تورم و توهم
محمد کوثری، کارشناس تحقیقات اقتصادی بانک خاورمیانه در آخرین شماره نشریه آفتاب خاورمیانه نوشت:
در اقتصاد مفهوم جالبی وجود دارد به نام «توهم پولی» (Money Illusion). این توهم زمانی ایجاد می‌شود که فرد مورد نظر بدون در نظر گرفتن تأثیر «تورم» بر کاهش قدرت خرید، صرفاً به خاطر افزایش درآمد یا ثروت اسمی خود احساس پولدارتر شدن کند و خرج و مصرف خود را افزایش دهد. به بیان دیگر، توهم پولی عبارت است از فراموش کردن تغییر ارزش «واقعی» پول و تصمیم‌گیری با توجه به ارزش «اسمی» آن. پدیده‌ای که برخی سیاست‌گذاران از آن به نفع خود بهره‌برداری میکنند.
یکی از مواقع بروز توهم پولی با افزایش دستمزدها ایجاد می‌شود. افزایش فراگیر دستمزد و حقوق به طور طبیعی با افزایش تقاضا همراه است و به طور معمول به افزایش قیمت‌ها منتهی می‌شود. در این شرایط در حالی افزایش حقوق و دستمزد باعث رضایت بیشتر می‌شود که ممکن است قدرت خرید کمتری را ایجاد کند. در واقع اسماً پول بیشتری دریافت میکنند اما رسماً قدرت خرید کمتری خواهند داشت. پرداخت یارانه نقدی نیز کمابیش چنین مکانیزمی را ایجاد می‌کند.
تمایل برای افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی نیز نوع دیگری از توهم پولی است. بالا رفتن نرخ سود اعطایی به سپرده‌ها در حالی سپرده‌گذار را راضی می‌کند که نرخ بهره اسمی بالاتر رشد نقدینگی و در نهایت تورم بالاتر را به همراه دارد و می‌تواند حتی به ضرر آن‌ها تمام شود.
تورم چیست؟ آنچه در اقتصاد از آن به عنوان تورم یاد می‌شود، «نرخ رشد شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرف‌کننده» است. فرض کنید یک سوم از هزینه‌های روزانه شما صرف کالای I و دو سوم صرف کالای II می‌شود. اگر سال آینده همین موقع قیمت اولی 30 درصد و قیمت دومی 12 درصد افزایش داشته باشد، تورم قیمتی که شما سال آینده نسبت به امروز تجربه خواهید کرد 18 درصد (میانگین وزنی رشد قیمت آن دو کالا، با وزنی که در سبد هزینه‌های شما دارند) خواهد بود. همین کار را می‌توان با ایجاد شاخص و محاسبه نرخ تغییرات آن انجام داد.
بر اساس همین منطق بانک مرکزی (و همین‌طور مرکز آمار) با توجه به الگوی مصرف خانوارها حدود 390 قلم مختلف از کالاها و خدمات مصرفی(به طور دقیق‌تر 294 قلم کالا و 92 قلم خدمت) را در 12 گروه عمده دسته‌بندی کرده و با ضریب اهمیتی که بر اساس بررسی بودجه خانوار محاسبه شده، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) را تهیه می‌کند. برای مثال، در محاسبات بانک مرکزی خورد و خوراک حدود 25 درصد و مسکن و موارد مرتبط با آن به علاوه سوخت نیز حدود 37 درصد از هزینه‌های خانوار را شامل می‌شوند و لذا تغییر قیمت این اقلام با همین ضریب در محاسبه تورم تأثیر دارد. (جدول 1) تعیین ضریب اهمیت باید بر اساس واقعیت هزینه‌های یک «خانوار متوسط» سازگاری داشته باشد، لذا طبیعتاً افراد در دهک‌های درآمدی مختلف و سبدهای مصرف متفاوت تا حدی احساس متفاوتی از تورم خواهند داشت.
تورم در ایران چقدر است؟ بر اساس داده‌ها و محاسبات بانک مرکزی، نرخ تورم شهریور امسال نسبت به شهریور سال 1396 معادل 4/31 درصد بوده است که البته با توجه به روند پیش رو تا انتهای سال به ارقام بالاتری خواهد رسید. (نمودار 1) پس چرا این نرخ برای ما ناملموس است؟ به همان دلایلی که ذکر شد: دلیل اصلی آن می‌تواند به بحث ضرایب و میانگین وزنی گرفتن مربوط شود و دلیل فرعی آن به احتمال دقیق نبودن برخی قیمت‌های ثبت شده.
در صورت علاقه به مطالعه کامل متن اینجا کلیک کنید.
محمد کوثری، کارشناس تحقیقات اقتصادی بانک خاورمیانه در آخرین شماره نشریه آفتاب خاورمیانه نوشت:
در اقتصاد مفهوم جالبی وجود دارد به نام «توهم پولی» (Money Illusion). این توهم زمانی ایجاد می‌شود که فرد مورد نظر بدون در نظر گرفتن تأثیر «تورم» بر کاهش قدرت خرید، صرفاً به خاطر افزایش درآمد یا ثروت اسمی خود احساس پولدارتر شدن کند و خرج و مصرف خود را افزایش دهد. به بیان دیگر، توهم پولی عبارت است از فراموش کردن تغییر ارزش «واقعی» پول و تصمیم‌گیری با توجه به ارزش «اسمی» آن. پدیده‌ای که برخی سیاست‌گذاران از آن به نفع خود بهره‌برداری میکنند.
یکی از مواقع بروز توهم پولی با افزایش دستمزدها ایجاد می‌شود. افزایش فراگیر دستمزد و حقوق به طور طبیعی با افزایش تقاضا همراه است و به طور معمول به افزایش قیمت‌ها منتهی می‌شود. در این شرایط در حالی افزایش حقوق و دستمزد باعث رضایت بیشتر می‌شود که ممکن است قدرت خرید کمتری را ایجاد کند. در واقع اسماً پول بیشتری دریافت میکنند اما رسماً قدرت خرید کمتری خواهند داشت. پرداخت یارانه نقدی نیز کمابیش چنین مکانیزمی را ایجاد می‌کند.
تمایل برای افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی نیز نوع دیگری از توهم پولی است. بالا رفتن نرخ سود اعطایی به سپرده‌ها در حالی سپرده‌گذار را راضی می‌کند که نرخ بهره اسمی بالاتر رشد نقدینگی و در نهایت تورم بالاتر را به همراه دارد و می‌تواند حتی به ضرر آن‌ها تمام شود.
تورم چیست؟ آنچه در اقتصاد از آن به عنوان تورم یاد می‌شود، «نرخ رشد شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرف‌کننده» است. فرض کنید یک سوم از هزینه‌های روزانه شما صرف کالای I و دو سوم صرف کالای II می‌شود. اگر سال آینده همین موقع قیمت اولی 30 درصد و قیمت دومی 12 درصد افزایش داشته باشد، تورم قیمتی که شما سال آینده نسبت به امروز تجربه خواهید کرد 18 درصد (میانگین وزنی رشد قیمت آن دو کالا، با وزنی که در سبد هزینه‌های شما دارند) خواهد بود. همین کار را می‌توان با ایجاد شاخص و محاسبه نرخ تغییرات آن انجام داد.
بر اساس همین منطق بانک مرکزی (و همین‌طور مرکز آمار) با توجه به الگوی مصرف خانوارها حدود 390 قلم مختلف از کالاها و خدمات مصرفی(به طور دقیق‌تر 294 قلم کالا و 92 قلم خدمت) را در 12 گروه عمده دسته‌بندی کرده و با ضریب اهمیتی که بر اساس بررسی بودجه خانوار محاسبه شده، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) را تهیه می‌کند. برای مثال، در محاسبات بانک مرکزی خورد و خوراک حدود 25 درصد و مسکن و موارد مرتبط با آن به علاوه سوخت نیز حدود 37 درصد از هزینه‌های خانوار را شامل می‌شوند و لذا تغییر قیمت این اقلام با همین ضریب در محاسبه تورم تأثیر دارد. (جدول 1) تعیین ضریب اهمیت باید بر اساس واقعیت هزینه‌های یک «خانوار متوسط» سازگاری داشته باشد، لذا طبیعتاً افراد در دهک‌های درآمدی مختلف و سبدهای مصرف متفاوت تا حدی احساس متفاوتی از تورم خواهند داشت.
تورم در ایران چقدر است؟ بر اساس داده‌ها و محاسبات بانک مرکزی، نرخ تورم شهریور امسال نسبت به شهریور سال 1396 معادل 4/31 درصد بوده است که البته با توجه به روند پیش رو تا انتهای سال به ارقام بالاتری خواهد رسید. (نمودار 1) پس چرا این نرخ برای ما ناملموس است؟ به همان دلایلی که ذکر شد: دلیل اصلی آن می‌تواند به بحث ضرایب و میانگین وزنی گرفتن مربوط شود و دلیل فرعی آن به احتمال دقیق نبودن برخی قیمت‌های ثبت شده.
در صورت علاقه به مطالعه کامل متن اینجا کلیک کنید.
Instagram
Middle East Bankبانک خاورمیانه
تورم و توهم #محمد_کوثری، کارشناس #تحقیقات_اقتصادی #بانک_خاورمیانه در آخرین شماره نشریه آفتاب خاورمیانه نوشت: در #اقتصاد مفهوم جالبی وجود دارد به نام «#توهم_پولی» (Money Illusion). این #توهم زمانی ایجاد می‌شود که فرد مورد نظر بدون در نظر گرفتن تأثیر «تورم»…
گزیده اخبار بانکی
۲۵ مرداد ۱۴۰۴
https://www.middleeastbank.ir/news/banknews/10429
🔸زمان خروج ایران از لیست سیاه FATF
🔸انتشار پیش‌نویس "ره‌نگاشت گسترش و تنظیمگری فناوریهای نوین مالی"
🔸رشد نرخ بهره بین‌بانکی
#بانک_خاورمیانه
#اخبار_بانکی
#لیست_سیاه
#FATF
#فینتک
#نرخ_بهره
۲۵ مرداد ۱۴۰۴
https://www.middleeastbank.ir/news/banknews/10429
🔸زمان خروج ایران از لیست سیاه FATF
🔸انتشار پیش‌نویس "ره‌نگاشت گسترش و تنظیمگری فناوریهای نوین مالی"
🔸رشد نرخ بهره بین‌بانکی
#بانک_خاورمیانه
#اخبار_بانکی
#لیست_سیاه
#FATF
#فینتک
#نرخ_بهره