#اقتصاد_شهری
#معرفی_مقاله
اقتصاد شهری و اقتصاد شهر در ایران
کمال اطهاری
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia
#معرفی_مقاله
اقتصاد شهری و اقتصاد شهر در ایران
کمال اطهاری
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia
#اقتصاد_شهری
#معرفی_مقاله
اقتصاد شهری و اقتصاد شهر در ایران
کمال اطهاری
مدیریت شهری، بخشی از کارکردهای نهاد دولت را در عرصه‌های سرزمینی می‌سازد. این در حالی است که مدیریت شهری دارای وجوه مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … است. دولت (به معنی کل بخش عمومی) از دیدگاه نهادی سازوکاری برای هماهنگ سازی تامین نیازهای جمعی است اما اگر این نهاد را عرصه کشمکش دیدگاه‌های مختلف اداره شهر و نیز گروه های مختلف (با علایق و منافع مختلف) بدانیم، تامین نیازها از سوی دولت همواره با نحوه نگاه دولتمردان به مسائل، مسئله شناسی و راه حل یابی (سطح ایدئولوژی) و نیز علایق و منافع گروه های موثر بر تصمیم (سطح اقتصاد سیاسی) در هم آمیخته است.
از چنین منظری اصلاح مدیریت شهری بدون اصلاح نگرش‌های حاکم بر مسئله شناسی و راه حل یابی و مقاومت دربرابر گروه‌های ذینفع مانع اصلاح ممکن نیست. بطور مثال از منظر نگرشی، در فرایند مدیریت شهری، اینکه شهرداری به مثابه واحدی اقتصادی دیده شود که وظیفه آن صرفاً حداقل کردن هزینه‌ها و حداکثر کردن درآمدها و نیز راهبرد آن تراکم فروشی، حذف برخی خدمات شهری یا گران کردن آن و … است، درواقع ایدئولوژی حاکم بر مسئله شناسی را بازتاب می‌دهد که بدون اصلاح آن، برون رفت از وضعیت مذکور ممکن نیست.
کمال اطهاری، اقتصاددان و پژوهشگر اقتصادی در مرور خود بر تحولات اقتصاد شهری تهران در پنج دهه گذشته، تلاش کرده است تا سطح مسئله شناسی و طراحی پاسخ را در اقتصاد شهری تهران مورد کاوش قرار دهد. از نظر او نقطه آغاز رویکردهایی مثل تراکم فروشی در کلانشهرها را باید مصوبه خودکفایی شهرداری ها در سال ۶۸ دانست. مصوبه ای که او حاصل نوعی «کژاندیشی» می نامد سرآغاز نگریستن به شهرداری به عنوان یک واحد اقتصادی سطح خرد بود، پدیده ای که سه دهه بعد در همان عرصه اقتصادی هم به بن بست خورده و بدل به «شهرداری بدهکار» می‌گردد.
منبع: مدرسه اقتصاد نهادی
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia
#معرفی_مقاله
اقتصاد شهری و اقتصاد شهر در ایران
کمال اطهاری
مدیریت شهری، بخشی از کارکردهای نهاد دولت را در عرصه‌های سرزمینی می‌سازد. این در حالی است که مدیریت شهری دارای وجوه مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … است. دولت (به معنی کل بخش عمومی) از دیدگاه نهادی سازوکاری برای هماهنگ سازی تامین نیازهای جمعی است اما اگر این نهاد را عرصه کشمکش دیدگاه‌های مختلف اداره شهر و نیز گروه های مختلف (با علایق و منافع مختلف) بدانیم، تامین نیازها از سوی دولت همواره با نحوه نگاه دولتمردان به مسائل، مسئله شناسی و راه حل یابی (سطح ایدئولوژی) و نیز علایق و منافع گروه های موثر بر تصمیم (سطح اقتصاد سیاسی) در هم آمیخته است.
از چنین منظری اصلاح مدیریت شهری بدون اصلاح نگرش‌های حاکم بر مسئله شناسی و راه حل یابی و مقاومت دربرابر گروه‌های ذینفع مانع اصلاح ممکن نیست. بطور مثال از منظر نگرشی، در فرایند مدیریت شهری، اینکه شهرداری به مثابه واحدی اقتصادی دیده شود که وظیفه آن صرفاً حداقل کردن هزینه‌ها و حداکثر کردن درآمدها و نیز راهبرد آن تراکم فروشی، حذف برخی خدمات شهری یا گران کردن آن و … است، درواقع ایدئولوژی حاکم بر مسئله شناسی را بازتاب می‌دهد که بدون اصلاح آن، برون رفت از وضعیت مذکور ممکن نیست.
کمال اطهاری، اقتصاددان و پژوهشگر اقتصادی در مرور خود بر تحولات اقتصاد شهری تهران در پنج دهه گذشته، تلاش کرده است تا سطح مسئله شناسی و طراحی پاسخ را در اقتصاد شهری تهران مورد کاوش قرار دهد. از نظر او نقطه آغاز رویکردهایی مثل تراکم فروشی در کلانشهرها را باید مصوبه خودکفایی شهرداری ها در سال ۶۸ دانست. مصوبه ای که او حاصل نوعی «کژاندیشی» می نامد سرآغاز نگریستن به شهرداری به عنوان یک واحد اقتصادی سطح خرد بود، پدیده ای که سه دهه بعد در همان عرصه اقتصادی هم به بن بست خورده و بدل به «شهرداری بدهکار» می‌گردد.
منبع: مدرسه اقتصاد نهادی
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia
#مذهب_و_شهر
#معرفی_مقاله
سنجش اثرات هم‌گرایی مذهب و اقتصاد در شکل و فرم منطقه ثامن شهر مشهد در دوره معاصر (نوشته ی سرخیلی، رفیعیان و پورجعفر)
مذهب به عنوان یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری و توسعه‌ی شهرها در طول تاریخ از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. مطالعه تاریخ و سرگذشت شهرهای مختلف نشان می‌دهد که چگونه رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی، تصمیم گیری‌های سیاسی و اجتماعی و فعالیت‌های شهری منجر به تغییر تدریجی فرم و شکل یک شهر، رشد یا نابودی آن شده‌اند.
یکی از خاستگاه های شهرهای اولیه، مقدس بودن مکان شهر و نیازبه مکانی برای عبادت و گردهمایی‌های مذهبی است. موریس اشاره می‌کند که از میان عواملی که به عنوان منشا شهرها قابل طرح است به نظر می رسد که مذهب به علت رابطه میان منشا شهرها با نمادهای مقدس از اهمیت بیشتری برخوردار است. از طرفی به موازات عامل مذهب، که هسته‌ی اصلی شکل‌گیری شهرهای مذهبی است، اقتصاد نیز بر پایداری این عامل تأثیرگذار بوده است، به این معنا که هرکجا مکانی مذهبی ساخته می‌شد، به دلیل تردد بیشتر در آن، بازارها فعال‌تر می‌شدند و از رونقِ بیشتری نسبت به اقصی نقاطِ شهر برخوردار می‌گشتند. همین امر بر جهتِ گسترش شهرها موثر و خود عاملِ محرکِ توسعه‌ی شهرها بر اساس فرمِ آنها می‌باشد.
در این مقاله به بررسی اثرات هم‌گرایی دو نیروی مذهب و اقتصاد بر فرمِ منطقه ثامنِ شهر مشهد در دوره‌ی معاصر پرداخته شده است که به نظر می‌رسد این بررسی بتواند مبنایی برای حساس شدنِ طراحانِ شهر به عوامل شکل‌گیری فرم شهرها باشد و تلاش‌های طراحانه‌ی آنان را ارتقاء بخشد. نتایج این پژوهش نشان داده است که این دو نیرو به طور هم عرض و در جهات مختلف، بافت شهری منطقه ثامن را دستخوش تغییرات جدی کرده‌اند و شکل و فرم نهایی منطقه ثامن تحت تأثیر کشاکش و تقابل دائمی بین این دو نیرو شکل گرفته است.
سایر مطالعاتی که غالباً در ارتباط با اماکن مقدس و زیارتی انجام میشود بیشتر اشاره به ویژگی‌های معماری بناهای مقدس و مذهبی و نهایتاً محوطه‌ها و صحن‌های پیرامونی آنها دارد. همچنین مطالعات اندکی در خصوص ویژگی‌ها و تأثیر عوامل مختلف بر الگوی توسعه بافت شهری در شهرهای زیارتی انجام شده است.
اما یکی از نکات مهم در شهرهای زیارتی، تأثیر عملکرد زیارتی شهر بر نوع فعالیت‌های اقتصادی شهروندان و شرایط اقتصادی بافت پیرامون شهر است که بر نحوه نوسازی و تحول فیزیکی در این شهرها به شدت اثرگذار بوده است. این مقاله، با هدف بررسی نقش دو نیروی قابل توجه (ارزش‌های مذهبی و ارزش‌های اقتصادی) بر شکل و فرم بافت پیرامون حرم (منطقه ثامن) که یکی از هسته‌های اولیه شهر مشهد نیز می‌باشد، پاسخگویی به سئوالات زیر را در نظر دارد: بازتاب هر یک از ارزش‌های قدسی و مذهبی و اقتصادی بر شکل و فرم شهری چیست؟ و ارزش‌های قدسی و اقتصادی بر تحول شکل و فرم نهایی منطقه ثامن مشهد چگونه مؤثر بوده‌اند؟
فاطمه صومی
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia
#معرفی_مقاله
سنجش اثرات هم‌گرایی مذهب و اقتصاد در شکل و فرم منطقه ثامن شهر مشهد در دوره معاصر (نوشته ی سرخیلی، رفیعیان و پورجعفر)
مذهب به عنوان یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری و توسعه‌ی شهرها در طول تاریخ از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. مطالعه تاریخ و سرگذشت شهرهای مختلف نشان می‌دهد که چگونه رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی، تصمیم گیری‌های سیاسی و اجتماعی و فعالیت‌های شهری منجر به تغییر تدریجی فرم و شکل یک شهر، رشد یا نابودی آن شده‌اند.
یکی از خاستگاه های شهرهای اولیه، مقدس بودن مکان شهر و نیازبه مکانی برای عبادت و گردهمایی‌های مذهبی است. موریس اشاره می‌کند که از میان عواملی که به عنوان منشا شهرها قابل طرح است به نظر می رسد که مذهب به علت رابطه میان منشا شهرها با نمادهای مقدس از اهمیت بیشتری برخوردار است. از طرفی به موازات عامل مذهب، که هسته‌ی اصلی شکل‌گیری شهرهای مذهبی است، اقتصاد نیز بر پایداری این عامل تأثیرگذار بوده است، به این معنا که هرکجا مکانی مذهبی ساخته می‌شد، به دلیل تردد بیشتر در آن، بازارها فعال‌تر می‌شدند و از رونقِ بیشتری نسبت به اقصی نقاطِ شهر برخوردار می‌گشتند. همین امر بر جهتِ گسترش شهرها موثر و خود عاملِ محرکِ توسعه‌ی شهرها بر اساس فرمِ آنها می‌باشد.
در این مقاله به بررسی اثرات هم‌گرایی دو نیروی مذهب و اقتصاد بر فرمِ منطقه ثامنِ شهر مشهد در دوره‌ی معاصر پرداخته شده است که به نظر می‌رسد این بررسی بتواند مبنایی برای حساس شدنِ طراحانِ شهر به عوامل شکل‌گیری فرم شهرها باشد و تلاش‌های طراحانه‌ی آنان را ارتقاء بخشد. نتایج این پژوهش نشان داده است که این دو نیرو به طور هم عرض و در جهات مختلف، بافت شهری منطقه ثامن را دستخوش تغییرات جدی کرده‌اند و شکل و فرم نهایی منطقه ثامن تحت تأثیر کشاکش و تقابل دائمی بین این دو نیرو شکل گرفته است.
سایر مطالعاتی که غالباً در ارتباط با اماکن مقدس و زیارتی انجام میشود بیشتر اشاره به ویژگی‌های معماری بناهای مقدس و مذهبی و نهایتاً محوطه‌ها و صحن‌های پیرامونی آنها دارد. همچنین مطالعات اندکی در خصوص ویژگی‌ها و تأثیر عوامل مختلف بر الگوی توسعه بافت شهری در شهرهای زیارتی انجام شده است.
اما یکی از نکات مهم در شهرهای زیارتی، تأثیر عملکرد زیارتی شهر بر نوع فعالیت‌های اقتصادی شهروندان و شرایط اقتصادی بافت پیرامون شهر است که بر نحوه نوسازی و تحول فیزیکی در این شهرها به شدت اثرگذار بوده است. این مقاله، با هدف بررسی نقش دو نیروی قابل توجه (ارزش‌های مذهبی و ارزش‌های اقتصادی) بر شکل و فرم بافت پیرامون حرم (منطقه ثامن) که یکی از هسته‌های اولیه شهر مشهد نیز می‌باشد، پاسخگویی به سئوالات زیر را در نظر دارد: بازتاب هر یک از ارزش‌های قدسی و مذهبی و اقتصادی بر شکل و فرم شهری چیست؟ و ارزش‌های قدسی و اقتصادی بر تحول شکل و فرم نهایی منطقه ثامن مشهد چگونه مؤثر بوده‌اند؟
فاطمه صومی
🔍 دانشنامه شهری
🔈 @urbanencyclopedia