‌
‌🎞 معرفی مصحف مشهد رضوی: سندی تازه در تاریخ قرآن از قرن نخست

🟣 بخشی از ارائهٔ مرتضی کریمی‌نیا در مدرسهٔ تابستانی دوم انعکاس

🗂 فهرست مطالب ویدئو

0:00 : معرفی کلی مصحف مشهد رضوی
2:43 : وقف‌نامهٔ محصف
4:05 : چگونگی نام‌گذاری به مصحف مشهد رضوی
5:02 : ویژگی‌های خاص مصحف
6:45 : نحوهٔ رسم و نگارش
8:30 : چگونگی ورود مصحف به ایران

⭐️ چکیدهٔ ارائه

مصحف مشهد رضوی | مصحف المشهد الرضوي | یا Codex Mashhad در کتابخانه آستان قدس رضوی، متشکل از نسخه‌های خطی کهن به شماره‌های ۱۸ و ۴۱۱۶ است که در اصل یک قرآن کامل را تشکیل می‌داده‌اند اما به دلایلی نامعلوم از هم جدا افتاده‌اند. این کهن‌ترین اثر قرآنی در ایران، و حجیم‌ترین نسخۀ حجازی در قطع عمودی (با ۲۵۲ برگ) در سراسر جهان است که تاکنون می‌شناسیم؛ به همین خاطر، این مصحف احتمالاً یکی از مهم‌ترین اسناد برای درک ما از تحولات تاریخ متقدم متن قرآن است. ترکیبی از تمام ویژگی‌های این مصحف به‌طور کلی در چند نسخه از قرآن‌های اولیه که به سبک حجازی نوشته شده است، یافت می‌شود.

با توجه به متن، قواعد املایی، قرائت‌های گوناگون، ویژگی‌های رسم‌الخطی و ترتیب سوره‌ها، می‌توان به این نتیجه رسید که بخش عمدهٔ این مصحف در دوران بسیار متقدم، احتمالاً در قرن اول/هفتم، رونویسی شده است. با این حال، برخلاف سایر نسخه‌های خطی متقدم قرآن، کل قرآن در وضعیت اولیهٔ مصحف مشهد، بر اساس نسخهٔ رسمی عثمانی، اما بر اساس ترتیب ابن‌مسعود، رونویسی شده است.

🖋 مرتضی کریمی‌نیا اولین بار این مصحف را با انتشار مقالهٔ زیر در مجلهٔ مخطوطات اسلامی بریل معرفی کرد:

Karimi-Nia, Morteza. "A New Document in the Early History of the Qurʾān: Codex Mashhad, an ʿUthmānic Text of the Qurʾān in Ibn Masʿūd’s Arrangement of Sūras." Journal of Islamic Manuscripts 10.3 (2019): 292-326.

⬇️ دریافت فایل مقاله
⬇️ دریافت ترجمه عربی مقاله


⭐️ متن کامل «مصحف مشهد رضوی» با اجازه و همکاری کتابخانۀ آستان قدس رضوی وبا تحقیق و توضیحات و مقدمۀ مرتضی کریمی‌نیا، از سوی «مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث» در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به صورت فاکسیمیله به دو زبان عربی و انگلیسی منتشر شده است.

▶️ ویدئوی معرفی اثر

🔹مراسم رونمایی:

۲۵ آبان ۱۴۰۲ | ۹-۱۱ صبح | مشهد، کتابخانۀ آستان قدس رضوی، تالار قدس

#انعکاس_کتاب
#ارائه‌های_مدرسه_انعکاس
@kariminiaa
@inekas