🔸ژرفا معرفی و پیشنهاد میکند
◆ سلسله جلسات سخنرانی انجمن علمی فلسفه علم شریف

◆ «ملاحظاتی پیرامون رابطه ریاضیات و فلسفه»

◆ دکتر سیاوش شهشهانی(استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف)


◈زمان: سه شنبه ۴ آذر ساعت ۱۷:۰۰
◈مکان: گروه فلسفه علم، تالار دکتر گلشنی

⭕️ مهم! لطفا مشخصات خود را در این قسمت جهت ورود به دانشگاه شریف وارد کنید.
(در غیر اینصورت متاسفانه حراست دانشگاه از ورود شما جلوگیری خواهد کرد)

◆ لینک افزودن به Google Calendar

◆ انجمن علمی فلسفه علم شریف
🆔@Zharfa90

🎩 نشد سر زمان کلاه بگذاریم، در عوض کلاه مکان رو برمیداریم!

یکی از اصول مکانیک کوانتومی این است که برای هر کمیتی که در آزمایشگاه قابل اندازه گیری و مشاهده باشد یک عملگر ریاضی تعریف میشود. با استفاده از عملگر های متناظر با هر کمیت نیز میتوان توزیع احتمال مقادیر حاصل از اندازه گیری آن کمیت را پیش بینی نمود. برای مثال مکان یک ذره یک کمیت مشاهده پذیر است، در نتیجه برای آن یک عملگر در کوانتوم داریم که با نماد X و یک ^ (هَت یا همان کلاه) بالای آن نمایش می دهیم. کمیت های قابل اندازه گیری دیگر مانند تکانه،‌ انرژی، اسپین و ... نیز همین گونه هستند.

یکی از معضلات جدی نظریه کوانتوم این است که در این نظریه، متناظر با کمیت مشاهده پذیر زمان (T) عملگری وجود ندارد. این در حالی است که از همان ابتدای پیدایش کوانتوم این کمیت در آزمایشگاه اندازه گیری می شده و اکنون نیز ما این کمیت را با دقت های بسیار بالا میتوانیم اندازه بگیریم. (پیش تر این معضل را در اینجا توضیح داده ام.) تلاش های بسیاری برای حل این معضل انجام گرفته و نظریه پردازان مطرحی از جمله بوهم، آهارونوف و روولی تلاش کرده اند تا عملگری برای این کمیت ارائه کنند و به قولی بر سر T کلاه بگذارند :) باوجود تمام تلاشها در بیش از نیم قرن گذشته،‌ تاکنون هیچ راه حل مورد توافقی برای این مسئله ارائه نشده است.

با اینحال،‌ شاید باید به شکل دیگری به این مسئله نگاه بیاندازیم. شاید راه حل برعکس است. یعنی بجای اینکه سعی کنیم زمان را عملگر کنیم و کلاه بر سرش بگذاریم، بیاییم و کلاه مکان را هم برداریم و دیگر آن را عملگری نگاه نکنیم. اگر بتوانیم به صورت سازگار چنین کنیم، تقارن میان مکان و زمان (که در نسبیت وجود دارد) در کوانتوم نیز باز می گردد. این ایده ای است که در مقاله اخیر دکتر کاظمی و دکتر جعفری مطرح شده است. این مقاله که در مجله بسیار مطرح Quantum منتشر شده، به کلی ماجرا را عوض میکند و با کنار گذاشتن رابطه جابجایی هایزنبرگ یک نسخه عام تر از کوانتوم ارائه میکند.

البته این اولین بار نیست که با حذف برخی اصول، به نظریات عمومیت بیشتری داده شده است. مثال بارز آن ظهور هندسه نااقلیدسی است که ریاضی دانانی نظیر گاوس و ریمان با حذف اصل پنجم اقلیدس به آن دست یافتند و میدانیم که تا چه اندازه در توسعه نظریه نسبیت عام و گرانش کاربرد داشته است. در اینجا نیز، نظریه کوانتوم تعمیم یافته با حذف رابطه جابجایی مکان و تکانه، رابطه عدم قطعیت هایزنبرگ را اصلاح میکند و در نتیجه آن یک طول بنیادی کمینه در معادلات ظاهر میشود. جالب اینجاست ما از نظریات و آزمایشات ذهنی گرانش کوانتومی انتظار وجود چنین طولی را داشتیم. کار بسیار ارزشمند دیگری که این محققان انجام داده اند مقایسه پیشبینی این نظریه کوانتوم تعمیم یافته با داده های آشکارساز امواج گرانشی AURIGA و همچنین گذار طیفی اتم هیدروژن است که بوسیله آن حد بالایی برای طول بنیادی مشخص نموده اند.

💎 انجام چنین پژوهش های بنیادی و دست اول در بالاترین سطوح علمی جهان باعث افتخار جامعه فیزیک بنیادی ایران است. امیدوارم که این مسیر توسط این بزرگواران و دیگر علاقه مندان این حوزه دنبال شود تا بزودی شاهد برخواستن تحولات اساسی در مرزهای علم از سرزمینمان باشیم.

🆔 @QMproblems
🆔 @Zharfa90

ترجمه مقاله‌ی

اثربخشی نامعقولِ ریاضیات در علوم̧ طبیعی

ترجمه‌ی دکتر امیر آقامحمدی

The Unreasonable Effectiveness of Mathematics in the Natural Sciences

Eugene Wigner

لینک مقاله اصلی

Theoretical_Physics_News
🆔 @Zharfa90

♾ وقتی «بی‌نهایت» با «کامپیوترها» سخن می‌گوید:
پیوندی میان دو دنیای ریاضی

آیا تا به حال اندیشیده‌اید که میان مفهوم انتزاعی «بی‌نهایت» در ریاضیات محض و شبکه‌های وای‌فای (Wi-Fi) خانگی، ارتباطی بنیادین وجود داشته باشد؟
تا پیش از این، حتی ریاضیدانان برجسته نیز این دو حوزه را عوالمی جداگانه می‌پنداشتند. اما کشفی نوین، پرده از حقیقتی دیگر برداشته است. 🔗

📜 اصل ماجرا چیست؟
در ریاضیات، شاخه‌ای تحت عنوان «نظریه مجموعه‌های توصیفی» (Descriptive Set Theory) وجود دارد که با مجموعه‌های نامتناهی و ساختارهای پیچیده سر‌ و کار دارد؛ حوزه‌ای چنان انتزاعی که در مرزهای دانش ریاضی قرار می‌گیرد.
در سوی دیگر، علوم کامپیوتر قرار دارد که با جهان محدود، الگوریتم‌ها و شبکه‌های ملموس سروکار دارد.
اخیراً یک ریاضیدان جوان به نام «آنتون برنشتاین» (Anton Bernshteyn) دریافته است که مسائل این دو دنیای متفاوت، در حقیقت بازتاب یکدیگرند.

🌐 پلی میان نامتناهی و محدود
برنشتاین نشان داد که مسائل مبهم درباره‌ی مجموعه‌های بی‌نهایت را می‌توان دقیقاً به زبان «الگوریتم‌های توزیع‌شده» در کامپیوتر ترجمه کرد.
بیایید نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم:
▪️در دنیای کامپیوتر : روترهای یک شبکه باید فرکانس‌هایی را انتخاب کنند که با همسایگانشان تداخل نداشته باشد. کامپیوترها برای رسیدن به این توافق، با یکدیگر تعامل می‌کنند.
▪️ در دنیای ریاضی: ریاضیدانان با گراف‌های بی‌نهایتی مواجه‌اند که باید نقاط آن را طبق قواعد خاصی رنگ‌آمیزی کنند.
کشف بزرگ اینجاست: سختی و پیچیدگی رنگ‌آمیزی آن گراف‌های بی‌نهایت، دقیقاً معادل «کارایی» الگوریتم‌هایی است که کامپیوترها برای حل مسائل شبکه به کار می‌برند.

💡 اهمیت این کشف
این پژوهش حکم یافتن یک لغت‌نامه میان دو زبان بیگانه را دارد:
۱. ریاضیدانان اکنون می‌توانند برای دسته‌بندی مسائل انتزاعی خود، به مخزن ابزارهای علوم کامپیوتر رجوع کنند.
۲. متخصصان کامپیوتر نیز می‌توانند از نظم ساختاری دنیای بی‌نهایت برای بهینه‌سازی شبکه‌های واقعی بهره گیرند.

🖋 کلام آخر
این دستاورد علمی یادآور می‌شود که مرزهای ترسیم‌شده میان علوم محض و کاربردی، همواره صلب و نفوذناپذیر نیستند. گاه راه‌حل یک چالش مهندسی، در دل پیچیده‌ترین مفاهیم بی‌نهایت نهفته است.
همان‌طور که برنشتاین می‌گوید: «می‌خواهم اذهان عادت کنند که درباره بی‌نهایت بیاندیشند.» 🧠

🆔 @Zharfa90

محفل هم‌اندیشی
جلسه هفتم*

روز دانشجو را می‌توان بهانه‌ای دانست برای صحبت از «دانشجو».
دانشجو متعلق به آینده‌ست، و آينده متعلق به دانشجو؛
بنابرین صحبت از دانشجو یعنی صحبت از آینده.
پس باید پرسید آینده چگونه است؟
و دانشجوی امروز چه نقشی در حال و آینده جهان پیرامون خود دارد؟

🗓 یکشنبه ۱۶ آذرماه
🕒 ساعت ۱۵
📍 اتاق اشتراکی معاونت فرهنگی
👤 میزبان آقای محمدامین صادقیان

* این جلسات پیشتر با عنوان «کرسی‌های آزاداندیشی علمی» برگزار می‌گردید.

🆔 @Zharfa90

🏛 انجمن علمی ژرفا برگزار می‌کند:

💭 روز تفکر؛ فرصتی برای اندیشیدن

ویژه دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه

🗓 تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۴
🕰 ساعت: ۸:۳۰ تا ۱۷:۱۵
🏢 محل برگزاری: دانشگاه صنعتی شریف

⏳ مهلت ثبت‌نام: تا دوشنبه ۲۴ آذر
📍 با توجه به ظرفیت محدود، اولویت با افرادی است که زودتر ثبت‌نام کنند.

📌 برای ثبت‌نام روی پیوند مقابل بزنید: 🔗 پیوند

◽️آی‌دی پشتیبانی:
🆔 @SalamZharfa
🆔 @Zharfa90

🎉 روزی خاص برای ذهن‌های کنجکاو؛ اطلاعات تکمیلی برنامه

🌟 قرار است فکر کنیم، بحث کنیم و چیزهای جدیدی تجربه کنیم.

📚 در فایل پیوست شده توضیحات مربوط به دو تا از ایستگاه های برنامه آمده است که میتوانید برای آشنایی اولیه آنها را مطالعه کنید.

❗ یک ایستگاه تعاملی هم داریم که در آنها چیزهایی را پررنگ‌تر تجربه می‌کنیم و یاد می‌گیریم!

▫️ به همراه افتتاحیه و یک مسابقه خاص برای شما...

برای این رویداد باید ذهن خود رو حسابی آماده‌ی تفکر و گفت‌و‌گو کنید...

📌 برای ثبت‌نام می‌توانید از اینجا اقدام کنید:
🔗 پیوند
❗️ظرفیت محدود است!

◽آی‌دی پشتیبانی:
🆔 @SalamZharfa


منتظرتیم که با هم یه روز خاص و فراموش‌نشدنی رو بسازیم! 😍

🆔 @Zharfa90

⛵️ بادبان
مدرسه زمستانی ادبیات، انسان و علوم جدید

«معناداری» اگر صرفاً یک ارزش‌گذاری خیالی و ساختگی باشد، محکوم به فروپاشی است.
- هانس بلومنبرگ؛ کار بر روی اسطوره

🔖 با همکاری انتشارات خوارزمی
✌🏻ثبت‌نام و اطلاعات تکمیلی به‌زودی!
👈 چهارشنبه‌ها؛ ۱۰، ۱۷ و ۲۴ دی
📆 رایگان | صبح‌وبعدازظهر | دانشگاه صنعتی شریف

🆔 @Zharfa90
🆔 @Baaadban
🆔 @nashrekharazmi

لغو برنامه فردا

♦️ به اطلاع دوستان عزیز می‌رسانیم که به دلیل تداخل زمانی برنامه «روز تفکر» با امتحانات نوبت اول اکثر مدارس، امکان اجرای برنامه در زمان اعلام‌شده وجود ندارد. از این بابت صمیمانه پوزش می‌خواهیم و قدردان همراهی و درک شما هستیم.

🔷 برنامه در تاریخی جدید برگزار خواهد شد که پس از نهایی‌سازی، از همین کانال اطلاع‌رسانی می‌شود.

🔶 دوستانی که ثبت‌نام کرده‌اند، برای دریافت وجه خود، لطفاً از طریق آی‌دی روابط‌عمومی ژرفا پیام دهند تا هماهنگی لازم انجام شود.


◽آی‌دی پشتیبانی:
🆔 @SalamZharfa

⛵️ بادبان
مدرسه زمستانی ادبیات، انسان و علوم جدید

✌🏻فرم ثبت‌نام
👈 چهارشنبه‌ها؛ ۱۰، ۱۷ و ۲۴ دی
📆 رایگان | صبح‌وبعدازظهر | دانشگاه صنعتی شریف

🆔 @Zharfa90
🆔 @Baaadban
🆔 @nashrekharazmi
🆔 @science_and_politics

🔻ژرفا با همکاری جوهر برگزار می‌کند:

🔰 سلسله جلسات کنکاش
بررسی مسائل روز شیمی در حوزه‌های مختلف

🗓 دوشنبه‌ها (از ۱ دی ۱۴۰۴)
⏰ ساعت ۱۸:۰۰
📍 دانشگاه صنعتی شریف
📍 اتاق جلسات دفتر نهاد رهبری

🔸 جهت هماهنگی برای حضور و کسب اطلاعات بیشتر با پشتیبانی جوهر (@Jowhar03_admin) ارتباط بگیرید.

🆔 @Zharfa90
🆔 @Jowhar03