جوادهاشمی"تربت"
1.61K subscribers
1.81K photos
106 videos
8 files
1.4K links
@javadhashemitorbat
یادداشت و شعر
برای عضویت در کانال، روی لینک کلیک کنید
Download Telegram
📝#یادداشت_ادبی
🔖رباعی‌های
#سفینة_النجاة
🖌به پژوهش
#جواد_هاشمی_تربت
(تکمیل شده‌ی متنی که قبلا" برای سایت
#کرب_و_بلا نوشتم)

💠این یادداشت مختصر ادبی، حاصل جُستاری است با نگاه به عبارت مشهور «سفینة النّجاة» راجع به امام حسین علیه‌السّلام و کاربرد و بازتاب آن در قالب «رباعی». نتیجه‌ی غور و فَحص در دواوین شعرا این مجموعه‌ی اندک را جمع آورده که به گمانم در حوزه‌ی جمع‌آوری اشعار ولایی، جای چنین کارهایی خالی است ولو این که ماحصلش یک یادداشت ادبی باشد.

⚛️شاعرانی که با عبارت مشهور «سفینة النّجاة» ـ عیناً یا ترجمتاً ـ مضمون ساخته و آن را در رباعی گنجانده‌اند، اوّلاً بیش‌تر در مصراع چهارم از آن بهره برده‌اند (جز اندک مواردی در مصراع‌های دیگر) و ثانیاً اغلب ردیف را «است حسین» انتخاب کرده‌اند. برخی از اشعار به دست آمده با سیاق مذکور به ترتیب الفبای شهرت یا تخلّص شاعر از این قرار است (از برخی اشعار که نام شاعرش معلوم نبود، فعلاً چشم پوشیدیم):

✴️
#مهدی_آصفی:
عقل بشر از درک تو مات است، حسین
نام تو کلید مشکلات است، حسین
در شأن تو این بس که رسول اکرم
فرمود: سفینة النّجاة است، حسین

✴️
#مهدی_آصفی:
شیرازه‌ی دفتر حیات است، حسین
محبوب قلوب کائنات است، حسین
از قصّه‌ی فطرسِ مَلَک شد معلوم
کوتاه‌ترین راه نجات است، حسین

✴️
#علی_انسانی:
من نرد غم لیلی لیلا زده‌ام
دل‌خونم و چون لاله به صحرا زده‌ام
آن جا که سفینة النّجاة است، حسین
دریا، دلِ عشق و من به دریا زده‌ام

✴️
#جواد_هاشمی_تربت:
ای زنده‌ی عشق! ای قتیل عبرات!
آزاده‌ی کربلا! اسیر کربات!
ما ظلمت محضیم و تو مصباح هدی
ما غرق گناهیم و تو کشتیّ نجات

✴️
#محسن_حافظی:
محبوب تمام کائنات است حسین
مصباح هدی، فُلک نجات است حسین
دین نبوی زنده شد از کشتن او
احیاگر ذکر صلوات است حسین

✴️
#محسن_حافظی:
آیینه‌ی حق‌نمای عشق است حسین
در نای زمان، نوای عشق است حسین
بر فُلک نجات، آن دُر بحر شرف
فرهیخته ناخدای عشق است حسین

✴️
#حسین_زارعی_خائف
شاهنشه کلّ کائنات است حسین
بر خلق خدا، پُر برکات است حسین
در بحر وجود، شیعیان را ز کرم
هم لنگر و کشتی نجات است حسین

✴️
#خطیبی_همدانی:
مصباح هدی به کائنات است، حسین
فیّاض جمیع ممکنات است، حسین
کان کرم و بحر عطا و احسان
یعنی که سفینه‌ی نجات است حسین

✴️
#قاسم_رسا:
شاهی که سفینة النّجاتش خوانند
مصباح هدای کائناتش خوانند
آلوده به خاک ماتم اوست هنوز
آن آب که چشمه‌ی فراتش خوانند

✴️
#سید_محمد_رستگار:
خاک قدمش آب حیات است حسین
مهریه‌ی مادرش فرات است حسین
غرقیم به دریای معاصی امّا
شادیم که کشتی نجات است حسین

✴️
#صغیر_اصفهانی:
حلّال جمیع مشکلات است حسین
شوینده‌ی لوح سیّئات است حسین
ای شیعه! تو را چه غم ز توفان بلا؟
جایی که سفینة النّجاة است حسین

✴️
#قنبر_ثانی (محمّدرضا کوزه‌گر کالجی):
محبوب خدا چشمه‌ی جاری حیات،
خورشید رسل که بر روانش صلوات،
فرمود به امّت که حسین بن علی
مصباح هدایت است و کشتیّ نجات

✴️
#محمود_مربوبی:
از حال دل من و تو آگاه ، حسین
کشتیّ نجات هر چه گم‌راه، حسین
ای دوست! دلت تا وسط روضه شکست
با قصد فرج صدا بزن: آه حسین

✴️
#سید_رضا_مؤید:
از روی حسین تا نقاب افکندند
در کشور عشق، انقلاب افکندند
تبریک به توفان‌زدگانِ غم و درد
کشتی نجات را به آب افکندند

✴️
#سید_رضا_مؤید:
من در بر کشتی نجات آمده‌ام
در ساحل چشمه‌ی حیات آمده‌ام
تا زودتر از زود گناهم بخشند
قبل از عرفه در عرفات آمده‌ام

✴️
#سید_رضا_مؤید:
سرچشمه‌ی خیر و برکات است حسین
معراج صلات‌ و صلوات است حسین
فرمود نبی: نوشته بر ساقه‌ی عرش
مصباح هدی، فُلک نجات است حسین

✴️
#مدرسی_صادقی:
سالار جمیع ممکنات است حسین
فرمانده دین، اصل حیات است حسین
دنیا ز بلیات بود بحر عظیم
بر دوست چو کشتی نجات است حسین

✴️
#عبدالعلی_نگارنده:
هر چند که چشمه‌ی حیات است، حسین
لب‌تشنه، لب آب فرات است، حسین
غم نیست اگر غرق گناهیم همه
چون بحر کرم، فُلک نجات است، حسین

✴️
#میرزا_یحیی_اصفهانی:
اسباب نجات کائنات است، حسین
فیّاض جمیع ممکنات است، حسین
چون کشتی چار موجه شد در شط خون
با آن که سفینة النّجاة است حسین

🔅تکمله:
در این باب یک رباعی دیگر هم دیده شده که چون وجه تمایزی با دیگران داشت، جداگانه مطرح می‌شود. این رباعی از غافل مازندرانی است که به جای واژه‌ی «سفینه»، واژه‌ی «صحیفه» در آن آمده است:

✴️
#غافل_مازندرانی:
در وحدت حق، مظهر ذات است، حسین
مستجمعِ افرادِ صفات است، حسین
یک سرّ شهادتش، از آن دان که به حشر
عنوانِ صحیفه‌ی نجات است، حسین


#حضرت_امام_حسین_علیه‌السلام
#بازنشر
#جواد_هاشمی_تربت
#رباعی


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
هفتاد و سومین
جلسه‌ی ادبی_مهدوی التجا
چهارشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ شمسی
ساعت ۱۸ تا ۲۰
دفتر انتشارات محمل


با تشکّر از طرّاحی دوست شاعر و گرامی، آقا #هادی_ملک‌پور

◇با دوستان اهل شعر به اشتراک بگذارید◇


#التجا
#جواد_هاشمی_تربت


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
.
پیام تسلیتی متفاوت

#رضا_رسول‌زاده، شاعر جوانی که دوشنبه (۱۵ بهمن ۱۴۰۳) درگذشت و دیروز در بهشت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها (گویا قطعه‌ی ۷۱) آرمید.


سیب پنهان، تنها کتاب اوست که در سال ۱۳۹۵ توسّط نشر جمهوری چاپ شد.

به یادش به پای اشعارش:


غم پهلوی تو در سینه‌ی ما عقده شده
چشم را بر فرج منتقمت دوخته‌ایم
ص۱۸


ذرّه‌ای از شرر روضه‌ی تو کم نشود
تا محبّان تو هستند، محرّم باقی است
ص۴۰

کاخ یزید را به سرش می‌کنم خراب
این است اوج قدرت من در سه سالگی
ص۴۷


با سرعتی که تیر به حلقوم او نشست
حتّی برای بستن چشمش زمان نداشت
ص۵۳

اکنون که خوانده‌ای تو برادر، حسین را
خواهر بگو به زینب کبری؛ بلند شو
ص۵۹


اگر چه درد خودم را نگفته‌ام امّا
کسی که زود به من می‌دهد جواب، رضاست
به سرزمین قیامت که حیرت محض است
مرا کسی که کند خادمش خطاب، رضاست
ص۸۰



رضوان خدا بر او!



#تربت_شاعران
#جواد_هاشمی_تربت


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
👍2
جوادهاشمی"تربت"
. 《تولّدهای اوّل اردیبهشت》 #محمد_مختاری: اوّل اردیبهشت ۱۳۲۱؛  شاعر، نویسنده، مترجم. مدفن: كرج، امام‌زاده طاهر عليه‌السّلام. #منصور_ارضی: اوّل اردیبهشت ۱۳۳۲؛ ذاکر اهل بیت علیهم‌السّلام. خدا سلامتشان دارد! #علی‌رضا_جاریانی سال ۱۳۵۷ (از دوستان ذاکر و اهل…
👆
بعد از نوشتن متن بالا توسّط یکی از دوست ذاکر که مهمان محمل بود، متوجّه شدم که رضا رسول‌زاده، متولّد اوّل اردیبهشت است و این نکته را در غزلی خطاب به استادش حاج #منصور چنین آورده است:

اردیبهشت، ماه عزیزی است چون در آن
روز تولّد من و استاد من، یکی است


چون نگاه ادبی به یکم اردیبهشت (زادروز خودم) در این کانال، سبقه داشت، این چند سطر را افزودم.

سال تولّدش ۱۳۶۶ بود یعنی دقیقا" ۱۰ سال کوچک‌تر از من.


#رضا_رسول‌زاده
#جواد_هاشمی_تربت
#دعوت‌نامه
سلام علیک
"والشّمس" جمال دوست خواهد تابید
"والعصر" ولیّ عصر خواهد آمد

برای آمدن یار
شما به همراه خانواده دعوتید در
«نشست شاعرانه‌ی مدح امام حاضر»

با حضور استاد #محمدعلی_مجاهدی_پروانه
اجرای جناب آقای #شهرام_شکیبا
مدیحه‌خوانی حاج #امیر_کرمانشاهی

شعرخوانی آقایان:
#عباس_شاه‌زیدی_خروش
#محمدحسین_ملکیان_فراز
#محسن_صرامی
(از اصفهان)

#سید_محمدحسین_حسینی_زخم
#هادی_جان‌فدا
#محمدعلی_بیابانی
#علی‌رضا_نورعلی‌پور
#جواد_هاشمی_تربت
(از تهران)

#احمد_علوی
#محسن_قاسمی_غریب
#نوید_پورمرادی
(از قم)

جمعه ۱۴۰۳/۱۱/۱۹_ساعت ۱۹:۳۰
📌قم، اداره کلّ فرهنگ و ارشاد اسلامی، تالار مرکزی شهر

به امید دیدار یار
دبیر مهرواره‌ی امام حاضر
➖️➖️➖️➖️➖️
🪻🪻🪻🪻🪻🪻🪻
🌿🌿🌿🌿🌿



#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
1
🪻🪻🪻
یا مولای!

فرات و التجا با هم به سویت التجا دارند

🌿🌿🌿


حلقه‌ی ادبی فرات (۲۵۶)
و
جلسه‌ی ادبی_مهدوی التجا (۷۴)



چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ شمسی
ساعت ۱۸ تا ۲۰
دفتر انتشارات محمل

◇با دوستان اهل شعر به اشتراک بگذارید◇


#التجا
#جواد_هاشمی_تربت


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
1👍1👎1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#حضرت_صاحب_الزمان_عجل‌الله‌فرجه
#نیمه_شعبان 
#انتظار
#رباعی
🪻🪻🪻

شهر، آینه‌دار می‌شود با یک گل
پروانه‌تبار می‌شود با یک گل
گفتند نمی‌شود ولی می‌بینند
یک روز بهار می‌شود با یک گل

#هادی_فردوسی

🪻🪻🪻

در‌ حسرت‌ دیدار، نگه می‌دارد
از عشق تو سرشار، نگه می‌دارد
اشک است که شب تا به سحر، چشم مرا
با فکر تو بیدار نگه می‌دارد

#هادی‌ملک‌پور


http://www.instagram.com/javadhashemi69/


@javadhashemi_torbat
👎1
#حضرت_صاحب_الزمان_عجل‌الله‌فرجه
#رباعی

شاعر نشدم از این و آن بنویسم
از قیمت آب و نرخ نان بنویسم
شاعر شده‌ام که هر زمان شعر آمد
از حضرت صاحب الزّمان بنویسم
۱۳۹۰


ای روی تو روشن‌تر از آیینه بیا
ما سنگ تو می‌زنیم بر سینه بیا
ای دل‌خوشی طلوع جمعه! بی تو
دل‌گیر ببین غروب آدینه، بیا
۱۳۸۱



جانا! غم دیرینه‌ی ما را دریاب
تاریکی آیینه‌ی ما را دریاب
هر شنبه‌ی ما به آخر هفته رسید
دل‌تنگی آدینه‌ی ما را دریاب
۱۳۹۹


در حسرت روی یار بودن سخت است
هر روز به شام تار بودن سخت است
ای حجّت منتظَر! تو را منتظریم
یک عمر در انتظار بودن سخت است
۱۳۸۱



#جواد_هاشمی_تربت
#رباعی

@javadhashemi_torbat
#حضرت_صاحب_الزمان_عجل‌الله‌فرجه

ای کاش که در مدارشان می‌ماندند!
یا در تب انتظارشان می‌ماندند!
تو جمعه به جمعه آمدی، کاش این قوم
یک بار سرِ قرارشان می‌ماندند!
💫💫
دنیا قفسی ستُرگ دارد یوسف
با خود خطری بزرگ دارد یوسف
با خلوت چاه هم‌چنان اُنس بگیر
این شهر هنوز گرگ دارد یوسف
💫💫
در حجم قنوت‌ها دعا تعطیل است
یاد از تو _ غریب آشنا! _ تعطیل است
یک مدرسه است انتظارت، افسوس
جز جمعه تمام روزها تعطیل است!
💫💫
با آن که به دیدار تو راغب هستیم
بس بی خبریم از آن‌چه طالب هستیم
تو در همه جای شهر، حاضر هستی
ما منتظرانیم که غائب هستیم
💫💫
سر فصل قرارمان نخواهد آمد
یک لحظه کنارمان نخواهد آمد
تا خانه تکانی نشود دل‌هامان
از راه، بهاران نخواهد آمد




رباعی‌های آقای #قاسم_بای از شهر گلستان.

#مجمع_شاعران_اهل_بیت_علیهم‌السلام
#کنگره_شعر_آفتاب_مشهد
#کنگره_ملی_شعر_مهدوی
#به_امید_دیدار



http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
و هر پنج‌شنبه
ای کاش
ابرها به نفع خورشید
کنار بروند!

#نرگس_شرندی

(از اشعار ارسالی به کنگره‌ی #به_امید_دیدار در سال ۱۳۹۹)


@javadhashemi_torbat
#حضرت_صاحب_الزمان_عجل‌الله‌فرجه

(هدیه‌ی دسته‌جمعی در نیمه‌ی شعبان سال پیش)

ابر است، حائل است، تماشا نمی‌شوی
خورشید من! ولی تو که حاشا نمی‌شوی
#رضا_خوب‌رو

سرمازده است باغ جهان، ای بهار جان!
صبحِ سپیدِ این شب یلدا نمی‌شوی
#حنیف_ذاکر

ما فکر هر که‌ایم به غیر از تو، ای غریب!
حق داری آشنای دل ما نمی‌شوی
#علی_سلطانی

صحرانشین عالم امکان! بگو چرا
مهمان خانه‌های دل ما نمی‌شوی؟
#مهدی_توکلی

قربانی‌ام کنند به پیش قدوم تو
کاش آن زمان که وارد کاشانه می‌شوی!
#احمد_قاسمی

الغوث‌های ما به تو دارند التجا
پس مُستغاث می‌شوی‌ام یا نمی شوی؟
#محمدسعید_عطارنژاد

تاریکی فراق به امروز هم رسید
ای روزگار شب‌زده! فردا نمی‌شوی؟
#جواد_هاشمی_تربت

یک روز می‌رسد که بگویند او رسید
ای روز جمعه! صدر خبرها نمی‌شوی؟
#محمدعلی_فراتین

بی‌خود میان زشتی خود دست و پا مزن
دنیای بی امام! تو زیبا نمی‌شوی
#محمد_معارف‌وند

یوسف! بدان که با همه‌ی دل‌ربایی‌ات
هرگز شبیه یوسف زهرا نمی‌شوی
#سید_حسین_فراتی

هرگز وجود "غایب حاضر" شنیده‌ای؟
گفتم به شیخ، هم‌نظر ما نمی‌شوی؟
#محمدعلی_فراتین

حُسن ختام شعر خدا! هر چه می‌کنم
در وصف شاعرانه‌ی من جا نمی‌شوی
#حسین_بابانژاد


غزلی دوازده بیتی از ۱۱ شاعر.
#مطروحه
#جواد_هاشمی_تربت


http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
2👍1
گزیده‌ای از #مستزاد نیمه‏‌ی شعبان از #صفرعلی_احمدی_افغانی در ۴۶ بیت به استقبال شاعر معاصر، #نسیم_شمال:

از لطف جهان‏‌دار جهان‌‏بخش جهانبان
¤در نیمه‌‏ی شعبان
آمد به جهان، جان جهان، مظهر یزدان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

ای منتظران! مژده که سرزد گل طاها
¤از گلشن زهرا
از مقدم او سامره شد غیرت رضوان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

طفلی که ز یمن قدمش داده گواهی
¤ادیان الهی
در مصحف و تورات و به انجیل و به فرقان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

طفلی که بُوَد منتظرش عیسی و الیاس
¤هم خضر دهد پاس
او بر فلک، این در یم و آن یک به بیابان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

در شام ده و چار شد آن ماه ده و چار
¤چون بدر، پدیدار
از عارض نورانی‏اش عالم شده رخشان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

امشب که به قدر و عظمت چون شب قدر است
¤زآن روی چو بدر است
بشتاب که باز است در رحمت و غفران
¤در نیمه‌‏ی شعبان

گویید به شمعون صفا چشم تو روشن
¤کز قدرت ذوالمن
ماه حسن از مشرق نرجس شده تابان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

در وجد و شعف، آسیه و ساره و حوّا
¤چون مریم عذرا
بستند میان بهر پذیرایی مهمان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

شاها! چه شود گر نظر لطف نمایی؟
¤بر بی سر و پایی
چون هست ورا بر کرمت دیده‏ی احسان
¤در نیمه‌‏ی شعبان

بخشی صله‌‏ی «احمدی» بی سر و پا را
¤ای میر دل‏‌آرا!
طبع سخن‌‏آرا و سخن‌‏سنج و سخن‏‌دان
¤در نیمه‌‏ی شعبان


#حضرت_صاحب_الزمان_عجل‌الله‌تعالی‌فرجه
#صفرعلی_احمدی_افغانی

صلوات برای فرج مولا و صاحبمان


📘مجموعه اشعار ایشان "صفرنامه" نام دارد که در اواخر سال ۹۷ #محمل منتشر کرد.

#جواد_هاشمی_تربت

@javadhashemi_torbat
#حضرت_صاحب_الزمان_علیه‌السلام

دل من شوق سامرا دارد
حسرت «سُرّ مَن رأی» دارد

سامرا شهر عسکریّین است
دو حرم را به یک بنا دارد

یک سپهر و دو ماه و دو خورشید
فلک آیا چنین نما دارد؟

مولد مهدی است سامرّا
شهری این مرتبت کجا دارد؟

مهدی آن وجه باقی «الله»
که به رخ، جلوه‌ی خدا دارد

مهدی آن آفتاب پُرنوری
که از او مهر و مه ضیا دارد

مهدی آن کعبه‌ای که از قدمش
مروه، مشعر، منا، صفا دارد

خوانده قرآن بقیّة اللّهش
هستی از هستی‌اش بقا دارد

نه به صد وعده، یک وفا نکند
که به یک وعده، صد وفا دارد

آسمان گر دو تا کند مه خویش
امشب از فرط شوق جا دارد

ای خوش آن عاشقی که از سر صدق
جشن میلاد او به پا دارد!

ای خوش آن مضطری که بهر فرج
بر لب، «امّن یُجیب»ها دارد!

ای خوش آن شاعری که چون «تربت»
در مدیحش چنین نوا دارد:

شیعه را لنگ شد کمیت بیا
مهدیا! ختم اهل بیت! بیا



🧡عیددددتون مباااارک💚

شب نیمه‌ی شعبان، عیدی ما امر فرج

#شعر_مهدوی
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
3👎1
💔
گل نرگس! همه چشم‌انتظارن
تو جشن تو گل نرگس میارن
وصیّت‌نامه‌ی من بی تو اینه
که رو قبرم گل نرگس بذارن


شب نیمه‌ی شعبان (۱۴۰۳شمسی)


#رباعی
#شعر_مهدوی
#جواد_هاشمی_تربت

http://www.instagram.com/javadhashemi69/

@javadhashemi_torbat
👍2👎1