: 𐰽𐰉𐰢𐰑𐰀: 𐰃𐰏𐰓: 𐰉𐰺: 𐰍𐰆:
•𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣

TÜRK: BəGLəR: BODuN: BUNI: eŞiDiŊ:
ÇIQaÑ: BODuNQ: BaY: KILDıM:
aZ: BODuNQ: ÖKÜŞ: KILDıM:
aZU: BU: SaBıMDA: İGD: BaR: QU?
•BİLGƏ: KaQaN

تۆرک: بَگ‌لَر: بۏدۇن: بۇنؽ: ائشیدیڭ:
چؽقانېؽ: بۏدۇنق: بای: کؽلدؽم:
آز: بۏدۇنق: اؤکۆش: کؽلدؽم:
آزۇ: بۇ: سابؽمدا: ایگد: بار: قۇ؟
•بیلگه: کاقان
@Azturkce

🇦🇿 gəlincik, gəlincək (oyuncaq)
گلینجیک، گلینجَک (اۏیۇنجاق)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Doll (Toy)
فار= عروسک
(عروسک=عروس+اَک، عروس=به ظاهر عربی اما مأخوذ از اَر و اَرلیک ترکی)
🇩🇪 die Puppe (Spielzeug)
🇹🇷 Oyuncak bebek (oyuncak)
@Azturkce

چؽلدؽر گؤلۆ،… آرداخان-قارس ائلی آراسی
Çıldır gölü,...Ardahan-Kars eli arası
Qarapapaq yurdu قاراپاپاق یۇردۇ
------------------
🇦🇿 buzüstü züvüş بۇز-اۆستۆ زۆوۆش
buzüstü züyüş بۇز-اۆستۆ زۆیۆش
buzüstü sürüş بۇز-اۆستۆ سۆرۆش

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Ice skating, ice-skating
ice scating, ice-scating
فار= اسکیت روی یخ
(اسکیت=انگلیسی، یخ=مأخوذ از یاک/یاخ و یؽغ تُرکی)
🇩🇪 Eislaufen
🇹🇷 buz pateni, buz konkisi
@Azturkce

AZADLIQ / ÖZGÜRLÜK

NƏDƏN BU QIZI QURAN MƏKTƏBİNƏ QOYMADILAR
QARA TORBADA YAŞAMAQ OLMADI DÜNYASI ?
İNDİ GÖZƏL BİR QARANQUŞ OLUB AZAD UÇUR
DOLMUŞ QANADLARINA HƏYATIN SONSUZ HAVASI...

«ƏZİZ SƏLAMİ» bəy

Azərbaycanda(Güneydə və Quzeydə) olan Türkləşmiş bir bölüm Seyidlər nədən mənimsədikləri Türk dili üstə, yurd-vətən kimi edindikləri Azərbaycan üstə və ya öz Ərəb köklərində bitməzlər də Farslıq, Farsçılıq, fars dili üstə və irançılıq üstə bitərlər?

(Bunu dərindən araşdırmaq gərəkdir.)
•Ya bunlar Türkləşmiş Ərəb deyillər.
•ya bunlar Farsdılar və özlərini uydurma seyid bildirərək Azərbaycanda yerləşiblər.
•ya Lübnanlı Haydılar(=Ermənidilər) Azərbaycana qarşı gizlin misyoner kimi gəlib, Türk dilini öyrənib ancaq özünü bilən, gizlincə Fars-Erməniyə qulluq edən və bilinclicəsinə Türk düşmanlığı edənlərdəndilər.

*Azərbaycana-Türklüyə bağlı olan istisna seyidləri, Türk olub özünü uydurma seyid bəlirdənləri və gerçəkdən Türkləşmiş Ərəb olub Türklüyə-Ərəbliyə sayğı duyanları bu yazım qapsamır və sözüm onlara deyildir, onlar alınmasınlar bu yazıdan!
@Azturkce

Türkmən Sərdarı Almaniyaya xoş gəldin! Bayer 04 FK
تورکمن سرداری آلمانیا‌یا خوش گلدین!
بایئر ۰۴ لئوئرکوزئن
Herzlich Wilkommen in Deutschland, Sardar! Bayer 04 Leverkusen
سردار تُرکمن به کشور آلمان خوش‌آمدی!
@Azturkce Türkmən🇹🇲🛬🇩🇪

🇦🇿 ayaqqabı آیاق‌قابؽ
başmaq باشماق

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the shoe (Footwear)
فار= کفش (پای‌پوش)
(کفش= از köwüş ترکمنی، کئییش / گئییش و احتمالا از کاییش، قاییش که در ترکی باستانی به شکل kogış کُقیش بوده است.)
🇩🇪 der Schuh (Fußbekleidung)
🇹🇷 ayakkabı (ayak giyimi)
@Azturkce. 𐰉𐰀𐱁𐰢𐰴

🇦🇿 çəkələk چکه‌لک
tərlik ترلیک
kəlik, gəlik کَلیک، گلیک
ağız: şəpik, çəpik آغؽز: شَپیک، چپیک
Borçalı ağzı:kəlix بورچالی آغزی:کَلیخ
(دمپایا❌)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Slipper
فار= دمپایی
(پا/پای=ریشه پاداق،پاجاق،باجاق، آیاق ترکی)
🇩🇪 der Pantoffel, der Hausschuh
umgangssprache: der Schlappen,
der Latschen, Puschen, Schlorren
🇹🇷 terlik (eş anlamlısı: çedik, şippek)
@Azturkce 𐰴𐰠𐰃𐰚

🇦🇿 çarıq چارؽق
ağız=>çarığ, çarıx آغؽز=>چارؽغ، چارؽخ
🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 ~
فار= چارق، چاروق، چارغ (=تُرکی)
🇩🇪 ~
🇹🇷 çarık
----------
زنگان شهری تۆرک دۆنیاسؽندا چارؽق‌چؽلؽق باشکندی سایؽلؽر.
Zəngan şəhəri Türk dünyasında çarıqçılıq başkəndi sayılır.
@Azturkce 𐰲𐰺𐰀𐰍 - 𐰽𐰺𐰃𐰍

🇦🇿 çim چیم
(Quramit ❌)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Lolium, ryegrass
فار= تلخه، چچم
(چچم = از چیم و چَم تُرکی که از زبان ترکمنی به لهجه مازندرانی وارد شده است و فارسی نیز از آنجا مأخوذ کرده است.)
تلخه > تلخ= از اؤتلوک تُرکی آید،
اؤت / اؤد =صفرا، زرداب تلخ صفرا
اؤتلوک > اؤتلوخ > تلخ
اؤدلو، اؤد کیمی = تلخ
همانند واژه دِل که از تالاق و دالاق تُرکی می‌آید
دالاق در ترکی به طحال و دل در فارسی به قلب گویند، به همین سبب ریشه واژگان دلیر، دلبر، دلباخته، دلارام، دلبند، دلاور و… نیز همگی مأخوذ و دخیل از ترکی هست.)
🇩🇪 der Lolch, das Weidelgras
🇹🇷 çim
@Azturkce 𐰲𐰃𐰢

Salam olsun 🎧 سالام اولسون

birlik əzgisi 👏🏼 بیرلیک ازگیسی

🇹🇷🇦🇿🇹🇲🇺🇿🇰🇿🇰🇬🇲🇳🇰🇷🇯🇵🇰🇵

🎭 🐺 🎭 🐺 🎭 🐺 🎭 🐺

🇭🇺 🇵🇰 🇮🇱 🇶🇦 🇺🇦 🇧🇦 🇽🇰 🇦🇱

𐰾𐰤(𐰀𐰾𐰤):𐱅𐰇𐰜𐰠: 𐰚𐰇𐰼𐰇𐱁𐰔𐰇𐰤
𐰾𐰤(𐰀𐰾𐰀𐰤):𐱅𐰇𐰚𐰠: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣

صحبتهای زیبا و توصیف‌های زیباتر دختر تُرک-آزربایجانی در مورد ایل شریف قشقایی

خانم دکتر بوتا باغیرسوی محقق و زبان شناس اهل باکو پس از آشنایی چند روزه با ملت شکوهمند تورک قشقایی با به تن داشتن لباس اصیل قشقایی در مورد لباس، مهمان نوازی و خصوصیات قشقایی‌ها سخن گفت.

Azerbaycanlı Türk qızı, şərif Qaşqayı Türklərinə görə gözəl sözləri və ondan gözəl açıqlamaları

Kökəni Qarabağdan ancaq Bakıdan olan dilçi və araşdırmaçı Dr. Buta Bağırsoy, şanlı Qaşqayı Türk millətiylə bir-neçə gün tanışmasından sonra Qaşqayı milli geyimi geyərək, QaşQayı boyunun geyimləri, qonaqsevərlikləri və özəlliklərinə görə danışır.

alıntı=> @QashQaiyestan-dan
@Azturkce

🇦🇿 bağrıqara باغرؽقارا

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the sandgrouse
فار= باقرقره، باقری قره
(باقرقره، باقری قره = از باغری‌قارا تُرکی)
🇩🇪 das Flughuhn
🇹🇷 bağırlak, bağırtlak
@Azturkce #dirgi

آدینی قویوب «آزربایجان اؤیرنجی حرکاتی» (=جنبش دانشجویی آذربایجان) دوزلمی و اونون دولاندیرانی آنجاق باغیر ایله کؤکس(گؤگوس، گؤیوس) آیریمینی بیلمیر.

بیر میللتین اؤیرنجیسی و دیلینی یاشادانی سن اولسان او میللتین سیرادان بیرئی‌یندن باشقا نسه گؤزله‌مک سارساقلیقدیر.

Adını qoyub «Azərbaycan öyrənci hərəkatı» düzləmi və onun dolandıranı ancaq bağır ilə köks(göyüs, gögüs) ayrımını bilmir. 😑

Bir millətin öyrəəncisi və dilini yaşadanı sən olsan o millətin sıradan bireyindən başqa nəsə gözləmək sarsaqlıqdır.
@Azturkce

🇦🇿 buzov burnu بۇزۏو بۇرنۇ
dana burnu دانا بۇرنۇ
(qrillotalpa ❌)

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 the mole cricket
Gryllotalpa gryllotalpa
فار= آبدزدک، بالاسورمه
زمین‌سُنب، زمین‌سنبه
(آبدزدک= در منابع قدیم فارسی مشاهده نشده و ترجمه از سو‌اوغورلایان تُرکی هست.
بالاسورمه= ترکی)
🇩🇪 die Maulwurfsgrille, die Werre
der Halbteufel, die Zwergel
🇹🇷 danaburnu, Gryllotalpa
#dirgi ----
۶ سۏی و ۱۰۰ تۆر/جۆر بۇزۏو بۇرنۇ تانؽلانؽبدؽر.
6 soy 100 tür/cür buzov burnu tanılanıbdır.
---------------
اَک یازؽ:
همدان آغزؽ = بئزۏ بۇرنۇ
خوراسان آغزؽ = بوغزو دیشی، بئزۏ دیشی
آزربایجان‌دا آغؽزلاردا = بیزۏ بۇرنؽ
سۇ اۏغۇرلایان کیمی ده آدلانؽر.

Ək yazı:
Həmədan ağzı= bezov burnu
Xorasan ağzı = buğzu dişi, bezoo dişi
Azərbaycan ağızlarında = bizo burnı
Suoğurlayan kimi də adlanır.
@Azturkce