Sitpor.org سیتپـــــور
2.32K subscribers
248 photos
100 videos
12 files
433 links
نشانی سایت سیتپور:
https://www.sitpor.org

صفحه اینستاگرام:
https://instagram.com/sitpor_media

پیچیدگی برای همه:
complexity.sitpor.org

یوتیوب:
youtube.com/@AbbasKRizi
~~~~~~~~~~~~~
@sitpor #سیتپـــــور
~~~~~~~~~~~~~
Download Telegram
یازده فیلم زندگی‌نامه‌ای در مورد اهل علم
پنج‌تای اول مورد علاقه من هستند.

1. Oppenheimer (8.4/10 IMDb)
2. A Beautiful Mind (8.2)
3. The Imitation Game (8.0)
4. The Man Who Knew Infinity (7.2)
5. The Challenger Disaster (7.2)
6. Adventures of a Mathematician (5.7)
7. The Hidden Figures (7.8)
8. Einstein and Eddington (7.2)
9. The Theory Of Everything (7.7)
10. Gorillas in the Mist (7.0)
11. Radioactive (6.3)

غیر از این‌ها نشنال جئوگرافیک یک سریال قابل قبول از آینشتین ساخته به اسم:
Genius, TV series (8.2)

غیر از این‌ها، فیلم Agora رو خیلی دوست دارم. این فیلم روایتیه از زندگی هیپاتیا فیلسوف و ریاضیدون زن قرن چهار میلادی در اسکندریه. شاید براتون جالب باشه که همایون ارشادی نقش آسپاسیوس، پیشکار هیپاتیا در تبیین نظریات ستاره‌شناسی رو در این فیلم بازی کرده‌.

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
به‌کارگیری ریاضیات برای بررسی تاثیر انسان‌ها بر عقاید یکدیگر

مهدیه ابراهیمی

انسان‌ها گاهی عقاید خود را در حین بحث با یکدیگر تغییر می‌دهند. محققان می‌توانند با استفاده از ریاضیات این تغییر نظرات را در رویدادهای ساده شده زندگی روزمره بررسی کنند. این سناریوهای ساده شده که در واقع مدل‌های ریاضی هستند به دانشمندان کمک می‌کنند تا تاثیر انسان‌ها بر یکدیگر را از طریق ارتباطات اجتماعی بررسی کنند. در دنیای دیجیتال امروز این مدل‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا یاد بگیریم چگونه اطلاعات درست را ترویج و پخش کنیم و جلوی پخش اطلاعات نادرست را بگیریم. در این مقاله ما یک مدل ساده ریاضی برای تغییرات ایده‌ها، که برخاسته از بر همکنش‌های اجتماعی است را بررسی می‌کنیم. ما به طور خلاصه شرح می‌دهیم که مدل‌های تغییر نظرات چه به ما می‌گویند و چگونه دانشمندان سعی می‌کنند آن‌ها را واقعی‌تر کنند.

🔗 https://sitpor.org/2025/04/how-people-influence-each-other

---------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
فیزیک و گربه‌ها

در سال ۱۹۷۵، جک هدرینگتون، مقاله‌ای نوشت و در سراسر آن از ضمیر «ما» استفاده کرد. وقتی سردبیر مجله اعلام کرد که باید نویسندهٔ دوم نیز وجود داشته باشد، هدرینگتون برای آن‌که مجبور به تایپ دوبارهٔ مقاله نشود، اسم گربه‌اش «چستر» را به‌عنوان همکار نویسنده درج کرد. اکنون این گربه یک پروفایل رسمی با اسم اِف. دی. سی. ویلارد در گوگل اسکالر دارد که نشان می‌دهد مقالاتش تا امروز ۱۱۳ بار مورد استناد پژوهشگران دیگر قرار گرفته است!

گربه‌ها موجودات عجیبی هستند. از هر جایی و هر طوری که رهایشان کنی، دست آخر روی پنجه‌ فرود می‌آیند. بدن گربه نه یک استوانهٔ صُلب، بلکه مجموعه‌ای انعطاف‌پذیر از دو بخشِ جداگانه است که می‌تواند در جهات مخالف یکدیگر خم شود و بچرخد. چگونگی انجام این کار، اولین بار در سال ۱۹۶۹ توسط یک مدل ریاضی توضیح داده شد. انعطاف‌پذیری زیاد گربه‌ها و این‌که در هر ظرفی جا می‌شوند و شکل آن را به خود می‌گیرند هم سبب شده تا مردم به شوخی بگویند گربه مایع است. ارک-آنتوان فاردین، در مقاله‌ای با عنوانِ «گربه‌های مایع»، از آن‌ها برای توضیح چند مفهوم پایه‌ای در رئولوژی (مطالعه جریان و تغییر شکل مواد) استفاده کرده. این پژوهش شوخ‌طبعانه باعث شد فاردین در سال ۲۰۱۷ جایزهٔ ایگ نوبل فیزیک را دریافت کند.

اما در دنیای فیزیک، مشهورترین گربه، «گربهٔ شرودینگر» است. این آزمایش فکری را اروین شرودینگر، ابتدا برای انتقاد از «تفسیر کپنهاگی مکانیک کوانتومی» مطرح کرد. هدف او تأکید بر تناقضی بود که در قلب نظریهٔ کوانتوم وجود داشت: گربه‌ای که هم‌زمان هم زنده و هم مرده است. شرودینگر شاید صرفاً به دنبال تأکید بر یک نکتهٔ عجیب و غیرمعمول بود؛ اما برهم‌نهیِ کوانتومی که گربهٔ فرضی‌اش توصیف می‌کند کاملاً واقعی است.

در فیزیکِ نور می‌توان دو حالت نوری را که فازهای متفاوت و متضادی دارند با هم ترکیب کرد و وضعیتی به نام «حالت گربه‌ای» ساخت. اگر شدت نور در چنین حالتی اندک باشد، به آن «حالت بچه‌گربه‌ای» می‌گویند. این «حالت‌های گربه‌ای» صرفاً کنجکاوی نظری نیستند؛ آنها کاربردهایی جدی در حوزهٔ اطلاعات کوانتومی دارند. برای نمونه، «کدهای گربه‌ای» یکی از روش‌های معروف برای تصحیح خطا در رایانش کوانتومی هستند.

در داستان آلیس در سرزمین عجایب، «گربهٔ چشایر» می‌تواند به‌تدریج ناپدید شود و تنها لبخندش را در هوا باقی بگذارد. اخیراً دانشمندان حالتی کوانتومی به نام «گربهٔ چشایرِ کوانتومی» را شناسایی کرده‌اند که در آن ویژگی‌های یک ذره (مانند تکانهٔ مغناطیسی) می‌تواند از خودِ ذره جدا شده و در مسیر متفاوتی حرکت کند. این گربه‌های عجیب حتی می‌توانند ویژگی‌هایشان (مانند همان لبخند معروف) را با هم مبادله کنند!

🔗 nature.com/articles/s42254-025-00824-6
----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org 🐈
instagram.com/sitpor_media
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
مهاجرت بین دو زبان: دوره ساخت‌گرایانه بیان در انگلیسی

فارسی‌زبان‌هایی که به قصد کار یا ادامه تحصیل مهاجرت می‌کنند، به خاطر تجربه و تمرین کم، درست‌ آن‌طور که باید از پس بیان نظراتش بر نمی‌آیند. پاسخ دادن به سوالات افراد پس از یک ارائه، با وجود زمان محدود و فشار روانی زیاد، کاری است که برای تازه‌واردها به یک شرکت یا دوره دکتری آسان نیست. همین طور باز کردن صحبت با کسی که هیچ آشنایی با او نداری ولی یا به قصد نتورکینگ یا دوست‌ شدن می‌خواهی ارتباط موثری برقرار کنی.

قصد ما در این دوره برگزاری چندین جلسه کلاس در جهت شبیه‌سازی موقعیت‌هایی است که یک ایرانی در خارج از کشور تجربه می‌کند. این جلسات به شکلی ترکیبی از دوره‌های بحث آزاد و تفکر منتقادانه هستند. بار عمده این دوره به دوش شرکت کنندگان است و این جلسات، به معنی متداول، مربی یا آموزگاری ندارد. چون هدف، یادگیری از طریق تجربه کردن است.

گرداننده این دوره آنلاین دکتر عباس کریمی است. هر هفته یک جلسه یک ساعته در محیط گوگل میت برگزار می‌شود و زمان دقیق آن متناسب با شرکت‌کنندگان خواهد بود.

برای ثبت نام و دریافت اطلاعات بیشتر:
https://forms.gle/ayGNQPAgaYVp65Kj6
ممنون از همه دوستانی که امسال هم از ما حمایت مالی کردند. هزینه‌ میزبانی و دامنه سایت پرداخت شد.

سیتپـــــور
به‌خاطر روایتگری در علم!
----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
ﺣﺬﻑ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻫﺎ: ﺍز قصه ﺗﺎ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ
کیوان سامانی

شرلوک هولمز در کتاب نشانهٔ چهار روشی را برای کشف حقیقت به‌کار می‌برد که می‌توان اسمش را گذاشت روش حذف ناممکن‌ها: وقتی همهٔ حالت‌های ناممکن را کنار گذاشته باشی، آنچه باقی می‌ماند، هرچه‌قدر هم نامحتمل، باید حقیقت باشد. این روش، مثل بسیاری از روش‌های دیگری که هولمز به کار می‌گیرد، جذاب و هیجان‌انگیز است ولی آیا در عمل و در شرایط واقعی هم می‌توان چنین روش‌هایی را به‌همان سادگی به‌کار برد؟

https://www.sitpor.org/2025/05/elimination_sherlock_holmes/

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
پاره شدن نخ‌های واسطه بین چند جرم آویزان

اگر چند جسم که با نخ‌های نازکی به هم وصل شده باشند را از سقف آویزان کنیم و نخ آخر را بکشیم، کدام طناب اول پاره می‌شود؟

sitpor.org/2025/06/which-string-breaks

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
پدیدارگی (برآمدگی یا ظهوریافتگی) واژه‌ای است که این روزها به شدت در گفتمان‌های مربوط به سیستم‌های پیچیده، هوش مصنوعی و علوم اعصاب به کار برده می‌شود. اما این واژه به چه معناست؟ آیا صرفا یک کلمه زیبا برای توصیف برخی چیزها است یا این که حساب و کتابی دارد؟ در این مقاله به این پرسش پاسخ می‌دهیم.

What is emergence, after all?

The term emergence is increasingly used across scientific disciplines to describe phenomena that arise from interactions among a system's components but cannot be readily inferred by examining those components in isolation. While often invoked to explain higher-level behaviors, such as flocking, synchronization, or collective intelligence, the term is frequently used without precision, sometimes giving rise to ambiguity or even mystique. In this perspective paper, we clarify the scientific meaning of emergence as a measurable, physically grounded phenomenon. Through concrete examples, such as temperature, magnetism, and herd immunity in social networks, we review how collective behavior can arise from local interactions that are constrained by global boundaries. By disentangling emergence from vague overuse, we emphasize its role as a rigorous tool for understanding complex systems. Our goal is to show that emergence, when properly framed, offers not mysticism but insight.

🔗 https://arxiv.org/abs/2507.04951

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
فرایند مکانیکی خلق یک اثر هنری

بارها اندیشیده‌ام که اگر نویسنده‌ای فرایندی را که یکی از آثارش گام‌به‌گام تا نقطهٔ نهاییِ اتمام پیموده است شرح دهد، چه مقالهٔ خواندنی‌ای برای یک مجله رقم خواهد خورد. نمی‌دانم چرا تاکنون چنین نوشته‌ای به جهان عرضه نشده است؛ بیشتر نویسندگان—به‌ویژه شاعران—مایل‌اند چنین پنداشته شود که آفریده‌هایشان محصول نوعی شورِ ظریف یا شهودِ وجدآور است، و حقیقتاً از آن می‌هراسند که به خوانندگان اجازه دهند پشت صحنه را ببینند؛ […] در سراسر شعر کلاغ، حتی یک نقطه را نمی‌توان به تصادف یا شهود نسبت داد؛ این اثر گام‌به‌گام، تا رسیدن به کمال، با دقت و ضرورتِ سختگیرانهٔ مسئله‌ای ریاضی پیش رفته است.

آن‌چه خواندید بخشی از مقاله «فلسفه ترکیب» از ادگار آلن پو بود. پو معتقد است خلق یک داستان یا شعر، محصول یک فرایند مشخص است نه یک الهام یا نبوغ لحظه‌ای و در این جستار به چگونگی سرایش شعر کلاغ می‌پردازد. برای دیدن ترجمه شعر و فلسفه ترکیب به نشانی زیر سر بزنید:

🔗 sitpor.org/2025/07/philosophy-of-composition

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
AI & Public Health: Between Hype and Hope — with Samir Bahtt

In this episode, we sit down with Samir Bhatt, Professor of Machine Learning & Public Health at the University of Copenhagen and Professor of Statistics & Public Health at Imperial College London. Sam works at the intersection of artificial intelligence and public health, leveraging AI to enhance our understanding and management of infectious diseases.

From outbreak forecasting to shaping public policy, AI promises transformative impacts—but what are its true capabilities and limitations? Samir navigates us through the nuanced realities of AI applications in epidemiology, exploring the gap between hype and practical outcomes, critical technical challenges, and the exciting frontiers ahead for AI-driven public health initiatives.

🎞 Video 🎧 Audio File

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
منظور ما از پدیدارگی یا emergence در سیستم‌های پیچیده چیه؟!

انگاره پیچیدگی عینک جدیدی برای مطالعه طبیعت به ما می‌دهد. سیستم‌های پیچیده از تعداد زیادی اجزا تشکیل شده‌اند که در مقیاس ریز، اجزایشان برهم‌کنش‌های موضعی دارند و در مقیاس درشت، رفتارهای «پدیداره» از خود نشان می‌دهند که شبیه به رفتار اجزای آن‌ها در مقیاس ریز نیست. پدیدارگی در مورد این جور پدیده‌هاست.

این ویدیو دعوتی است برای خواندن این مقاله مروری کوتاه:

What is emergence, after all?
🔗 https://arxiv.org/abs/2507.04951
🎞 https://youtu.be/fMyuRjgFu-I
🎧 Audio File
----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
انتخاب رشته، بازار و محیط کار حرفه‌ای در فیزیک

چه طور باید انتخاب رشته کنم؟
لیسانس فیزیک چه‌طوریه؟
فیزیک برای من رشته سختیه؟!
میشه بدون ریاضی، فیزیک یادگرفت؟! بی برنامه‌نویسی چی؟!
بین فیزیک و مهندسی کدوم رو انتخاب کنم؟
چه طور میشه فهمید چقدر علاقه ما به فیزیک واقعیه؟
بازار کار فیزیک خوبه؟ چه شغل‌هایی با فیزیک خوندن میشه داشت؟!
آینده فیزیک خوندن تو ایران یا خارج چیه؟
من عاشق نجومم، آیا باید فیزیک بخونم تو دانشگاه؟
من دوست دارم برم ناسا یا سرن، باید لیسانس فیزیک بگیریم؟
من عاشق فیزیک هسته‌ای هستم. کدوم دانشگاه برای من خوبه؟ کلا دانشگاه خوب چه جور جاییه؟!

📎 sitpor.org/2022/08/physicist-careers

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
سمینارهای هفتگی دانشکده‌ی فیزیک دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدّین طوسی:

پیچیدگی چیست؟
عباس ریزی

دوشنبه ۲۶ آبان‌ماه، ساعت ۱۲:۱۵ تا ۱۳:۳۰
سالن سفیر، پردیس شهید رضایی‌نژاد

https://meet.google.com/aec-wjdx-pqi
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
پیچیدگی چیست؟
عباس ریزی
- سمینارهای هفتگی دانشکده‌ی فیزیک دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدّین طوسی

🎞
ویدیو در یوتیوب
🔗 اسلایدها
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Forwarded from Anahid Kiani
🔷 جلسات سمینار هفتگی فیزیک اماری و سامانه های پیچیده

📜 موضوع ارائه: پدیدارگی در سیستم های پیچیده چیست؟

👨🏻‍💻 ارائه دهنده: عباس کریمی ریزی

🕒 زمان: دوشنبه ۱۰ آذر، ساعت ۱۵

📍مکان: سالن سمینار، طبقه سوم دانشکده فیزیک

💻 لینک گوگل میت:

https://meet.google.com/wgd-aesr-yuk
-------------------------------------

🌐http://ccnsd.ir
🌐 https://complexity.sbu.ac.ir/

🆔 @Complexity_SBU
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
منظور از پدیدارگی در سیستم‌های پیچیده چیست؟
عباس ریزی

معروف است که سیستم‌های پیچیده در مقیاس ریز، اجزایشان برهم‌کنش‌های موضعی دارند ولی در مقیاس درشت، رفتارهای «پدیداره» از خود نشان می‌دهند که شبیه به رفتار اجزا در مقیاس ریز نیستند. اما به راستی این پدیدارگی چیست؟ آیا درک ویژگی‌ها یا رفتارهای پدیداره نیاز به چیزهای دیگری دارد؟ در این سخنرانی که بر اساس مقاله مروری زیر است، به این مسئله می‌پردازیم.

What is emergence, after all?
🎞
ویدیو در یوتیوب
🔗 اسلایدها
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
What if birds of a feather flock together but only at specific group sizes?

کبوتر با کبوتر، باز با باز؟
هم‌جوری در و میان گروه‌ها، مقاله جدید ما

Homophily within and across groups.
K. Rizi, et al. Nature Communications (2025)

🎞 ویدیو در یوتیوب
🔗 اسلایدها
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم
یلدایتان شاد باد!

امروز خورشید کوتاه‌ترین مسیرش را در آسمان طی کرد و این یعنی امشب طولانی‌ترین شب سال یا همان شب یلدا است؛ شبی که هرچند فقط حدود ١ دقیقه طولانی‌تر از شب پیش است، اما نویدبخش روشنایی بیشتر در روزهای پیش‌رو و بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن و لذت بردن از هم‌صحبتی با عزیزانمان شده.

از نظر منجم‌ها، شب چله مقارن با «انقلاب زمستانی» است؛ جایی که خورشید در مسیر ظاهری سالیانۀ خودش روی دایرة‌البروج، به بیشترین فاصله از استوای سماوی بعد از نقطۀ اعتدال پاییزی می‌رسد.

از اینجا به بعد با گذر از زمستان، به‌سوی اعتدال بیشتر حرکت خواهیم کرد تا این واپسین ماه‌های سال را ختم به بهار کنیم.

در نوشتۀ پیش‌رو با جزئیات بیشتری درمورد وضعیت سالیانۀ زمین و خورشید نسبت به هم و علت به وجود آمدن شب یلدا صحبت کرده‌ایم. شاید خواندن این نوشته موضوعی برای صحبت در جمع یلداییتان باشد.

🔗 https://sitpor.org/2018/12/yalda

----------------------------------------------
@sitpor  |  sitpor.org
instagram.com/sitpor_media