‏در این رشته‌توییت، بخشی از یافته‌هایم درباره بخش‌بندی صفحه‌های تأثیرگذار در ⁧ #اینستاگرام_ایرانی⁩ را منتشر می‌کنم (مشابه کارهای قبلی‌ام با هشتگ ⁧ #توییتر_ایرانی⁩ ). یافته‌های کامل‌تر را به‌زودی در قالب یک مقاله منتشر خواهم کرد.

https://twitter.com/hajizadegan/status/1128559589610356736?s=12

@ahajizadegan

📝📝📝 «پیشروی‌های آرام اینستاگرام ایرانی»

🔻🔻🔻پژوهشی به‌کوشش ابوالفضل حاجی‌زادگان درباره روندهای تغییر اینستاگرام ایرانی منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

از متن:

🖊۷۵ درصد از صفحه‌های روزمره‌نگاری در اختیار زنان قرار دارد. همچنین در حالی که فقط ۱۲ درصد از صفحه‌های تأثیرگذار تجاری در اختیار اشخاص قرار دارند، سه-چهارم از این صفحه‌های شخصی در اختیار زنان است. با توجه به اینکه صفحه‌های روزمره‌نگاری و صفحه‌های مد و زیبایی نیز به‌طور غیرمستقیم موجب درآمدزایی صاحب صفحه می‌شود، می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که شاید به مرور زمان، فضای آنلاین (و به‌طور خاص اینستاگرام) در مقایسه با فضای آفلاین، موقعیت‌های شغلی مناسب‌تری را در اختیار بخشی از زنان قرار دهد.

🖊یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که علیرغم اتهامی که هر از گاهی در خصوص تأثیرپذیری کاربران اینستاگرام از «خارج‌نشین‌ها» مطرح می‌شود، نه تنها اکثریت چشمگیری از صفحه‌های تأثیرگذار در اختیار افراد ساکن ایران است، بلکه این برتری عددی، روندی افزایشی نیز دارد. به‌طوری که سهم صفحه‌های تأثیرگذارِ داخلی در طی یک سال اخیر، از ۷۶ درصد به ۸۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

🖊اینستاگرام ایرانی علیرغم اینکه همواره از سوی بعضی از جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای و حتی بعضی از اهالی دانشگاه و روشنفکران، در معرض آسیب‌انگاری‌ها و اتهام‌های دست‌ودلبازانه قرار دارد، بر مسیر آزمون و خطا و خوداصلاح‌گری حرکت می‌کند. به‌ازای هر کاربری که زیر صفحه‌ی فلان بازیکن یا داور فوتبال فحاشی می‌کند، هزاران کاربر ایرانی در اینستاگرام در حال مطالعه و آموزش و یادگیری و خرید و فروش و خندیدن و خنداندن اطرافیانشان هستند. لطفاً یک بار دیگر، بخش دوم جمله‌ی قبل را بخوانید. از قضا، این فعالیت‌ها مربوط به همان حوزه‌هایی‌اند که نهاد دولت (و نه صرفاً دولت روحانی) در آنها فاقد کارآمدی لازم است. چه کسی می‌تواند در مؤثر بودن بخشی از صفحه‌های تأثیرگذار اینستاگرام ایرانی در افزایش آگاهی مردم در مقابله با بحران کرونا تردیدی داشته باشد؟

🔸متن کامل این پژوهش را در لینک زیر بخوانید یا در موبایل خود بر روی Instant View کلیک کنید
tinyurl.com/y2x8sb4j
#ابوالفضل_حاجی‌زادگان #شبکه‌های_اجتماعی #اینستاگرام

🔸 نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial

🔸 نشانی وب‌سایت «مشق نو»:
http://mashghenow.com

‏علیرغم آنکه بعضی از جریان‌های سیاسی ادعا می‌کنند که اینستاگرام باعث ترویج بی‌بندوباری‌های اخلاقی شده است، شواهد تجربی نشان می‌دهند که سهم صفحه‌های پورنوگرافی در بین کل صفحه‌های تأثیرگذار ⁧#اینستاگرام_ایرانی⁩ در سال ۹۸ تنها ۹ درصد بوده و در سال ۹۹ نیز به ۶ درصد کاهش یافته است.

@ahajizadegan

لینک یادداشتم با عنوان «پیشروی‌های آرام اینستاگرام ایرانی» در وب‌سایت #مشق_نو:

http://mashghenow.com/%d9%be%db%8c%d8%b4%d8%b1%d9%88%db%8c%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a2%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%b3%d8%aa%d8%a7%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c/

‏علیرغم اتهامی که هر از گاهی در خصوص تأثیرپذیری کاربران اینستاگرام از «خارج‌نشین‌ها» مطرح می‌شود، همان‌طور که در این نمودار می‌بینیم، نه تنها اکثریت چشمگیری از صفحه‌های تأثیرگذار ⁧#اینستاگرام_ایرانی⁩ در اختیار افراد ساکن ایران است، بلکه این برتری عددی، روندی افزایشی نیز دارد.

@ahajizadegan

لینک یادداشتم با عنوان «پیشروی‌های آرام اینستاگرام ایرانی» در وب‌سایت #مشق_نو:

http://mashghenow.com/%d9%be%db%8c%d8%b4%d8%b1%d9%88%db%8c%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a2%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%b3%d8%aa%d8%a7%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c/

‏تعداد دنبال‌کنندگانِ صفحه‌های تأثیرگذار اصولگرا در ⁧#اینستاگرام_ایرانی⁩ در طی یک سال گذشته ۵۴ درصد افزایش پیدا کرده است. این نسبت برای صفحه‌های برانداز ۴۵ درصد، برای صفحه‌های غیرسیاسی ۳۰ درصد، و برای صفحه‌های اصلاح‌طلب تنها ۲ درصد بوده است.

@ahajizadegan

لینک یادداشتم با عنوان «پیشروی‌های آرام اینستاگرام ایرانی» در وب‌سایت #مشق_نو:

http://mashghenow.com/%d9%be%db%8c%d8%b4%d8%b1%d9%88%db%8c%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a2%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%b3%d8%aa%d8%a7%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c/

📝📝📝 پیشروی‌های آرام اینستاگرام ایرانی | گزارش شماره ۲ – سال ۱۴۰۰

🔻🔻🔻پژوهشی به‌کوشش ابوالفضل حاجی‌زادگان درباره روندهای تغییر اینستاگرام ایرانی منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

📌بریده‌ای از متن:

🖊طبق نتایج این گزارش، صفحه‌های آموزشی و صفحه‌های مربوط به کسب‌وکارهای اینستاگرامی طی دو سال گذشته بیشترین میزان رشد را در بین صفحه‌های پرمخاطب ایرانیِ اینستاگرام به خود اختصاص داده‌اند. سهم صفحه‌های آموزشی در بین صفحه‌های پرمخاطب ایرانی اینستاگرام در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ به‌ترتیب ۵، ۱۱ و ۱۴ درصد بوده است. همچنین در حالی که سهم کسب‌وکارها در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به‌ترتیب ۲ و ۴ درصد بوده است، در تابستان ۱۴۰۰ به ۷ درصد افزایش پیدا کرده است.

🖊در طرف مقابل، صفحه‌هایی که محتوای پورنوگرافیک منتشر می‌کنند شدیدترین میزان کاهش سهم را تجربه کرده‌اند؛ به‌طوری که در سه سال متوالی مذکور، سهم این صفحه‌ها در بین کل صفحه‌های پرمخاطب ایرانیِ اینستاگرام، به‌ترتیب ۹، ۶ و ۳ درصد بوده است. بعد از صفحه‌های پورنوگرافی، صفحه‌های مدوزیبایی و صفحه‌های سینمایی نیز بیشترین کاهش سهم را داشته‌اند.

🖊سهم ۱۳ درصدی صفحه‌های مدوزیبایی در تابستان ۱۳۹۸ بعد از گذشت دو سال در تابستان ۱۴۰۰ به ۶ درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین سهم صفحه‌های سینمایی در بازه زمانی مذکور از ۱۴ به ۹ درصد رسیده است. به‌نظر می‌رسد وضعیت نیمه‌تعطیل سینماها در دو سال گذشته، تأثیر قابل توجهی در کاهش تأثیرگذاریِ صفحه‌های سینمایی داشته است.

🖊به‌طور خلاصه می‌توان گفت که اینستاگرام ایرانی در ادامه‌ی پیشروی‌های تدریجیِ امیدوارکننده‌اش، در طی دو سال گذشته به‌سمت رشد کسب‌وکارهای اینترنتی و صفحه‌های آموزشی حرکت کرده است، صفحه‌های منتشرکننده‌ی محتواهای پورنوگرافیک را به حاشیه رانده است، فضای متکثرتری را تجربه می‌کند، و بیش از پیش زمینه‌ی مشارکت‌های اجتماعی و اقتصادی زنان را فراهم کرده است.

🖊همه‌ی این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهند که کماکان بسیاری از صاحب‌نظران با کلیدواژه‌ی «ابتذال» به سراغ اینستاگرام ایرانی می‌روند و تصویری آسیب‌انگارانه از آن ارائه می‌کنند که مبنای روش‌شناختی روشنی ندارد. از قضا، برچسب «ابتذال» بیشتر زیبنده‌ی همین وضعیتی است که هر کسی می‌تواند درباره‌ی حوزه‌ای که به زندگی میلیون‌ها انسان ربط مستقیم و غیرمستقیم دارد هر ادعایی را مطرح کند، بدون آنکه پایبند به روش‌شناسی علمی باشد و شواهد تجربی برای ادعاهایش مطرح کند. ابتذال روش‌شناختی!

🔸متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید
mashghenow.com/?p=5140

#ابوالفضل_حاجی‌زادگان #شبکه‌های_اجتماعی #اینترنت #اینستاگرام

📍بخش اول این گزارش (سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹) را اینجا بخوانید

🔸نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial

📝📝📝اینستاگرام ایرانی در لحظه‌ی مهسا

🔻🔻🔻پژوهشی به‌کوشش ابوالفضل حاجی‌زادگان درباره روندهای تغییر اینستاگرام ایرانی منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

📌بریده‌ای از متن:

🖊اینستاگرام ایرانی در روایتی که توسط جریان‌های سیاسی و فکری مختلف برساخته شده است، غالباً به‌عنوان ابزاری برای سیاست‌زدایی از نگرش‌ها و رفتارهای مردم ایران معرفی می‌شود؛ جایی که کاربرهایش سرگرم محتواهایی مبتذل‌اند، فریب اخبار و ادعاهای دروغین را می‌خورند، به چهره‌های مشهور فحش می‌دهند و به‌طور بیمارگونه‌ای از بخش‌های جذاب‌تر زندگی روزمره‌شان استوری منتشر می‌کنند.

🖊جریان محافظه‌کار (موسوم به اصولگرا) با همین صورت‌بندی به‌دنبال تحقق سیاست «سامان‌دهی» و «صیانت» است و جریان‌های سیاسی طرفدار تغییر نیز با همین صورت‌بندی، کاربرها را به پلتفرم‌های ظاهراً سیاسی‌تری مثل توییتر و کلاب‌هاوس فرا می‌خوانند. اما اگر چنین است، چرا در لحظه‌ی مهسا، اینستاگرام به یک‌باره تبدیل به یکی از پلتفرم‌های اصلیِ ابراز و حتی سازمان‌دهی اعتراضات سیاسی تبدیل می‌شود؟

🖊آسان‌ترین و کوتاه‌ترین پاسخ به این پرسش این است که هرچه را در طی این دو-سه ماهه‌ی اخیر رخ داده است، به دشمنان نظام جمهوری اسلامی نسبت دهیم؛ یعنی همان پاسخی که این روزها به‌تکرار از رسانه‌های رسمی داخلی شنیده می‌شود.

🖊گاهی نیز بعضی از رهبرانِ خودخوانده‌ی اعتراضات مردمی در رسانه‌های خارج از ایران، همین پاسخ را با کلماتی دیگر بیان کرده و ادعا می‌کنند که این اتفاقات، نتیجه‌ی زحمات و برنامه‌ریزی‌های بسیار دقیقی است که در طی این سال‌ها انجام داده‌اند. این نوع نگاه به کنش‌های جمعی مردم، نه‌تنها روشنگر و راهگشا نیست، بلکه خودش بخش مهمی از بحرانی است که این روزها با آن مواجهیم.

🖊اما راه دیگری که وجود دارد این است که سعی کنیم کلیشه‌های رایج درباره شبکه‌های اجتماعی آنلاین را لااقل به‌طور موقت کنار بگذاریم و با رجوع به شواهد تجربی و با اتکا به روش‌های علمی، پاسخ‌هایی واقعی‌تر برای این پرسش را جست‌وجو کنیم. بخشی از پاسخ این پرسش را می‌توان از دریچه‌ی تحلیل روندهای تغییر در اینستاگرام ایرانی جست‌وجو کرد.

🖊احتمالاً برخی از خوانندگان این سطور به‌خاطر داشته باشند که من از سه سال پیش، پژوهشی طولی را درباره‌ی اینستاگرام ایرانی آغاز کرده‌ام و گزارش تحلیلی این پژوهش را پیش از این در سه نوبت در اوایل پاییز سال‌های ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ منتشر کرده‌ام. امسال به لطف فیلترینگ و اختلال‌های مداوم اینترنت، جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها بیشتر از قبل طول کشید و باعث شد گزارش فاز چهارم این پژوهش با کمی تأخیر آماده شود.

🖊با این توضیحات، در ادامه‌ی این متن، یافته‌های چهارمین سال متوالی این پژوهش، حول محور پرسشی که در ابتدا مطرح کرده‌ام ارائه می‌شود. یافته‌های این پژوهش به‌وضوح نشان می‌دهد که تغییر یک‌باره‌ی فضای اینستاگرام ایرانی در لحظه‌ی مهسا و تبدیل شدن‌اش به بستری برای اعتراض‌های آنلاین و سازمان‌دهی اعتراض‌های آفلاین را نمی‌توان ناشی از پروژه‌ای از پیش طراحی شده تلقی کرد؛ بلکه باید این پدیده را با در نظر گرفتن عاملیت کاربران و در پیوند با تغییرات تدریجی‌ای که در طی سال‌های اخیر در اینستاگرام ایرانی رقم زده‌اند درک و تحلیل کنیم.

🔸متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید
mashghenow.com/?p=5780

#ابوالفضل_حاجی‌زادگان #شبکه‌های_اجتماعی #اینترنت #اینستاگرام

🔸نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial

برش‌هایی از مصاحبه اخیرم با اعتماد درباره #اینستاگرام_ایرانی

لینک‌های مرتبط:

فیلم کامل مصاحبه
https://www.etemadonline.com/tiny/news-593743

اینستاگرام ایرانی در لحظه‌ی مهسا
mashghenow.com/?p=5780

@ahajizadegan

همان‌طور که پیش از این در گزارش پژوهشیِ «اینستاگرام ایرانی در لحظه‌ی مهسا» پیش‌بینی کرده بودم، حسن ریوندی بالاخره جایگاه «پرمخاطب‌ترین اکانت ⁧ #اینستاگرام_ایرانی⁩» را از دست داد. برشی نمادین از فضای ایرانی اینستاگرام، که نمایان‌گر پیام جنبش ⁧ #زن_زندگی_آزادی⁩ به سلبریتی‌هاست:
‏اگر کنار ما نمانید، دیر یا زود کنار خواهید رفت!

@ahajizadegan

📝📝📝شتاب گرفتن پیشروی‌ها به لطف محدودیت‌های شتاب‌دار

🔻🔻🔻چهارمین گزارش تحلیلی سالیانه پیرامون روندهای تغییر در اینستاگرام ایرانی از پاییز ۱۳۹۸ تا پاییز ۱۴۰۲ به‌کوشش ابوالفضل حاجی‌زادگان منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

📌بریده‌ای از متن:

🖊در فاصله‌ی پاییز ۱۴۰۱ تا پاییز ۱۴۰۲ محدودیت‌های بی‌سابقه‌ای بر روی اینستاگرام ایرانی اعمال شده است. کاهش سرعت اینترنت، افزایش اختلال و قطعی اینترنت، فیلترینگ اینستاگرام و حتی از دسترس خارج شدن بعضی از صفحه‌های پرمخاطب به‌دلیل «انتشار محتوای مجرمانه». حالا زمان مناسبی است تا ببینیم هزینه‌های مادی و معنوی هنگفتی که برای مقابله با این دشمن فرضی به کشورمان تحمیل شده، چه دستاوردهای عینی‌ای داشته است.

🖊بر اساس یافته‌های جدیدترین فاز پژوهشِ طولی‌ای که برای پنجمین سال متوالی بر روی روندهای تغییر در اینستاگرام ایرانی انجام می‌دهم، در طی یک سال گذشته، علی‌رغم تمام زحمات بی‌دریغ مسئولان، افزایش تعداد صفحه‌های پرمخاطب ایرانی اینستاگرام نه تنها ادامه پیدا کرده بلکه برای اولین‌بار شتاب مثبت به خود گرفته و با ۲۱ درصد رشد نسبت به سال گذشته، به عدد ۳۲۱۲ رسیده است.

🖊حالا ببینیم که در پشت این رشد کمّیِ دور از انتظار، چه لایه‌های دیگری نهفته است. همان‌طور که در جدول شماره ۱ قابل مشاهده است، سهم صفحه‌های «طنز و سرگرمی» در ادامه‌ی روند نزولی پیشین‌اش، در پاییز سال جاری به ۲۷ درصد کاهش پیدا کرده است. سهم این صفحه‌ها در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به‌ترتیب ۳۳ و ۳۰ درصد از کل صفحه‌های پرمخاطب اینستاگرام ایرانی بوده است.

🖊در سوی دیگر، صفحه‌های «آموزشی» و صفحه‌های «کسب‌وکار» موفق شده‌اند به روند افزایشی خود ادامه دهند. در حالی که در سال ۱۳۹۸، تنها ۵ درصد از صفحه‌های پرمخاطب ایرانی در اینستاگرام، محتوای آموزشی منتشر می‌کرده‌اند، با افزایش تدریجی اقبال کاربران اینستاگرام به این صفحه‌ها، این نسبت در پاییز سال ۱۴۰۲ به ۱۶ درصد رسیده است. همچنین در حالی که در سال ۹۸، تنها ۲ درصد از صفحه‌های پرمخاطب اینستاگرام ایرانی را صفحه‌های «کسب‌وکار» تشکیل می‌دادند، این نسبت در سال جاری به ۱۱ درصد افزایش پیدا کرده است.

🖊نکته حائز اهمیت دیگر این است که سهم صفحه‌های «سینمایی» و صفحه‌های «ورزشی» در بین صفحه‌های پرمخاطب اینستاگرام ایرانی به‌تدریج رو به کاهش است. از طرفی، مقایسه میزان تغییر در تعداد دنبال‌کنندگان اهالی سینما و ورزش به تفکیک گرایش سیاسی آنها نشان می‌دهد که جایگاه «غیرسیاسی»ها از «سلبریتی-کنشگر»ها متزلزل‌تر شده است.

🖊در فاصله‌ی پاییز ۱۴۰۱ تا پاییز ۱۴۰۲، تعداد دنبال‌کنندگانِ آن دسته از چهره‌های سینمایی که طی سال گذشته موضع‌گیری سیاسی روشنی نداشته‌اند، به‌طور میانگین حدود ۹ درصد افزایش داشته است؛ در حالی که این شاخص برای سینماگرانی که نسبت به رویدادهای سیاسی کشور موضع‌گیری اعتراض‌آمیز داشته‌اند حدود ۱۵ درصد است. همچنین، تعداد دنبال‌کنندگان چهره‌های ورزشیِ «غیرسیاسی» تنها ۷ درصد افزایش داشته و در مقابل، تعداد دنبال‌کنندگان چهره‌های ورزشی‌ای که با اعتراضات سیاسی شهروندان همراهی کرده‌اند به‌طور میانگین حدود ۱۶ درصد بیشتر شده است.

🔸متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید
https://mashghenow.com/?p=5982

🔗پیشینه گزارش‌ها:
گزارش شماره ۱ - گزارش شماره ۲ - گزارش شماره ۳

#ابوالفضل_حاجی‌زادگان #شبکه‌های_اجتماعی #اینترنت #اینستاگرام

🔸نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial

همان‌طور که در گزارش سال گذشته پیش‌بینی شده بود، #حسن_ریوندی⁩ بعد از سه سال تکیه بر جایگاه پرمخاطب‌ترین صفحه‌ی ⁧ #اینستاگرام_ایرانی⁩، در سال ۱۴۰۲ این عنوان را به صفحه‌ی اینستاگرامی ⁧ #بی_بی_سی_فارسی⁩ واگذار کرده است.
#گلشیفته_فراهانی⁩ نیز با سبقت گرفتن از ⁧ #دنیا_جهانبخت⁩ به رتبه پنجم رسیده است. همچنین اکانت اینستاگرامی شبکه ⁧ #منوتو⁩ از رتبه دوازدهم در سال گذشته، به رتبه نهم در سال جاری رسیده و اکانت شبکه ⁧ #ایران_اینترنشنال⁩ نیز از رتبه بیستم به رتبه شانزدهم رسیده است.

متن کامل در وب‌سایت #مشق_نو:

https://mashghenow.com/?p=5982

#مردمک

@MardomakOnline

یکی از مهم‌ترین تغییرات در سال ۱۴۰۲ در #اینستاگرام_ایرانی افزایش یافتن مرجعیت رسانه‌های خارج از ایران بوده است. در حالی که #بی‌بی‌سی_فارسی، #منوتو و #ایران_اینترنشنال در ابتدای سال جاری به‌ترتیب در رتبه‌های دوم، دوازدهم و هجدهم قرار داشتند، در اسفند ۱۴۰۲ به رتبه‌های اول، هشتم و شانزدهم رسیده‌اند.

@MardomakOnline