👈میرزای موسیقی مقامی ایران
امروز بزرگداشت #میرزاعبدالله_فراهانی، موسیقی‌دان و نوزانده‌ی بنام دوره‌ی قاجار است. نام میرزا با ردیف #موسیقی_دستگاهی ایران عجین شده است. نظامی که از همان زمان بر موسیقی ایران حاکم شد و اصل و اساس هنر موسیقی ایرانی بر آن بنا شد.
ماجرای #ردیف و موسیقی در ایران حکایتی است مفصل. مخلص کلام این که موسیقی از دوره‌ی صفویه و از طرف حاکمان محکوم به انزوا شد و شاخه‌اش را از درخت حکمت ایرانی خواستند که ببرند. لازم به یادآوری است که پیش از این زمان، موسیقی یکی از شاخه‌های علم بود و حکیمان بزرگ تاریخ ایران، بنا بر ذوق و میل‌شان موسیقی‌دان یا موسیقی‌شناس هم بودند. کافی است نام‌هایی مثل رودکی و فارابی و بوعلی و رسالات موسیقایی آن‌ها را به‌یاد بیاوریم.
ماجرای حذف موسیقی (علمی) ادامه داشت تا زمان قاجار که خاندانی شیرازی‌الاصل در پایتخت تصمیم به حفظ آن‌چه مانده، گرفتند: فراهانی‌ها
جناب میرزا فراهانی پدر میرزایان عبدالله و حسین‌قلی، بزرگ‌نوازنده‌ی دربار ناصری بود و معلم دیگران. او الحان قدیمی را حفظ بود و به پسران‌اش آموخت. به ویژه میرزا عبدالله که پسر دو‌م‌اش بود.
تا این‌جا به نظر ماجرا خیر است اما پشت‌اش اتفاقاتی در جریان است. موسیقی مقامی کهن که از مکتوبات جدا وتبدیل به محفوظات شفاهی شده در نظامی به نام دستگاه تدوین می‌شود. این زمان مقارن است با تجدد. ایرانی‌ها با فرنگ آشنا می‌شوند. در موسیقی هم چنین است. مدرسه‌ی موسیقی نظام تاسیس می‌شود و موسیقی‌دان‌هایی مثل علینقی وزیری شروع می‌کنند به تدوین تئوری موسیقی ایرانی بر پایه‌ی موسیقی علمی اروپایی. داستانی که وزیری از نگارش ردیف میرزاعبدالله نقل کرده، شنیدنی‌است.
«استاد گفت: غرض شما از نوشتن ردیف چیست؟ عرض کردم، غرض این است که آثار شما حفظ شود و به نام خود شما چاپ شود و دیگران استفاده کنند». یا جای دیگری میرزا به وزیری می‌گوید، معلوم نیست آن‌چه که شما نوشته‌اید همان چیزی باشد که من نواخته‌ام و وزیری تار را برمی‌دارد و نوشته‌هایش را می‌نوازد و میرزا عبدالله راضی می‌شود.
از آن زمان تاکنون بحث و جدل درباره‌ی این میراث میرزاعبدالله سفت و سخت درجریان بوده. طرفداران سنت بر حفظ بی‌تغییر ردیف اصرار داشته‌اند و دسته‌ی دیگر آن را باعث انجماد موسیقی صدسال اخیر دانسته‌اند و دسته‌ی سومی هم، راهی بین این دو طیف افراطی و تفریطی برگزیده‌اند.
میراث میرزاعبدالله و خاندان فراهانی جدا از تمام دعواها میراثی است گران‌بها. سازمان #یونسکو در سال ۲۰۰۹ آن را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت کرد. موسیقی ایران اکنون با حجم عظیم ردیف‌نوازی‌ها و ضبط شدن تمام روایت‌ها و کتابت همه‌ی این گنجینه، نگران ازبین‌رفتن چیزی نباید باشد اما این‌که موسیقی این روزها نسبتی با ردیف دارد یا ندارد، باید داشته باشد یا نه، بحث مجزایی است.
@roozArooz_news
امروز بزرگداشت #میرزاعبدالله_فراهانی، موسیقی‌دان و نوزانده‌ی بنام دوره‌ی قاجار است. نام میرزا با ردیف #موسیقی_دستگاهی ایران عجین شده است. نظامی که از همان زمان بر موسیقی ایران حاکم شد و اصل و اساس هنر موسیقی ایرانی بر آن بنا شد.
ماجرای #ردیف و موسیقی در ایران حکایتی است مفصل. مخلص کلام این که موسیقی از دوره‌ی صفویه و از طرف حاکمان محکوم به انزوا شد و شاخه‌اش را از درخت حکمت ایرانی خواستند که ببرند. لازم به یادآوری است که پیش از این زمان، موسیقی یکی از شاخه‌های علم بود و حکیمان بزرگ تاریخ ایران، بنا بر ذوق و میل‌شان موسیقی‌دان یا موسیقی‌شناس هم بودند. کافی است نام‌هایی مثل رودکی و فارابی و بوعلی و رسالات موسیقایی آن‌ها را به‌یاد بیاوریم.
ماجرای حذف موسیقی (علمی) ادامه داشت تا زمان قاجار که خاندانی شیرازی‌الاصل در پایتخت تصمیم به حفظ آن‌چه مانده، گرفتند: فراهانی‌ها
جناب میرزا فراهانی پدر میرزایان عبدالله و حسین‌قلی، بزرگ‌نوازنده‌ی دربار ناصری بود و معلم دیگران. او الحان قدیمی را حفظ بود و به پسران‌اش آموخت. به ویژه میرزا عبدالله که پسر دو‌م‌اش بود.
تا این‌جا به نظر ماجرا خیر است اما پشت‌اش اتفاقاتی در جریان است. موسیقی مقامی کهن که از مکتوبات جدا وتبدیل به محفوظات شفاهی شده در نظامی به نام دستگاه تدوین می‌شود. این زمان مقارن است با تجدد. ایرانی‌ها با فرنگ آشنا می‌شوند. در موسیقی هم چنین است. مدرسه‌ی موسیقی نظام تاسیس می‌شود و موسیقی‌دان‌هایی مثل علینقی وزیری شروع می‌کنند به تدوین تئوری موسیقی ایرانی بر پایه‌ی موسیقی علمی اروپایی. داستانی که وزیری از نگارش ردیف میرزاعبدالله نقل کرده، شنیدنی‌است.
«استاد گفت: غرض شما از نوشتن ردیف چیست؟ عرض کردم، غرض این است که آثار شما حفظ شود و به نام خود شما چاپ شود و دیگران استفاده کنند». یا جای دیگری میرزا به وزیری می‌گوید، معلوم نیست آن‌چه که شما نوشته‌اید همان چیزی باشد که من نواخته‌ام و وزیری تار را برمی‌دارد و نوشته‌هایش را می‌نوازد و میرزا عبدالله راضی می‌شود.
از آن زمان تاکنون بحث و جدل درباره‌ی این میراث میرزاعبدالله سفت و سخت درجریان بوده. طرفداران سنت بر حفظ بی‌تغییر ردیف اصرار داشته‌اند و دسته‌ی دیگر آن را باعث انجماد موسیقی صدسال اخیر دانسته‌اند و دسته‌ی سومی هم، راهی بین این دو طیف افراطی و تفریطی برگزیده‌اند.
میراث میرزاعبدالله و خاندان فراهانی جدا از تمام دعواها میراثی است گران‌بها. سازمان #یونسکو در سال ۲۰۰۹ آن را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت کرد. موسیقی ایران اکنون با حجم عظیم ردیف‌نوازی‌ها و ضبط شدن تمام روایت‌ها و کتابت همه‌ی این گنجینه، نگران ازبین‌رفتن چیزی نباید باشد اما این‌که موسیقی این روزها نسبتی با ردیف دارد یا ندارد، باید داشته باشد یا نه، بحث مجزایی است.
@roozArooz_news