« دشدکی »
دشدکی واژه‌ای لکی و به معنای یک عضو فرعی که بیرون از اصل هر چیزی وابسته‌ی آن می شود.
همانند: دنو دشدکی / پرو دشدکی / خاک دشدکی (برای مناطقی که امکان باستانی بودن دارد )
این واژه داری دو جزئ است:
دشتک =شکل اوستایی= دشدک (لکی) +ی
در کل یای آخر آن انتساب را می رساند. در زبان لکی حرف « ت » پایان برخی کلمات را به شکل «د» تلفظ می‌کنیم. همانند : گوشت = گوشد / کُشت = کُشد / زشت = زشد و ......
در زبان لکی همان صورت اوستایی خود را حفظ کرده است.
گاه وصله‌ی البسه را هم که از بیرون عارض می‌شود و به پارچه‌ی اصلی وصله می شود، دشدکی خوانده می شود.
مترادف آن « دِرَکی » است. همانند: شو دِرکی= چوپان غریبه و غیر از اقوام و اهل دودمان و خانواده.
متاسفانه این واژه در زبان لکی به همان شکل اوستایی برای جنین باقی نمانده است و معنای اصلی غیر و بیرون از اصل را دارد.
امکان دارد در زمانی این واژه ی دشدک در زبان لکی معنای جنینی داشته است ولیکن هم اکنون اثر، سند و مدرکی از آن در دست نیست. به احتمال زیاد از واژه های فراموش شده است.
مردمان ما به جنین به طور کلی آویل می گویند. هر گاه بخواهند بگویند فلان کس جنین در شکم دارد می گویند: آویلی هایتی لم.
دشتک :جنین ، کودک پیش از زادن و هنگامی که هنوز در زهدان مادر است.
منابع : اوستا ج دوم دوستخواه.

#مهدی_زینی
#واژه_لکی
#واچ_لکی
@lakmusiic

واژه های کهن در زبان لکی

"وت"

این واژه در اوستا به شکل "وخته"vaxta و شکل تلفظ آن در پهلوی "واخت" vaaxt میباشد که هر دو شکل پهلوی و اوستایی این واژه در زبان لکی با تغییراتی حضور دارند.

یکی از قواعد تحول آوایی در زبان لکی این است که خوشه ی هم خوانی 《خت》 به صورت《ت》می آید و《خ》حذف میشود، مثلا "دخت" که در زبان لکی به "دت" تبدیل میشود.
در مورد واژه ی "وت" نیز این قانون وجود دارد و شکل اوستایی واژه یعنی "وخته" خوشه هم خوانی《خت》به《ت》و فتحه ی پایانی حذف،بدین ترتیب است که به "وت"تبدیل میشود،شکل پهلوی این واژه نیز که "واخت" است به "وات" تبدیل میشود،البته واژه "وات"در حال حاضر در زبان لکی کمتر کاربرد دارد، ولی در اشعار کهنتر زبان لکی از واژه "وات" بسیار استفاده شده و شکل دیگر این واژه که امروزه استفاده میشود "وت" است که در اشعار و متون کهن تر لکی کمتر دیده میشود.

یک نمونه استفاده از "وات" در شعر ملا منوچهر کولیوند
دس نیام ار قلف در دیم بسته بی باب حیاط
#واتم عه بخت بدم هی هات هی روژ نهات

یا یک نمونه دیگر از شاهنامه لکی

#واتش عه پیران وس که خیالان
سپاه و باوانمان مچن و تالان

منابع
فرهنگ اوستایی دکتر بهرامی
فرهنگ پهلوی دکتر فره وشی
شاهنامه لکی ، گردآوری حمیدایزدپناه
دیوان ملا منوچهر کولیوند

#حسین_میرمحمدی
#واژه‌_لکی
#واچ_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

فرهنگ اوستایی

"مَس" واژه اوستایی به معنی چاق، بزرگ جثه و سترگ است که درزبان لکی حضور دارد.

#واژه‌_لکی
#واچ‌_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak