🔹 مقایسه سرمایه‌گذاری هوش مصنوعی در امارات با کل اعتبارات دانشگاهی ایران

🔹مسعود پزشکیان می‌گوید: «کل اعتبار دانشگاه‌های ما ۱/۵ تا ۲ میلیارد دلار است، اما امارات ۶ میلیارد دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کند.»

🔹بخش اول از این جمله تقریبا درست است، اما بخش دوم آن دقیق و درست نیست.

🔹ارزش بودجه آموزش عالی در سال ۱۴۰۳، شامل اعتبارات دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری و نهادهای وابسته به وزارت علوم، (بسته به نرخ برابری ارز) بین ۱/۳ تا ۲/۷ میلیارد دلار است.

🔹احتمالا اشاره به سرمایه‌گذاری ۶ میلیاردی امارات، برداشت نه‌چندان دقیقی از خبر مشارکت یک هلدینگ اماراتی در سرمایه‌گذاری ۶/۶ میلیارد دلاری شرکت OpenAi است.

🔹اولا رقم و سهم دقیق هلدینگ اماراتی از این سرمایه‌گذاری مشخص نیست، دوم این سرمایه‌گذاری در واقع در یک شرکت پیشرو بین‌المللی در خارج از کشور امارات متحده عربی است.

🔹بر اساس گزارش‌ رویترز، امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۴ میلادی ۵۴۶ میلیون دلار در حوزه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده است.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این گفته پزشکیان نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار تولید برنج مصنوعی از پلاستیک

🔹در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان ویدیویی‌ منتشر شده که تولید برنج مصنوعی از مواد پلاستیکی را نشان می‌دهد.

🔹ویدئوهای منتشر شده هیچ ارتباطی با تولید برنج‌ ندارند.

🔹خط تولید مشاهده شده در این ویدیوها مربوط به تولید «گرانول بازیافتی پلاستیک» است.

🔹تا کنون گزارش موثقی از تولید برنج با پلاستیک مخابره نشده و در عمل نیز غیر ممکن است ماده خوراکی از ماده‌ای صددرصد غیر قابل هضم تولید و مصرف شود.

🔹از آنجا که گرانول پلاستیک سفید به دلیل رنگ و فرم به دانه‌های برنج شباهت دارد، این شایعات، باورپذیری بیشتر پیدا کرده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای مطرح شده درباره تولید برنج از پلاستیک، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 ادعای گمراه‌کننده پزشکیان در مورد نظر خامنه‌ای درباره فیلترینگ

🔹مسعود پزشکیان گفت: «رهبری هم معتقد بودند که به هیچ‌کس نگفته‌اند فیلتر کنید بلکه گفته‌اند مدیریت کنید در حالی که اینها آمده‌اند همه چیز را فیلتر کردند و نارضایتی بزرگی ایجاد شد.»

🔹پزشکیان مدعیست «بررسی وضعیت فیلترینگ، برعهده کمیته‌ای کارشناسی» در شورای ملی فضای مجازی سپرده شده‌است. براساس حکم رهبر جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمهوری، رئیس شورای عالی فضای مجازی است.

🔹بحث درباره فیلترینگ و در «کارگروه یا جلسات» در شورای عالی فضای مجازی هم جدید نیست. پیش‌تر سردار غلام‌رضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل از برگزاری جلساتی در این شورا درباره فیلترینگ اینستاگرام و واتس‌اپ خبر داده‌بود.

🔹دستور فیلترینگ اینستاگرام را یک نهاد امنیتی، «شورای امنیت کشور» که زیرمجموعه «شورای عالی امنیت ملی» است صادر کرده‌است.

🔹مقامات نظامی و امنیتی زیادی در هر دو شورا عضو هستند از جمله سران سپاه، وزارت اطلاعات و … هر دو شورا دو نهاد شبه‌اجرایی در زیرمجموعه خود دارند که مستقیما به دفتر رهبری پاسخگو است «دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی» و «مرکز ملی فضای مجازی».

🔹در اسناد و نامه‌های افشا شده از هک‌های اخیر سیستم‌های دولتی، نامه‌هایی از علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، معاون اقتصادی وزارت اطلاعات و سردار سلامی، فرمانده کل سپاه، به‌دست آمده که متفق‌القول هستند که فیلترینگ اینستاگرام باید ادامه پیدا کند.

🔹اسناد نشان می‌دهد هرچند در روی کاغذ رئیس جمهوری، رئیس شورای عالی امنیت ملی است، اما در واقع نظامیان در شورای عالی امنیت ملی تصمیم می‌گیرند و با جزئیات دقیق درباره علت تصمیمات، به رهبر جمهوری اسلامی گزارش می‌دهند.

🔹غیر از این نهادهایی که در مساله رفع فیلترینگ از پلت‌فرم‌ها موثر هستند سایر نهادهای قضایی، انتظامی و اقتصادی (کمیته فیلترینگ، پلیس فتا و بنگاه‌های سرمایه‌گذاری مانند بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام) هم در فیلترینگ نقش دارند که تحت کنترل رهبر جمهوری اسلامی هستند.

🔹هرچند رهبر جمهوری اسلامی صراحتا نگفته مثلا «اینستاگرام را فیلتر کنید»، اما کسانی که رهبر جمهوری اسلامی «مدیریت فضای مجازی» را به آنها سپرده و در شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی و سایر نهادها متفق‌القول هستند که «سیاست فیلترینگ اینستاگرام بعد از اعتراضات ۱۴۰۱ ضروری بوده و باید ادامه پیدا کند.»

🔹بنابراین فکت‌نامه به این جمله مسعود پزشکیان نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره نرخ تورم در ۱۰ سال گذشته

🔹الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت چهاردهم، گفته: «کشوری که بیش از ۱۰ سال تورم بالای ۴۰ درصد داشته باشد وضعش خوب نیست.»

🔹بر اساس اعلام بانک مرکزی، نرخ تورم در ۴ سال منتهی به سال ۱۴۰۱ بالاتر از ۴۰ درصد گزارش شده است.

🔹بانک مرکزی نرخ تورم سال ۱۴۰۲ را رسما اعلام نکرده اما بر اساس اعلام شماری از رسانه‌ها به استناد جدول شاخص تاخیر تادیه دین بانک مرکزی که برای انجام محاسبات در محاکم قضایی در اختیار قوه قضائیه قرار می‌گیرد، نرخ تورم در پایان پارسال ۵۲/۴ درصد برآورد شد؛ هرچند که بانک مرکزی آن را رد می‌کند.

🔹گزارش‌های مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهد نرخ تورم در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ یعنی سه سال متوالی بالای ۴۰ درصد بوده و در دیگر سال‌ها نرخ تورم سالانه پایین‌تر از ۴۰ درصد نوسان کرده است.

🔹حتی اگر بپذیریم نرخ تورم در سال ۱۴۰۲ هم بالاتر از ۴۰ درصد بوده، تعداد سال‌های با نرخ تورم بالاتر، به پنج سال می‌رسد.

🔹دست‌کم بر اساس گزارش‌هایی که بانک مرکزی ایران و مرکز آمار ایران به طور عمومی منتشر کرده‌ و در دسترس است، نرخ تورم در ۱۰ سال متوالی یا به تناوب بالای ۴۰ درصد نبوده و در نتیجه فکت‌نامه به این ادعا که تورم در ۱۰ سال بالای ۴۰ درصد بوده، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ربات‌ها و خرمالوی گس

🔹در قسمت ۱۹۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به سه ادعای مسعود پزشکیان در مصاحبه تلویزیونی اخیر اشاره کردیم؛ مقایسه مصرف برق ایران و چند کشور جهان، مقایسه بودجه دانشگاه‌های ایران با سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی و نقش رهبر جمهوری اسلامی در فیلترینگ.

🔹در ادامه این اپیزود، متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری، نویسنده مشهور اسرائیلی، در برخی رسانه‌های ایران را بررسی کردیم.

🔹در روزهای اخیر دو ویدیو در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد که اولی به دعوای یک زن و مرد در یک برنامه تلویزیونی عراقی اشاره داشت و دیگری، ادعایی بود که درباره اعتصاب ربات‌ها در چین مطرح شد. درباره هر دو موضوع، صحبت کرده‌ایم.

🔹اظهارات اخیر قالیباف درباره وضعیت نفت ایران در جهان، بهانه‌ای شد تا کاهش صادرات نفت ایران در دو دهه گذشته را بررسی کنیم و در این پادکست درباره آن توضیح دهیم.

🔹ادعای نادرست آتش‌سوزی در یک کمپ ترک اعتیاد با ده‌ها قربانی، ادعای شاخ‌دار کشف و تجاری‌سازی «مایع حیات» و توصیه‌های گمراه‌کننده‌ای درباره کشنده بودن خرمالو، موضوعات دیگر این قسمت پادکست هستند.

🔹در پایان نیز درباره یک ویدیوی ساختگی توضیح دادیم که «همای سعادت» غول‌پیکری را بر شانه‌های یک محیط‌بان نشان می‌داد.

🔹در این قسمت هم مانند هفته قبل، «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی» را معرفی کردیم که از سوی فکت‌نامه و به میزبانی مرکز بین‌المللی خبر‌نگاران برگزار می‌شود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 وعده پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل چقدر عملی شده است؟

🔹همزمان با ۱۶ آذر روز دانشجو، حسین سیمایی صراف، وزیر علوم در یک برنامه تلویزیونی، در مورد بازگشت دانشجویان اخراجی اعتراضات ۱۴۰۱ گفت: «ما دانشجوی اخراجی نداشتیم؛ فقط یک مورد بوده است و بقیه موارد در دولت قبل تعیین تکلیف شده بود. حدود ۱۵۰ دانشجوی تعلیقی داشتیم که به دانشگاه برگشتند».

🔹پیش از این هم محمدرضا جلائی‌‏پور، کنشگر سیاسی حامی دولت مسعود پزشکیان، ​​«بازگشت به تحصیل همه دانشجویان اخراجیِ ۱۴۰۱» را از دستاوردهای این دولت عنوان کرد.

🔹بر اساس اظهارنظرها و اقداماتی که انجام شده به نظر می‌رسد دولت تلاش‌هایی برای بازگشت دانشجویان به دانشگاه‌ها انجام داده؛ هرچند هنوز ابهام‌هایی در این زمینه وجود دارد.

🔹در میان دانشجویانی که بعد از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ اخراج شدند، دست‌کم اخراج دو نفر یعنی «مطهره گونه‌ای» و «خشایار سفیدی» قطعی است و در حال حاضر در زندان به سر می‌برند.

🔹نه از سوی وزارت علوم و نه از سوی نهادهای دانشجویی، آمار دقیق و جامعی از تعداد دانشجویان اخراجی و تعلیقی در سراسر کشور وجود ندارد.

🔹در مهرماه ۱۴۰۳ شیوه‌نامه انضباطی دانشجویان به‌روز شد و با اضافه شدن ماده ۱۰۳ به آن، وزیر علوم اختیار تعلیق احکام، دستور رسیدگی مجدد یا درخواست بخشش و تخفیف حکم قطعی دانشجویان را پیدا کرد.

🔹به گفته سعید حبیبا، معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، که متولی پیگیری این موضوع از سوی دولت شد، تا ۲۷ مهرماه بیش از ۵۰۰ پرونده اخراج و تعلیق دانشجویان مربوط به اعتراضات ۱۴۰۱ به وزارت علوم ارجاع شد که ۴۷ پرونده اخراج دانشجویان بود. حبیبا در آن زمان گفته بود که هنوز هم پرونده‌های جدیدی به دستشان می‌رسد؛ آماری که فقط مربوط به دانشجویانی است که برای رفع مشکل خود به وزارت علوم مراجعه کردند.

🔹سعید حبیبا در مورد ۴۷ پرونده اخراج اینطور توضیح داد که در دولت قبل، حکم چهار پرونده تایید شد (یعنی حکم اخراج دانشجویان قطعی شد) در این چهار پرونده هم دانشجویان به دیوان عدالت اداری مراجعه و شکایت کردند و دو مورد از این آرا شکسته شد.

🔹سایر پرونده‌های اخراجی با تخفیف مجازات‌ها به یک تا ۴ ترم محرومیت از تحصیل کاهش پیدا کرد اما به گفته حبیبا امکان دارد این دانشجویان هم با پر شدن سنوات، با اخراج آموزشی روبرو شوند.

🔹بر اساس تاکید نماینده وزارت علوم، بازگشت دانشجویان به دانشگاه منوط به چگونگی فعالیت‌های آنها بعد از بازگشت به دانشگاه است و حرف از «رسیدگی مجدد» پرونده این افراد است، نه بازگشت قطعی آنان.

🔹حبیبا می‌گوید «اگر دانشجو در این مدت برای خودش و برای دانشگاه مشکلی ایجاد نکرد» اجازه دارد درس خود را تمام کند و در نهایت همه چیز «بستگی به شدت و حدت آراء صادره دارد»؛ وضعیتی که به وضوح برای مطهره گونه‌ای و خشایار سفیدی اتفاق نیفتاد.

🔹دانشجویان می‌گویند رسیدگی مجدد به پرونده‌ها درحالی انجام می‌شود که ترکیب اعضای کمیته‌ انضباطی در دانشگاه‌ها تغییر نکرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ربات‌ها و خرمالوی گس

🔹در قسمت ۱۹۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به سه ادعای مسعود پزشکیان در مصاحبه تلویزیونی اخیر اشاره کردیم؛ مقایسه مصرف برق ایران و چند کشور جهان، مقایسه بودجه دانشگاه‌های ایران با سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی و نقش رهبر جمهوری اسلامی در فیلترینگ.

🔹در ادامه این اپیزود، متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری، نویسنده مشهور اسرائیلی، در برخی رسانه‌های ایران را بررسی کردیم.

🔹در روزهای اخیر دو ویدیو در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد که اولی به دعوای یک زن و مرد در یک برنامه تلویزیونی عراقی اشاره داشت و دیگری، ادعایی بود که درباره اعتصاب ربات‌ها در چین مطرح شد. درباره هر دو موضوع، صحبت کرده‌ایم.

🔹اظهارات اخیر قالیباف درباره وضعیت نفت ایران در جهان، بهانه‌ای شد تا کاهش صادرات نفت ایران در دو دهه گذشته را بررسی کنیم و در این پادکست درباره آن توضیح دهیم.

🔹ادعای نادرست آتش‌سوزی در یک کمپ ترک اعتیاد با ده‌ها قربانی، ادعای شاخ‌دار کشف و تجاری‌سازی «مایع حیات» و توصیه‌های گمراه‌کننده‌ای درباره کشنده بودن خرمالو، موضوعات دیگر این قسمت پادکست هستند.

🔹در پایان نیز درباره یک ویدیوی ساختگی توضیح دادیم که «همای سعادت» غول‌پیکری را بر شانه‌های یک محیط‌بان نشان می‌داد.

🔹در این قسمت هم مانند هفته قبل، «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی» را معرفی کردیم که از سوی فکت‌نامه و به میزبانی مرکز بین‌المللی خبر‌نگاران برگزار می‌شود.

🔹توضیح ضروری: در آخرین فکت‌چک این قسمت، اشاره‌ای به موضوع دست نزدن به بچه‌های حیوانات شده بود که اشاره درست و دقیقی نبود و در نتیجه این ایپزود پادکست هفتگی، پنج روز بعد از انتشار اولیه، با حذف آن جمله در فایل جدید، جایگزین شد.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:31 مقدمه
00:03:51 مقایسه غلط سرانه مصرف برق ایران با کشورهای غربی
00:07:42 اعتبارات دانشگاهی ایران و سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی
00:12:46 ادعای گمراه‌کننده پزشکیان در مورد نظر خامنه‌ای درباره فیلترینگ
00:15:13 متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری
00:22:47 ادعای نادرست دعوا بر سر حجاب در تلویزیون عراقی
00:27:30 ادعای نادرست اعتصاب و گروگان‌گیری ربات‌ها
00:32:46 کاهش صادرات نفت ایران؛ مروری بر آمارهای دو دهه گذشته
00:39:22 ادعای نادرست آتش‌سوزی در کمپ ترک اعتیاد در لرستان
00:49:05 ادعای شاخ‌دار کشف «مایع حیات»
00:57:06 ادعای گمراه‌کننده ریسک کشنده‌بودن خرمالو
01:01:51 ادعای شاخ‌دار همای سعادت غول‌پیکر روی دوش محیط‌بان ایرانی
01:07:24 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار حسین الله‌کرم در مورد ذخایر لیتیوم ایران

🔹چندی قبل حسین الله‌کرم و برخی دیگر گفتند ایران در زمینه ذخایر لیتیوم از مقام چهارم جهان به مقام اول رسیده است. این ادعا شاخ‌دار و افسانه‌سازی است. کشف معدن لیتیوم در ایران، اسفند ۱۴۰۱ اعلام شد اما رتبه‌های چهارم، دوم و اول، درست نیست و ایران با کشورهای بالای این فهرست فاصله زیادی دارد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ عکس ساختگی با هوش مصنوعی، ارتباطی با آزادی زندانیان در سوریه ندارد

🔹این روزها همراه با تصاویر درست و واقعی از آزادی زندانیان در سوریه، تصاویر ساختگی یا قدیمی نیز در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود.

🔹برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی عکس مردی را منتشر کرده‌اند که سر خود را از زیر زمین بیرون آورده و با چهره‌ای ترسیده، به دوربین نگاه می‌کند.

🔹آنها ادعا می‌کنند که این مرد در روزهای گذشته از زندان صیدنایا آزاد شده است.

🔹بررسی‌ها نشان می‌دهد این عکس، ساختگی است و اسکرین‌شات از ویدئویی است که با کمک هوش مصنوعی ساخته شده و اوایل دسامبر در شبکه اجتماعی تیک‌تاک منتشر شده است.

🔹بنابراین این ادعا که این عکس مربوط به یک زندانی در زندان صیدنایا است، نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئو از موزه‌ای در ویتنام که به عنوان زندان صیدنایا سوریه منتشر شده است

🔹این روزها همزمان با سقوط دولت بشار اسد و در کنار انتشار تصاویر درست و واقعی از زندان صیدنایا در سوریه، ویدئوهایی نادرست هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.

🔹یکی از آنها، ویدئویی است که با یک موبایل گرفته شده و از دریچه در زندان، یک زندانی را نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو تصویر بازسازی سلولی به نام «قفس ببر» در موزه بقایای جنگ ویتنام در شهر هوشی‌مین در این کشور است.

🔹بنابراین این ویدیو با این ادعا که مربوط به زندان صیدنایا است، نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئوی یک اعدام در سوریه، مربوط به بستگان بشار اسد نیست

🔹در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی ایران ویدیویی با عنوان «اعدام عمار اسد برادرزاده/ پسرعموی بشار اسد به دست نیروهای تحریرالشام» منتشر شده است.

🔹این ویدئو مربوط به سوریه است اما ارتباطی با «عمار الاسد»، نایب رئیس پیشین کمیته روابط خارجی در مجلس سوریه و پسرعموی بشار الاسد ندارد.

🔹این ویدئو، اعدام شهروندی به نام «عمار الاسعد» را نشان می‌دهد که حکم او روز ۷ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۷ آذر ۱۴۰۳) در درعا اجرا شده است. اتهام این فرد، قتل مردی به نام «حاج علی» با کمک همسر وی «دیانا» است. دیانا هم در همان روز ۷ دسامبر اعدام شد.

🔹تا زمان انتشار این فکت‌چک، در رسانه‌های رسمی و موثق خبری درباره اعدام برادرزاده، پسر عمو یا نزدیکان بشار اسد منتشر نشده است.

🔹به نظر می‌رسد شباهت نام و همزمانی این اعدام با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه زمینه ساختن این شایعه را فراهم کرده باشد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که ویدئوی یک اعدام در سوریه مربوط به برادرزاده یا پسرعموی بشار اسد است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئوی مردی که به مزار فرزندانش می‌رود ارتباطی با سوریه ندارد

🔹ویدیوی کوتاهی از مردی در قبرستان در صفحات مجازی پخش شده که ادعا می‌شود مربوط به یک زندانی سیاسی سوری است که ۳۰ سال در زندان‌های سوریه به سر برده و پس از آزادی از زندان صیدنایا، به آرامگاه فرزندانش که در جریان انقلاب سوریه توسط ارتش رژیم بشار اسد کشته شده‌اند، رفته است.

🔹این ویدیو مربوط به یک ماه پیش است و شخص داخل ویدیو یک اسیر فلسطینی به نام سامی غنیم است که پس از آزادی از زندان‌های اسرائیلی، به آرامگاه دو پسرش در روستای برقین در غرب شهر جنین در کرانه باختری رفته است.

🔹سامی غنیم همان روز و بعد از آن چند گفت‌وگو با پلتفرم‌های فلسطینی درباره وضعیت زندانیان انجام داده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای پخش شده همراه با این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره جدایی ۳۰ ساله مادر و فرزند زندانی در سوریه

🔹در شبکه‌های اجتماعی به خصوص اینستاگرام ویدیویی به شکل گسترده پخش شده و ادعا می‌کند مادری سوری را نشان می‌دهد که پسرش را که پس از ۳۰ سال از زندان بشار اسد آزاد شده، نمی‌شناسد.

🔹این ادعا نادرست است. ویدیو، دیدار یک مادر و فرزند را بعد از ۳۰ سال نشان می‌دهد، اما نه در سوریه، بلکه در یک برنامه تلویزیونی در عراق، در ژانویه ۲۰۲۳ (دی ۱۴۰۱).

🔹این دیدار بخشی از یک برنامه تلویزیونی به نام «مع رفيف الحافظ» است که در شبکه «ای نیوز» عراق پخش شده بود.

🔹علت جدایی این مادر و فرزند، دور کردن اجباری پسر از مادرش به دست خانواده همسر زن در دوران جنگ ایران و عراق است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای ارتباط این ویدیو با تحولات اخیر سوریه، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

✅ زن سوری که بعد از ۱۲ سال می‌فهمد برادرش در زندان اسد زنده بوده است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که گفته می‌شود شادی خواهری را نشان می‌دهد که این روزها بعد از ۱۲ سال دریافته برادرش زنده است و حالا از زندان بشار اسد آزاد شده است.

🔹بررسی‌های ما نشان می‌دهد که جستجو برای یافتن سابقه‌ای از این ویدیو در گذشته، نتیجه‌ای در پی ندارد و به نظر می‌رسد ویدیو تازه و مربوط به اتفاقات اخیر باشد.

🔹این ویدیو با همین توضیح در رسانه‌هایی مانند الجزیره (وابسته به قطر) و الحدث (وابسته به عربستان سعودی) که تحولات این روزهای سوریه را پوشش می‌دهند هم منتشر شده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ویدیوی زن سوری که بعد از ۱۲ سال دریافته برادرش زنده است و از زندان آزاد شده، نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست کشف تورات ۵۰۰ ساله در کاخ بشار اسد

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند به نقل از رسانه‌های سوریه کشف طومار باستانی ۵۰۰ ساله تورات در زیرزمین کاخ بشار اسد را نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو یک کنفرانس مطبوعاتی در تونس در سال ۲۰۱۷ است.

🔹در ۱۳ مارس ۲۰۱۷ (۷ سال پیش)وزارت کشور تونس یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرده و در آن از خنثی‌ کردن تلاش برای قاچاق یک نسخه نادر از تورات، که به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد، خبر داد.

🔹این خبر نادرست بعد از آن منتشر شد که تعدادی از شهروندان سوری و مخالفان بعد از سقوط بشار اسد وارد کاخ‌های بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه شدند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

.
❌ تصویر نادرست منتسب به ورود اسد و خانواده‌اش به روسیه

🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران عکسی منتشر شده که ادعا می‌شود «اولین تصویر از بشار اسد و همسرش پس از ورود به مسکو» است.

🔹با وجود درستی خبر پناهندگی بشار اسد و خانواده‌اش به روسیه، این عکس نادرست است.

🔹این عکس، اسکرین‌شاتی از ویدیوی بازدید سال گذشته بشار اسد از شهر حلب سوریه است.

🔹از زمان اعلام خبر پناهندگی بشار اسد و خانواده‌اش به روسیه، تصویری از آنها منتشر نشده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعاها مبنی بر اینکه این «اولین تصویر از بشار اسد و همسرش پس از ورود به مسکو است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: توفیقات نظام «در تاریخ بی‌سابقه» بوده

🔹پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

🔹این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

🔹در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

🔹نهمین قسمت از این سری‌پادکست‌ها به کلیدواژه «در تاریخ بی‌سابقه» می‌پردازد. جمهوری اسلامی ایران، معمولا مدعی نوعی جایگاه تاریخی برجسته بوده و رهبران نظام تلاش کرده‌اند ثابت کنند که انقلاب ۵۷ و حکومت حاصل از آن، به دستاوردهایی رسیده که در ایران یا حتی جهان، بی‌سابقه است.

🔹در اپیزود جدید واژه‌نامه دروغ‌پراکنی، ردپای این تلاش را، در ادبیات مقام‌های حکومتی ایران بررسی می‌کنیم؛ از جنگ و کارهای عمرانی و نفوذ جهانی جمهوری اسلامی گرفته تا ادعای دستاوردهای بی‌سابقه نظام.

🔹پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

👈 «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh