مرکز آموزش تخصصی انجمن جامعه شناسی ایران
3.08K subscribers
1.01K photos
11 videos
4 files
213 links
کانال رسمی مرکز آموزش‌های تخصصی و جامعه محور انجمن جامعه‌شناسی ایران
ارتباط با ما:
تلگرام: @Sociology1394
ایمیل: Isa.ctc.1394@gmail.com
Download Telegram
فرودست شدن: ایدۀ پیشرفت و منطق توسعه
آرش حیدری
ایدۀ پیشرفت یکی از مفروضاتِ بنیادینِ مدرنیته است. مطابق با این فرض اکنون همواره از گذشته پیشرفته‌تر و نسبت به آینده عقب‌مانده‌تر است. با این منطق، تغییر و حرکت امری خطی است که در جهتی مشخص اتفاق می‌افتد؛ منطق این تغییر از وضعیتِ بدتر به بهتر یا از وضعیتِ پست‌تر به متعالی‌تر است؛ منطقِ تغییر پیشرونده است و قابل بازگشت نیست و مهم‌تر از همه جبری و ضروری است. به این ترتیب تغییر در جهتی از پیش مشخص و به صورت جبری و خطی اتفاق می‌افتد. این منطق، منطقی جهانگیر است و همۀ بشریت را در بر می‌گیرد و جهان می‌باید بر اساس این ایدۀ پیشرفت متحول شود تا آدمی بر جهان سروری یابد.
منطق توسعه بر بنیاد ایدۀ پیشرفت سوار شده است. ایدۀ پیشرفت و منطق توسعه امروزه جزو بدیهی‌ترین چیزها در حکمرانی و زندگیِ روزمره هستند. ایدئولوژیِ موفقیت حول ایدۀ پیشرفت سامان یافته است و بدل به منطقِ تربیتی گشته‌ است. منطق توسعه و فهم آن ذیل ایدۀ پیشرفت هستۀ مرکزی حکمرانی و شکل‌بندیِ دولت‌ها است. چنین درکی از زمان بنیان نوعی سیاست را ریخته است که در صدد است اکنون را به آینده‌ای مقدر پیوند بزند لذا اکنون همیشه برهۀ حساس کنونی و پیچ تاریخی است. گذرگاهی که بنا است راه به آینده‌ای درخشان ببرد. هندسۀ حیات اجتماعی ذیل این ایدئولوژی یا در خدمت این قطار پیشرونده است و یا خارج از ریل. مطابق با این ایدئولوژی، وظیفۀ عقل، آگاهی و سیاست حفظ حرکت قطار در ریل توسعه است از این حیث هر شکلی از بیرونِ این مسیر بودن به معنای نوعی آسیب و ناهنجاری است که باید بهنجار شود.
مسئلۀ اصلیِ درسگفتار حاضر این است که چگونه ایدئولوژی توسعه و ایدۀ پیشرفت (که فراگیرترین ایدئولوژیِ حاکم بر جهان است) منطقی فرودست‌ساز دارد و بدل به نیرویی علیه زندگی می‌گردد. از دل این ایدئولوژی است که خودِ زندگی در بسگانگی‌ها و تمایزهایش بدل به مادۀ خامی می‌شود که باید در خدمتِ امری استعلایی به نام پیشرفت درآید. دقیقاً در همین نقطه است که می‌توان منطقِ فرودست شدن را توضیح داد و نسبتش را با ایدۀ پیشرفت توضیح داد. برآمدن نولیبرالیسم، هضم شدنِ زندگی در منطقِ بازار وخلق کردن مجموعۀ بزرگی از فرودستان را می‌توان در چارچوبِ ایدۀ پیشرفت و ایدئولوژیِ توسعه رؤیت‌پذیر کرد و خشونتِ افسارگسیختۀ آن علیه زندگی را آشکار کرد.
جلسۀ اول: تاریخِ برآمدن ایدۀ پیشرفت
جلسۀ دوم: ایدۀ پیشرفت و فهم زمان
جلسۀ سوم: ایدۀ پیشرفت و منطق توسعه
جلسۀ چهارم: ایدۀ پیشرفت و فرودست‌شدن
جلسۀ پنجم: جمع‌بندی
منابع
Bury, J. B. (2010) The Idea of Progress / An inguiry into its origin and growth,

Spadafora, David (1990) The Idea of Progress in Eighteenth-Century Britain, Yale Historical Publications Series.
Nisbet, R (2017) History of the Idea of Progress, Routledge.

Chakrabarty, D (2007) Provincializing Europe: Postcolonial Thought and Historical Difference, Princeton University Press.

Young, RJC (1990) White mythologies, Routledge.


@isa_ctc
طرحِ
درس گفتارهای جامعه‌شناسی تاریخی ایران
پرسش از تاریخ ایران در قلمرو جامعه‌شناسی

دکتر رحیم محمدی

درس گفتارهای «جامعه‌شناسی تاریخی ایران» به دلیل غموض طبیعی که دارد در سه دوره متوالی ارائه خواهد شد و هر دوره نیز در ۸ جلسه ۲ ساعته تدریس می‌گردد.

دوره اول: از واقعیّت ایران تا نظریة ایران است که شامل بنیادها و آغازه‌های مفهومی و تاریخی می‌شود.
دوره دوم: جامعه‌شناسی تاریخی ایران است که شامل درباره جامعه‌شناسی تاریخی ایران قدیم، جامعه‌شناسی تاریخی گسست یا گذار، و جامعه‌شناسی تاریخی تجدد ایرانی است.
دوره سوم: طرح مقدماتی در نظریه جامعه‌شناسی تاریخی ایران که شامل یگانگی و چندگانگی ایران می‌شود.

طرح درس دوره اول
جلسه اول: پرسش از ایران ـ ایران به مثابه مسأله
جلسه دوم: طرح مشکل روایت‌های ایران ـ شرق‌شناسی، ایران‌شناسی و‌ شرق‌شناسی وارونه
جلسه سوم: از تاریخ تا تاریخ اجتماعی
جلسه چهارم: درباره امکان و عدم امکان جامعه‌شناسی تاریخی ایران
جلسه پنجم: پرسش از ایران‌شناخت ـ ایران‌شناخت قدیم و ایرانشناسی‌های مدرن چیست؟ (۱)
جلسه ششم: پرسش از ایران‌شناخت ـ ایران‌شناخت قدیم و ایرانشناسی‌های مدرن چیست؟ (۲)
جلسه هفتم: پرسش از هستی و واقعیت ایران ـ ایران چیست؟ (۱)
جلسه هشتم: پرسش از هستی و واقعیت ایران ـ ایران چیست؟ (۲)
isa_ctc
همراهان گرامی
به اطلاع می رساند دوره " هگل و پایان تاریخ " امروز ۱۰ بهمن ۹۸ ساعت ۵ عصر شروع می گردد.
شماره تماس جهت شرکت در دوره: ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹
مرکز آموزش های تخصصی انجمن جامعه شناسی ایران
طرح درسگفتار

این دوره قرار است به لویاتان، اثر توماس هابز، فیلسوف سیاسیِ دوران‌ساز مدرنیته بپردازد. اگر آثار ماکیاوللی متوقف در سطحِ «تمهیداتی» بود برای عبور به مدرنیتۀ سیاسی، هابز، مهمترین و نظام‌مندترین گذار را در پرتوِ لویاتان و از خلالِ تعاریفِ بدیعی از سیاست، قدرت، حق، انسان و دولت ممکن کرد. لویاتان عظیم‌ترین دفاعیۀ حقوقی از دولتِ مطلقه در تاریخ اندیشۀ سیاسی است. هابز، در مقام فیلسوفی جامع‌الاطراف، پژوهش‌های گسترده‌ای در راستای تأسیس نظام مفاهیمِ نوینی در حقوق و سیاست انجام داد تا به اتکای آن، متافیزیکی جدید برای تألیفِ نظریۀ حقوقیِ دولتِ مدرن فراهم کند. متافیزیکی که در خصمِ با آموزه‌های باستانی سیاست سامان داده شده بود، بیش از هرچیز، تمهیددهندۀ آموزۀ اخلاقِ اطاعت و فرمانبرداری در برابر آموزۀ اخلاقِ سلطه‌ستیزانۀ جمهوری‌خواهی کلاسیک بود. نزد هابز، لحظۀ تأسیس سیاست، درست برخلافِ ماکیاوللی، نه حفظِ لحظۀ تنش‌آلود و متعارضِ طبایعِ حاکم و محکوم، که برعکس، لحظۀ پایان‌پذیریِ خصومت‌ها و تنش‌ها و تعارض‌هاست. علمِ سیاستِ هابزی، اساساً علمِ وضعِ مدنی است و نظام اصطلاحاتِ آن، صرفاً در شرایطِ وضعِ مدنی که در برابر وضعِ طبیعی است کار می‌کند: در شرایطِ یکدستی حقوقی همگان؛ همۀ این حقوق البته به محضِ تحقق، با انگیزۀ بقا و علیه «زندگیِ کوتاهِ ترس‌آلود»، آزادانه به حاکمی تفویض می‌شود که در «میثاقی اجتناب‌ناپذیر»، در مطلقیتِ تمام، مسئولیتِ حراست از این میثاقِ تضمین‌کنندۀ «زندگیِ مدنی در شرایط غیرجنگی» را بر عهده دارد. حقِ انحصاریِ مجازات، سرکوب، و کشتن، به حاکم به مثابۀ «انسانِ مصنوعی» که قرار است «هیولاتر از هر هیولایی»، و ترسناک‌تر از هر ترسانندۀ ممکنی، وانهاده می‌شود تا ترسِ طبیعیِ «همه از همه» را به ترسِ مدنیِ «همه از یکی» ارتقاء دهد. این وضعِ طبیعیِ پیشامدنی است که «ترس» از «مرگ» و «جنگِ بی‌پایان» را همچون مصالحی برای توجیه حقوقیِ دولت فراهم می‌کند. لویاتان اما در مقام انسانِ مصنوعی که از همگان بزرگتر و محاط بر آنهاست، تنها موجودی است که «آزادیِ» در وضعِ طبیعی را در وضعِ مدنی و در قالبِ «حق حاکمیت» حفظ می‌کند: حقِ کیفر، جنگ و مرگ. گو آنکه شرطِ تحققِ «جامعه» و «سیاست»، وضعِ مدنیِ تأسیسیِ میثاق‌محوری است که بر شانه‌های «التزام» و «کیفر» استوار شده است. این دوره در 15 جلسه می‌کوشد در دو سطح موازی پیش برود: ضمنِ ترسیمِ مقدماتیِ اضلاعِ اندیشۀ علمی، فلسفی، و بیش از همه حقوقی و سیاسی هابز، به خوانشِ بینامتنیِ این اثر کلاسیک و گفتگو با میراث قدمایی و مدرنِ فلسفه سیاسی، عطف به دستاوردهای مهمترین جریان‌های پژوهشی معاصر بپردازد.
@isa_ctc
🔹درس‌گفتار «فلسفه، تاریخ و امر اجتماعی»
🔸میلاد نوری
▫️پنج جلسه
▪️انجمن جامعه‌شناسی ایران
🕰شنبه‌ها ساعت ۱۸ تا ۲۰
💬آغاز دوره از ۱۹ بهمن‌ماه ۹۸
@isa_ctc
فلسفه، تاریخ و امر اجتماعی
طرحنامه ای برای یک درسگفتار
میلاد نوری
طرح مسئله: امر اجتماعی بمثابه برآیندی از نسبتِی که میان «آگاهی»، «طبیعت» و «دیگری» برقرار است، تنها در زمینه ای از هستی تاریخی معنادار است. نمی توان و نباید امر اجتماعی را مستقل از تبار تاریخی آن مورد مطالعه قرار داد، چرا که به جهت روش شناختی این بررسی نارسا بوده و به جهت فلسفی، مستلزم نحوی اندیشۀ انتزاعی است که موضوع را از زمینۀ کلی اش جدا می سازد. در این میان، امر تاریخی نیز به جهت حضور باواسطۀ آن، تنها از طریق امر اجتماعی-سیاسی قابل اندیشیدن است. از این روی، بازبستگی وجودی و معرفتی امر اجتماعی و امر تاریخی مستلزم تاملات هستی شناسانه در باب کلیت هستی تاریخی، تحلیل امر اجتماعی در نسبت با هستی تاریخی، و بازخوانی هستی تاریخی از منظر امر اجتماعی است. تنها از منظر چنین تأملی است که می توان هستی اجتماعی را بمثابه هستی سیاسی تقریر کرد. سوالات مهمی قابل طرح است: نسبت فلسفه با هستی تاریخی چیست؟ تفکر تاریخی به جهت نامقرِر بودن هستی تاریخی می تواند حاوی حقیقت باشد؟ آیا تفکر تاریخی مستلزم کل گرایی است؟ امر اجتماعی چگونه از دریچۀ این کل گرایی تحلیل می شود؟ چه نسبتی میان امر اجتماعی و تبار تاریخی آن برقرار است؟ امر اجتماعی که روی به آینده دارد چگونه امر تاریخی را تفسیر می کند؟ پرسش فلسفی از تبار تاریخی امر اجتماعی، چگونه به امر سیاسی گره می خورد؟ در درسگفتار «فلسفه، تاریخ و امر اجتماعی» می کوشیم به چنین سوالاتی پاسخ دهیم.

جلسۀ نخست: فلسفه و امر تاریخی
جلسۀ دوم: جهان بمثابه کل
جلسۀ سوم: انسان، آگاهی و اجتماع
جلسۀ چهارم: هستی شناسی امر اجتماعی
جلسۀ پنجم: امر اجتماعی و راه آینده
@isa_ctc
طرحِ
درس گفتارهای جامعه‌شناسی تاریخی ایران
پرسش از تاریخ ایران در قلمرو جامعه‌شناسی

دکتر رحیم محمدی

درس گفتارهای «جامعه‌شناسی تاریخی ایران» به دلیل غموض طبیعی که دارد در سه دوره متوالی ارائه خواهد شد و هر دوره نیز در ۸ جلسه ۲ ساعته تدریس می‌گردد.

دوره اول: از واقعیّت ایران تا نظریة ایران است که شامل بنیادها و آغازه‌های مفهومی و تاریخی می‌شود.
دوره دوم: جامعه‌شناسی تاریخی ایران است که شامل درباره جامعه‌شناسی تاریخی ایران قدیم، جامعه‌شناسی تاریخی گسست یا گذار، و جامعه‌شناسی تاریخی تجدد ایرانی است.
دوره سوم: طرح مقدماتی در نظریه جامعه‌شناسی تاریخی ایران که شامل یگانگی و چندگانگی ایران می‌شود.

طرح درس دوره اول
جلسه اول: پرسش از ایران ـ ایران به مثابه مسأله
جلسه دوم: طرح مشکل روایت‌های ایران ـ شرق‌شناسی، ایران‌شناسی و‌ شرق‌شناسی وارونه
جلسه سوم: از تاریخ تا تاریخ اجتماعی
جلسه چهارم: درباره امکان و عدم امکان جامعه‌شناسی تاریخی ایران
جلسه پنجم: پرسش از ایران‌شناخت ـ ایران‌شناخت قدیم و ایرانشناسی‌های مدرن چیست؟ (۱)
جلسه ششم: پرسش از ایران‌شناخت ـ ایران‌شناخت قدیم و ایرانشناسی‌های مدرن چیست؟ (۲)
جلسه هفتم: پرسش از هستی و واقعیت ایران ـ ایران چیست؟ (۱)
جلسه هشتم: پرسش از هستی و واقعیت ایران ـ ایران چیست؟ (۲)
isa_ctc
🔳خوانش متون انگلیسی جامعه شناسی صلح

▫️صلح: مفاهیم کلیدی
▫️چیستی جامعه شناسی صلح
▫️صلح و گروههای اجتماعی
▫️صلح و جنبش های اجتماعی

References include:

1-Malesevic, Sinisa.The Rise of Brutality: A Historical Sociology of Violence. Cambridge: 2017.

2-Comprehensive Reviews on the Key Concepts of Sociology of Peace