اندیشکده مرصاد
1.37K subscribers
85 photos
2 videos
16 files
232 links
اندیشکده مطالعات راهبردی مرصاد
قم📍
وبگاه: http://mersadcss.com
ادمین: @Mers_ad
تماس: 02537830553
Download Telegram
🚧مومنون بلاحدود در پایان راه؟ 🚧

تنش در روابط امارات و مغرب سبب قطع مهمترین بازوی فرهنگی امارات شد.

🔸در پی تنش در روابط #امارات و #مراکش، موسسه #مومنون_بلاحدود وابسته به امارات متحده عربی خبر داد که تمام فعالیت‌هایش در مراکش به حالت تعلیق درآمده است. علت این تعلیق، پیامد‌های تحمیلی شیوع ویروس کرونا و عدم توانایی این موسسه در عمل به تعهدات مالی خود عنوان شده است. اما به گفته‌ی برخی کارشناسان این علل به تنهایی عامل تعلیق شدن این موسسه نبوده است، بلکه علت اصلی را باید در تنش‌ها اخیر در روابط #ابوظبی و رباط جستجو کرد.

🔸اختلافات میان امارات و مراکش، ابعاد زیادی دارد که بی‌شک موضوع حصر قطر یکی از مهم‌ترین هاست. در هفته‌های اخیر، پرونده مداخله امارات در لیبی نیز به اختلافات قبلی افزوده شده است. لازم به ذکر است که ابوظبی به مدت یک سال از ارسال سفیر به رباط امتناع ورزید و در پی آن رباط نیز سفیر خود را از ابوظبی بازگرداند.

🔸یک منبع از داخل این موسسه در اعلامیه‌ای که در یک وب سایت مراکشی منتشر شده بود، اعلام کرده است: تعلیق ناگهانی این موسسه هیچ ارتباطی به مسئله پیامدهای اقتصادی کرونا نداشته است و مسئله تعلیق قبل از شیوع ویروس کرونا و از زمان شروع تنش‌ها میان دو کشور به وجود آمده است؛ زیرا که این موسسه هیچگاه سودآور نبوده است، بلکه تمام محصولات این موسسه از کتابها، همایش‌ها و کنفرانس‌ها همگی از بودجه امارات تامین میگردید.

🔸البته دلایل فرهنگی و مذهبی را نیز می‌توان به عنوان علت این اتفاق برشمرد. اصول دینداری و روش فکری رباط مبتنی بر مکتب فکری مالکی است، در حالی که ابوظبی در پی گسترش نگاه متصوفانه است. این موسسه چهار مجله ی مهم (یتفکرون)، (ذوات)، (الباب) و (تاویلیات) را چاپ و منتشر مینمود و ده‌ها روزنامه نگار و محقق مراکشی در آن کار میکردند.

#فرسته

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
💢خمس در یمن؛ زمینه های اعتقادی و پیامدهای اجتماعی

✍️ میز یمن

🔹ماه گذشته انتشار اسناد اصلاحیه دولت صنعا به قانون زکات یمن مصوب 1999 بازتاب های زیادی در رسانه های یمنی داشت و موجب واکنش بسیاری از شخصیت های سیاسی و مذهبی این کشور شد. بر اساس این اصلاحیه دولت صنعا محل مصرف زکات رِکاز (منابع حاصل از منابع زیرزمینی و معادن) را باید در شش مورد مشخص مصرف کند که بخش اول و دوم آن به عنوان حق خدا و حق پیامبر اسلام در اختیار دولت و بخش های چهارم، پنجم و ششم آن باید صرف رسیدگی به ایتام، فقرا و درراه ماندگان اعم از بنی هاشم و غیر آن شود. اما بخش اصلی مورد مناقشه در این قانون سومین مورد از موارد مصرف درآمدهای زکات رکاز است که براساس آن یک ششم از این درآمدها باید در اختیار بنی هاشم اعم از فقیر و غنی قرار بگیرد. تا پیش از این اصلاحیه قانون دریافت 20 درصد از درآمدهای منابع زیرزمینی به عنوان زکات رِکاز در قانون زکات یمن وجود داشت ولی محل مصرف این درآمد به دولت واگذار شده بود و قانونگذار در مورد آن سکوت کرده بود.
🔹بیشترین واکنش ها به این اقدام انصارالله را افراد و جریانهای وابسته به حزب اصلاح (اخوان المسلمین یمن) نشان دادند. در حالی که عبدالمجیدالزندانی از شیوخ شناخته شده سلفی و از بنیانگذاران حزب اصلاح در سال 2013 خواهان پرداخت درآمدهای زکات رکاز به بنی هاشم به عنوان حق شرعی آنان شده بود ولی هیئت علمای یمن وابسته به دولت هادی در بیانیه ای با استناد به چند دلیل فقهی این قانون را مغایر با تعالیم اسلام دانست و اقدام انصارالله را اکل مال بالباطل توصیف کرد. همزمان مخالفان سیاسی انصارالله این گروه را به تاسیس یک طبقه اجتماعی جدید و تلاش برای احیای دولت امامت زیدی متهم کرده اند.

👈برای روشن شدن کامل مسئله لازم است بحث رِکاز در منابع فقهی زیدیه و ارتباط آن با مبانی اعتقادی این مذهب بررسی شود.
🔹بر اساس روایت مشهور پیامبر اکرم "وفی الرِکاز خمس" یک پنجم از ارزش هر چیزی که نام رکاز بر آن صدق کند باید در اختیار حاکم اسلامی قرار گیرد تا در موارد مشخص مصرف شود. رِکاز در لغت به معنای گنج و دفینه به کار میرود اما در مورد اصطلاح فقهی آن بین علمای اسلامی اختلاف وجود دارد. برخی مانند ابوحنیفه این اصطلاح را شامل معادن و ذخایر زیرزمینی هم میدانند و برخی دیگر نظیر علمای حنبلی و شافعی از اهل سنت و شوکانی از علمای زیدی معاصر آن را تنها منطبق بر گنج های متعلق به دوران جاهلی میدانند.
🔹با وجود اینکه اهل سنت و زیدیه با تطبیق این روایت بر آیه 41 سوره انفال ( أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ و ... ) محل مصرف درآمدهای رِکاز را متفاوت از مصارف نُه گانه زکات میدانند و معتقدند این درآمدها میتواند در اختیار اغنیا نیز قرار بگیرد ولی انتقادات مطرح شده توسط مخالفان انصارالله نسبت به قانون جدید خمس ناظر به سومین مورد ذکر شده در محل مصارف آن است که بنی هاشم اعم از فقیر و غنی را شامل میشود. البته دلیل اصلی حساسیت این موضوع وجود اصل اصطفاء در عقاید زیدیه هادویه است که در عمل بنی هاشم را به یک طبقه اجتماعی با مزایای ویژه تبدیل میکند.
🔹بر اساس عقاید زیدیه امامت تنها در فرزندان پیامبر اسلام که از نسل امام حسن و امام حسین علیهما السلام باشند امکان پذیر است. این اصل در عقاید زیدیه هادویه دچار توسعه شده است و به عنوان اصل اصطفاء شناخته میشود. بر اساس این اصل فرزندان پیامبر اسلام از نسل حسنین علیهما السلام تا ابد برای هدایت بشر برگزیده شده اند و این مسئله را با استناد به برخی از آیات قرآن و روایات تبیین میکنند. (ر.ک الجوابات المهمه من مسائل الائمه / مجدالدین المویدی) همین مسئله ریشه نگاه زیدیه هادویه به سادات به عنوان یک طبقه اجتماعی ویژه است.
🔹جنبش انصارالله به عنوان یک جنبش اجتماعی با خواستگاه زیدیه هادویه اصل اصطفاء را پذیرفته است و در سند فکری و فرهنگی خود که در سال 2012 و با امضای سید عبدالملک بدرالدین و تعدادی از علمای طراز اول زیدیه هادویه منتشر شد آن را به عنوان یکی از اصول اعتقادی خود مورد تاکید قرار داده است.
🔹هرچند اقدام جنبش انصارالله در تطبیق قوانین مناطق تحت کنترل خود با اصول اعتقادی زیدیه هادویه مسئله ای قابل درک است ولی به نظر میرسد این اقدام به دلیل فشارهای رسانه ای و عدم وجود بستر مناسب اجتماعی برای پذیرش آن تاثیر معکوس در محبوبیت انصارالله و بنی هاشم در یمن بگذارد و به همین دلیل جنبش انصارالله باید با احتیاط بیشتری در این زمینه قدم بردارد.
#فرسته

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷