УДДАБУРОН ЎҒРИ (ривоят)

Рум шаҳрига бир ёш савдогар ташриф буюрди. Бу шаҳарда машҳур бир тикувчи бор эди. Ёш савдогар шу чеварда кийим тиктиришни хоҳлади.

Йўловчи мўйсафиддан чеварнинг дўкони қаердалигини сўради. Мўйсафид унга чеварнинг дўкони қаерда эканлигини тушунтириб берди ва огоҳлантирди:
- Болам, у машхур чевар бўлгани билан, қўли эгри. Эҳтиёт бўл. Мана ман деганларнинг матоларидан ўзларига билдирмай қирқиб олади.

- Эҳ, отахон, мен савдогарликни бекорга қилиб юрибманми? Ўғридан кўпини кўрибманми? Ҳали менинг матоларимни ўғирлайдиган ўғри туғилмаган!
- Болам, у жуда моҳир ўғрида!
- Отахон, мендан ҳеч нарса ололмайди. Манзилни кўрсатганингиз учун раҳмат!

Отахонга шу жавобни айтиб, савдогар чеварнинг дўкони томон равона бўлди. Дўконни қидириб топди. Ичидан чевар чиқиб келди. Чевар савдогарга шундай мулозамат қилдики, худди кўп йиллик танишлардек кутиб олди. Савдогар чеварнинг олдига ўзи билан олиб келган қимматбахо матони ёйди. Чевар савдогарнинг ўлчамларини олиб матони қайчи билан қирқа бошлади.

Ўз ишини бажараётиб Румнинг гўзал қизлари хақида гапирарди, турли хил латифалар айтарди. Латифаларнинг қизиқлигидан савдогар бошини тепага қилиб, қахқаха отиб куларди. Чевар бу онда тезлик билан матонинг бир томонини қирқиб олар ва беркитар эди.

Кейинги сафар ундан ҳам кулгулироқ латифа айтарди. Савдогар кулаверганидан кўзлари юмилиб кетар, бу онда чевар матонинг яна бир парчасини қирқиб олиб яширар эди. Бирданига чевар жим бўлиб ўз ишини бажаришда давом этди.

- Эй, чевар, жуда қизиқ латифалар билар экансан. Нега жимиб қолдинг? Давом эт, - деди савдогар.
- Эй, савдогар, агар яна бир марта латифа айтсам, сенга кийим тор келиб қолади ,- деб жавоб қайтарди.

Азиз диндошим, энди сизга бу қаҳрамонларни таништирай:
Ҳикоядаги савдогар бу - сиз, мен, барча инсонлар. Мўйсафид эса бизга насиҳат қилгувчидир. У отамиз, устозимиз, ҳикоя, ибратли воқеа ва ҳоказолардир. Чевар бу дунёдир. Унинг қирқиб олаётган қимматбаҳо матоси эса, инсоннинг қимматли вақтидир.

Дунё шундай, сизга кулгили, кўнгил-очар нарсаларни кўрсатиб, вақтингизни ўзининг ўткир қайчиси билан қирқиб олаверади. Буни пайқамай қоласиз. Баъзан пайқаганингизда, кийимингиз тор келиб қолган бўлади. Яъни дунёда вақтимиз жуда оз қолган бўлади. Вақтни бекор сарфламасликни бугун сизга ва ўзимга насиҳат қилдим!

@Hikoyalar

Хорманглар яхшилар!😁 Бугун кулдингизми?😂 Музкаймокни иссик кунда хамма бирдак яхши курса керак! Кайси музкаймокни яхши куриб истеъмол киласиз?)))😍

#instagramdan

ФАРҒОНА

Фарғона –
онамдек меҳрибон, суюкли шаҳар,
Яёв кезгим келди кўчаларингни.
Маҳлиё бўлмасдан қолмайди, агар
ким кўрса сутдайин кечаларингни.

Ҳар ерда кўкка бўй чўзган иморат,
Ранго-ранг гуллардан яйрайди дилим.
Сен – Эгам йўллаган буюк иноят,
Сен – нурли манзилга элтажак йўлим.

Бунда барча бирдам, барча бунёдкор,
Буюк бир мақсадни кўзлайди кўнгил.
Биздан обод Ватан қолгуси ёдгор,
Сен – Қўқонга опа, Тошкентга сингил.

Сен – менинг муродим ҳосил бўлган жой,
Сен – менинг орзуйим ушалган маскан.
Сенга талпинаман йил-ўн икки ой,
Ва шундан юрагим олади таскин.

Чор ёнга миллион зарралар сочиб,
Ҳисларимни кўкка отар фаввора.
Туйғулар дафтарин оҳиста очиб,
Ўзимни тушуниб етдим илк бора.

Фарғона,
Токи бошим омон, руҳим омонат,
Тилимга жо этдим шу ширин сўзни:
Ҳамиша бағрингда сақла саломат,
Мудом эҳтиёт қил, асрагин бизни!

​​​​┄┅┅•🌸•═•═•⊰☘⊱•═•═•🌸•┅┅---

Бир қиз деди:
- Мусулмон йигитга турмушга чиқсам, гуноҳлардан холи - хатлаб ўтган бўламан!

- Ўзингиз -чи, ўқийсизми намоз? - деди биров.

Қиз деди:
- Ҳа, ҳафтада бир - икки бор холос!

Деди:
- Диний билимга эгамисиз?
- Шеърлар ўқигандим, ислом ҳақида, - деди, қиз.

Деди:
- Рўзани - чи? Ҳеч тутганмисиз?
- Ҳа, кечагина, биринчи бора тутдим, билсангиз!

Деди:
- Ширкдан йироқмиз? Уни нима эканлигини биласизми?
Тавҳид ила яшайсизми?

Қиз деди:
- Бу сўзларни ўқиганман!
Маъносини ҳеч чақмаганман!
Эрим бўлар бошқача!
Доно, билимли, ўзгача,

Майли, кўп китоблар ўқисин!
Қаттиққўл бўлсин - у, ҳазилкаш бўлсин!
Намозларини қазо қилмай,
Ҳар ҳафта рўзасин тутсин!

- Хўп, - деди, биров, - сиз бундай бахтни,
Нимангиз - ла қозондингиз?

Қиз деди:
- Ҳаҳ, сиз сўраманг аста!Менинг қалбим, топ - тоза!

Деди:
- Сизнинг ҳаракатингиз қани?
Нафсдан қутулишга шошдингизми?
Аввал ислоҳни ўзингиздан бошланг!
Шунда, лойиқ куёв келар ўз - ўзидан!

🌷© Фойдалар таржимаси

@Hikoyalar ни яқинларингизга ҳам юборинг!
Rasmiy diniy kanal @zaydibnsobituz
Kulguli rasmlar: @uvaxaxa da!
______________

📜📚📖 @Hikoyalar каналига қўшилиш учун 👇
https://tttttt.me/joinchat/AAAAADuknkYHGVbghYjS1A
👆 ни босинг ва OK.

Халифа Умар ибн Хаттоб даврида мусулмонлар сонининг ортиши сабабли, Росулуллоҳнинг масжидларини кенгайтиришга тўғри келди. Бунинг учун масжид атрофидаги ер ва уйларни эгаларидан сотиб олиш керак эди. Масжидга қўшни хонадон соҳибларига бу таклиф маъқул келди. Бироқ биргина киши бунга рози бўлмади. Бу – Росулуллоҳнинг амакилари Аббос эди.
У уйини сотишга рози бўлавермагач, халифа Умар унга таклиф билан чиқди:
–Эй Аббос, биз мусулмонлар учун масжид ҳудудини кенгайтирмоқчимиз, агар уйинг учун тўланаётган маблағ камлик қилса, уни кўпайтиришимиз мумкин,–деди.
–Бу ерлар менга тегишли, уни қанча пул берсанг ҳам сотмайман,–деди у.
Халифа чуқур ўйга толди. Қозига мурожаат этишга қарор қилди. Ўша даврда Мадинада фиқҳ илмини яхши билган, адолатли Убай ибн Каъб қозилик қиларди.
Халифа ва Аббос қозининг ҳузурига келдилар. Умар гап бошлади:
–Мен давлат раҳбари сифатида, мусулмонларга яхшилик истаб, катта пул эвазига Аббоснинг уйини масжидни кенгайтириш учун сотиб олмоқчиман. Лекин у бунга рози бўлмаяпти.
–Бу ерлар менинг мулким, уни сотишни хоҳламайман,–деди Аббос.
Ҳар икки томонни тинглаган қози қарорини эълон қилди: "Бировга тегишли бўлган ерни бошқа биров куч билан тортиб ололмайди, ҳатто бу мусулмонларнинг манфаати учун бўлса ҳам. Аббоснинг мулки ўзида қолади. Халифа ҳам ерни сотишга мажбур қилишга ҳаққи йўқ," дея ҳукм қилди.
Халифа индамай қайтиб кета бошлади. Шу пайт Аббос қозига:
—Эй Убай, чиқарган ҳукминг кучига кирдими?—деди.
—Ҳа, албатта, ҳеч ким сенинг мулкингни куч билан тортиб ололмайди. Ҳукм кучга кирди.
Бу гапларни эшитган Аббос йиғилганларга қарата:
—Эй халойиқ! Мени эшитинг. Бугундан бошлаб масжид атрофидаги уйим ва еримни масжид учун ҳадя қилдим,—деди.
Таажжубга тушган Убай ибн Каъб:
—Эй Аббос, ҳозиргина уйингни сотишдан бош тортаётган эдинг, энди эса уни текинга бериб юборяпсан, нима бўлди?—деди.
—Мен бу ишимни инсоннинг қадри Исломда қанчалар улуғ эканини исботлаш учун қилдим, – деб жавоб берди Аббос...

Ақлимизга сиғадими?
Оддий фуқаро волий ўринбосарига эмас, шахсан давлат бошлиғининг ўзига эътироз билдира олса, қандайдир завод эмас, масжид учун ҳам еримни бермайман деса, қози ҳам, халифа фойдасига эмас, фуқаронинг фойдасига адолат билан хукм чиқариб берса...


Бизга қўшил: @fozilmuslim

Hech nima o'zgarmagan, avvalgidek yashayapman kulib.. Ko'z yoshlarim bildirmastan.. Shunchaki yonimda emassiz qaynoq mehringizda isinaolmayapman ona. Avvalgidek sochlarimni mehnatdan dag'al bo'lib ketsada qandaydir insoniyatni borliqdan uzguvchi qandaydir sehrli taft bor kaftingiz silamaydi.. Mehr topaolmayapman. Atrofimda hamma soxta, Kim o'zarlar, qo'yningga kirguvchi ko'z o'yarlar, so'z uvol mavjudotlar.. Keraksiz hilqatlar..

Bilmadim sеn kimsan? Armon bеkasi,
Qo’lim еtmas olis, yarqiroq yulduz.
Tongi shabnam yanglig’ omonat hus?
Oppoq kapalakday bеozor bir qiz.

O’zim kim bo’libman sеni suygani?
Bir bandi insonman tubsiz xayolga,
Ermak bo’layotgan bir xazon yanglig’
Kulgi bo’layotgan unsiz shamolga.

Aldovga ko’nikkan gumroh insonman,
Armonga aylangan mangu orzusi
Qalbimda o’chgan u, umid atalmis?
Yolg’onchi ro’yoning so’ngi yog’dusi.

Faqat yuragimda yakka tuyg’u bor,
Nima dеb atashar rashkmi, qizg’onish
Sеvgi otlig’ ma'vo nimadir o’zi,
Manguga yonishmi abadiy yonish?

Shunday yonyapmanki? Sеni hattoki,
O’zimdan qizg’onib vujudim halak
Kamon qoshlaringni ko’rmoqlik uchun
Go’zal, Zuhrosidan kеchsinda falak.
@hikoyalar

Гул сувга ошиқ бўлди...
Сувга:
-"Сени севаман"-деб айтди. Сув:
-"Мен ҳам сени севаман"-деди.
Орадан бироз вақт ўтгандан кейин, такрор Гул Сувга:
-"Сени севаман"-деди.
Сув:
-"Мен ҳам сени севаман"-деди...
Гул касал бўлиб, сўлиб қолди...
Сув бу ҳолни кўриб чидолмасдан, табиб чақирди. Табиб Гулни яхшилаб текширгандан кейин, Гулга умидсиз боқди. Сув эса хавотирланиб:
-"Гулга нима бўлган экан?"-деб сўради...
Табиб эса:
-"Ҳеч нарса қилмаган, фақатгина Сувсиз қолибди"-деди...
Бундан шу нарса тушунилади ки, "Ишқ - фақатгина сени севаман!" - деб айтишликдан иборат эмас экан.
Ишқ - сенга ҳар нарсасини бера олишига ишонганинг бир инсонни севишликдир...
😇😇😇😇

®
@tabassum_baxt_muhabbat

101 ёшли зиёратчи Ҳаж ибодатини адо этиш учун келди

Саудия Арабистонига 101 ёшли Атар Биби Ҳаж зиёратини адо этиш учун етиб келгани маълум қилинди. Бу ҳақда Saudi Gazette нашри хабар берди. Ушбу улуғ ёшли зиёратчи Мадина аэропортида Саудия Арабистонининг Ҳаж вазирлиги вакиллари томонидан кутиб олинган. Атар Бибига унинг 60 ёшли ўғли ва қизи ҳамроҳлик қилаётгани айтилган. Атаар Биби Ҳаж-2019 мавсумининг энг ёши улуғ зиёратчиси экани қайд этилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

@muslimuzportal | Muslim.uz

​👉 ХАБАР ОЛИНГ! ✅

🥞 Бугун ота онангизга икки дона иссиқ нон олиб боринг.

🛍 Уларни ҳолидан хабар олинг..

☎️ Агар узоқда бўлсангиз уларга қўнгироқ қилинг ва уларни яхши кўришингизни айтинг.

💞Уларни қалбида уйғонган илиқлиқ, биласизми қанчалар ҳам сиз учун юксак даражаларни, ажру муофотларни тақдим қилади.

💖 Ота онангиз бу ишингизни умрини охиригача унутмайди..

🕰 Ишонинг бир кун сизни ҳам юзингизга ажнлар югуради.

💟 Сиз ҳам фарзандларингизни меҳрига , ширин сўзларига қулоқ тутиб яшай бошлайсиз..

☸️ Қарилик надоматни илғор сурмасин. У кун бугундир! Албатта сиз қилган яхшиликлар фарзандларингиздан бир кун қайтади...

‼️ Шошилинг ‼️

@Hikoyalar ни яқинларингизга ҳам юборинг!
Rasmiy diniy kanal @zaydibnsobituz
Kulguli rasmlar: @uvaxaxa da!
______________

📜📚📖 @Hikoyalar каналига қўшилиш учун 👇
https://tttttt.me/joinchat/AAAAADuknkYHGVbghYjS1A
👆 ни босинг ва OK.

Бир одам денгиз қирғоғида сайр қилиб юрарди. Унинг диққатини сал нарироқда ниманидир ердан олиб, денгизга отаётган бола тортди. Яқинроқ келганда эса, боланинг қумдан денгиз юлдузчаларини олиб, сувга отаётганини кўрди.
Юлдузчалар эса, сон-саноқсиз эди. Шунчалик кўп эдики, миллионларча юлдузлар қирғоқ бўйлаб неча километрларгача сочилиб ётарди.
- Нега юлдузларни денгизга отаяпсан? – сўради киши болага яқин келиб..
- Агар денгиз юлдузлари эрталабгача қуруқликда қолишса, ҳалок бўлишади, - деб жавоб берди бола машғулотини давом эттириб.
- Ахир бу аҳмоқлик-ку! – деди ҳалиги одам. – Атрофингга қара! Бу ерда миллионларча денгиз юлдузлари. Сен бу ҳаракатинг билан ҳеч нарсани ўзгартиролмайсан!
Бола навбатдаги юлдузни қўлига олди, бир лаҳза ўйланиб уни ҳам денгизга улоқтирди ва деди:
- Йўқ, менинг ҳаракатларим кўп нарсани ўзгартиради… Мана бу юлдуз учун.
Шунда у одам ҳам бир денгиз юлдузини олиб, денгизга отди. Кейин яна бирини...
Кечга яқин қирғоқда юзлаб одамлар денгиз юлдузларини денгизга отиш билан банд эдилар.

Сиз дунёни қутқара олмайман деб таслим бўлманг, биргина яхшилик эвазига кимнидур хаётига мазмун олиб киришингиз мумкин. Ҳамма кимгадур яхшилик қилишда давом этса, ўз ўзидан бутун дунёни ёмонликлардан асраб қоламиз.

@Hikoyalar

ONAJON SIZNI YAXSHI KO’RAMAN!..
(Ota-onalar uchun juda ibratli hikoya)

Ona kecha olib kelgan labbo’yog’ini qizining qo‘lida ko‘rib tutaqib ketdi. Chunki ishlatilmagan yangi labbo’yoqning uchi yerga ko‘p ishqalangani sababli ezilib qolgan edi. U shunchalar darg‘azab bo‘ldiki, azbaroyi tutaqqanidan ko‘ziga hech nima ko‘rinmay, qo‘lidagi supurgi dastagi bilan qizini ayamasdan savalay boshladi. «Qaerga surkading buni?» degan savoliga «devorga» degan javobni olgach, uning tutaqqan o‘ti kerosin sepilgan olovdek lovullab ketdi. Supurgi bilan savalab qo‘li toliqqan ona supurgini uloqtirib, ko‘ksidagi igna to‘g‘nog‘ichni yechdi. Qizning «tavba qildim, oyijon, endi labbo’yog’ingizni olmayman» deb yalinib yolvorishiga qaramasdan, nonga chekich urgan nonvoydek qizning qo‘liga uchli ignani sancha boshladi. Qonga belangan oppoq qo‘l bir pasta labbo’yoqdek qizarib ketdi. Shundagini ayol qizni urishdan to‘xtadi. Ko‘zi jiqqa yoshga belangan qiz shilq etib yerga yiqildi.

Kech kirdi. Toliqqan ona oyog‘ini bazo‘r sudrab xonasi tomon yurdi. Chiroqni yoqqanda ko‘zi devordagi yozuvga tushdi. Ne ko‘z bilan ko‘rsinki, devorda qizil rangda: «Oyijon, men sizni juda-juda yaxshi ko‘raman – Sevaman» degan yozuv bor edi. Flomaster bilan labbo’yoqni farqiga bormagan qizcha ona labbo’yog’ini bo‘yoqqalam deb o‘ylab, onaga bo‘lgan muhabbatini devorga yozish bilan izhor qilgan ekan. Ona esa bundan bexabar. Shunda igna sanchgan paytda qiz qo‘lidan sizgan qon kabi ona ko‘zidan yosh sizib chiqdi. Charchoqni unutib, tezda qizining xonasiga shoshdi. Bechora qiz yumshoq karavotiga ko‘tarilishga ham kuchi etmay yerda uxlab yotardi. Ona qo‘li bint bilan chandilgan qiziga qarab ho‘ngrab yubordi.

Ertasiga ertalab qizi o‘qiydigan maktabga bordi. Qiz betobligi uchun maktabga kelolmasligini muallimga bildirib qo‘ymoqchi edi. Qizi o‘qiydigan sinf eshigini asta qoqdi. Kirishga izn bo‘lgach, ichkariga kirdi. Sinf o‘quvchilarga to‘lgan. Faqat birinchi partada o‘tiradigan qizining o‘rni bo‘sh, xolos. Ona doskaga qaradi. Doskaga kata harflar bilan «oyijon, men sizni juda yaxshi ko‘raman» degan yozuv yozilgan edi.

– Keling, marhamat. Ra’noxon qani? – dedi muallim.

– Biroz tobi qochgan edi, shunga kelolmadi.

– Shamolladimi?

Nima deb javob berishga o‘ylanib qolgan ona:

– Ha, shsha-mol-lab qoldi, – dedi duduqlanib.

– Terlab turgan bola sovuq suv ichgandirda…

– Shunday… – dedi yuzi qizargan ona.

– Kechagi darsda «onani yaxshi ko‘rish» mavzusida so‘zlashgan edik. O‘quvchilarga uy vazifasi topshirib, har bir bola uyga borib onasiga «men sizni yaxshi ko‘raman» deb og‘zaki va yozma ravishda bayon qilsin, degan edik. Qizingiz Ra’no vazifasini bajardimi?

Ona javob berish o‘rniga yuzini yerga qaratdi. Bir ozdan so‘ng o‘zini o‘nglab:

– Ha, bajardi, – dedi.

– Men unga ishonaman. Qizingiz ajoyib qiz. Vazifalarni men o‘ylagandan ko‘ra a’lo darajada bajaradi. Kattalar kallasiga kelmagan ajoyib fikrlarni o‘rtaga tashlaydi…

– Qizimning partasiga o‘tirsam maylimi?

– Bemalol.

U qiz o‘rniga o‘tirib darsni tinglay boshladi. Tasodifan qo‘li parta ostidagi qog‘ozlarga tegib ketdi. Qog‘ozlardan birini olib o‘qidi. Unda «Aziz muallim, men onajonimni siz aytmasingizdan oldin ham juda-juda yaxshi ko‘raman», deyilgan edi. Qizining xatini tanigan ona boshini yanada qo‘yi egdi. Unsiz yig‘lay boshladi.
Qilmishiga pushaymon bo‘ldi….!

@Hikoyalar

Фарзандларимни ҳайвонот боғига олиб бордим. Ёши каттароқ бир киши ҳам тўрт ёшга бориб бормаган набирасини олиб чиқибди, унга ҳайвонлар ҳақида эринмасдан маълумот берарди. Набирасидан:
-Бу қандай ҳайвон?-деб сўради. Набирасининг ҳам хабари бор шекилли:
-Бу бўри.-деб жавоб берди.
-Қандай бўри?
-Оқ бўри...
Шу тариқа оқ бўри(шимолий тундра бўриси) қаерда яшаши, нималар билан озиқланиши, нима учун қафас ичида турса ҳам тинмай айланиб югуриши ҳақида савол-жавоблар бўлди. Бўри ҳақида шеър ҳам айтилди. Уларни суҳбатига қараб ўша ерда озроқ қолиб ҳам кетибман...
Нарироқдаги бургутлар олдида бошқа оилани кўрдим.
-Ойи, нима бу?
-Қуш.
-Қанақа қуш?
-Э! Бўлақолсанг-чи! Ҳозир дадангдан сўкиш эшитамиз!...

Фарзанди тарбиясига ёшлигида вақт ажратолмаган ота-она, қариганида уларга фарзанди ҳам вақт ажратмаса ҳафа бўлмаслиги керак деб биламан.

Salim AYYUBIY

@Hikoyalar ни яқинларингизга ҳам юборинг!
Rasmiy diniy kanal @zaydibnsobituz
Kulguli rasmlar: @uvaxaxa da!
______________

📜📚📖 @Hikoyalar каналига қўшилиш учун 👇
https://tttttt.me/joinchat/AAAAADuknkYHGVbghYjS1A
👆 ни босинг ва OK.

Qochoq qiz

Har bir bola oila muhitida voyaga etishi zarur

Shaharning qadimgi qismida joylashgan kafedan taralayotgan kuyni tonggi shabada atrofga taratib, yo’lovchilar e’tiborini jalb etadi. Quyosh nurlari yerni isitsa-da, soyada hali sovuq bilinadi. Sayyohlar guruhi ortidan past bo’yli qiz chiqib, shahar markazidagi hovuz tomon yuradi.

18 yoshli Iroda engi uzun futbolkaning ustidan yupqa nimcha kiyib olgan. Sochlari orqaga qattiq tortib yig’ilgan. Uning bir oz shishgan yuzidan kechasi uxlamagani ko’rinib turadi. Juda past ovozda gapirishi sababli uning so’zlarini deyarli anglab bo’lmaydi.  

Irodani uchrashishga ko’ndirish oson bo’lmadi. U kelishilgan uchrashuvlarga chiqmaganidan keyin, ikki kun davomida behisob telefon qo’ng’iroqlari zarur bo’ldi. “Avvalroq kelmaganim uchun kechiring”,- deya Iroda uzr so’raydi. “Men notanish odamlar bilan uchrashishdan qo’rqib qolganman”. Uning aytishicha, yaqinda bir necha ayol aldov yo’li bilan Irodani uchrashuvga chaqirgan, keyin esa uni kaltaklashgan. “Ular pullarimni ham olib qoy’ishdi”.

So’nggi bir necha oy davomida qiz qochqinda yashab yuribdi. Amakisi qizning qochib ketgani to’g’risida xabar berganidan keyin ichki ishlar organlari xodimlari Irodani qidirib topishdi. Lekin u uyiga qaytishdan bosh tortdi. Amakisi yana uni topmasligi uchun tez-tez ish joyini va telefon raqamini o’zgartirib turdi.

Iroda oilasida yagona farzand edi. Onasi uni dunyoga keltirib tashlab ketganidan keyin, u otasi tomonidan buvisining qo’lida katta bo’ldi. Buvisi unga onasi tug’ruq paytida vafot etgan deb aytgan. Iroda 12 yoshga to’lganida otasi ko’proq pul topish maqsadida Rossiyaga jo’nab ketdi. O’shandan beri u otasini ko’rmadi.

Otasi ketgach, vasiylikni o’z zimmasiga olgan amakisi Iroda uchun ko’plab narsalarni cheklab qo’ydi. “Menga hech narsa qilishga ruxsat yo’q edi”,-deb qiz o’sha vaqtni ta’riflaydi. U tez-tez uydan ketib, ko’chalarda kezib, o’ziga yangi do’stlar orttirdi. Ular bilan vaqt o’zkazish uchun maktabdagi darslarni qoldira boshladi.

Keyin juda ham mudhish voqea sodir bo’ldi. Iroda faqat meva sharbati ichganini eslaydi. Keyin esa qornida kuchli og’riq bilan qon ko’lmagida o’ziga keldi. Ma’lum bo’lishicha, sharbatga giyohvand modda qo’shilgan va qiz zo’rlangan. O’shanda Iroda atigi 13 yoshda edi. 

Olti yil avval boshidan kechirganlarini tasvirlar ekan, Iroda yana og’riqni sezgandek qornini ushlaydi. “Bu hayotimdagi eng yomon kun edi. O’sha kuni men eng aziz narsadan –o’z qadr-qimmatimdan ayrildim”. Parchalangan orzu-umidlari bilan birga u o’z ustidan nazoratni ham yo’qotdi. Natijada tarbiyasi og’ir bolalar uchun maxsus ta'lim muassasasiga jo'natildi.

Chet elda ishlayotgan o'zbekistonliklarning soni ortib borayotgani sari, bir yoki ikkala ota-onasiz uyda qolgan bolalarning soni ham ortdi. “Xalqaro tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, migratsiya oila tuzilmasiga va qoldirilgan bolalarga chuqur ta’sir qiladi”,- deydi UNICEFning O’zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Sasha Graumann. “Ota-onalarning migratsiyasi tufayli bolalar oilaning buzilishi oqibatlaridan aziyat chekishi, etarlicha g'amxo'rlik ko'rmasligi va maxsus muassasaga jo'natilish xavfiga duch kelishi mumkin”.

Maxsus maktabda o’tgan uch yil mobaynida Irodaga otasi uch marta qo’ng’roq qildi. U Rossiyaning qaysi shahrida ekanligidan qizning xabari yo’q. Bu to’g’risida u otasidan  so’ramagan ham. Otasi ham buni qiziga aytmagan. Faqatgina qaytish niyati yo’qligini ma’lum qilgan.

Ikkinchi marotaba maxsus muassasaga Iroda oziq-ovqat do’konidan mahsulot o’gi’rlagani uchun jo’natildi. U yerdan chiqqanidan beri har hafta uchastka noziri bilan uchrashib, hisobot berib turadi. Huquqni muxofaza qilish xodimlari bilan qayta-qayta uchrashgani sababli Iroda ulardan juda qo’rqib qolgan. Suhbat davomida ham atrofda ichki ishlar xodimlari yo’qligiga ishonch hosil qilish uchun u yon-atrofga tez-tez qarab qo’yadi.    
👇🏿

“Men o’tmishga qaytishni istamayman”,- deydi u ko’chada o’tkazgan hayotini nazarda tutib. Hozir Iroda bozor yonidagi choyxonada ofitsiant bo’lib ishlaydi.  Musht qilib tugilgan barmoqlarini yoyar ekan, pushti rang bo’yoq qoldiqlari qolgan tirnoqlari ko’zga tashlanadi. Kuniga 13 soat ishlab topgan 35 ming so’m puli ijara haqi bilan eb-ichishdan ortmaydi.

Iroda maktabni tugata olmadi. Maxsus muassasadan qaytganida u 18 yoshga to’lgan edi. Qolgan ikki yilni o’qish istagi bo’lsa-da, bunga ko’zi etmaydi “Hech qaysi ota-ona men ularning farzandlari yonida bo’lishimga yo’l qoy’maydi”,-deydi u.

Irodaning do’stlari yo’q. O’ng bilagidagi “J” harfi shaklidagi qo’lbola tatuirovka unga maxsus muassasadagi eng yaxshi dugonasini eslatib turadi. Boshqa 14 qiz bilan birga ular uch yildan ortiq vaqt davomida bitta xonada yashashgan.


Iroda umidsizlikka tushgan vaqtlarida o’tkir tig’ bilan ikkala bilagini kesib o’ziga jarohatlar etkazgan. O’sha ko’plab izlar kiyimining uzun englari ostida ko’rinmaydi.

Iroda amakisining uyiga qaytishni istamaydi. “U meni yana uyda qamab qo’yadi”. Hech kimga ishonmasdan u qochishda davom etadi.

“Maktabni tugatsam bo’ldi, menga boshqa hech narsa kerak emas”, - deydi u.

 ###

Ushbu maqola UNICEF va O’zbekiston Xotin-qizlar qo’mitasi tomonidan amalga oshirilayotgan migratsiya ta’siridan bolalarni himoyalash loyihasi doirasida tayyorlandi. Loyiha Evropa Ittifoqi tomonidan moliyalashtirilgan.

@Hikoyalar

УМАЙЯНИНГ ЎҒЛИ КИЛОБ

Киноналик Умайянинг Килоб исмли бир ўғли бор эди. Ажойиб солиҳ йигит эди. Исломда энг афзал амал жиҳод эканини эшитиб, Умар ибн Хаттоб (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин)нинг олдига бориб:

- Мени жиҳодга юборинг, - деди.
- Ота-онанг тирикми?
- Ҳа.
- Улардан рухсат сўраб кел.

Ота-онасидан рухсат беришларини сўраб, ҳоли жонларига қўймай, тихирлик қилиб, оёқ тираб туриб олди. Бечора ота-она чор-ночор рози бўлдилар. Чунки у ота-онасига жуда меҳрибон эди. Уларга беминнат хизмат қиларди. Ҳамма ишларида уларнинг қўл-оёқлари эди.

Шундай қилиб, Килоб жиҳодга кетди.

Бечора қарияларнинг эса куни ўтмасди. Кунлар ойлардек, ойлар йиллардек ўтарди. Фарзанд соғинчи қарияларнинг қаддини букиб, кечаю кундуз кўзларидан ёшларни шашқатор айлади.

Бир куни Умайя бир дарахтнинг остида ўтирганди. Бир кабутарнинг полапонларига овқат бераётганига кўзи тушиб қолди. Ўғлини эслатган бу ҳодиса уни шеър айтишга илҳомлантирди:

Ўғлим, сенсиз ўтар умрим армон билан,
Қани энди овунолсам Қуръон билан.

Сен кетдинг-у, қалтираган қўллар қолди,
Кеча-кундуз кўзим тиккан йўллар қолди.

Онажонинг томоғидан ўтмас таом,
Келақолгин, ҳазин умрим бўлмай тамом.

Кабутар ҳам авайлар-ку полапонин,
Умайя ҳам соғинмас-му мард ўғлонин.

Дилбанд соғинчи отанинг жон-жонидан ўтиб, тинимсиз йиғларди. Яъқуб алайҳиссаломдек унинг ҳам кўзлари кўр бўлиб қолди.

Тинимсиз ўғлини эслаб, ақлдан озай дерди. Ҳатто Умар ибн Хаттоб (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин)ни дуойибад қилиб, шеър айтадиган бўлиб қолди:

Сен мени айблама, менда йўқ тўзим,
Ичимдан ўтганин биламан ўзим.

Меҳрибон боламдан айирди Умар,
Энди аламзада мен ўшал падар.

Тинимсиз қиламан дуойибадлар
Токи, ортга қайтсин бузилган ҳадлар.

Қалбимни тирнади беаёв ҳижрон,
Менга зулм қилган қолмагай омон.

Бир дўсти билдирмасдан уни Умар ибн Хаттоб ўтирган бир мажлисга еталаб олиб борди. Кўзи кўр бўлгани учун қаердалигини ҳам, атрофида кимлар борлигини ҳам билмас эди. Шунда ҳалиги дўсти:

- Эй Килобнинг отаси, шеърларингдан ўқиб бер, - деди.

Умайя ҳеч иккиланмасдан айтавериб тили ўрганиб қолган ўша шеърини ўқиди:

Меҳрибон боламдан айирди Умар,
Энди аламзада мен ўшал падар.

Тинимсиз қиламан дуойибадлар
Токи, ортга қайтсин бузилган ҳадлар.

Қалбимни тирнади беаёв ҳижрон,
Менга зулм қилган қолмагай омон.

Шунда Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин):

- Ким бу? - деб сўради.
- Киноналик Умайя, - деб жавоб бердилар.
- Унга нима бўлган?
- Боласини жиҳодга юборган экансиз.
- Ота-онаси рухсат бермаган эканми?
- Рухсатни ноиложликдан беришган экан.

Бу гапни эшитган амирул-мўминин ўша заҳоти Килобга одам юбориб, уни олиб келтирди...

Килоб Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин)нинг олдида ҳозир бўлгач:

- Ўтир, эй Килоб, - деди. У ўтирди.
- Отангга қанчалик меҳрибон эдинг, эй Килоб?
- Аллоҳга қасамки, эй амирул-мўминин, отам истаган нарсани менга айтмасидан олдин бажо келтирардим, ёмон кўрган нарсадан эса менга айтмасидан олдин тийилардим.
- Яна-чи?
- Эй амирул-мўминин, унга яхшилик қилишдан ҳеч қачон эринмаганман, оғир олмаганман.
- Яна-чи?
- Отамга сут соғиб бермоқчи бўлсам, кечаси туриб, энг серсут туяни чўктирардим ва боғлаб қўярдим. Токи, кечаси билан ҳаракатлана олмасин. Бомдоддан сал олдин туриб, сутни совитиш учун қудуқдан муздек сув олардим-да, туянинг елинини ювардим. Кейин сутни соғиб, отамга олиб келардим.
- Ажабо! Бир қултум сут учун шунча иш қилармидинг? Энди менга ҳам худди ўша отангга соғиб келганингдек сут соғиб олиб кел.
- Эй амирул-мўминин, уйга кетмоқчи бўлаётган эдим-да.
- Айтганимни қил!!!

Килоб туянинг олдига бориб, отасига соғиб бергандек қилиб сут соғиб келди ва уни Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин)га берди.

Кейин Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин) атрофидагиларга Килобни бир хонага қамаб қўйишни буюрди-да, Умайяни олиб келиш учун одам юборди. Умайя қаерга келаётганини ўзи ҳам билмас эди.

У бир мункиллаб қолган чол эди. Соғинч ва ғам-алам уни адойи тамом қилганди. Амирул-мўмининнинг олдига судралиб кириб келди. Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин) сўради:

- Эй Умайя, сен учун дунё лаззатидан нима қолди?
- Мен учун дунё лаззатидан ҳеч нарса қолмади, эй амир

ул-мўминин.
- Кўнглинг нимани тусайди?
- Ўлимни.
- Қасам ичиб айтаманки, мен сендан жиддий сўраяпман, эй Умайя, дунё лаззатларидан нимани истайсан?
- Модомики, қасам ичаётган экансиз, майли айтай. Ўлимимдан олдин бир бора бўлса ҳам ўғлим Килобни бағримга боссам, ҳидласам ва ўпсам, дейман.
- Ол, мана бу сутни ич, сенга қувват бўлади.
- Керак эмас, эй амирул-мўминин.
- Қасам ичиб айтаманки, сенга жиддий гапиряпман. Ол, ич.

Қария сутни ичар-ичмас ҳўнграб юборди ва деди:

- Аллоҳга қасамки, бу сутда ўғлим Килоб қўлларининг бўйини сезяпман.

Бу гапни эшитиб, Умар (Аллоҳ у кишидан рози бўлсин)нинг ўзи ҳам йиғлаб юборди. Силкиниб-силкиниб йиғлади. Кейин:

- Эшикни очинглар, - деб буюрди.

Бола отасининг ёнига келди. Ота болани узоқ муддат қаттиқ бағрига босиб турди. Ҳали юз қўлларидан ўпар, ҳали энтикиб-энтикиб ҳидларди. Умар ҳам йиғидан ўзини тўхтата олмасди.

Амирул-мўминин Килобга шундай деди:

- Эй Килоб, сенга жаннат керак бўлса, у мана шу одамнинг оёғи остидадир...

Бизни-да, сизни-да ота-онага ҳаётлик чоғида ҳам, вафот этганидан кейин ҳам яхшилик қилиш бахтига муяссар айлашини Аллоҳдан сўраб қоламан...

Бу қисса мусулмонлар орасида кенг тарқалиши лозим. Токи, салафи солиҳлар босиб ўтган йўллардан ибрат олайлик. Аллоҳ улардан рози бўлсин. Парвардигори олам бизни ҳам, сизни ҳам, ота-оналаримизни ҳам, ота-оналарингизни ҳам ва барча муслиму муслималарни ҳам мағфират айласин.

Яқинларингизга ҳам улашинг
Манба ➤@zaydibnsobituz
✅Каналга аъзо бўлинг📲⤵️
https://tttttt.me/joinchat/AAAAAErsPWu_kX-0ONjKwA

“Бизга ўзимизнинг керагимиз йўқ!”

Кеча ҳиндистонлик бир гуруҳ шифокорларнинг бепул консультациясида оиламиз билан ташкилий-таржимонлик ишларида қатнашдик. Шу иссиқда узоқлардан етиб келган беморлар ва уларнинг яқинларини кўриб, дардларини эшитиб, юрагинг ачишиб кетади, қанийди бир жамғарманг ёки бир сеҳрли таёқчанг бўлса-да, беморларнинг даволанишга, операцияга, жисмонан ва руҳан тикланишига пул тарқатсанг, ҳаммани соғлом ва бахтли қилиб юборсанг!
Иложи йўқ. Ва ҳаммага меҳр-шафқат қилиб, бирга қўшилиб йиғлаганинг билан фойда ҳам йўқ. Ўзингни совуққон тутишга ҳаракат қиласан.
Ора-сирада одамлар ҳеч бўлмаса ўз танида бўлаётган ўзгаришлар ва касалликларни билиш учун келгани, ҳеч бўлмаса шунга бефарқ бўлмаётгани учун ҳам хурсанд бўласан. Ортопедия, кардиология, нефрология-булар ўзбекистонликлар жуда кўп мурожаат қиладиган тиббиёт йўналишлар. Мен кун давомида ортопед шифокорнинг қабулига кирган беморларни кузатдим. Хулосаларим шундай:
1. Навбатда туришни билмайдиган халқмиз.
2. Биз учун бепул консультация ташкил қилиб берса ҳам таҳлиллар (врач айтган бўлса) учун пул тўлаш кераклигини қабул қилгимиз келмайди. Бунда бошқаларни “пул қилаётганда” айблаймиз.
3. Қабулга амаллаб кириб олгандан кейин шифокор ва бошқа беморларнинг вақтини ўғирлашдан уялмаймиз. Кўчада юзлаб беморлар турганини кўра-била туриб, шифокор учун саволнома ёзиб, ё олдиндан хаёлда режа қилиб кирмаймиз: сўрамоқчи бўлган нарсаларимизга тайёрланмаймиз. Битта саволни қайта-қайта бераверамиз.
4. Бошқаларнинг вақти, илинжи, кутаётгани билан ишимиз йўқ, ўзимизники битса бўлди. Ҳолбуки, диагноз биринчи беш дақиқадаёқ (рентген, МРТ ва бошқа хулосаларга кўра) қўйилган, нима қилиш кераклиги айтилган. Хулоса ва саволлар учун менежерлар бор.
5. Хорижлик шифокор диагноздан сўнг, беморга операция ёки узоқ муддатли даволаниш зарурати ҳақида айтади. Сўнг, ўз менежерига касалларни йўналтиради. Биздагидек “врач билан бозор уюштириш” тушунчаси уларга ёт. Буни бизга ҳар қанча тушунтиришга уринмасинлар, “нархни шу ерда дўхтир айтсин, гаплашишга қўясанларми-йўқми, эрталабдан бери кутаман” деб ўзимизникилар билан олишамиз. Шифокорни ҳайрон қолдирамиз.
6. Касаллигимизни билиб турсак ҳам, шифокор ҳолатимиз жиддийлигини айтса ҳам чуқур даволанмаслик учун қайта-қайта осонроқ йўлини сўрайверамиз (“Зора, кўк чой ичинг, хандон писта чақинг, тузалиб кетасиз деган гап айтиб қолса” ,деб умид қиламиз).
7. “Дўхтирдан сўрагин-чи, дориларини қаердан оламиз, ўзи сотмасмикин”
8. Оиласига қарам аёллар келади, аҳволи жиддий. Қўлида бола, қорнида бола, уйида бола. Ўзи умуман туғиш мумкин бўлмаган унга. Айтади:
-Дори ёзиб берсин, бўлди.
-Дори ёрдам бермайди, ошқозонингиз бузилгани қолади. Сизга операция керак.
-Йўўқ, бунга имкон йўқ.
Лекин бу келиннинг сут ҳидидан бошқасига қизиқмайдиган болачасига онаси миллионлар сарфлаб бешик тўйи қилади, отаси ҳўкиз йиқитиб, ҳеч вақони тушунмайдиган неварасига 3 кечаю кундуз суннат тўй беради. Уйида ҳаммоми йўқ, лекин эри машина олиб минади. Чунки, ҳамма шунақа қилади. Пулим йўқ дейди, лекин эрининг ҳайҳотдек 10 сотих ҳовлиси бор. Билиб бўладими, ер муқаддас, уни сотиб бўладими, эрта-индин шу шўр ўт босиб ётган, ё бир чеккасига 300 сўмлик сабзи экилган ер тагидан олтин чиқиб қолар. Билиб-бўладими, эрта-индин болалари ва уларнинг болаларининг ўғиллари кўп бўлса, уларга ер керакку. Соғлиқ - нима у, шунгаям пул кеткизиш керакми?! Барибир бир кунмас бир кун ҳамма ўлиб кетади ва икки газ ерни банд қиладими-йўқми... Устига устак келин бўлса у. Биров унга пул сарфлагиси келармиди. Боласининг бурни оқса, онасиникига жўнатишади-ку! Буларни келин шўрлик ичида ё ўйлайди, ё ўйламайди. Ташида эса секин ҳинд шифокорнинг ҳимматига умид қилиб, уялиб сўраб қўяди:
-Текинга қилиш имкони йўқмикин ўша операцияни...