FactNameh | فکت‌نامه
111K subscribers
2.7K photos
668 videos
3 files
3.27K links
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره‌ی ایران است.
وبسایت: factnameh.com
بات تلگرامی فکت‌نامه:‌ @FactnamehBot
ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin
twitter.com/factnameh
fb.com/factnameh
instagram.com/factnameh
Download Telegram
ادعای نادرست درباره روسای فدراسیون‌های بولینگ، بیلیارد و اتومبیل‌رانی

🔹در شبکه‌های اجتماعی عکسی منتشر شده که ادعا می‌کند عکس «مدیر فدراسیون بیلیارد، مدیر فدراسیون اتومبیلرانی و مدیر فدراسیون بولینگ» را که هر سه نفر آنها معمم هستند، نشان می‌دهد.

🔹هرچند این افراد (دست‌کم دو نفر از آنها) جزو مدیران حوزه ورزش هستند، اما این ادعا نادرست است.

🔹این عکس مربوط به دیدار رئیس کمیته فرهنگی و مسئولیت اجتماعی فدراسیون اسکی با معاون فرهنگی وزارت ورزش و جوانان است.

🔹نفر سمت راست، احمد فتحی سرپرست کمیته فرهنگی و مسئولیت اجتماعی فدراسیون اسکی و نفر وسط محمدحسین حسنخانی معاون فرهنگی وزارت ورزش و جوانان است و هویت فرد نشسته در سمت چپ تصویر نیز مشخص نیست.

🔹ورزش‌های بولینگ و بیلیارد تحت نظر یک فدراسیون هستند و رییس این فدراسیون هاشم اسکندری‌راد است. سرپرست فعلی فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی نیز کوروش صبوریان است.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره کاهش قیمت ارز بعد از عملیات وعده صادق یک

🔹دختر ابراهیم رئیسی می‌گوید بعد از عملیات وعده صادق، با تدبیر ابراهیم رئیسی، قیمت دلار نه‌تنها بالا نرفت، بلکه پایین آمد.

🔹این‌طور نیست. بعد از حمله ایران قیمت دلار در بازار آزاد از حدود ۶۴ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد.

🔹بعد از آنکه مشخص شد ایران از چند روز قبل به آمریکا خبر و اطمینان داده که حملات به شکل محدود خواهد بود، قیمت دلار هم کمی پایین آمد و به حدود ۶۷ هزار تومان رسید.

🔹این میزان افزایش قیمت، ممکن است کمتر از حد انتظار به نظر برسد، اما به هر حال نشان‌دهنده واکنش منفی بازار است.

🔹به نظر می‌رسد ابعاد حمله ایران نقش مهمی در کاهش انتظارات بازار از افزایش قیمت‌ها داشته است.

🔹رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه نیز گفته: بعد از روشن شدن «محدوده پاسخ» جمهوری اسلامی، نرخ ارز کاهش پیدا کرد.

🔹این حمله به جز جراحت یک دختر بادیه‌نشین عرب، هیچ تلفات انسانی و خسارت جدی نداشت و اغلب موشک‌ها و پهپادهای ایرانی ردگیری و منهدم شدند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا دختر هانیه سادات رئیسی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Audio
🎙 جنگل‌های ایران چگونه زیاد شدند؟

🔹در قسمت ۲۱۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا ادعایی از پزشکیان درباره مقایسه مصرف برق در ایران و اروپا را بررسی کردیم؛ ادعایی که فاصله زیادی با واقعیت داشت.

🔹همچنین، پیرو ادعایی در برخی رسانه‌های حامی ابراهیم رئیسی، توضیح دادیم که چرا شاخص توسعه انسانی در دوران دولت سیزدهم بالا رفته بود.

🔹سفر ترامپ به عربستان و برخی کشورهای دیگر خاورمیانه، بهانه طرح ادعاها و گزارش‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ایران شد؛ مثلا یک ادعای به شدت گمراه‌کننده درباره وضعیت جنگل‌های ایران که در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹مورد بعدیِ مرتبط با این سفر، اینفوگرافیکی بود که به مقایسه توسعه در ایران و عربستان می‌پرداخت و از ما نشان شاخ‌دار گرفت.

🔹طرح یک ادعا درباره تاثیر یک سد بزرگ چین در چرخش کره زمین، ماجرای جالبی دارد که درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹برخی با انتشار یک ویدیو مدعی شدند که خطرناک‌ترین تانک جهان، یک تانک ایرانی است؛ ادعایی که البته به یک تانک خیالی اشاره می‌کرد.

🔹در بخش فکت‌چک‌های کوتاه این اپیزود، ادعایی درباره پسر دونالد ترامپ، ویدیوی یک اژدها در جنوب ایران، ادعای تکراری کشف مار غول‌پیکر و گوجه‌های آغشته به سم مار را خواهید شنید.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:00:53 مقدمه
00:03:57 مقایسه وضعیت مصرف برق ایران با اروپا
00:08:48 چرا شاخص توسعه انسانی در دولت رئیسی بالا رفته است؟
00:15:50 ادعای گمراه‌کننده افزایش پوشش جنگلی ایران در دو دهه اخیر
00:20:40 مقایسه شاخ‌دار سطح توسعه‌یافتگی ایران و عربستان سعودی
00:37:32 اثر سد سه دره بر کاهش طول شبانه‌روز
00:43:15 ادعای نادرست تانک یاسر، خطرناک‌ترین تانک جهان، ساخت ایران
00:44:59 مجموعه ادعاهای شاخ‌دار درباره بارون ترامپ
00:46:28 از دیده شدن خزنده‌ای بزرگ در فارس چه می‌دانیم؟
00:48:09 تکرار ادعای نادرست «ویدیوی مار غول‌پیکر»
00:49:29 مارها و سوراخ‌های گوجه‌فرنگی
00:51:11 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مقایسه درآمد خانوار در ایران و امارات متحده عربی

🔹در شبکه‌های اجتماعی با استناد به یک سری اعداد و ارقام گفته شده: «درآمد متوسط پنج روز خانواده اماراتی برابر با درآمد متوسط یک سال خانواده ایرانی است».

🔹تردیدی در اختلاف بسیار زیاد سطح رفاه و درآمد مردم در ایران و امارات نیست، اما نه این نسبت و نه سایر اعداد و ارقامی که در این ادعا مطرح شده، درست نیستند.

🔹ادعا شده میانگین درآمد خانوار در ایران در حال حاضر ماهانه ۱۵ میلیون تومان است؛ در حالی که بر اساس آخرین داده‌های موجود، میانگین درآمد خانوار شهری در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۱ میلیون تومان بود.

🔹با این حساب، ارزش دلاری درآمد سالانه خانوار با متوسط قیمت آزاد سال ۱۴۰۲ حدود ۴۹۷۰ دلار و با نرخ نیمایی ۶۷۲۰ دلار می‌‌شود.

🔹ادعا شده میانگین درآمد یک خانواده در امارات ۱۰۰ هزار دلار است. منبع این آمار نامعلوم است؛ اما اگر آن را درست فرض کنیم، درآمد یک سال خانواده ایرانی معادل ۱۸ تا ۲۵ روز یک خانواده اماراتی می‌شود.

🔹آخرین داده‌های هزینه و درآمد خانوار در امارات مربوط به ۱۰ سال پیش است که بر اساس آن هزینه‌ سالانه خانوار در این کشور ۶۲ هزار دلار گزارش شده بود.

🔹برآورد می‌شود متوسط درآمد خانوار در این کشور در حال حاضر از ۱۰۰ هزار دلار در سال بیشتر باشد.

🔹با این حساب فکت‌نامه به این ادعا که «درآمد پنج روز خانواده اماراتی برابر با درآمد یک سال خانواده ایرانی است» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 عارف مخترع دوربین عقب خودرو نیست

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که مدعیست عارف، خواننده ترانه مشهور «سلطان قلب‌ها»، سال ۱۳۵۶ دوربین عقب خودرو را ابداع کرده اما این اختراع را ثبت نکرده است.

🔹در این ویدیو تصویری از بریده یک مجله دیده می‌شود که خبرآنلاین در شهریور ۱۴۰۳ آن را به نقل از مجله جوانان امروز (شهریور ۱۳۵۶) منتشر کرد.

🔹هرچند در این بریده روزنامه از زبان عارف چند بار عبارت «اختراع» به‌کار می‌رود اما صراحتا گفته شده که «اختراعی که به خاطر من رسیده» که در اینجا منظور «ایده نوآورانه» است و هیچ پروتوتایپی ساخته نشده‌است.

🔹اولین دوربین نصب‌شده در خودرو که با ایده منتسب به عارف نیز منطبق است، مربوط به بیوک سنتوریون ۱۹۵۶ بود که سال ۱۳۳۴ رونمایی شد و عارف در آن زمان ۱۵ ساله بود.

🔹خودروی ولوو VESC نیز در سال ۱۳۵۱ معرفی شد و دوربین عقب داشت و نمایشگر تلویزیونی آن هم در وسط داشبورد قرار گرفته بود. این خودرو حدود ۵ سال پیش از مصاحبه منتسب به عارف رونمایی شده است.

🔹اولین خودروی تولید انبوهی که دوربین عقب در آن به‌کار رفت، تویوتا کراون ۱۹۸۷ مدل رویال سالن جی بود که تنها در ژاپن ارائه می‌شد. این مدل سال ۱۳۶۶ تنها در ژاپن عرضه شد که در صورت صحت مصاحبه عارف، ۱۰ سال بعد از آن است.

🔹سال ۲۰۰۲ با عرضه اینفینتی Q45 در آمریکای شمالی ساخت نیسان برای اولین‌بار با نمایشگر LCD که تصویر دوربین عقب را نمایش می‌داد و به شکل امروزی در وسط داشبورد قرار گرفت.

🔹بنابراین، رواج این ایده حداقل ۲۵ سال بعد از آن است که ایده منتسب به عارف گفته شده‌است.

🔹در اوایل دهه ۲۰۰۰، شرکت‌های حمل‌ونقل بزرگی مانند UPS و FedEx شروع به نصب دوربین‌های عقب بر روی ناوگان خود کردند تا خطر برخورد در هنگام حرکت به عقب را کاهش دهند.

🔹بر فرض صحت ادعای اینکه این ایده مستقل از شواهد بیرونی، به ذهن عارف رسیده باشد یا نه، افراد مختلفی در زمان‌های متفاوت، پیش از ادعای منسوب به عارف، این ایده به ذهنشان رسیده و حتی نمونه‌هایی هم ساخته‌اند؛ اما تا زمان اقتصادی‌شدن این ایده‌ها که سال‌ها بعد از ادعای منسوب به عارف است (که نشان می‌دهد رواج آن ربطی به زمان این ادعا از سوی عارف ندارد)، توسعه آنها عقب افتاده ‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای اینکه «عارف، مخترع دوربین عقب خودرو است» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥 اولتیماتوم شاه و هواپیمایی خلیج

🔹شاید شنیده باشید که برخی می‌گویند در سال ۱۳۵۱ اولتیماتوم محمدرضا شاه باعث شد ظرف ۴۸ ساعت اسم شرکت «هواپیمایی خلیج عربی» به «هواپیمایی خلیج» تغییر پیدا کند.

🔹بررسی اسناد تاریخی نشان می‌دهد که این ادعا درست نیست.

🔹خطوط هواپیمایی خلیج سال ۱۳۵۲ با سرمایه‌گذاری چند کشور عربی تاسیس شد و از همان ابتدا نام آن گالف‌ایر (طیران الخلیج) بود.

🔹هیچ شاهد و سندی وجود ندارد که نشان دهد شاه در آن زمان اولتیماتومی داده باشد یا بنا بر ادعاها، سفرای کشورهای عربی را از ایران اخراج کرده باشد.

🔹پخش شدن یک شایعه بی‌اساس در سال ۱۳۷۷ باعث شده تا چنین خبر نادرستی منتشر شود.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره تعداد و مصرف ماینرهای غیرمجاز

🔹محمد الله‌داد، معاون شرکت توانیر، در یک برنامه تلویزیونی گفته: «مصرف ماینرهای غیرمجاز، به اندازه چهار نیروگاه اتمی بوشهر است».

🔹او گفته است: «ما نیروگاه اتمی بوشهر را با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات داریم و این میزان مصرف [ماینرهای غیرمجاز کشف‌شده] معادل ۴ نیروگاه اتمی بوشهر می‌تواند باشد؛ زیرا به‌خاطر راندمان نیروگاه‌هایمان، اگر بخواهیم ۲ هزار مگاوات برق تامین کنیم، باید ۳ هزار مگاوات نیروگاه ایجاد کنیم».

🔹در برخی رسانه‌ها به نقل از او گفته شده که «۵۰۰۰ ماینر جدید کشف شده که ۴ برابر تولید نیروگاه اتمی بوشهر این دستگاه‌ها مصرف برق داشته‌اند.»

🔹مصرف ۴ هزار مگاواتی برای ۵۰۰۰ ماینر، چیزی نزدیک به صد برابر واقعیت است.

🔹بنابراین مصرف ادعایی برای ماینرها همان ۲۵۰۰ مگاواتی است که اشاره می‌کند و مابقی ناشی از اتلاف در شبکه توزیع است.

🔹بر اساس گفته مدیرعامل توانیر حدود ۲۵۰ هزار ماینری که کشف شده، از ابتدا تا امروز بوده و ربطی به امسال ندارد.

🔹عدد تخمین ۲۵۰۰ مگاوات مصرف غیرمجاز تولید رمزراز، درباره همه ماینینگ‌های موجود است.

🔹بر اساس مدل‌های موجود در ایران، ۲۵۰ هزار دستگاه ماینر حداکثر حدود ۸۰۰ مگاوات برق مصرف می‌کنند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای معاون شرکت توانیر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره تعطیلی مراسم اختتامیه جشنواره فیلم کن به دلیل قطع برق

🔹در یکی از برنامه‌های شبکه افق صداوسیما ادعا شده که اختتامیه جشنواره فیلم کن به دلیل قطعی برق طولانی در فرانسه «تعطیل» شد.

🔹این ادعا نادرست است و اختتامیه جشنواره فیلم کن طبق برنامه برگزار شد.

🔹جعفر پناهی جایزه نخل طلا را در همین مراسم دریافت کرد.

🔹یک قطعی برق در روز شنبه ۲۴ مه و روز پایانی جشنواره در منطقه آلپ-ماریتیم فرانسه، که کن هم در آن واقع است، رخ داد و حدود ۱۶۰ هزار خانه تحت تاثیر قرار گرفت.

🔹با این حال، سازمان‌دهندگان جشنواره با استفاده از ژنراتور، اختتامیه و نمایش فیلم‌ها را بدون اختلال برگزار کردند.

🔹فقط دو نمایش فیلم به مدت کوتاهی (حدود ۵ دقیقه) متوقف و دوباره از سر گرفته شد.

🔹گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که قطعی برق به دلیل خرابکاری عمدی در یک پست برق فشار قوی و یک برج انتقال برق رخ داده بود.

🔹دو گروه آنارشیستی مسئولیت این خرابکاری را بر عهده گرفتند. با وجود این مقامات فرانسوی در حال بررسی این ادعاها هستند.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعای شبکه افق نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 سفر حج برای همه مسلمانان رایگان نیست

🔹برخی حساب‌ها در شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کنند سفر حج عمره بار اول، برای همه مسلمانان رایگان شده است. این ادعا همراه با ویدیوی مصاحبه با محمد بن سلمان، دست‌به‌دست می‌شود.

🔹ویدیو مربوط به سال ۲۰۱۷ است و بن‌سلمان در آن درباره برداشتن هزینه ۵۰ ریالی (ریال عربستان) در زمینه «صدور ویزای عربستان» برای افرادی که بار اول به سفر عمره می‌روند، صحبت می‌کند و صحبت‌های او ارتباطی با هزینه‌های چند هزار دلاری سفر حج ندارد.

🔹در سایت‌های رسمی دولت عربستان سعودی و همچنین خبرگزاری‌ها نیز خبر یا گزارشی وجود ندارد که این مساله را تایید کند و این ادعا بی‌اساس است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مقایسه شدت مصرف انرژی ایران و جهان

🔹در صداوسیما گفته شده شدت مصرف انرژی در ایران ۲/۵ تا ۳ برابر متوسط جهانی است.

🔹این آمار اغراق‌شده است. بررسی آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد شدت مصرف انرژی دقیقا دو برابر متوسط جهانی است و اختلاف نسبتا قابل توجهی با ادعای مطرح‌شده دارد.

🔹مقایسه وضعیت کشورها از نظر شدت مصرف انرژی نشان می‌دهد، این شاخص بیش از مصرف انرژی، تابع وضعیت اقتصادی و تولید ناخالص داخلی کشورها است.

🔹شدت مصرف انرژی در افغانستان، زیمبابوه، کنگو، موزامبیک، اوگاندا بیشتر از ایران و در کشورهای پرمصرف آمریکای شمالی یا حتی حاشیه خلیج فارس کمتر از ایران است.

🔹اگر اقتصاد ایران در دهه ۲۰۱۰ میلادی به اندازه متوسط دنیا رشد داشت، شدت مصرف انرژی، با فرض ثابت ماندن مصرف به کمتر از ۸ مگاژول به ازای هر واحد کاهش پیدا می‌کرد.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این گزاره نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 آیا سوئیس رکورددار دزدی خودرو در جهان است؟

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی وایرال شده که در آن گفته می‌شود سوئیس، سوئد، نیوزلند، ایتالیا و آمریکا رکورددار دزدی خودرو هستند و ایران در رتبه سی و یکم قرار دارد.

🔹این ویدئو مربوط به یک مسابقه تلویزیونی است که حدود دو سال پیش (۳۰ آبان ۱۴۰۲) از شبکه سوم صداوسیما پخش و پس از آن بارها در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده است.

🔹آنچه گفته شده بر اساس آمار ۲۰ سال پیش یک مرکز جمع‌آوری و ارائه داده (وب‌سایت nation master) است که احتمالا این آمار را از داده‌های دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد برداشته است.

🔹بررسی آمارهای جدیدتر نشان می‌دهد وضعیت کشورها در دو دهه گذشته تغییر کرده، چنانکه در سال ۲۰۲۲ کشورهای شیلی، اروگوئه، اسرائیل، لوکزامبورگ، آمریکا و کانادا بالاترین آمار سرقت وسایل نقلیه موتوری را دارند.

🔹در مرکز داده‌های سازمان ملل متحد، آمار ایران درج نشده، اما اگر آمارهای داخلی را با آمارهای بین‌المللی تطبیق دهیم، ایران جزو ۱۰ کشور اول جهان با بالاترین نرخ سرقت خودرو قرار می‌گیرد.

🔹طبق داده‌های مرکز آمار در پنج سال گذشته نرخ سرقت وسایل نقلیه موتوری در ایران بین ۲۰۰ تا ۲۱۵ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده است.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعاهای نادرست و اغراق‌امیز درباره شبیه‌سازی جنگی چالش هزاره ۲۰۰۲

🔹چند سال است که در شبکه‌های اجتماعی ادعایی تکرار می‌شود با این مضمون که «ایالات متحده آمریکا در یک مانور تمرینی نظامی، از ایران یا سپاه شکست خورده‌است».

🔹اشاره این ادعا به «شبیه‌سازی نظامی چالش هزاره ۲۰۰۲» است که بیش از ۲۵۰ میلیون دلار هزینه داشته و این را دلیلی برای اجتناب این کشور از حمله نظامی به خاک ایران می‌دانند.

🔹چالش هزاره، شبیه‌سازی نظامی (وارگیم) بوده، نه یک مانور (رزمایش) و در نتیجه هدف آن نیز تست تجهیزات نظامی و آموزش و … نبود.

🔹در این شبیه‌سازی، تیم قرمز، یک کشور بی‌ثبات‌کننده در خاورمیانه با توان نظامی نامتقارن توصیف شده بود و تیم آبی، نیروهای آمریکایی بودند.

🔹تیم قرمز از قایق‌های تندرو، هواپیماهای انتحاری، موشک‌های کروز ضدکشتی (شبیه کرم‌ابریشم) استفاده می‌کرد. ارتباطات با پیک موتوری و استفاده از مناره مساجد هم یکی از ابزارهای تیم قرمز بود.

🔹در هیچ سندی گفته نشده که تیم قرمز، سپاه یا نیروی دریایی سپاه یا ترکیبی از همه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است. تجهیزات و تاکتیک‌های تیم قرمز هم در عراق و هم در ایران استفاده می‌شد.

🔹در چالش هزاره، پنتاگون به دنبال آزمایش مفاهیم جدیدی برای گذار از ساختار سنتی نظامی به ساختاری چابک‌تر، هوشمندتر و مبتنی بر فناوری‌های نوین مانند ارتباطات ماهواره‌ای، پهپادها و عملیات‌های شبکه‌محور بود.

🔹بسیاری از اجزای این وارگیم، تنها روی کامپیوتر دیده می‌شد و در میدان نبرد اصلا حضور نداشت؛ از جمله هواپیماهای اف-۲۲.

🔹یک باگ نرم‌افزار باعث شد که سیستم شبیه‌ساز، محل شناورهای آبی-خاکی در نزدیکی ساحل را به محل ناوگروه هواپیمابر اطلاع دهد و تیم قرمز در جا دستور آتش همه‌جانبه با قایق و هواپیمای انتحاری داد.

🔹قایق‌های انتحاری تیم قرمز ۲ تن وزن و ۵ متر طول داشتند اما روی آنها ۱۲ موشک ترمیت ۱۵ با وزن ۲/۵ تن و طول شش متر نصب شده‌بود (در شبیه‌سازی). تعداد هواپیماهای انتحاری تیم قرمز نیز از کل هواگردهای جمهوری اسلامی ایران بیشتر بود.

🔹پدافند هوایی ناوگروه مذکور به محض روشن شدن، همه اهداف غیرنظامی در اطرافش را به عنوان هدف شناسایی کرد؛ بنابراین همان دقایق اولیه آن را خاموش کرده بودند.

🔹فرمانده تیم قرمز بدون آنکه توجه کند که چسبیدن ناوگروه آبی به ساحل نشان‌دهنده باگ نرم‌افزار است، سریع تصمیم به حمله پیش‌دستانه می‌گیرد و هر چه دارد، بر سر آن ناوگروه خالی می‌کند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که آمریکا در یک مانور یا شبیه‌سازی نظامی از سپاه شکست خورده است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 عارف و اختراع دوربین عقب ماشین

🔹برخی سایت‌های خبری می‌گویند «عارف»، خواننده ترانه مشهور «سلطان قلب‌ها»، دوربین عقب خودرو را اختراع کرده است.

🔹ماجرا به قبل از انقلاب و یک مصاحبه برمی‌گردد که در آن این ادعا مطرح شده است.

🔹با این حال، آنچه در آن مصاحبه می‌بینیم، اختراع نیست و بیشتر ایده‌ای است که روی کاغذ کشیده شده است.

🔹نخستین خودرویی که دوربین دید عقب داشت، یک خودروی مفهومی بیوک در سال ۱۳۳۴ بود. یعنی زمانی که عارف تنها ۱۵ سال داشت، این ایده اجرا شده بود و آن مصاحبه، سال‌ها بعد از اختراع انجام شده است.

🔹البته تولید انبوه این اختراع، چند دهه زمان برد و عملا از دهه ۹۰ میلادی با رواج ال‌سی‌دی‌ها، تبدیل به یک آپشن عمومی شد.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ویدیوی ساختگی از تخریب پایگاه هوایی نواتیم در وعده صادق ۲

🔹در اینستاگرام ویدیویی منتشر شده که مدعیست: «تصاویر جدید فرودگاه نواتیم که به وسیله هکرها بدست آمده، تخریب گسترده‌ای را نشان می‌دهد».

🔹از همان روزهای نخست بعد از عملیات «وعده صادق ۲»، آثار برخوردهای موشک‌های بالستیک به نواتیم در تصاویر ماهواره‌ای مشخص بود و ۳۲ نقطه برخوردی دیده می‌شد که با این تصاویر انطباق ندارد.

🔹چنین شلترهایی، مشابه تصویر، برای هواپیماها در نواتیم قرار ندارد. اطراف باند و شلترهای هواپیماها در نواتیم، خشک است و چنین پوشش گیاهی‌ای ندارد.

🔹در تصاویر، جنگنده‌های F-15 دیده می‌شوند اما نواتیم پایگاه هواپیماهای ترابری سنگین و هواپیماهای نسل جدیدتر مانند F-35 است و اصلا در آنجا F-15 مستقر نیست.

🔹رنگ‌آمیزی بدنه هواپیماها همخوانی ندارند و نوشته‌ها و علائم روی بدنه نیز بی‌معنی‌اند و به طرز مشکوکی درهم و برهم هستند. برخی از آنها ترکیبی از علائم نیروی هوایی ایالات متحده و اسرائیل هستند که ساختگی بودن ویدیو رو نشان می‌دهد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ویدیو و ادعایی که همراه آن مطرح شده است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
نقل قول جعلی منسوب به امام جمعه اردبیل درباره برق ۱۱۰ یا ۲۲۰ ولت

🔹در شبکه‌های اجتماعی نقل‌ قول‌هایی به امام جمعه اردبیل نسبت داده شده با این مضمون که «اگر برق ایران از ۲۲۰ ولت به ۱۱۰ ولت تبدیل شود، مصرف برق نصف می‌شود.»

🔹این نقل‌ قول‌ها جعلی است. با اینکه امام جمعه اردبیل در سخنرانی‌های خود گاه به موضوع تخصصی «برق»‌ اشاره‌هایی کرده، ولی درباره ولتاژ برق حرفی نزده است.

🔹ولتاژ ۱۱۰ (استاندارد آمریکایی) یا ۱۲۰ (استاندارد اروپایی و آسیایی) ارتباطی با میزان مصرف برق ندارد و تنها در مقیاس سیستم‌های توزیع برق، ولتاژ بالاتر، به دلیل راندمان بالاتر، می‌تواند روی مصرف نهایی تاثیر محدودی بگذارد.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعای شبکه‌های اجتماعی نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
خبر قدیمی و عکس نادرست منتسب به کودکان سه‌قلو که در خیابان رها شدند

🔹در شبکه‌های اجتماعی عکسی منتشر شده که سه نوزاد را نشان می‌دهد که ادعا شده سه قلو هستند و پدرشان آنها را در خیابان رها کرده‌است.

🔹این خبر، «بازیافت» خبری است که هشت سال پیش اتفاق افتاده و در همان زمان منتشر و پربازدید شده بود.

🔹حداقل یکبار دیگر هم سال ۱۴۰۳ سایت رکنا با آگاهی از قدیمی بودن خبر، آن را با عکس نادرست دیگری بازنشر کرده بود.

🔹حالا این خبر روزهای اخیر در شبکه‌‌های اجتماعی با عکس تازه و نادرست دیگری بازنشر شده است.

🔹در همه این خبرها عکس این صورت کودکان، به غلط، با خبرهای منفی و در وضعیتی آسیب‌پذیر منتشر شده است.

🔹از این رو فکت‌نامه با تاکید به قدیمی بودن خبر، به عکس منتسب به کودکان سه‌قلویی که پدرشان آنها را در خیابان رها کرده، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره پلتفرم‌های اروپایی

🔹حسین دلیریان، سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی، در تلویزیون گفته «اتحادیه اروپا شبکه اجتماعی برند خودش را ندارد. یعنی مردم اروپا دارند از سکوهای آمریکایی یا بعضا چینی استفاده می‌کنند. سکوی خودشان را ندارند».

🔹پراستفاده‌ترین سکو و شبکه اجتماعی در ایران بعد از اینستاگرام و هفتمین پیام‌رسان جهان «تلگرام» با کمتر از یک میلیارد کاربر، تا چند سال پیش در آلمان فعالیت می‌کرد، اما به امارات منتقل شد.

🔹«وایبر» پیام‌رسان دیگری که پیش از تلگرام در ایران رواج داشت و هم‌اکنون ۲۵۰ میلیون کاربر دارد، در اسرائیل بنیان‌گذاری شد، در قبرس و بلاروس توسعه اولیه پیدا کرد، مدتی در لوکزامبورگ مستقر بود و هم‌اکنون اکنون متعلق به راکوتن ژاپن است.

🔹پلتفرم Badoo با بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در روسیه بنیانگذاری شد اما هم‌اکنون در لندن مستقر است، هرچند سرمایه‌گذار فعلی آن آمریکایی است.

👈 فهرست ۱۰ پلتفرم و سرویس بزرگ اروپایی: Spotify (سوئد)، Telegram (آلمان)، Booking (هلند)، Skype (ریشه در استونی/لوکزامبورگ)، Zalando (آلمان)، Revolut (بریتانیا/لیتوانی)، Klarna (سوئد)، ASOS (بریتانیا)، SoundCloud (آلمان)، Opera (نروژ).

👈 فهرست ۱۰ پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی اروپایی: Viber (اسرائیل، قبرس، بلاروس و ژاپن)، OnlyFans (بریتانیا)، Badoo (بریتانیا)، Yubo (فرانسه)، BeReal (فرانسه)، Depop (بریتانیا / آمریکا)، Deezer (فرانسه)، XING (آلمان)، Mastodon (آلمان)، Jodel (آلمان).

🔹سرویس‌ها و سکوهای بزرگ اروپایی به‌خصوص در زمینه‌های خاص و برای محدوده‌هایی با گستره زبانی کوچکتری مانند زبان آلمانی، نه‌تنها کم نیستند بلکه بسیاری از آنها از همه پلتفرم‌های ایرانی کاربران بیشتری دارند، عموما جهانی هستند و رقبایشان «مسدودسازی» نشده‌اند.

🔹این سرویس‌ها با رشد خود، سرمایه‌گذارانی از همه‌جا را جذب می‌کنند و بسیاری از آنها با وجود دفاتر مختلف در بخش‌های زیادی از جهان، دیگر متعلق به یک محدوده جغرافیایی نیستند و نام آن کشور، تنها بخشی از تاریخ اولیه آن شرکت می‌شود، مانند تلگرام و وایبر و بدو.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥 بی‌برقی، اختتامیه کن را تعطیل نکرد

🔹یک مجری تلویزیون جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد که قطعی برق باعث تعطیلی اختتامیه جشنواره کن شده بود.

🔹هم این مجری و هم یک مجری دیگر صداوسیما با طعنه، به نبودن ژنراتور و برق اضطراری در این جشنواره اشاره کرده‌اند.

🔹واقعیت این است که اختتامیه جشنواره کن تعطیل نشده بود و این مراسم بطور کامل برگزار شد.

🔹البته روز آخر جشنواره برای دقایقی برق رفت اما بلافاصله کاخ جشنواره به ژنراتورهای برق وصل شد.

🔹تنها مشکلی که ایجاد شد، قطع پنج‌دقیقه‌ای برق در زمان نمایش دو فیلم بود.

🔹دو گروه آنارشیستی مسئولیت خرابکاری در سیستم برق آن منطقه را بر عهده گرفته‌اند.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
خبر جعلی و ویدیوهای نادرست درباره سقوط هواپیمای حجاج موریتانی در دریای سرخ

🔹در شبکه‌های اجتماعی تصاویر و ویدیوهایی منتشر شده که مدعیست یک پرواز حج متعلق به کشور موریتانی با ۲۲۰ زائر در مسیر عربستان سعودی در دریای سرخ سقوط کرده و تمامی سرنشینان جان باخته‌اند.

🔹در هیچ رسانه و خبرگزاری معتبری چنین خبری منتشر نشده و هیچ منبع رسمی چنین چیزی را اعلام نکرده‌است.

🔹همه پروازهای تجاری و مسافری در سراسر دنیا قابل ردیابی هستند و گزارشی از سقوط هواپیمایی موریتانی یا هر پرواز دیگری در مسیر حج، منتشر نشده‌است.

🔹مقامات کشور موریتانی گزارش‌های مربوط به سقوط هواپیما را به‌طور قاطع رد کرده‌اند.

🔹شرکت هواپیمایی موریتانی نیز با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که سه پرواز برنامه‌ریزی‌شده در تاریخ‌های ۲۳، ۲۴ و ۲۵ مه ۲۰۲۵ بدون هیچ مشکلی به مقصد خود در عربستان سعودی رسیده‌اند.

🔹تصاویر و ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نیز بررسی و مشخص شده که مربوط به حوادث گذشته هستند و ارتباطی با پروازهای اخیر ندارند.

🔹تصویر غرق‌شدن یک هواپیمای ایرباس در آب، ربطی به سقوط ندارد. بدنه این هواپیما به صورت کنترل‌شده درون آب قرار می‌گیرد تا محیط جالبی را برای غواصان ایجاد کند. این اتفاق مربوط به سال ۲۰۱۹ در سواحل توریستی ترکیه است.

🔹فکت‌نامه نیز به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM