🟢 ضرورت رویکرد اجتماعی در حکمرانی

✍️ مسعود زمانی مقدم

🔸 منتشرشده در آیندهٔ ایران (ویژه‌نامهٔ روزنامه فرهیختگان)، آذر و دی ۱۴۰۳، صفحات ۲۳۰ تا ۲۳۳.

در سال‌های اخیر، جامعۀ ایران دچار تحولات و تغییرات بنیادین شده است که خود حاکمیت را نیز تحت تأثیر قرار داده است. این تحولات به ما نشان می‌دهند که دگرگونی در جامعۀ ایرانی علاوه بر ظهور صورت‌های اجتماعی جدید، ساختار سیاسی را نیز تکان داده است. در واقع، رابطۀ مسئله‌مند دولت-ملت وارد مرحله متفاوتی شده است. این‌جاست که توافق دولت و ملت اهمیت‌اش مضاعف می‌شود. بنابراین، برای آیندۀ بهتر سیاست در ایران لازم است که به این توافق توجه اساسی شود و برای احیای امر سیاسی کارآمدتر، دولت ناگزیر است که خود را به یک رویکرد اجتماعی زمینه‌مند در حکمرانی مجهز کند. جامعه در حالت سکون و رکود نیست و همین امیدوارکننده است.

📎 متن کامل را در فایل پیوست بخوانید.

@masoudzamanimoghadam

مدتی است که درس‌گفتارهای دکتر حسن انصاری را گوش می‌دهم و بسیار برایم جذاب و آموزنده‌اند. ایشان استاد و پژوهشگر کلام و فلسفه و تاریخ اسلامی است. اگر به این مباحث علاقه دارید، کانال تلگرام حسن انصاری را دنبال کنید.

@masoudzamanimoghadam

وزیر کشور با تعدادی از استادان علوم اجتماعی نشستی داشته است. خوب است که صدای جامعه‌شناسان شنیده شود، اما نه‌فقط صدای عدهٔ محدودی از جامعه‌شناسانی که پیش از این هم با دولت‌ها تعامل داشته‌اند و حرف‌شان کم‌وبیش شنیده شده است. کاش به جامعه‌شناسان جوان‌تر از سراسر کشور و خارج از قبیلهٔ مسلط جامعه‌شناسی هم فرصت اظهار نظر بدهند. این استادان علوم اجتماعی پابه‌سن‌گذاشته چه ایدهٔ جدیدی دارند که قبلاً مطرح نکرده‌اند؟ متأسفانه در خود فضای علوم اجتماعی نیز نوعی الیگارشی تشکیل شده است که تا حدودی مانع چرخش نخبگان علمی می‌شود.

@masoudzamanimoghadam

ماه مبارک رمضان در پیش است و چه خوب اگر این ایام را غنیمت بدانیم تا فارغ از هیاهوهای جهان پیرامون‌مان به بازسازی و اصلاح خودمان بپردازیم؛ بر فضیلت‌ها بیفزاییم و از رذیلت‌ها بکاهیم. عزیزان! عمر کوتاه است و فرصت‌ها محدود. رستگاری در راه عبودیت نهفته است و عبودیت مستلزم تقوا و خودسازی اخلاقی مداوم است. همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ / ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما مقرّر شده، چنان‌که بر پیشینیان شما مقرّر شده بود، تا پرهیزکار شوید (تقوا پیشه کنید)».

@masoudzamanimoghadam

🟢 مهم‌ترین مسائل اجتماعی خرم‌آباد و راهکارهای مربوطه

✍️ مسعود زمانی مقدم (جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه لرستان)

🔸 منتشرشده در هفته‌نامۀ سیمره، شمارۀ ۷۵۷، ۱ بهمن ۱۴۰۳، صفحۀ ۲.

لرستان در بین استان‌های کشور از لحاظ توسعه‌یافتگی بسیار عقب است. این جامعه مستعد پیدایش و شیوع انواع مسائل و آسیب‌های اجتماعی است. باید توجه داشت که اولویت‌بندی مسائل اجتماعی با توجه به بسترها و زمینه‌های محلی هر منطقه امر بسیار مهمی است. زیرا هر منطقه با توجه به امکانات و محدودیت‌های خود آسیب‌های خاصی را پرورش می‌دهد که نیازمند سیاستگذاری‌ها و اقدامات ویژه‌ای برای رسیدگی به آن‌ها است.

در یک دسته‌بندی، مسائل اجتماعی مهم شهر خرم‌آباد را می‌توان این‌گونه اولویت‌بندی کرد (البته باید توجه داشت که این موارد باید با دقت بیشتری به‌صورت علمی مورد بررسی و پژوهش قرار بگیرند): ۱. بیکاری و رشد شغل‌های کاذب؛ ۲. فقر و توسعه‌نیافتگی اقتصادی؛ ۳. حاشیه‌نشینی؛ ۴. قانون‌گریزی و فقر فرهنگ شهروندی؛ ۵. مهاجرت اجباری برون‌استانی؛ ۶. خودکشی؛ ۷. اعتیاد و مصرف سیگار و الکل.

📎 متن کامل را در فایل پیوست بخوانید.

@masoudzamanimoghadam

🔵 تضعیف زبان رسمی برای تضعیف انسجام

✍️ مسعود زمانی مقدم (جامعه‌شناس)

🔹 منتشرشده در روزنامهٔ فرهیختگان، شمارهٔ ۴۳۷۳، ۱۹ اسفند ۱۴۰۳، صفحهٔ نخست.

سخنگوی دولت، اخیراً در یک نشست خبری در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۴۰۳ اعلام کرد که دولت قصد دارد لایحه‌ای در خصوص «آموزش به زبان مادری» تهیه کند. او تأکید کرد که زبان‌های مادری جزو میراث فرهنگی کشور هستند و اصل ۱۵ قانون اساسی نیز بر اهمیت آن‌ها تأکید دارد. این سخنان موجب درگرفتن بحثی دامنه‌دار در شبکه‌های اجتماعی دربارۀ موافقت یا مخالفت با رسمیت‌بخشیدن به زبان‌های محلی و قومی در ایران شد.

قطعاً زبان‌های مادری و قومی در ایران بخشی از میراث فرهنگی کشور هستند. اما در باب چنین مسئله‌ای باید با دقت و احتیاط تصمیم‌گیری کرد. در وهلۀ نخست، لازم است میان «آموزش به زبان مادری» و «آموزش زبان مادری» تمایز قائل شویم. در مورد اول، زبان مادریِ محلی به‌عنوان زبان آموزش در مدارس به کار گرفته می‌شود، در حالی‌که در مورد دوم، زبان مادریِ محلی صرفاً به‌عنوان یک درس آموزش داده می‌شود. بدیهی است که دربارۀ یادگیری و آموزش زبان‌های محلی و قومی بحثی وجود ندارد و این حق طبیعی هر شهروند است که زبان مادری خود را حفظ کند و در زندگی روزمره از آن استفاده کند. اما مسئلۀ اصلی در مورد دوم است؛ آیا این زبان‌های قومی و محلی باید به‌عنوان زبان‌های رسمی کشور شناخته شوند و امکان آموزش در مدارس با این زبان‌ها فراهم شود؟

به نظر می‌رسد، رسمیت‌بخشیدن به زبان‌های قومی و محلی و آموزش از طریق آن‌ها موجب ایجاد چالش‌های جدی برای جامعۀ ایران می‌شود. اتخاذ چنین سیاستی می‌تواند مسائل متعددی را به همراه داشته باشد. در این زمینه چند مورد قابل ذکر است: ۱. مسئلۀ تعدد اقوام و زبان‌های محلی؛ ۲. تهدید انسجام و هویت ملّی؛ ۳. مسئلۀ تفاوت‌های درون‌زبانی و چالش انتخاب گویش معیار؛ ۴. نادیده‌گرفتن سابقۀ تاریخی و فرهنگی زبان فارسی؛ ۵. محدود شدن ارتباطات بین اقوام ایرانی؛ ۶. تحریک گفتمان‌های تجزیه‌طلبانه؛ ۷. بی‌توجهی به زمینۀ خاص فرهنگی ایران؛ ۸. کاهش مهارت در زبان ملّی.

می‌توان گفت، زبان فارسی زبانی است که همۀ ایرانیان را به هم پیوند می‌دهد و باید آن را به‌عنوان میراثی ملّی و هویت‌بخش پاس بداریم. زبان فارسی فقط متعلق به فارس‌زبانان نیست و تقلیل آن به قومیت و مسائل قومی حاکی از نوعی نادانی و تنگ‌نظری است. زبان فارسی یکی از بسترهای فرهنگی سرزمین ماست و خیلی از بزرگانی در حفظ آن کوشیده‌اند که فارس‌زبان نبوده‌اند، اما ایرانی بوده‌اند. این‌که ما به زبان قومی و محلی‌مان عشق بورزیم و آن را در زندگی روزمره به کار گیریم و حفظ کنیم، کاملاً طبیعی و ارزشمند است. من خودم، که زبان مادری‌ام لُری است، در محیط خانوادگی و غیررسمی از زبان لُری استفاده می‌کنم. اما در محیط علمی و دانشگاهی که فعالیت می‌کنم، فقط زبان فارسی را به‌کار می‌گیرم. زبان فارسی نه سرکوب‌کنندۀ دیگر زبان‌ها در ایران، بلکه عامل پیوند اقوام ایرانی است. اگرچه لازم است که به زبان‌های قومی و محلی نیز احترام گذاشته شود و آن‌ها را نیز پاس بداریم، اما نه با رسمیت‌بخشیدن به آن‌ها به شکاف های اجتماعی و تمایزگذاری‌های قومی دامن بزنیم. در نهایت می‌توان پذیرفت که زبان‌های محلی در مدارس آموزش داده شوند، بدون این‌که زبان رسمی آموزش را تغییر دهیم؛ ضروری است که زبان رسمی آموزش در ایران صرفاً فارسی باشد تا ایران‌مان حفظ شود که «چو ایران نباشد، تن من مباد».

👈🏼 متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید:
https://farhikhtegandaily.com/page/264807/

@masoudzamanimoghadam

🔵 تضعیف زبان رسمی برای تضعیف انسجام

✍️ مسعود زمانی مقدم

🔹 منتشرشده در روزنامهٔ فرهیختگان، شمارهٔ ۴۳۷۳، ۱۹ اسفند ۱۴۰۳، صفحهٔ نخست.

@masoudzamanimoghadam

به نظر می‌رسد، همچنان روایت و گفتمان ایرانی-اسلامی در جامعهٔ ایران بیش از دیگر گفتمان‌های رقیب می‌تواند در آیندهٔ ایران چاره‌ساز و قابل‌اتکا باشد، البته به‌شرط سازگاری نسبی این گفتمان با تحولات و تغییرات جدید جامعهٔ ایرانی و حرکت آن از یک گفتمان صرفاً سیاسی-ایدئولوژیک به‌سمت یک گفتمان عمیقاً اجتماعی.

@masoudzamanimoghadam

🔸 گروه توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان استان لرستان برگزار می‌کند:

🔵 وبینار استانی آموزش مقاله‌نویسی

🎤 مدرس: مسعود زمانی مقدم 

👥 مخاطبان: دبیران متوسطه دوم نظری، سرگروهای تخصصی دروس، معلمان جدیدالاستخدام و با سابقه کمتر از ۸ سال در اولویت‌اند.

🔹 زمان برگزاری: پنج‌شنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۳، ساعت ۲۰ تا ۲۲.

👈🏼لینک ورود:
https://arvandlms.com/room/Amouzesh

@masoudzamanimoghadam

🖥 همراهان گرامی! بخشی از کارگاه‌ها و دوره‌هایی را که در سه سال گذشته برگزار کرده‌ام را می‌توانید به‌صورت آفلاین تهیه کنید. قیمت این دوره‌ها و کارگاه‌ها را حتی‌الامکان کم و با تخفیف تعیین کرده‌ایم.

👈🏼 مقاله‌نویسی در علوم اجتماعی (۳ ساعت)

👈🏼 نوشتن مقاله با روش مرور نظام‌مند (۲ ساعت و ۲۰ دقیقه)

👈🏼 روش‌شناسی پژوهش کیفی (۶ ساعت)

👈🏼 کدگذاری و یادداشت‌های تحلیلی (۴ ساعت و ۳۰ دقیقه)

👈🏼 ۲۴ روش کدگذاری داده‌های کیفی (۱۳ ساعت و ۴۰ دقیقه)

👈🏼 ۸ روش کدگذاری داده‌های کیفی (۷ ساعت و ۳۰ دقیقه)

👈🏼 پروپوزال‌نویسی (۵ ساعت و ۱۰ دقیقه)

👈🏼 چگونه جامعه‌شناسی بخوانیم؟ (۲ ساعت و ۴۵ دقیقه)

👈🏼 مبانی، مفاهیم و زبان تخصصی جامعه‌شناسی (۲۱ ساعت و ۳۰ دقیقه)

👈🏼 چیستی جامعه‌شناسی و بینش جامعه‌شناسانه (۱۴ ساعت و ۴۰ دقیقه)

👈🏼 آشنایی با تثلیث سکولار جامعه‌شناسی (مارکس، دورکیم، وبر) (۸ ساعت و ۲۰ دقیقه)

👈🏼 خوانش کتاب تاریخ اجتماعی ایران (جلد نخست: ایران باستان) (۲۸ ساعت و ۲۰ دقیقه)

👈🏼 راه و رسم نگارش علمی (۳ ساعت و ۴۵ دقیقه)

👈🏼 خوانش پنج کتاب از ماکس وبر (۳۷ ساعت)

👈🏼 خوانش دو کتاب از امیل دورکیم (۸ ساعت)


📌 برای اطلاعات بیشتر و تهیهٔ فایل‌ها به @edusocio پیام بدهید.

بسیار ممنون خواهم شد که این فرسته را با دوستان و علاقه‌مندان به اشتراک بگذارید. 🌿

مسعود زمانی مقدم
@masoudzamanimoghadam

پارسال و امسال در دو نظرسنجی از مخاطبان کانال تلگرام‌ام پرسیدم «آیا در این ماه رمضان روزه گرفته‌اید؟»

بر اساس نظرسنجی پارسال، از ۲۳۲ پاسخ‌دهنده، ۴۵ درصد روزه می‌گرفتند و ۵۱ درصد خیر. ۴ درصد هم نظری نداشتند.

بر اساس نظرسنجی امسال، از ۲۰۴ پاسخ‌دهنده، ۵۵ درصد روزه می‌گرفتند و ۴۰ درصد خیر. ۵ درصد هم نظری نداشتند.

@masoudzamanimoghadam

بر اساس سیمای جمعیتی ایران در سال ۱۴۰۳، کشور در طی دو دههٔ آینده دچار بحران سالمندی خواهد بود. این بحران به‌ویژه با افزایش میانگین سن ازدواج در کشور و تجرد قطعی صدها هزار دهه‌شصتی و دهه‌هفتادی و افزایش نسبت سالمندان به جوانان در کل جمعیت تشدید خواهد شد. این موضوع مسائل اجتماعی و روانی و رفاهی متعددی برای جامعه ایجاد خواهد کرد. برای جلوگیری از این مسائل باید سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود. پژوهش دربارهٔ مسائل و چالش‌های میانسالان کنونی که در سال‌های آینده سالمند می‌شوند نیز برای این سیاست‌گذاری‌ها ضروری است.

@masoudzamanimoghadam

برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز

سال نو را خدمت همهٔ شما عزیزان تبریک می‌گویم و برای‌تان سالی نیکو و پُربرکت آرزومندم.🌱

این ظرف هفت‌سین را نیز خودم درست کرده‌ام ☺️

نوروز ۱۴۰۴

عده‌ای از هم‌وطنان به‌مناسب تحویل سال نو رفته‌اند بر مقبرهٔ حکیم فردوسی و شعارهای ضداسلامی داده‌اند. قطعاً این شعارها از سر شعور نیستند، بلکه نشان‌دهندهٔ نوعی جهل و واکنش مبتذل و ناآگاهانه به شرایط سیاسی‌اند. فردوسی بزرگ که نام‌اش، ابوالقاسم، نیز از کنیهٔ پیامبر (ص) گرفته شده، در شاهنامه به مدح و ستایش اسلام و حضرت محمد (ص) و اصحاب و اهل بیت ایشان پرداخته است و ارادت‌اش به آن‌ها را نشان داده است.

@masoudzamanimoghadam

عید سعید فطر را به همهٔ عزیزان تبریک می‌گویم.

ماه مبارک رمضان با تمام برکات فردی و اجتماعی‌اش به پایان رسید. یکی از ویژگی‌های اجتماعی در خاتمهٔ این مهمانی خدا، زکات فطریه است. فطریه مصداقی از همدلی اجتماعی و حمایت از نیازمندان در جامعه است. در این روزهای دشوار اقتصادی، در پرداخت فطریه کوتاهی نکنیم و با دستگیری از دیگران، میل به دیگردوستی را زنده نگه داریم.

@masoudzamanimoghadam

🔵 معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه لرستان برگزار می‌کند:

🟢 دورهٔ آنلاین خوانش کتاب «قرآن و جامعه»

🎤 درس‌گفتاری از مسعود زمانی مقدم

🔹 ۱۰ جلسه
🔸یکشنبه‌ها، ساعت ۲۰، از ۱۷ فروردین ۱۴۰۴

🔹 فرامرز رفیع‌پور، جامعه‌شناس برجستۀ ایرانی، کتاب قرآن و جامعه: مدل نظام اجتماعی قرآن را با هدف بررسی جامعه‌شناختی متن قرآن نوشته است. این اثر هزارصفحه‌ای در سال ۱۴۰۲ و در ۸۲ سالگی ایشان منتشر شد. او در این کتاب به‌طور گسترده و عمیق تلاش کرده است تا با تفسیر ساختارمند و نظام‌مند آیات قرآن به یک مدل منسجم از نظام اجتماعی در قرآن دست یابد، با این داعیه که این مدل نظام اجتماعی قرآنی می‌تواند برای هدایت انسان و جامعه، به‌ویژه در ایران و برای حل مسائل اجتماعی، به‌کار گرفته شود. در دورهٔ خوانش این کتاب، به بررسی این کتاب پرداخته خواهد شد.

✳️ برای حضور در این دوره و اطلاع از جلسات به گروه تلگرامی زیر بپیوندید:

@Quran_Society

@masoudzamanimoghadam

🟢 میانه‌روی؛ مسیری برای بازگشت به جامعه

✍️ مسعود زمانی مقدم

🔹 منتشرشده در روزنامه فرهیختگان، شمارهٔ ۴۳۷۹، یکشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۴، صفحات ۱ و ۲

آنچه امروز می‌توان از آن دفاع کرد، میانه‌روی است؛ میانه‌روی در سیاست، در روشنفکری و در هرگونه کنش سیاسی و حتی انتقادی. جامعه ایران با چالش‌ها و موانع متعددی در رابطۀ میان دولت و ملت روبه‌رو است. در چنین شرایطی، هرگونه تندروی مانند ریختن نفت بر آتش بحران‌هاست. در شرایط فعلی، تندروی چیزی جز تخریب جامعه نیست. برای عبور از بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، چاره‌ای جز اتخاذ رویکردی متعادل نداریم. بنابراین، ضروری‌ترین تصمیم برای جامعه ایرانی در وضعیت کنونی، انتخاب راه میانه‌روی است، که لازمۀ آن نیز تقویت مدارای سیاسی-اجتماعی است.

اما میانه‌روی از زمینه و بطن جامعه شکل می‌گیرد و معیار میانه‌روی باید از خود جامعه گرفته شود؛ بازگشت به جامعه، ضرورتی انکارناپذیر است. جامعه واجد ظرفیت‌هایی است که می‌تواند معیاری برای زیست اجتماعی متعادل فراهم کند. ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و نیازهای اجتماعی گروه‌ها و اقشار گوناگون جامعه به ما نشان می‌دهند که چگونه می‌توان چارچوبی برای میانه‌روی ترسیم کرد. امروزه با تکثر جهان‌بینی‌ها و نگرش‌های مختلف در جامعه مواجه‌ایم. در چنین فضایی، مدارا با این تنوع اجتماعی نه‌تنها راهی برای برون‌رفت از وضعیت کنونی، بلکه کلید ساختن جامعه‌ای پایدار است.

جامعه ایرانی با بحران‌های متعددی مواجه است: دشواری‌های اقتصادی، نابرابری‌های فزاینده، کاهش سطح رفاه عمومی، افزایش بی‌اعتمادی و ناامیدی اجتماعی، و گسترش نارضایتی اجتماعی. در چنین فضایی، دو گرایش افراطی شکل گرفته است؛ عده‌ای که به تغییرات سریع و بنیادین باور پیدا کرده‌اند و گروهی به انفعال و پذیرش وضعیت موجود گرایش یافته‌اند. اما هیچ‌یک از این دو مسیر، راه‌حلی پایدار برای خروج از بحران‌ها عرضه نمی‌کنند. آنچه می‌تواند کشور را از این وضعیت دشوار خارج کند، رویکردی مبتنی بر میانه‌روی و الزامات آن یعنی گفت‌وگو، مدارا و اصلاحات تدریجی است.

👈🏼 ادامه یادداشت در لینک زیر:
https://farhikhtegandaily.com/page/265152/

@masoudzamanimoghadam

🟢 خوانش کتاب «قرآن و جامعه» نوشتهٔ فرامرز رفیع‌پور

🎤 درس‌گفتاری از مسعود زمانی مقدم

🔸 جلسهٔ نخست، ۱۷ فروردین ۱۴۰۴

@masoudzamanimoghadam