📝⭕️ ”عمّالکم اعمالکم“
✍️سعید زیباکلام
🔷 در یکی از يادداشتهای اخیرم در باب ”حکمرانی حاج آقایی“ گفته بودم: ”مسئلۀ ایران“ بسیار بزرگتر از موضعگیریهای این یا آن جناح، این یا آن رجل بلند پایۀ نظام، این یا آن نهاد نظام است. آنها اغلب بر دوش این حکمرانی و آن اقتصاد سیاسی نشستهاند.
✅ دو نکته، یکی مبنایی و دیگری سیاسی: برای اینکه از این سخن استنباط نشود که ”مسئلۀ ایران“ را تبدیل به مسئلهای ماورایی یا استعلایی کرده، بنوعی آن را موکول به سرنوشتی مقدّر و جبری کردهام، میخواهم اضافه کنم که در این جا به هیچ سرنوشت حتمی و گریزناپذیر، به هیچ دست نامرئی و خارج از ارادۀ بشری کمترین اعتقادی ندارم. باور ندارم که برای ایران و ایرانیان سرنوشت کور و تاریک و پرمفسده و مظلمهای نوشته شده و ایرانیان را مطلقا هیچ مفرّی از آن نیست. که بر عکس! قویا بر این باورم که فرهنگ اجتماعی و فرهنگ سیاسی و نظام ارزشیـبینشی ما مردم ایران است که محصول و مولودش، شده این اوضاع و احوال، شده این مناسبات و رویههای سیاسی. شده ”حکمرانی حاج آقایی“ و اقتصاد سیاسی مالامال از تضییع حقوق عامۀ مردم و استثمار و تبعیض و فقر و غارتگری.
🔷 سخن ژرفی است منسوب به پیامبر اکرم(ص) و آن اینکه: «عمّالکم اعمالکم، کما تکونون یولی علیکم.» اینکه چقدر اسناد این سخن به پیامبر اکرم(ص) صحیح است موضوع بحثم نیست. اما سخن فوقالعادهایست: عمّال و کارگزاران شما مردم، محصول و برآمده از اعمال شماست. و بر ما مردم بدانگونه که هستیم حکمرانی میکنند. قویا بر این اعتقادم که فرهنگ سیاسی و فرهنگ اجتماعی ما مردم باید تدریجا و آگاهانه دچار دگردیسی شود. اگر بخواهم اقیانوسی از حرف و حدیث را در قطرهای بچکانم آنگاه باید بگویم: نمیشود از ”جمهوری اسلامی“ و از ”مردمسالاری“ و از ”مجلس شورای قانونگذاری“ و ”تفکیک قوا“، و نظارت تمام نهادهای حکمرانی توسط مردم و نهادهای مردمی داد سخن داد و همزمان فریاد کشید: ”مرگ بر ضدولایت فقیه“.
✅ و اما نکتۀ سیاسی: بسیاری از کسانیکه به ولایت فقیه، شورای نگهبان، مجمع مصلحت نظام، و بسیاری از نهادهای فعلی دیگر نقد و یا احیانا اعتراضات اصولی دارند چنانچه افراد محبوبشان سر از آن مناصب درآورند اعتراض و انتقاداتشان اگر نه کاملا دستکم عمدتا مرتفع میشود. و این یعنی، بسیاری از اعتراضات مبنایی آنها با تعویض مسئولان در کمال حیرت و خجلت تبخیر میشود. گمان نمیکنم به شواهد فراوانی نیاز باشد تا نشان داده شود که مشکل قریب به اتفاق منتقدین و معترضین اینست که چرا حزب یا جناح یا گروه ما بر سر قدرت نباشد؟ حقیقتا لازمست یکایک ما ایرانیانی که خود را وطندوست و دلسوز وطن میدانیم از خود سوال کنیم آیا اعتراض و اشکالات من به افرادی است که در مناصب قرار دارند یا به رویهها و سیاستها؟ نمیخواهم نقش و تاثیر افراد را در عرصۀ اجرا نادیده بگیرم و یا آن را کمینه کنم، اما یادمان باشد که اگر رویهها و سیاستها بدرستی طراحی و تعبیه شده باشند و نظارت نهادهای مردمی هم بدرستی و دقت اعمال شوند، حقیقتا چقدر تفاوت در امر حکمرانی ایجاد خواهد شد که زید بر مصدر منصبی باشد یا عمر و بکر؟ آری! البته نمیتوان امر سیاست و حکمرانی را بطور الگوریتمی مضبوط به ضوابطی کرد، بطوریکه نقش مقامات در حد رباتها تنزل کند. این ضابطهمندیِ سفت و سخت و قاطع را البته ناشدنی میدانم و همواره برای انسانها نقشی بیبدیل و گریزناپذیر قائلم. اما باید بپذیریم که در صورت حضور استوار و راسخ نهادهای نظارتی مردمی و نیز در صورت طراحی درست آن سیاستها و رویهها، نقش مقامات بهمقدار قابل توجهی کاهش خواهد یافت. برای نجات وطن عزیز از چنگال متکاثران قدرت و ثروت و رهایی از فساد اقتصادی و فساد سیاسی منشأ آن، هیچ چارهای جز اصلاح تدریجی آن سیاستها و رویههای دیرینه نمیبینم.
🔺 ”...ان الله لایغیّر مابقوم حتّی یغیّروا مابانفسهم...“سورۀ مبارکۀ رعد، 11
🔻(الله آنچه را از آن قومی است تغییر نمیدهد تا آنچه در دل دارند تغییر دهند)
◾️یکشنبه 30/5/1401
#حکمرانی
#حکمرانی_حاج_آقایی
#مسئله_ایران
#ضد_ولایت_فقیه
#نهادهای_مردمی
🆔@saeidzibakalam
✍️سعید زیباکلام
🔷 در یکی از يادداشتهای اخیرم در باب ”حکمرانی حاج آقایی“ گفته بودم: ”مسئلۀ ایران“ بسیار بزرگتر از موضعگیریهای این یا آن جناح، این یا آن رجل بلند پایۀ نظام، این یا آن نهاد نظام است. آنها اغلب بر دوش این حکمرانی و آن اقتصاد سیاسی نشستهاند.
✅ دو نکته، یکی مبنایی و دیگری سیاسی: برای اینکه از این سخن استنباط نشود که ”مسئلۀ ایران“ را تبدیل به مسئلهای ماورایی یا استعلایی کرده، بنوعی آن را موکول به سرنوشتی مقدّر و جبری کردهام، میخواهم اضافه کنم که در این جا به هیچ سرنوشت حتمی و گریزناپذیر، به هیچ دست نامرئی و خارج از ارادۀ بشری کمترین اعتقادی ندارم. باور ندارم که برای ایران و ایرانیان سرنوشت کور و تاریک و پرمفسده و مظلمهای نوشته شده و ایرانیان را مطلقا هیچ مفرّی از آن نیست. که بر عکس! قویا بر این باورم که فرهنگ اجتماعی و فرهنگ سیاسی و نظام ارزشیـبینشی ما مردم ایران است که محصول و مولودش، شده این اوضاع و احوال، شده این مناسبات و رویههای سیاسی. شده ”حکمرانی حاج آقایی“ و اقتصاد سیاسی مالامال از تضییع حقوق عامۀ مردم و استثمار و تبعیض و فقر و غارتگری.
🔷 سخن ژرفی است منسوب به پیامبر اکرم(ص) و آن اینکه: «عمّالکم اعمالکم، کما تکونون یولی علیکم.» اینکه چقدر اسناد این سخن به پیامبر اکرم(ص) صحیح است موضوع بحثم نیست. اما سخن فوقالعادهایست: عمّال و کارگزاران شما مردم، محصول و برآمده از اعمال شماست. و بر ما مردم بدانگونه که هستیم حکمرانی میکنند. قویا بر این اعتقادم که فرهنگ سیاسی و فرهنگ اجتماعی ما مردم باید تدریجا و آگاهانه دچار دگردیسی شود. اگر بخواهم اقیانوسی از حرف و حدیث را در قطرهای بچکانم آنگاه باید بگویم: نمیشود از ”جمهوری اسلامی“ و از ”مردمسالاری“ و از ”مجلس شورای قانونگذاری“ و ”تفکیک قوا“، و نظارت تمام نهادهای حکمرانی توسط مردم و نهادهای مردمی داد سخن داد و همزمان فریاد کشید: ”مرگ بر ضدولایت فقیه“.
✅ و اما نکتۀ سیاسی: بسیاری از کسانیکه به ولایت فقیه، شورای نگهبان، مجمع مصلحت نظام، و بسیاری از نهادهای فعلی دیگر نقد و یا احیانا اعتراضات اصولی دارند چنانچه افراد محبوبشان سر از آن مناصب درآورند اعتراض و انتقاداتشان اگر نه کاملا دستکم عمدتا مرتفع میشود. و این یعنی، بسیاری از اعتراضات مبنایی آنها با تعویض مسئولان در کمال حیرت و خجلت تبخیر میشود. گمان نمیکنم به شواهد فراوانی نیاز باشد تا نشان داده شود که مشکل قریب به اتفاق منتقدین و معترضین اینست که چرا حزب یا جناح یا گروه ما بر سر قدرت نباشد؟ حقیقتا لازمست یکایک ما ایرانیانی که خود را وطندوست و دلسوز وطن میدانیم از خود سوال کنیم آیا اعتراض و اشکالات من به افرادی است که در مناصب قرار دارند یا به رویهها و سیاستها؟ نمیخواهم نقش و تاثیر افراد را در عرصۀ اجرا نادیده بگیرم و یا آن را کمینه کنم، اما یادمان باشد که اگر رویهها و سیاستها بدرستی طراحی و تعبیه شده باشند و نظارت نهادهای مردمی هم بدرستی و دقت اعمال شوند، حقیقتا چقدر تفاوت در امر حکمرانی ایجاد خواهد شد که زید بر مصدر منصبی باشد یا عمر و بکر؟ آری! البته نمیتوان امر سیاست و حکمرانی را بطور الگوریتمی مضبوط به ضوابطی کرد، بطوریکه نقش مقامات در حد رباتها تنزل کند. این ضابطهمندیِ سفت و سخت و قاطع را البته ناشدنی میدانم و همواره برای انسانها نقشی بیبدیل و گریزناپذیر قائلم. اما باید بپذیریم که در صورت حضور استوار و راسخ نهادهای نظارتی مردمی و نیز در صورت طراحی درست آن سیاستها و رویهها، نقش مقامات بهمقدار قابل توجهی کاهش خواهد یافت. برای نجات وطن عزیز از چنگال متکاثران قدرت و ثروت و رهایی از فساد اقتصادی و فساد سیاسی منشأ آن، هیچ چارهای جز اصلاح تدریجی آن سیاستها و رویههای دیرینه نمیبینم.
🔺 ”...ان الله لایغیّر مابقوم حتّی یغیّروا مابانفسهم...“سورۀ مبارکۀ رعد، 11
🔻(الله آنچه را از آن قومی است تغییر نمیدهد تا آنچه در دل دارند تغییر دهند)
◾️یکشنبه 30/5/1401
#حکمرانی
#حکمرانی_حاج_آقایی
#مسئله_ایران
#ضد_ولایت_فقیه
#نهادهای_مردمی
🆔@saeidzibakalam