🖋 در نکوهش استبداد استاد
🌱️️ علیاشرف فتحی به مناسبت روز معلم نوشت:
در ادبیات مذهبی ما برای تکریم معلمان و استادان، اغلب به سخنی منسوب به پیامبر(ص) یا امام علی(ع) اشاره میشود که مضمون آن ترسیم رابطه «ارباب-برده» بین استاد و شاگرد است و استعاره برده به معنای ضرورت اطاعت از معلم و استاد در نظر گرفته میشود. این سخن با عبارات مختلفی همچون «من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا»، «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» یا «أنا عبد منْ علّمنی حرفا واحدا» نقل شده و طبق جستجوی مختصری که داشتم، به نظر میرسد قدیمیترین منبع برای این جمله، کتاب «تعليم المتعلّم فى طريق التعلّم» اثر برهانالدین زرنوجی؛ فقیه حنفیمذهب اهل بخارا باشد که این کتاب را در آخرین دهه قرن ششم هجری نوشته و در صفحات 8 و 9 از قول امام علی(ع) و بدون ذکر سلسله سند، نقل کرده که: «من برده کسی هستم که یک حرف به من بیاموزد؛ اگر خواست مرا بفروشد، اگر خواست آزادم کند و اگر خواست مرا به بردگی بگیرد». چند دهه بعد، همین مضمون به دو شکل در کتاب «آداب المتعلمین» آمده و از آنجا که این کتاب به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده شده، میان شیعیان هم مورد اقبال قرار گرفته است.هرچند برخی پژوهشگران معاصر مثل جویا جهانبخش معتقدند که این کتاب را خواجه نصیر ننوشته و صرفا گزیدهای از کتاب زرنوجی است.
نقطه عطف دیگر این مضمون را در پایان قرن نهم هجری در کتاب «عوالی اللئالی» ابن ابی جمهور اَحسائی میبینیم که او نیز از قضا همانند زرنوجی گرایش به تصوف داشته و در نقل روایات نیز سهلانگار بوده است. او این مضمون را به دو شکل متفاوت به پیامبر اسلام نسبت داده است. در جایی از قول پیامبر آورده که: «هر کس به فردی یک مساله را بیاموزد، او را به بردگی گرفته است». در ادامه روایت آمده که فردی از پیامبر میپرسد: «یعنی میتواند او را بفروشد؟». پیامبر نیز پاسخ داده که: «نه، میتواند به او دستور بدهد» (ج ۴، ص ۷۱). در اوایل کتاب نیز به شکل سادهتر «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» آمده است (ج۱1، ص ۲۹۲). نکته اینجاست که این مضمون، نیم قرن پیش از کتاب ابن ابی جمهور، در تفسیر «غرائب القرآن» نظامالدین قمی نیشابوری معروف به نظام اعرج، به یکی از علما نسبت داده شده است (۳ 3، ص ۳۶۱). جالبتر آنکه صاحب غرائب نیز با وجود شافعیمذهب بودن، همچون زرنوجی و ابن ابیجمهور به تصوف گرایش داشته است. به هر حال با نقل این روایت در عوالیاللئالی، مجلسی نیز آن را در بحار میآورد و سپس نراقی در جامعالسعادات به آن اشاره میکند و در زمان ما نیز علمایی چون علامه طباطبایی، مرحوم مطهری و آقای مکارم بهوفور به این استعاره بردگی به عنوان یک کلام حکیمانه برای بزرگداشت مقام معلم اشاره کردهاند (طباطبایی، تعالیم اسلام، ص ۲۱۰).
خلاصه آنکه اولا انتساب این مضمون به پیامبر اسلام و امام علی(ع) بسیار دشوار است و دوم آنکه رد پای صوفیه در نقل این مضمون با عبارات مختلف نشان میدهد که مضمون ارباب-برده با نظام مراد و مریدی رایج در میان اهل تصوف سازگار بوده و به مذاق آنان خوش آمده که چنین نظامی را برای رابطه استاد و شاگرد نیز ترسیم کنند. در جوامع استبدادزده که قرنها به نظام اربابی خو کرده و در همه روابط (پدر و فرزندی، زن و شوهری، استاد و شاگردی، حاکم و مردم) استعاره بردگی را به کار میبردهاند، شاید زمانی استبداد معلم و استاد همچون استبداد پدر و شوهر و حاکم، فوایدی برای گسترش و تقویت نظام دانش داشت، اما تضعیف فرهنگ نقد و گفتگوی علمی و خلاقیت را نیز باید از زیانهای اینگونه رابطه دانست. حفظ احترام استاد و معلم واجب است، همانگونه که حفظ احترام دانشآموز و دانشجو نیز واجب است. از این نظر فرقی میان آنها نیست. اما نه استبداد استاد و معلم پسندیده است و نه استبداد دانشآموز و دانشجو. استبداد اساسا مخرب است و زیانهای فراوان آن به فواید اندکش میچربد. بهویژه در وادی دانش و اندیشه، جایی برای بردگی و مریدبازی نیست و مکانیزم حفظ حرمت و احترام باید به سود دانش تغییر کند.
#روز_معلم #هویت_حرفه_ای #هویت_معلمی
منبع:
@taqriraat
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL
🌱️️ علیاشرف فتحی به مناسبت روز معلم نوشت:
در ادبیات مذهبی ما برای تکریم معلمان و استادان، اغلب به سخنی منسوب به پیامبر(ص) یا امام علی(ع) اشاره میشود که مضمون آن ترسیم رابطه «ارباب-برده» بین استاد و شاگرد است و استعاره برده به معنای ضرورت اطاعت از معلم و استاد در نظر گرفته میشود. این سخن با عبارات مختلفی همچون «من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا»، «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» یا «أنا عبد منْ علّمنی حرفا واحدا» نقل شده و طبق جستجوی مختصری که داشتم، به نظر میرسد قدیمیترین منبع برای این جمله، کتاب «تعليم المتعلّم فى طريق التعلّم» اثر برهانالدین زرنوجی؛ فقیه حنفیمذهب اهل بخارا باشد که این کتاب را در آخرین دهه قرن ششم هجری نوشته و در صفحات 8 و 9 از قول امام علی(ع) و بدون ذکر سلسله سند، نقل کرده که: «من برده کسی هستم که یک حرف به من بیاموزد؛ اگر خواست مرا بفروشد، اگر خواست آزادم کند و اگر خواست مرا به بردگی بگیرد». چند دهه بعد، همین مضمون به دو شکل در کتاب «آداب المتعلمین» آمده و از آنجا که این کتاب به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده شده، میان شیعیان هم مورد اقبال قرار گرفته است.هرچند برخی پژوهشگران معاصر مثل جویا جهانبخش معتقدند که این کتاب را خواجه نصیر ننوشته و صرفا گزیدهای از کتاب زرنوجی است.
نقطه عطف دیگر این مضمون را در پایان قرن نهم هجری در کتاب «عوالی اللئالی» ابن ابی جمهور اَحسائی میبینیم که او نیز از قضا همانند زرنوجی گرایش به تصوف داشته و در نقل روایات نیز سهلانگار بوده است. او این مضمون را به دو شکل متفاوت به پیامبر اسلام نسبت داده است. در جایی از قول پیامبر آورده که: «هر کس به فردی یک مساله را بیاموزد، او را به بردگی گرفته است». در ادامه روایت آمده که فردی از پیامبر میپرسد: «یعنی میتواند او را بفروشد؟». پیامبر نیز پاسخ داده که: «نه، میتواند به او دستور بدهد» (ج ۴، ص ۷۱). در اوایل کتاب نیز به شکل سادهتر «من تعلمت منه حرفا صرت له عبدا» آمده است (ج۱1، ص ۲۹۲). نکته اینجاست که این مضمون، نیم قرن پیش از کتاب ابن ابی جمهور، در تفسیر «غرائب القرآن» نظامالدین قمی نیشابوری معروف به نظام اعرج، به یکی از علما نسبت داده شده است (۳ 3، ص ۳۶۱). جالبتر آنکه صاحب غرائب نیز با وجود شافعیمذهب بودن، همچون زرنوجی و ابن ابیجمهور به تصوف گرایش داشته است. به هر حال با نقل این روایت در عوالیاللئالی، مجلسی نیز آن را در بحار میآورد و سپس نراقی در جامعالسعادات به آن اشاره میکند و در زمان ما نیز علمایی چون علامه طباطبایی، مرحوم مطهری و آقای مکارم بهوفور به این استعاره بردگی به عنوان یک کلام حکیمانه برای بزرگداشت مقام معلم اشاره کردهاند (طباطبایی، تعالیم اسلام، ص ۲۱۰).
خلاصه آنکه اولا انتساب این مضمون به پیامبر اسلام و امام علی(ع) بسیار دشوار است و دوم آنکه رد پای صوفیه در نقل این مضمون با عبارات مختلف نشان میدهد که مضمون ارباب-برده با نظام مراد و مریدی رایج در میان اهل تصوف سازگار بوده و به مذاق آنان خوش آمده که چنین نظامی را برای رابطه استاد و شاگرد نیز ترسیم کنند. در جوامع استبدادزده که قرنها به نظام اربابی خو کرده و در همه روابط (پدر و فرزندی، زن و شوهری، استاد و شاگردی، حاکم و مردم) استعاره بردگی را به کار میبردهاند، شاید زمانی استبداد معلم و استاد همچون استبداد پدر و شوهر و حاکم، فوایدی برای گسترش و تقویت نظام دانش داشت، اما تضعیف فرهنگ نقد و گفتگوی علمی و خلاقیت را نیز باید از زیانهای اینگونه رابطه دانست. حفظ احترام استاد و معلم واجب است، همانگونه که حفظ احترام دانشآموز و دانشجو نیز واجب است. از این نظر فرقی میان آنها نیست. اما نه استبداد استاد و معلم پسندیده است و نه استبداد دانشآموز و دانشجو. استبداد اساسا مخرب است و زیانهای فراوان آن به فواید اندکش میچربد. بهویژه در وادی دانش و اندیشه، جایی برای بردگی و مریدبازی نیست و مکانیزم حفظ حرمت و احترام باید به سود دانش تغییر کند.
#روز_معلم #هویت_حرفه_ای #هویت_معلمی
منبع:
@taqriraat
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL
noorlib.ir
تعليم المتعلم طریق التعلم - Download pdf
Read & Download "تعليم المتعلم طریق التعلم" eBook including the pdf version. Author: زرنوجي، برهان الاسلام
1714714563861_مامعلمیم یا مربی؟.pdf
202.6 KB
📑 معلم هستیم یا مربی؟ لبوفروش بهتر است یا لیسانسیه؟
🌱 جایگاه "تربیتی" معلم (و استاد) را به خامه و قلم مهندس مهدی بازرگان، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران، میخوانید. این مقاله در سال ۱۳۴۸، یعنی ۵۵ سال پیش منتشر شده است.
🕊 دکتر مهرمحمدی، عضو محترم کانال و عضو پیشین شورای عالی آموزشوپرورش، این مقاله را محبت کردند و افزودند:
📌 واقعا ارائه این تحلیل از یک عنصر غیرمتخصص در حوزهی آموزش و برنامهی درسی موجب شگفتی و تحسین است.
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای
#مدیریت_آموزشی #سیاستگذاری_آموزشی
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
🌱 جایگاه "تربیتی" معلم (و استاد) را به خامه و قلم مهندس مهدی بازرگان، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران، میخوانید. این مقاله در سال ۱۳۴۸، یعنی ۵۵ سال پیش منتشر شده است.
🕊 دکتر مهرمحمدی، عضو محترم کانال و عضو پیشین شورای عالی آموزشوپرورش، این مقاله را محبت کردند و افزودند:
📌 واقعا ارائه این تحلیل از یک عنصر غیرمتخصص در حوزهی آموزش و برنامهی درسی موجب شگفتی و تحسین است.
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای
#مدیریت_آموزشی #سیاستگذاری_آموزشی
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥 امیدوارم هیچ معلمی این شکستهدلی را تجربه نکند
🔸 دو آرزوی جناب مصطفی ملکیان را برای معلمها میبینید.
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای #روز_معلم
منبع:
@MalekianMedia
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
🔸 دو آرزوی جناب مصطفی ملکیان را برای معلمها میبینید.
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای #روز_معلم
منبع:
@MalekianMedia
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
Audio
🎙 نقش معلم در تعلیموتربیت اثربخش: تحلیلی از منظر پدیدهی میانگین زدگی/ میانگین زدایی
🌱 سخنرانی دکتر مهرمحمدی به مناسبت هفته معلم ۱۴۰۳ در جمع معلمان مدرسه سرمد
#هویت_حرفه_ای #هویت_معلمی
#روش_تدریس #مدرسه #مشاوره
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL
🌱 سخنرانی دکتر مهرمحمدی به مناسبت هفته معلم ۱۴۰۳ در جمع معلمان مدرسه سرمد
#هویت_حرفه_ای #هویت_معلمی
#روش_تدریس #مدرسه #مشاوره
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL
🖋️️️️️️ چرا مدرسه؟
⁉️ معلم از دانشآموزان پرسید: کارکرد مدرسه چیست؟
جواب یکی از دانشآموزان را میخوانید:
«هدف مدرسه فقط یادگیری نیست، بلکه تبدیل شدن به یک انسان بهتر است. شکی نیست که شما باید ریاضی و تاریخ هم بخوانید؛ ولی هدف مدرسه کسب مهارت هایی مانند شفقت و مهرورزی و خودآگاهی و سازماندهی است.
این هدف نهایی یک معلم است.»
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای
#مهارت #مدرسه #مشاوره #گزین_گویه
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
⁉️ معلم از دانشآموزان پرسید: کارکرد مدرسه چیست؟
جواب یکی از دانشآموزان را میخوانید:
«هدف مدرسه فقط یادگیری نیست، بلکه تبدیل شدن به یک انسان بهتر است. شکی نیست که شما باید ریاضی و تاریخ هم بخوانید؛ ولی هدف مدرسه کسب مهارت هایی مانند شفقت و مهرورزی و خودآگاهی و سازماندهی است.
این هدف نهایی یک معلم است.»
#هویت_معلمی #هویت_حرفه_ای
#مهارت #مدرسه #مشاوره #گزین_گویه
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL
🔆 آموزشگر سرآمد در آموزش عالی
📌 وقتی این چهار انسان اندیشمند را یکجا و کنار هم در یک قاب دیدم بسیار خوشحال شدم.
🕊 چهار آموزشگر سرآمد از آموزشگری سرآمد خواهند گفت.
🔗 لینک حضور در جلسه:
https://vroom.um.ac.ir/icsa
#دانشگاه #آموزش_عالی
#روش_تدریس #هویت_معلمی
#هویت_حرفه_ای #دیالوگ #گفتگو
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL
📌 وقتی این چهار انسان اندیشمند را یکجا و کنار هم در یک قاب دیدم بسیار خوشحال شدم.
🕊 چهار آموزشگر سرآمد از آموزشگری سرآمد خواهند گفت.
🔗 لینک حضور در جلسه:
https://vroom.um.ac.ir/icsa
#دانشگاه #آموزش_عالی
#روش_تدریس #هویت_معلمی
#هویت_حرفه_ای #دیالوگ #گفتگو
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادامالعمر باشیم:
@TeacherasLLL