♨️مرگ «موسی القرنی» عالم دین و فعال مدنی عربستانی در بازداشتگاه سعودی

🔺حساب کاربری معتقلی الرأی، روز سه شنبه با انتشار توییتی نوشت، برای ما اطمینان حاصل شد که شیخ فعال در عرصه حقوق بشر عربستان، بزرگ اصلاح‌طلبان جده، متفکر عربستانی دکتر #موسی_القرنی، صبح روز سه شنبه 12 اکتبر پس از وخیم شدن حال جسمانی، در داخل زندان جان داده است. القرنی، توسط دادگاه سعودی به 20 سال زندان محکوم شده بود و او 15 سال آن را پشت سر گذاشته بود.

🔺القرنی به اتهاماتی همچون برنامه‌ریزی برای تشکیل یک #حزب سیاسی، ارتباط‌گیری با دستگاه‌های خارجی و خروج بر ولی امر خود، محکوم شده بود.

✍️موسی القرنی از شیوخ #سلفی معروف و برجسته #عربستان و یکی از هزاران زندانی سیاسی دوره ملک عبدالله به شمار می‌آید. وی دکتری اصول فقه داشت و علاوه بر تدریس در #دانشگاه_اسلامی_مدینه عضو #هیئت_اغاثه_سعودی و #رابطة_العالم_الاسلامی نیز بود. تا اینکه به دستور پادشاه سعودی بازنشسته شد.

✍️پس از بازنشستگی نیز به وکالت و مشاوره و تدریس دینی مشغول بود. با وجود اینکه القرنی از مویدین برخورد وزارت کشور سعودی با #اسلامگرایان تندرو و #جهادی بود و پیش از آن و در دوره جهاد #افغانستان علیه شوروی که سعودی جهادیون را حمایت می‌کرد به پاکستان و افغانستان رفته بود و با اسامه #بن_لادن نیز در همین زمان ارتباط داشت، اما علیرغم تمام این سابقه هنگامی که نام وی به عنوان یکی از امضاکنندگان درخواست اصلاح ساختار حکومت مطرح شد، سفر وی به افغانستان و ارتباطش با بن لادن به جرمی تبدیل شد که در سن 66 سالگی وی را محکوم به 20 سال زندان و 20 سال ممنوعیت از سفر نمود.

✍️القرنی که با #عبدالله_الحامد؛ فعال برجسته حقوق بشری عربستانی نیز ارتباط داشت، در سال 2007 به همراه گروه موسوم به اصلاح‌طلبان جده یعنی سعود الهاشمی، عبدالرحمن الشمیری، محمد القحطانی و عبدالکریم الخضر بازداشت شد و علیرغم سکته مغزی در سال 2018 همچنان در بیمارستان بازداشت بود.

✍️#اصلاح‌طلبان_جده گروهی بودند که با هرگونه تغیییر بر مبنای خشونت مخالف بودند و سعی داشتند از راه‌های مسالمت‌آمیز و سیاسی که خود آن را نصیحت حاکم می‌نامیدند امور را اصلاح کرده و تغییر دهند.

✍️#جمال_خاشقجی در مورد قرنی در توییتی در سال 2017 گفته بود: «هنگامی که خبر دستگیری القرنی را شنیدم در آمریکا بودم و هنگامی که خبر محاکمه او را دریافت کردم در وطن بودم. هر دو بار خجالت کشیدم که نمی‌توانم حتی با کلامی از آنان دفاع کنم. احساس خوارکننده‌ای که تا زمانی که زنده هستم می‌خواهم از آن رهایی یابم!»

🔸مطالعات خلیج فارس

@PGulfStudies

💢 تابوشکنی در نمایشگاه کتاب ریاض؛ عرضه کتبی که تا دهه‌ها ممنوع بود

🔹روزنامه العرب چاپ لندن نوشت: در نمایشگاه بین المللی #کتاب #ریاض که از اول تا دهم اکتبر برگزار شد، کتبی با عناوین متنوع در زمینه ادبیات و اندیشه‌های مختلف دیده می‌شد که تا پیش از این در #عربستان_سعودی ممنوع بود و تابو محسوب می‌شدند.

🔹العرب همچنین نوشت: نمایشگاه کتاب امسال ریاض هم زمان با موج #اصلاحات اجتماعی و دینی که در عربستان دنبال می‌شود، شاهد گشایش بی سابقه و کاهش چشم گیر سانسور کتب بود؛ به طوری که در قفسه‌های این نمایشگاه، کتبی در مورد #سکولاریسم، #تصوف، #مسیحیت، #هم‌جنسگرایی، رمان‌های سیاسی و رمان‌هایی درباره #جادوگری و دیگر موضوعاتی دیده می‌شد که دهه‌ها در عربستانِ محافظه‌کار ممنوع بود و تابو محسوب می‌شد.

🔹این روزنامه در ادامه با اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب امسال ریاض به مدت ده روز در ماه اکتبر جاری برگزار شد و حدود هزار ناشر از سی کشور جهان در آن مشارکت داشتند، در ادامه نوشت: «محمود القدومی» پزشک اردنی که ده سال است در ریاض زندگی می‌کند، در این باره می‌گوید: نمایشگاه امسال شاهد تغییرات بنیادین و جسارت و آزادی بیشتر در انتخاب بود در حالی که در دوره‌های قبلی نمایشگاه، شاهد سانسور شدید کتب بودیم.

🔹القدومی با ابراز تعجب از این موضوع ادامه می‌دهد: در نمایشگاه امسال برخلاف آنچه در دهه‌های گذشته رایج بوده، کتب و رمان‌هایی در مورد تصوف نیز وجود داشت.

🔹کتاب‌هایی با موضوع سوکولاریسم، مسیحیت و همجنسگرایی نیز در قفسه‌های نمایشگاه کتاب ریاض دیده می‌شد.

🔹«اسلام فتحی» مدیر انتشارات «دارالحلم» مصر که هر ساله در نمایشگاه کتاب ریاض شرکت می‌کند، در این باره می‌گوید: امسال کتاب‌هایی را با خود آوردیم که حتی فکرش را هم نمی‌کردیم که بتوانیم در عربستان مطرح کنیم.

🔹وی ادامه می‌دهد: در صدر آنها رمان‌های روسی است که به دلیل واقع‌گرایی و جانبداری از طبقات کارگر و فقرا در نمایشگاه ممنوعه بود در حالی که امسال رمان‌های #داستایوفسکی و #تولستوی در قفسه‌های نمایشگاه دیده می‌شد.

🔹فتحی خاطرنشان می‌کند: ما همچنین رمان‌های سیاسی را نظیر رمان «#قلعه_حیوانات» و «۱۹۸۴» نوشته جرج اورول در این نمایشگاه به معرض فروش گذاشتیم.

🔹از سوی دیگر سه جوان سعودی که از نمایشگاه کتاب امسال خرید کرده بودند، می‌گویند: قبلا کتاب‌های ممنوعه را قاچاقی می‌خریدیم اما اکنون درنمایشگاه دسترس بودند.

🔹مسئولان یک انتشاراتی در لبنان که خواست نامش فاش نشود در این باره می‌گوید: قبلا در امر ورود کتب سختگیری شدیدی می‌شد اما در نمایشگاه امسال چنین چیزی وجود نداشت و وزارت اطلاع‌رسانی عربستان به راحتی مجوز می‌داد. (ترجمه شفقنا)

✍🏼ملاحظه:

🔹از زمانی که محمد بن سلمان در سال 2017 به ولیعهدی رسید، عربستان سعودی دستخوش اصلاحات اساسی اقتصادی، اجتماعی و مذهبی شده است.

🔹وی به #زنان اجازه #رانندگی و برگزاری #کنسرت داده و به ممنوعیت اختلاط زن و مرد پایان داده است و اختیارات هیئت امر به معروف و نهی از منکر را نیز کاهش داده است.

🔹ماجد القصبی، وزیر اطلاع رسانی عربستان در پاسخ به سوال خبرگزاری فرانسه گفت: پادشاهی در حال تجربه دگرگونی بی‌سابقه‌ای است و بی‌تردید کتاب در قلب این تحول قرار دارد... و در حال حاضر گشودگی به فرهنگ و کتاب رسیده است.

🔹سعود الکاتب یکی از مسئولان برگزاری نمایشگاه کتاب در جده در سال 2015، یادآور شد که اعضای هیئت امر به معروف و نهی از منکر در برگزاری رویدادهای فرهنگی دخالت و از مشارکت زنان جلوگیری می‌کردند، که به گفته وی دیگر این امور به تاریخ پیوسته است.

🔹نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض در طول دوره‌های مختلف دارای حواشی بسیاری بوده که مهمترین آنها ممنوعیت‌های گسترده کتاب در آن است.

🔹در سال ۲۰۱۴، خبرگزاری فرانسه از توقیف بیش از ۱۰هزار نسخه از ۴۲۰ کتاب در نمایشگاه کتاب سال ۲۰۱۴ ریاض خبر داد.

🔹در دوره‌های گذشته، اهالی فرهنگ و ادب عربستان از نبود آزادی برای حضور کتاب‌های متنوع و ممنوعیت بیش از حد در این نمایشگاه، انتقاد می‌کردند.

🔹این در حالی است که پیش از این و در سال‌های گذشته حضور کتاب‌های سیاسی و کتاب‌های مربوط به انقلاب‌های عربی در نمایشگاه ریاض ممنوع بود به گونه‌ای که کتاب‌های «#سید_قطب» به بهانه اینکه این کتاب‌ها مشوق حرکت‌های #جهادی در جهان اسلام و جهان عرب است از حضور در این نمایشگاه ممنوع بود.

🔹در این باره و در سال 2014 ناصر الهجیلان، معاون وزارت فرهنگ و ناظر کلی نمایشگاه، تأکید کرد که کتابهای ممنوعه‌ای که با ثبات مذهبی و سیاسی در تعارض هستند ممنوع و از انتشار آنها جلوگیری به عمل می‌آید.

@dolatedin