🍀 کشف‌های جدید در مکانیک کوانتومی: مصاحبه با اهارونوف

✨سلام به همه دوستان!

🌀امروز با افتخار لینک یک مصاحبه جذاب با اهارونوف، یکی از فیزیک‌دانان برجسته و پیشگام در زمینه مکانیک کوانتومی را به اشتراک می‌گذارم. در این مصاحبه، اهارونوف به بررسی ایده‌های نوین خود درباره مکانیک کوانتومی و تأثیر آن بر درک ما از واقعیت می‌پردازد.

💾بخشهایی از مصاحبه:

اهارونوف روایت می‌کند چگونه شاگرد ناتان روزن ( مقالهٔ مشهور EPR) بود، اما چون روزن علاقه‌ای به مبانی نداشت،
او به دیوید بوهم معرفی شد و زیر نظر او دکترا گرفت

اهارونوف می‌گوید ایدهٔ اثر Aharonov–Bohm از خودش بود، هرچند بوهم کمک کرد آن را بهتر فرموله کند.
بعدها سی. ان. یانگ (C. N. Yang) ابتدا آن را «اثر بوهم–اهارونوف» نامید،
اما پس از دریافت نامه‌ای از خود بوهم که تأیید می‌کرد ایده از اهارونوف بوده،
از آن پس نام درست «اثر اهارونوف–بوهم» را به‌کار برد.

تمام چیزهایی که درباره مکانیک کوانتومی گفته شده، اشتباه است.
جهان نه تصادفی است، نه فاقد واقعیت، نه پر از فروپاشی‌های ناگهانی.
ما باید نظریه را دوباره از پایه بفهمیم:
واقعیت کوانتومی ترکیبی از اطلاعات گذشته و آینده است،
و با اندازه‌گیری‌های ظریف (ضعیف) می‌توان آن را دید،
بی‌آن‌که آن را نابود کنیم.

اهارونوف می‌گوید:
> من با دیوید بوهم همکاری نزدیکی داشتم.
او انسانی فوق‌العاده بود، اما بسیار محتاط و محافظه‌کار.
ایده‌های بنیادیِ عجیبی داشت، اما همیشه آن‌ها را با احتیاط بیان می‌کرد.
او در واقع دنبال نظریه‌ای بود که پشت پردهٔ مکانیک کوانتومی وجود داشته باشد،
چیزی شبیه به «متغیرهای پنهان» که اینشتین هم به آن باور داشت.

اما اهارونوف توضیح می‌دهد که نظریهٔ خودش (دو‌برداری حالت) متفاوت است:
او نمی‌خواهد چیزی «زیر» مکانیک کوانتومی بسازد،
بلکه می‌خواهد خودِ مکانیک کوانتومی را درست بفهمد —
به‌گونه‌ای که نیاز به متغیرهای پنهان نداشته باشد.
> من و بوهم هر دو می‌خواستیم جهان را «قطعی» ببینیم،
اما راه‌حل‌هایمان متفاوت بود.
بوهم می‌خواست مکانیک کوانتومی را با نظریه‌ای پنهان جایگزین کند،
اما من فهمیدم که خودِ مکانیک کوانتومی می‌تواند قطعی باشد
اگر شرط‌های مرزی گذشته و آینده هر دو در نظر گرفته شوند.
در مورد هایزنبرگ نیز می‌گوید:
> در دههٔ ۵۰ به آلمان رفتم تا او را ببینم.
از او پرسیدم: آیا واقعاً باور دارید که هیچ واقعیتی پیش از اندازه‌گیری وجود ندارد؟
او لبخند زد و گفت: «شاید ما هنوز درک نکرده‌ایم که "اندازه‌گیری" یعنی چه.»
بعدها فهمیدم منظورش همین بود که تفسیر کپنهاگی کامل نیست
اهارونوف می‌گوید بزرگ‌ترین سوء‌تفاهم دربارهٔ زمان در فیزیک، فرض «جهت‌دار بودن آن» است.
> ما همیشه فکر می‌کنیم علت در گذشته است و معلول در آینده،
اما در مکانیک کوانتومی، آینده هم در تعیین وضعیت اکنون نقش دارد.
همان‌طور که گذشته به حال می‌رسد، آینده هم از آن برمی‌گردد.
اهارونوف اضافه می‌کند:
> شاید آینده از پیش نوشته شده باشد،
اما ما هنوز آن را نمی‌دانیم —
چون به اطلاعات آن دسترسی نداریم.
وقتی به آن دست پیدا کنیم، خواهیم دید
که جهان کاملاً منظم و قطعی است، فقط از دو سمت.
در پایان مصاحبه، اهارونوف می‌گوید:
> من نمی‌گویم مکانیک کوانتومی اشتباه است؛
می‌گویم آن را به درستی نفهمیده‌ایم.
تمام تناقض‌ها، معماها و شگفتی‌هایش
از این‌جاست که فقط به نیمهٔ جهان نگاه کرده‌ایم —
نیمه‌ای که از گذشته می‌آید.
وقتی نیمهٔ دیگر را، یعنی آینده، در نظر بگیریم،
همه‌چیز روشن و زیبا می‌شود.


📌برای کسب اطلاعات بیشتر و شنیدن کامل این گفتگو، به لینک زیر مراجعه کنید:

[https://youtu.be/rQT1HrM63ZE?si=E5EpYKgCqUJW9s5w]

✴️امیدوارم این مصاحبه برای شما مفید و الهام‌بخش باشد!

🆔 @Zharfa90

⁉️ «کرسی آزاداندیشی علمی»
      روز ششم

با موضوع
🔸 "اراده‌مندی علم"
یا
اراده دانشمند چگونه در مسیر علم نمود می‌یابد؟

📆 امروز، ساعت ۱۶:۳۰
📍 ساختمان معاونت فرهنگی، اتاق کنفرانس

#کرسی_آزاداندیشی_علمی

🆔 @Zharfa90

☕️✨«چای و فیزیک»✨☕️
یک عصر دوستانه با عطر چای و گفت‌وگوهای علمی!

بیایید کنار هم بنشینیم، از فیزیک بگوییم و ایده‌هایمان را به اشتراک بگذاریم.

📍 مکان: تالار جناب
🗓 زمان: دوشنبه ۱۹ آبان ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸

منتظر حضور گرم شما هستیم!
🆔 @Zharfa90

🔶« جلسه در حال برگزاریست »

منتظر حضور گرم شما هستیم!
🆔 @Zharfa90

📌ژرفا معرفی و پیشنهاد میکند :
🔴کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران، انجمن علمی-دانشجویی فلسفهٔ دانشگاه تهران و گروه فلسفهٔ دانشگاه تهران به‌مناسبت روز جهانی فلسفه برگزار می‌کند:

🔸️بایستگی فلسفه در جهان امروز

🔻سخنرانان(به‌ترتیب الفبا):
• دکتر محمدرضا بهشتی
• دکتر داود حسینی
• دکتر احمد رجبی
• دکتر محمدجواد صافیان
• دکتر سیدحمید طالب‌زاده
• دکتر نیره‌ سادات میرموسی
• دکتر حسین واله

🔻پیام ویدیویی از:
• دکتر ضیاء موحد
• دکتر پیتر آدامسون

▪️باحضور:
استادان بازنشسته، اعضای هیئت علمی، دانش‌آموختگان و دانشجویان کل گروه‌های فلسفه در کشور.

🔸️زمان و مکان:
چهارشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۵
دانشگاه تهران، دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی، تالار فردوسی

ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
🆔 @jahaneirani_ut
🆔 @AnjomanPhUT
🆔 @zharfa90

⁉️ «کرسی آزاداندیشی علمی»
      روز هفتم

با موضوع
🔸 "شناخت جهان علمی"
پرسش ها:

آیا علم بدون بدون پیش بینی درباره عالم معنا دارد؟
آیا می توان جهان را خارج از نگرش علمی شناخت ؟
آیا نظم علمی جهان برآمده از حقیقتی در هستی ست یا انقلابی انسانی؟

📆سه شنبه۲۷ آبان، ساعت ۱۶:۳۰
اتاق ۵۱۲ (الف) دانشکده فیزیک(طبقه پنجم)

#کرسی_آزاداندیشی_علمی

🆔 @Zharfa90

🔖 بادبان با همکاری انجمن علمی ژرفا

آخرین جادوگر

ساخت و ابداع بیان تصویری و قابل‌تجسم از «جاذبه» [نزد نیوتن] یک انتخاب خوش‌شناس بود، لکن همزمان این وسوسه را ایجاد می‌کرد که در آن به دنبال یک توضیح باشیم و از «اعتراف آشکار به جهل کامل» بپرهیزیم. به گفته‌ی لیشتنبرگ، خوب است که به علل ناشناخته نامی داده شود، اما نباید گذاشت فراموش شود که این‌ها تنها نام هستند و نه توضیح: همان‌طور که زبانِ تصاویر، خرافات را می‌آفریند، استعاره‌ها در فیزیک نیز برای متفکر بی‌احتیاط، اغلب خطاهای مشابهی را ایجاد می‌کنند که می‌تواند برای فلسفه به همان اندازه مضر باشد که آن [خرافات] برای دین. چه بسا اگر نیوتن این پدیده را «میل یا اشتیاق» نامیده بود، چه استنتاج‌ها که از آن نمی‌کردند!
- بلومنبرگ؛ حقیقت عریان

باحضور
- دکتر سعید زیباکلام
استاد فلسفه دانشگاه تهران
- دکتر قدیر جعفری
استاد فیزیک دانشگاه فرهنگیان

👌 شرکت در این برنامه رایگان است اما برای ورود به دانشگاه لطفا فرم را پر کنید:
https://digiform.ir/w30a23511

📆 تاریخ: چهارشنبه ۲۸ آبان، ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۹
👈 مکان: دانشگاه صنعتی شریف

🆔@Baaadban
🆔@Zharfa90

📌جلسه در طبقه چهارم ساختمان تغذیه سالن خواجه نصیر برگزار خواهد شد

🔸 «منتظر حضور گرم شما هستیم»

🆔@Baaadban
🆔@Zharfa90

🔸ژرفا معرفی و پیشنهاد میکند
◆ سلسله جلسات سخنرانی انجمن علمی فلسفه علم شریف

◆ «ملاحظاتی پیرامون رابطه ریاضیات و فلسفه»

◆ دکتر سیاوش شهشهانی(استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف)


◈زمان: سه شنبه ۴ آذر ساعت ۱۷:۰۰
◈مکان: گروه فلسفه علم، تالار دکتر گلشنی

⭕️ مهم! لطفا مشخصات خود را در این قسمت جهت ورود به دانشگاه شریف وارد کنید.
(در غیر اینصورت متاسفانه حراست دانشگاه از ورود شما جلوگیری خواهد کرد)

◆ لینک افزودن به Google Calendar

◆ انجمن علمی فلسفه علم شریف
🆔@Zharfa90

🎩 نشد سر زمان کلاه بگذاریم، در عوض کلاه مکان رو برمیداریم!

یکی از اصول مکانیک کوانتومی این است که برای هر کمیتی که در آزمایشگاه قابل اندازه گیری و مشاهده باشد یک عملگر ریاضی تعریف میشود. با استفاده از عملگر های متناظر با هر کمیت نیز میتوان توزیع احتمال مقادیر حاصل از اندازه گیری آن کمیت را پیش بینی نمود. برای مثال مکان یک ذره یک کمیت مشاهده پذیر است، در نتیجه برای آن یک عملگر در کوانتوم داریم که با نماد X و یک ^ (هَت یا همان کلاه) بالای آن نمایش می دهیم. کمیت های قابل اندازه گیری دیگر مانند تکانه،‌ انرژی، اسپین و ... نیز همین گونه هستند.

یکی از معضلات جدی نظریه کوانتوم این است که در این نظریه، متناظر با کمیت مشاهده پذیر زمان (T) عملگری وجود ندارد. این در حالی است که از همان ابتدای پیدایش کوانتوم این کمیت در آزمایشگاه اندازه گیری می شده و اکنون نیز ما این کمیت را با دقت های بسیار بالا میتوانیم اندازه بگیریم. (پیش تر این معضل را در اینجا توضیح داده ام.) تلاش های بسیاری برای حل این معضل انجام گرفته و نظریه پردازان مطرحی از جمله بوهم، آهارونوف و روولی تلاش کرده اند تا عملگری برای این کمیت ارائه کنند و به قولی بر سر T کلاه بگذارند :) باوجود تمام تلاشها در بیش از نیم قرن گذشته،‌ تاکنون هیچ راه حل مورد توافقی برای این مسئله ارائه نشده است.

با اینحال،‌ شاید باید به شکل دیگری به این مسئله نگاه بیاندازیم. شاید راه حل برعکس است. یعنی بجای اینکه سعی کنیم زمان را عملگر کنیم و کلاه بر سرش بگذاریم، بیاییم و کلاه مکان را هم برداریم و دیگر آن را عملگری نگاه نکنیم. اگر بتوانیم به صورت سازگار چنین کنیم، تقارن میان مکان و زمان (که در نسبیت وجود دارد) در کوانتوم نیز باز می گردد. این ایده ای است که در مقاله اخیر دکتر کاظمی و دکتر جعفری مطرح شده است. این مقاله که در مجله بسیار مطرح Quantum منتشر شده، به کلی ماجرا را عوض میکند و با کنار گذاشتن رابطه جابجایی هایزنبرگ یک نسخه عام تر از کوانتوم ارائه میکند.

البته این اولین بار نیست که با حذف برخی اصول، به نظریات عمومیت بیشتری داده شده است. مثال بارز آن ظهور هندسه نااقلیدسی است که ریاضی دانانی نظیر گاوس و ریمان با حذف اصل پنجم اقلیدس به آن دست یافتند و میدانیم که تا چه اندازه در توسعه نظریه نسبیت عام و گرانش کاربرد داشته است. در اینجا نیز، نظریه کوانتوم تعمیم یافته با حذف رابطه جابجایی مکان و تکانه، رابطه عدم قطعیت هایزنبرگ را اصلاح میکند و در نتیجه آن یک طول بنیادی کمینه در معادلات ظاهر میشود. جالب اینجاست ما از نظریات و آزمایشات ذهنی گرانش کوانتومی انتظار وجود چنین طولی را داشتیم. کار بسیار ارزشمند دیگری که این محققان انجام داده اند مقایسه پیشبینی این نظریه کوانتوم تعمیم یافته با داده های آشکارساز امواج گرانشی AURIGA و همچنین گذار طیفی اتم هیدروژن است که بوسیله آن حد بالایی برای طول بنیادی مشخص نموده اند.

💎 انجام چنین پژوهش های بنیادی و دست اول در بالاترین سطوح علمی جهان باعث افتخار جامعه فیزیک بنیادی ایران است. امیدوارم که این مسیر توسط این بزرگواران و دیگر علاقه مندان این حوزه دنبال شود تا بزودی شاهد برخواستن تحولات اساسی در مرزهای علم از سرزمینمان باشیم.

🆔 @QMproblems
🆔 @Zharfa90

ترجمه مقاله‌ی

اثربخشی نامعقولِ ریاضیات در علوم̧ طبیعی

ترجمه‌ی دکتر امیر آقامحمدی

The Unreasonable Effectiveness of Mathematics in the Natural Sciences

Eugene Wigner

لینک مقاله اصلی

Theoretical_Physics_News
🆔 @Zharfa90