Sitpor.org سیتپـــــور
2.32K subscribers
248 photos
100 videos
12 files
433 links
نشانی سایت سیتپور:
https://www.sitpor.org

صفحه اینستاگرام:
https://instagram.com/sitpor_media

پیچیدگی برای همه:
complexity.sitpor.org

یوتیوب:
youtube.com/@AbbasKRizi
~~~~~~~~~~~~~
@sitpor #سیتپـــــور
~~~~~~~~~~~~~
Download Telegram
آیا برای ریاضی ورزیدن باید نابغه بود؟

نوشته زیر، ترجمه‌ای از توصیه تری تائو یکی از بزرگترین ریاضیدانان زمان ما است. نکاتی نابدیهی و در عین حال عمیق و راهگشا برای هر کس که دوست دارد وارد ریاضیات یا علوم نظری شود.

🔗 sitpor.org/2024/04/does-one-have-to-be-a-genius-to-do-maths

Terence Tao, Notices of the AMS, 71, 30-32 (Jan 2024)
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Forwarded from دِرَنـــگ (Keivan A Samani)
پست موقت:

🔷 نقدی بر یک یادداشت

پیتر هیگز فیزیکدان بریتانیایی و برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۳، هشتم آوریل امسال درگذشت. طبیعتاً خبر درگذشت چنین کسانی بازتاب زیادی می‌یابد. به‌عنوان مثال انجمن فیزیک ایران در تاریخ دهم آوریل این خبر را در وبسایت و کانال تلگرامش منتشر کرد.

دکتر محمد طبیبیان نیز در کانال تلگرامش یادداشتی مرتبط با خبر درگذشت هیگز منتشر کرد.

در این نوشته می‌خواهم در نقد یادداشت آقای دکتر طبیبیان به چند نکته اشاره کنم.

آقای دکتر طبیبیان اقتصاددان است و طبیعتاً انتظار نمی‌رود که از جزئیات نظریه‌های فیزیکی اطلاع کامل داشته باشد ولی همین‌جا این سؤال پیش می‌آید که چرا کسی بدون اطلاع دقیق یادداشتی منتشر می‌کند که عمدتاً جنبه‌ٔ ترویجی دارد. البته علی‌الاصول هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را از چنین کاری منع کند ولی از دانشگاهیان انتظار می‌رود که دقت علمی را فدای ترویج علم نکنند و اگر می‌خواهند در مورد موضوعی که در آن تخصص ندارند چیزی بنویسند، دست‌کم پیش از انتشار مطلب خود نظر یکی دو متخصص را جویا شوند.

دیدن این یادداشت پرسش دیگری را هم به‌طور ناخودآگاه پیش می‌کشد. دانیل کانمن، برندهٔ نوبل اقتصاد ۲۰۰۲ حدود ده روز پیش از هیگز درگذشت. دکتر طبیبیان بسیار کوتاه و فقط در چند خط به این خبر پرداختند که آن هم فقط معرفی کتابی از کانمن بود، درحالی‌که انتظار می‌رفت در این مورد یادداشت مبسوط‌تری با اشاره به جنبه‌های مهم دستاوردهای کانمن بنویسند.

بپردازیم به خود یادداشت و نقدهای وارد بر آن:

۱. در یادداشت از بُسون هیگز نام برده شده است:
در خبر ها بود که کاشف هیگز بُسون در سن ۹۴ سالگی درگذشت.

در همهٔ‌ متون فیزیک فارسی از کلمهٔ‌ «بوزون» به‌عنوان معادل Boson استفاده می‌شود نه «بُسون». دلیلی برای تغییر این معادل جاافتاده و آشنا وجود ندارد.

۲. گفته‌اند:
برای اولین بار دلیل این که چرا ماده از جرم و وزن برخوردار است مشخص شد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد کرد. این موضوع ربطی به وزن ندارد. وزن یک جسم نیروی گرانش وارد بر آن است و نه‌تنها به جرم جسم که به مکان آن هم بستگی دارد.

۳. گفته‌اند:
هیگز در جستجوی پاسخ به این پرسش که ماده چگونه خلق شده است، در سال های دهه ۱۹۶۰ یعنی بیش از پنجاه سال پیش از طریق محاسبات ریاضی به وجود این ذره پی برد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد داد که به نام سازوکار (مکانیسم) هیگز شناخته می‌شود. این سازوکار وجود ذره‌ای را پیش‌بینی می‌کند که به نام بوزون هیگز شناخته می‌شود. این تعبیر که هیگز به وجود این ذره پی‌ برد تعبیر درستی نیست. بین پیش‌بینی یا پیشنهاد و پی‌بردن فرق بسیاری هست.

۴. گفته‌اند:
به این نحو آنچه با الگوی ریاضی ثابت شد بعد از حدود پنجاه سال در شرایط آزمایشگاهی بی سابقه مشاهده و عملاً اثبات گردید.

چیزی با الگوی ریاضی ثابت نشد. اصولاً تعبیر ثابت شدن (یا اثبات شدن در شرایط آزمایشگاهی) تعبیر درستی نیست. فیزیک‌پیشه برای توضیح پدیده‌های طبیعی مدل ارائه می‌کند. مدل باید سازگاری ریاضی و منطقی داشته باشد ولی این به معنای اثبات چیزی نیست. مدل‌های ارائه‌شده به محک آزمایش می‌خورند و «تایید» می‌شوند، نه «اثبات».

۵. گفته‌اند:
نهایتاً دانشمندان موفق شدند دو اتم را شتاب دهند ...

آنچه شتاب داده شد اتم نبود، پروتون بود.

شاید برخی از خوانندگان محترم موارد فوق را چندان مهم ندانند که نیاز به انتشار عمومی داشته باشد. به چند دلیل تصمیم به انتشار عمومی این نقد گرفتم. نخست آن که راهی برای دسترسی مستقیم به آقای دکتر طبیبیان نداشتم و امیدوارم کسی بتواند این نقد را به دست ایشان برساند. دوم آن که ایشان یادداشت خود را در فضای عمومی منتشر کرده بودند و فکر کردم انتشار عمومی این نقد می‌تواند از برخی برداشت‌های اشتباه کسانی که یادداشت ایشان را خوانده‌اند جلوگیری کند. سوم آن‌که به‌نظرم دانشگاهیان باید نقد یکدیگر را بخشی از وظایف خود بدانند. نقد نشانهٔ احترام است.

@k1samani_channel
Anatomy of a Post | Interview with Petter Holme about his blog petterhol.me/blog

Join us for an in-depth discussion with Petter Holme, renowned for his influential blog on complexity science. In this interview, Petter discusses his motivations and the sustained effort required to manage a sophisticated science blog. He reflects on the beginnings of his blogging journey, the evolution of his content, and the decision-making process behind choosing blog posts over formal research papers.

Throughout the conversation with Abbas Rizi, Petter shares insights into the feedback he receives from readers, the unintended academic uses of his blog posts, and his views on the future of science communication in an increasingly digital world.

This dialogue also covers practical aspects for academics considering starting their own blogs, including Petter's personal approach to writing and managing content and the tools and resources that have been indispensable to him. Whether you're an academic, a student, or simply interested in the convergence of science communication and Complexity Science, this interview provides a thoughtful perspective on the impact and challenges of blogging in the scientific community. Join Petter Holme as he shares his experiences and advice for integrating blogging into professional scientific communication.

🔗 https://youtu.be/Wtjo7eWE76E
🎞 Watch on Instagram
🎧 Audio File
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Crafting Questions & Linking Thoughts:
Jari Saramäki on Network Science Research


🔗 youtu.be/HwdZS6Fy8X8

Join us for an insightful discussion with Jari Saramäki, a renowned expert in network science, where he shares his personal journey into the field. Jari talks about his motivation and research methods as well as how he selects interesting scientific questions. He emphasizes the importance of collaborative partnerships in driving his projects forward and discusses the essence of good scientific inquiry and how he navigates the process from initial curiosity to deep investigation. Additionally, Jari reflects on the importance of working with both seasoned and emerging researchers to cultivate a dynamic academic environment.

Throughout the conversation, Jari provides thoughtful advice for new scientists on how to make their mark in academia and discusses how his approach to research has matured over his career. This interview not only delves into the mechanics of network science but also offers a deeper look at the personal and professional philosophies that guide successful research.

If you are a new researcher or just curious about how science progresses behind the scenes, join us and gain valuable insights into the world of scientific research through the experiences of one of its most passionate practitioners.

🎧 Audio File
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
هم‌آغوشی راه‌شیری و آندرومدا:‌ برخورد دیگری در راه است!

کهکشان راه‌شیری امروزی ما حاصل ادغام کهکشان باستانی راه‌شیری با عمر حدود ١٣ میلیارد سال و یک کهکشان کوچک‌تر به نام گایا-انسلادوس است که حدود ١٠ میلیارد سال قبل، با یکدیگر برخورد کردند و باهم کهکشان بزر‌گتر امروزی را تشکیل دادند. البته این تنها برخورد کهکشانی برای راه‌شیری نبوده و برخورد دیگری در راه است؛ این بار با کهکشان آندرومدا، نزدیک‌ترین کهکشان همسایۀ بزرگ به ما.

با بزرگ‌تر شدن تلسکوپ‌ها و بالاتر رفتن کیفیت تصاویر در چند دهه اخیر، قاب‌های جذابی از کهکشان‌های در حال ادغام در فواصل مختلف در عالم ثبت شده. اتفاقی که ممکن است برای کهکشان‌های مجاور یکدیگر به‌دلیل برهمکنش‌های گرانشی رخ بدهد. آندرومدا حدود ٢.۵ میلیون سال نوری از راه‌شیری فاصله دارد و با سرعت بسیار زیاد در حدود ٣٠٠ کیلومتر بر ثانیه، در حال نزدیک شدن به ما است (جهت مقایسه، سرعت زمین به دور خورشید حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه هست). بنابراین تخمین زده می‌شود که تا حدود ۵ میلیارد سال دیگر، این دو کهکشان باهم برخورد خواهند کرد و یک هم‌آغوشی کهکشانی را رقم خواهند زد!

در برخورد کهکشان‌ها، خیلی بعید است که ستار‌ها با یکدیگر مستقیماً برخورد کنند؛ چون فواصل ستاره‌ها در داخل کهکشان‌ها از هم بسیار زیاد و فضای خالی میان‌ستاره‌ای در مقایسه با ابعاد ستاره‌ها، خیلی خیلی بزرگ‌تر است. برای منظومۀ شمسی ما، از این بابت، اتفاقی نخواهد افتاد. اما تا زمان برخورد دو کهکشان، سوخت خورشید تمام و تبدیل به یک غول سرخی می‌شود که شاید زمین را هم در خود بلعیده باشد. البته تا چند میلیون سال آینده، به دلیل افزایش فعالیت‌ها‌ی خورشیدی، عملاً حیات بر روی زمین غیرممکن خواهد بود؛ هرچند داستان انقراض حیات بر روی زمین، نه میلیون‌ها سال بعد، که شاید خیلی زودتر، به دست خودِ بشر، به‌علت زیادی‌خواهی‌هایش رقم بخورد!

🔗 sitpor.org/2024/05/galaxy-merger

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
یکی از وبلاگ‌های خیلی خوب که همیشه معرفی می‌کنم Science After Sunclipse هست. بدون زرق و برق کاذب و به دور از حاشیه و شهرت‌طلبی مطالب عمیقی منتشر می‌کنه.

برای مثل، این نوشته‌ها رو ببینید:
RE: YOUR ENTHUSIASTIC LETTER

FRIENDS DON’T LET FRIENDS LEARN PROBABILITY FROM YUDKOWSKY

MORE ON BOHR

ای کاش وبلاگ‌نویس‌های این چنینی بیشتر بودند!
🔗 https://www.sunclipse.org

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Don't miss out—subscribe to our YouTube Channel:

🔗 youtube.com/@AbbasKRizi

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Science Communication in Network Science, Abbas K. Rizi

I’m a Network Epidemiologist who moonlights as a science writer for the public. I mainly contribute to science communication as the editor-in-chief of sitpor.org (FA). Using my experiences, both in science writing and as a TA of different courses, I will reflect on the situation of science communication in the network science community. I’ll discuss the opportunities and materials severely lacking at all levels, such as the educational material for grad students and laypeople.

🎞 https://youtu.be/R4IDFcCnTrk

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
در رد و تمنای مجلات دانشجویی

تلاش‌هایی که در گوشه و کنار دانشگاه‌ها میشه تا مطالبی در قالب مجله‌های دانشجویی گردآوری بشه واقعا ستودنیه. چون برای تازه‌کارها فرصتی پیدا میشه تا توی یک محیط محلی دست‌ورزی کنن و توانایی‌هاشون رو به منصه ظهور برسونن. به خاطر مخاطب محدود و یک‌دستی جامعه هدف هم معمولا نوشتن در این جور جراید، آسون‌تر از مثلا نوشتن برای یک روزنامه کثیرالانتشار یا مجله پرفروشه. خلاصه بی برو برگرد مجله‌هایی که در هر دانشکده یا دانشگاه منتشر میشه خوبه و این‌که بیش باد! دم همه کسایی که به هزار زحمت تلاش می‌کنن تا یدونه شماره دیگه هم چاپ کنن گرم واقعا! اما ...

📎 sitpor.org/2022/12/science_magazines

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Sitpor.org سیتپـــــور
در رد و تمنای مجلات دانشجویی تلاش‌هایی که در گوشه و کنار دانشگاه‌ها میشه تا مطالبی در قالب مجله‌های دانشجویی گردآوری بشه واقعا ستودنیه. چون برای تازه‌کارها فرصتی پیدا میشه تا توی یک محیط محلی دست‌ورزی کنن و توانایی‌هاشون رو به منصه ظهور برسونن. به خاطر مخاطب…
امیر اصغری عزیز به همراه تیم نازنینی از همراهان، حاصل صد سال از مجلات مختلف ریاضی فارسی را به روی پایگاهی برخط و قابل دسترس برای همگان منتشر کرده‌اند.

دست مریزاد و بیش‌باد!

دسترسی آزاد به صد سال مجله‌های ریاضی ایران
https://maths4maryams.org/
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
علم چگونه ممکن است؟!
فروکاست گرایی چیست؟
کاویان زارع

https://www.sitpor.org/2024/07/reductionism/

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
A Deep Dive into Aalto ScienceIT Project:
An Interview with Richard Darst


🎞 Video on YouTube 🎧 Audio

Richard Darst from Aalto Science IT discusses the transition from chemistry to network science, emphasizing the importance of software engineering support & practical training for researchers. He explains the development and benefits of Aalto’s Triton HPC cluster and JupyterHub, and how his team assists researchers with essential computational tools and user-friendly training programs. A must-watch for anyone interested in scientific computing and interdisciplinary collaboration.

The Aalto Research Software Engineers (RSEs)
CodeRefinery Project
Triton HPC Cluster
Aalto Science IT Services

🔗 Don’t forget to like, comment, and subscribe for more: youtube.com/AbbasKRizi

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
پست داک یا فوق دکتری یعنی چی؟
فرق استادیار با دانشیار دانشگاه چیه؟


🎞 ویدیو در یوتیوب
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
علوم اجتماعی محاسباتی چیه؟
آینده‌ش چه جوریه؟


علوم اجتماعی محاسباتی (Computational Social Science) یک شاخه جدید و میان‌رشته‌ای است که علاوه بر روش‌های سنتی مانند نظرسنجی‌ها، از ابزارهای محاسباتی و داده‌هایی مثل فعالیت‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات دیجیتال برای مطالعه و تحلیل رفتارها و روابط اجتماعی استفاده می‌کند.

این علم به ما کمک می‌کند تا الگوهای پیچیده در جوامع انسانی را بهتر بفهمیم، رفتارهای گروهی را پیش‌بینی کنیم، و تأثیر سیاست‌ها یا رویدادهای مختلف را بر جامعه ارزیابی کنیم. به طور خلاصه، علوم اجتماعی محاسباتی ترکیبی از داده‌ها، فناوری و تحلیل‌های اجتماعی است تا تصویری دقیق‌تر از جهان اجتماعی ارائه دهد.

🎞 ویدیو در یوتیوب
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
صورت‌بندی‌های مکانیک کلاسیک، قسمت یک

حسین مهدئی

این میم بهونه خوبیه که در مورد روش‌های متفاوتی که میشه مکانیک کلاسیک رو ارائه کرد حرف زد. پس توی این نوشته، بدون پرداختن به مکانیک کوانتومی، سراغ فرمول‌بندی‌های مدرنی میریم که برای توصیف حرکت داریم.

🔗 sitpor.org/2024/09/classical_mechanics1

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
پائولی رند حاضرجوابی بود. پس از یک مصاحبه‌ رادیویی که هایزنبرگ در آن گفته بود به نظریه همه چیز نزدیک شده است و سر آن حسابی بر سر زبان‌ها افتاده بود، پائولی نامه‌ای می‌نویسد در جواب گاموف پیرامون نداشتن جزئیات فنی کافی کار هایزنبرگ و در انتهای نامه یک قاب خالی می‌کشد و می‌گوید این نقاشی به جهانیان نشان می‌دهد که من می‌توانم مانند تیسین نقاشی بکشم، فقط برخی از جزئیات جا افتاده است.

This is to show the world that I can paint like Titian. Only technical details are missing.

پائولی چند ماه بعد، در دسامبر ۱۹۵۸ از دنیا رفت. هر طفل مدرسه رفته‌ای، او را به خاطر اصل طرد پاولی می‌شناسد.

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
دورۀ برخط «از زمین تا حیات فرازمینی»

دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت ١٩:۳۰ تا ٢١
شروع دوره: ١١ مهر ١۴٠٣
مدت دوره: ٨+١ جلسه
هزینه دوره: ۴۵٠ هزار تومن
مهلت ثبت‌نام: سه‌شنبه، ١٠ مهر.

اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام ازطریق لینک زیر:
🌐 B2n.ir/EtEx

راه‌های ارتباطی:
📞۰۹۳۳۵۰۳۲۳۹۳, @nojoomia2
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Forwarded from دِرَنـــگ (Keivan A Samani)
🔷 ترویج علم، راه رفتن بر لبهٔ تیغ

... وقتی دبیر قبلی شما به من افتخار داد و از من خواست تا مقاله‌ای را در انجمن شما بخوانم نخستین فکری که به نظرم رسید این بود که مسلماً این کار را خواهم کرد و دومین اندیشه‌ام این بود که اگر فرصت سخن‌گفتن با شما به من داده شود درباره‌ی چیزی با شما سخن خواهم گفت که بسیار مشتاق‌ام آن را با شما در میان بگذارم و از این فرصت با ایراد یک سخنرانی مثلاً درباره‌ی منطق سوءاستفاده نخواهم کرد. این را سوء‌استفاده می‌نامم زیرا برای تبیین یک موضوع علمی برای شما نه مقاله‌ای یک‌ساعته بلکه سلسله‌ای سخنرانی لازم است. گزینه‌ی دیگر این بود که برای شما سخنرانی علمی عامه‌پسندی ایراد کنم، یعنی خطابه‌ای که هدف‌اش ایجاد این باور در شما باشد که چیزی را می‌فهمید درحالی‌که واقعاً آن را نمی‌فهمید و ارضاکننده‌ی چیزی باشد که به نظر من یکی از نازل‌ترین امیال انسان‌های مدرن است، یعنی کنجکاوی تصنعی درباره‌ی آخرین کشفیات علم [۱].


دربارهٔ ترویج، همگانی‌سازی و ارتباطات علم سخن‌ها گفته شده، کتاب‌ها و مقاله‌ها نوشته شده و سخنرانی‌ها ایراد شده است. ولی به آسیب‌های ناشی از بد‌انجام‌دادن آن کمتر اشاره شده است. امروزه گفت‌وگو با غیرمتخصص‌ها و به‌کار‌گیری زبان مناسب برای گفت‌وگو دربارهٔ فرایند علم خود یک تخصص محسوب می‌شود و اگر به ظرایف آن توجه نشود همان می‌شود که ویتگنشتاین می‌گوید: قربانی‌ کردن دقت به‌پای سادگی و دامن زدن به توهم دانایی. به نظر می‌رسد جامعه‌ٔ ما هم، به‌ویژه در سطح مقامات، بسیار مستعد همین توهم دانایی است. نگاهی به بسامد واژه‌هایی همچون «کوانتم» و «هوش مصنوعی» در فضای عمومی و اظهارنظرهای غیردقیق و بعضاً خنده‌دار دربارهٔ مفاهیم دقیق علمی لزوم توجه و حساسیت نسبت به همگانی‌سازی علم را بیشتر نمایان می‌کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱] لودویگ ویتگنشتاین، "سخنرانی درباره‌ی اخلاق"، ترجمهٔ عبدالکریم رشیدیان. برگرفته از:
لارنس کِهون، "از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم"، ویراستار فارسی: عبدالکریم رشیدیان، (نشر نی ۱۳۹۴).

پ. ن.: اصل مقالهٔ ویتگنشتاین به زبان انگلیسی را می‌توانید از این‌جا بردارید.

@k1samani_channel
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
چه طور می‌شود با مجموعه‌ای از قوانین تصادفی به کمک یکی دو قانون محدود کننده، از بی‌نظمی به نظم رسید؟

🔗 بازی آشوب و رسیدن از بی‌نظمی به نظم

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
در اقدام جالبی، کمیته نوبل تصمیم گرفت جایزه فیزیک امسال رو به جان هاپفیلد و جفری هینتون بده چون این‌ها پایه‌های یادگیری ماشین رو در دل فیزیک بنا کردن. جزئیات بیشتر به زبان ساده رو می‌تونید اینجا بخونید.

برای خیلی‌ها ممکنه این خبر هیجان‌انگیز باشه. اما این اقدام از چند جهت برای من جالبه:

اول این‌که این جایزه هیچ موقع این مقدار به افرادی خارج از جریان اصلی فیزیک اهدا نشده بود. با اهدای این جایزه، به طور خاص به جف هینتون (که خودشم بعیده بگه من فیزیکدونم)، میشه برداشت کرد که در آینده، هر شخص دیگه‌ای خارج از قاطبه فیزیکدونا هم ممکنه این جایزه رو از آن خود کنه. این به خودی خود چیز بدی نیست البته.
میشه هم کوتاه اومد و تعبیر کرد که کمیته نوبل با اهدای این جایزه این موضوع رو به رسمیت شناخته که فیزیک سنگ بنای رایانشه. به عبارتی، رسما یادگیری ماشین #ML رو بخشی از فیزیک حساب کردن و این شاخه رو زدن به اسم فیزیک. من با این مشکلی ندارم. چون اولا هزینه این جایزه از جیب من پرداخت نشده و دوم این‌که چرا که نه! گلی به جمال فیزیک. با این وجود، می‌تونم ناراحت بشم که چرا این‌قدر دیر این تصمیم گرفته شده. خیلی حیفه که با این رویه، این جایزه به افرادی مثل والتر پیتز، شنون یا تورینگ داده نشده.

دوم این‌که از الان به بعد، احتمالا فیزیکی‌ها در تدوین پژوهانه‌هایی (گرنت) که دوست دارن بگیرن به شدت دستاویز این خبر می‌شن. به عبارتی، تبعات اجتماعی و اقتصادی این جایزه روی جامعه فیزیک، شاید خیلی بیشتر از ارزش علمیش باشه. لابد از فردا هم توی جشن معارفه دانشجوهای جدید فیزیک، اشاره می‌کنن که فیزیک خیلی خوبه چون مادر هوش مصنوعیه، ولی فعلا درسای این ترمتون رو بخونید چون اول F=ma. با این مورد اما، به نظرم مشکل دارم کمی. باید دید.


----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
جیوه عنصر عجیبیه چون شبیه همسایه‌هاش در جدول تناوبی رفتار نمی‌کنه! به طور خاص به عنوان یک فلز در دمای اتاق، در فاز مایعه و برای جامد کردنش باید به دمایی نزدیک منفی چهل درجه رسوندش. تازه حتی مدل بلور شدنش هم متفاوت با هم‌گروهی‌هاش مثل روی و کادمیومه.

چه طور میشه نقطه ذوب جیوه رو پیدا کرد؟ یا به صورت دقیق‌تر، چه ملاحظاتی رو باید در نظر بگیرم تا به درستی بتونیم نقطه این گذار فاز رو حساب کنیم؟

معمولا برای توجیه این چیزها، در نظر گرفتن مکانیک کوانتومی کافیه. اما در این مورد خاص، باید ملاحظات نسبیتی هم در نظر گرفته بشه. این نامتعارفه چون معمولا در شیمی به راحتی میشه از اثرات نسبیتی چشم‌پوشی کرد. به هر حال، مردم نشون دادن که با اضافه کردن ملاحظات نسبیتی به محاسباتشون، دمای ذوب از ۳۵۵ به ۲۵۰ کلوین می‌رسه که بسیار با آزمایش می‌خونه!

فقط هم این مورد نیست، برای این‌که چرا طلا زرد🥇و نقره سفید🥈دیده میشه هم مجبوریم ملاحظات نسبیتی رو به کار ببریم!

توضیح نگاره: در دمای بحرانی (نقطه ذوب)‌ تغییرات شدید در گرمای ویژه رخ می‌ده.
Calvo, Florent, et al. Angewandte Chemie 52.29 (2013): 7583-7585.

@sitpor | #سیتپـــــور