🎙 جزئیات حمله اسرائیل

🔹در ابتدای قسمت ۱۸۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه درباره جزئیات حمله اخیر اسرائیل به ایران صحبت کردیم. در مقاله‌ای به طور مفصل به شواهد و مستندات مربوط به این عملیات اشاره کرده بودیم که در این اپیزود، درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹در ادامه، به چند فکت‌چکی اشاره کردیم که به طور مستقیم و غیرمستقیم به درگیری‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل ارتباط دارد. یکی از آنها خبر نادرستی است که به نقل از CNN درباره آمادگی موشکی ایران برای حمله‌ای تازه منتشر شده بود.

🔹در خبری که به طور گسترده منتشر و دست به دست شد، ادعا شده بود پزشکی قانونی اسرائیل اعلام کرده یحیی سنوار در روزهای آخر عمرش دسترسی به غذا نداشت. درباره این ادعا در این قسمت توضیح داده‌ایم.

🔹ادعای ردیابی حسن نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا، جدیدترین کار صداوسیمای جمهوری اسلامی در مخالفت با واکسیناسیون است. درباره این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹در یکی از برنامه‌های صداوسیما درباره وضعیت اقتصادی و قیمت مواد غذایی در غزه ادعاهایی شده بود که ما آن را بررسی کردیم و در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.

🔹رفع ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون در ایران و همچنین تعرفه‌ای که برای آن مطرح شده بود، به یکی از بحث‌های داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران تبدیل شد. توضیح داده‌ایم که درباره این موضوع چه می‌دانیم.

🔹در پایان این قسمت پادکست، به ادعای ساخت «جت جنگی بشقاب پرنده» ایلان ماسک اشاره کردیم؛ ادعایی که مطابق انتظار، شاخ‌دار بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 تناقض‌های «آمار ساخت مسکن» در ایران

🔹فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی دولت پزشکیان گفته: «در پنج سال گذشته فقط ۲۰ هزار واحد مسکونی تحویل شده است». اما هادی عباسی، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در دولت ابراهیم رئیسی این آمار را تکذیب کرد و گفت: «از شروع طرح نهضت ملی مسکن ۶۳۹ هزار و ۹۳۵ واحد مسکونی تکمیل شده است.»

🔹این تفاوت آشکار از کجا ناشی می‌شود؟ عباسی می‌گوید آمار وزیر فعلی راه و شهرسازی «تنها مربوط به واحدهای انبوه‌سازی است» و «سایر روش‌های ساخت مسکن نظیر ساخت مسکن روستایی و مسکن بافت فرسوده شهری و سایر شیوه‌های ساخت»، نادیده گرفته شده است.

🔹شعار ساخت میانگین یک میلیون واحد مسکونی در سال، شعار محوری ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ بود که در میانه راه، طرح‌های دیگر مسکن‌سازی به‌جا مانده از دولت‌های احمدی‌نژاد با نام مسکن مهر و حسن روحانی با نام طرح مسکن ملی نیز در این برنامه ادغام شد.

🔹گزارش‌های وزارت راه و شهرسازی نیز نشان می‌داد که این وزارتخانه، آمار تمام پروژه‌های ساخت و ساز مسکن در سراسر ایران را در قالب «نهضت ملی مسکن» ارائه کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئوی تقطیع‌شده وصیت‌نامه خمینی و ادعای شاخ‌دار اعتراف‌ به ظلم و جنایت حکومت

🔹مدت‌هاست در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی از علی خامنه‌ای هنگام قرائت وصیت‌نامه خمینی در سال ۱۳۶۸ منتشر و در توضیح آن گفته می‌شود که این فیلم سانسور نشده‌ «اعتراف‌های خمینی به ظلم و جنایت‌های جمهوری اسلامی» است.

🔹این ویدئو اما به شکل آشکاری تقطیع شده است.

🔹در اصل وصیت‌نامه خمینی، او نوشته که اینها نمونه‌هایی از «توطئه‌های موذیانه» و «شایعه‌های وسیع» دشمنان هستند که برای بدنام کردن حکومت‌ در «سطح کشور و در شهرستان‌ها بیشتر» مطرح می‌شوند.

🔹در ادامه هم خمینی در وصیت‌نامه‌اش نوشته که «این قبیل امور با نقشه اجرا می‌شود».

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به فیلم تقطیع‌شده ادعای «اعتراف خمینی در وصیت‌نامه‌اش به ظلم و جنایت‌های جمهوری اسلامی»‌ نشان «شاخ‌دار» می‌هد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 جزئیات حمله اسرائیل

🔹در ابتدای قسمت ۱۸۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه درباره جزئیات حمله اخیر اسرائیل به ایران صحبت کردیم. در مقاله‌ای به طور مفصل به شواهد و مستندات مربوط به این عملیات اشاره کرده بودیم که در این اپیزود، درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹در ادامه، به چند فکت‌چکی اشاره کردیم که به طور مستقیم و غیرمستقیم به درگیری‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل ارتباط دارد. یکی از آنها خبر نادرستی است که به نقل از CNN درباره آمادگی موشکی ایران برای حمله‌ای تازه منتشر شده بود.

🔹در خبری که به طور گسترده منتشر و دست به دست شد، ادعا شده بود پزشکی قانونی اسرائیل اعلام کرده یحیی سنوار در روزهای آخر عمرش دسترسی به غذا نداشت. درباره این ادعا در این قسمت توضیح داده‌ایم.

🔹ادعای ردیابی حسن نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا، جدیدترین کار صداوسیمای جمهوری اسلامی در مخالفت با واکسیناسیون است. درباره این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹در یکی از برنامه‌های صداوسیما درباره وضعیت اقتصادی و قیمت مواد غذایی در غزه ادعاهایی شده بود که ما آن را بررسی کردیم و در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.

🔹رفع ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون در ایران و همچنین تعرفه‌ای که برای آن مطرح شده بود، به یکی از بحث‌های داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران تبدیل شد. توضیح داده‌ایم که درباره این موضوع چه می‌دانیم.

🔹در پایان این قسمت پادکست، به ادعای ساخت «جت جنگی بشقاب پرنده» ایلان ماسک اشاره کردیم؛ ادعایی که مطابق انتظار، شاخ‌دار بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:33 مقدمه
00:03:08 از حمله اسرائیل به ایران چه می‌دانیم؟
00:11:45 خبر نادرست به نقل از CNN درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل
00:13:59 گزارش پزشکی قانونی اسرائیل و غذا نخوردن سنوار در روزهای آخر
00:18:17 ادعای ردیابی نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا
00:26:59 آمار ضد و نقیض از قیمت مواد غذایی در غزه
00:31:49 از رفع ممنوعیت واردات آیفون و تعرفه آن چه می‌دانیم؟
00:39:08 ادعای شاخ‌دار در مورد جت جنگی بشقاب پرنده ایلان ماسک
00:44:08 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

❌ ادعا و عکس نادرست درباره حضور دونالد ترامپ در ایران

🔹سال‌هاست در شبکه‌های اجتماعی عکسی از دونالد ترامپ به همراه جک نیکلسون و وارن بیتی با این ادعا منتشر می‌شود که این عکس اوایل سال ۱۳۵۷ گرفته شده و ترامپ همراه این بازیگران به تهران سفر کرد و قصد داشت کازینویی در یکی از شهرهای شمال ایران دایر کند که به خاطر انقلاب ایران منتفی شد.

🔹این تصویر نه در ابتدای سال ۱۳۵۷ شمسی (۱۹۷۸ میلادی) و در ایران، بلکه حدود ۱۰ سال بعد از آن در ۲۷ ژوئن ۱۹۸۸، روز مبارزه بوکس مایک تایسون و مایکل اسپینکس در هتل برج ترامپ در آتلانتیک سیتی ثبت شده است.

🔹عکس‌های دیگری هم از این سه نفر در کنار هم در آن روز گرفته شده که در Getty Images در دسترس است.

🔹به جز همین ادعا با عکس نادرست، در منابع فارسی و انگلیسی هیچ گزارشی از سفر دونالد ترامپ به ایران قبل و بعد از انقلاب سال ۵۷ وجود ندارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای شبکه‌های اجتماعی مبنی بر سفر ترامپ به ایران در دوران قبل از انقلاب، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ استفاده از ظرف و فویل آلومینیوم در آشپزی خطرناک نیست

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی پربازدید از یک حساب اینستاگرام فعال در زمینه پزشکی و سلامت منتشر شده با این عنوان که «از آلومینیوم در آشپزی استفاده کنیم یا نه؟»

🔹در این ادعا، چند بیماری مختلف مانند بیماری‌های دستگاه عصبی همچون زوال عقل، آلزایمر، پارکینسون، سرطان و اختلالات طیف اوتیسم را به مصرف غذا با ظروف آلومینیوم ربط می‌دهد.

🔹تحقیقات نشان داده که هنگام پختن در فویل آلومینیومی یا در ظروف آلومینیومی، مقداری آلومینیوم وارد غذا می‌شود. این درست است. این اتفاق در غذاهای اسیدی نیز بیشتر است؛ اما این مقدار آلومینیوم هیچ‌گونه تاثیری بر سلامتی انسان ندارد.

🔹بدن کمتر از یک درصد از آلومینیوم موجود در غذا یا آب آشامیدنی را جذب می‌کند. ۹۵ درصد آلومینیوم محیطی که از طریق ظرف و فویل و … با یک وعده غذا وارد بدن شده در عرض ۲۴ ساعت دفع می‌شود.

🔹یک فرد بالغ به طور متوسط ​​روزانه ۷ تا ۹ میلی گرم آلومینیوم می‌خورد. این مقدار، در بزرگسالان سالم مشکل ایجاد نمی‌کند.

🔹آلومینیوم طبیعی به ندرت در شکل فلزی و عنصری آن دیده می‌شود. به طور معمول، آلومینیوم در محیط به صورت نمک آلومینیوم یا سایر ترکیبات مانند سیترات آلومینیوم دیده می‌شود. غلظت آن در خون بزرگسالان به طور طبیعی ۳۰ تا ۵۰ میلی‌گرم است.

🔹در مورد ارتباط آلزایمر با آلومینیوم، هیچ شاهد قطعی وجود ندارد. در مورد ارتباط آلومینیوم با پارکینسون و ام‌اس نیز هیچ شاهدی وجود ندارد و نقش آن نامشخص است.

🔹هیچ مدرک علمی برای اینکه آلومینیوم باعث اختلالات اوتیسم می‌شود نیز جود ندارد.

🔹ادعاهای سرطان (اکسید شدن و آسیب دیدن DNA و …) ارائه شده در ویدیو نیز نادرست است. نقش آلومینیوم هرگز در سرطان ثابت نشده‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که آشپزی و غذا خوردن با ظرف یا فویل آلومینیومی برای سلامت مضر است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره اظهارنظر ایلان ماسک درباره ایرپادها

🔹در شبکه‌های اجتماعی، ادعایی به همراه یک ویدیو مطرح شده با این مضمون که ایلان ماسک گفته ایرپادها خطرناکند و می‌توانند فعالیت مغز و سیگنال‌های زیستی شما را ردیابی کنند و ذهن شما را بخوانند و اطلاعات جمع‌آوری کنند.


🔹این ویدیو، دستکاری‌شده است و ایلان ماسک در گفتگوی خود با جو روگن، پادکستر شناخته شده در سال ۲۰۲۰، درباره ایرپادها یا خطر احتمالی آن حرفی نزده است.

🔹در واقع حرف‌های او تقطیع شده و ماسک در این بخش از ویدیو در حال سخن گفتن از پروژه نورالینک (Neuralink) خود است.

🔹در ویدیوی اصلی، ماسک می‌گوید که نورالینک کاشته‌شده در مغز می‌تواند در آینده به افراد کمک کند تا بر برخی بیماری‌ها یا ناتوانی‌های حرکتی و مشکلات شنوایی و بینایی غلبه کند.

🔹برخلاف ادعای مطرح‌شده در این ویدیو، ایلان ماسک اخیرا در اکانت X خود از هدفون‌های اپل تمجید هم کرده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای شبکه‌های اجتماعی درباره «تئوری ترسناک ایلان ماسک درباره ایرپاد» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: ۹۵ درصد «دانشمندان جوان»، بسیجی هستند

🔹پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

🔹این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

🔹در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

🔹موضوع هفتمین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای القای این تصویر است که نیروهای انقلابی در حال پشت سر گذاشتن غرب هستند.

🔹موارد و مثال‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد مسئولان رده بالای حکومت ایران سال‌هاست مدعی اختراع یا کشف جدیدی از سوی دانشمندان جوان و انقلابی می‌شوند؛ یک روز کشف انرژی هسته‌ای در یک خانه و یک روز هم اختراع دستگاه کرونایاب «مستعان ۱۱۰» با حضور فرماندهان سپاه.

🔹رهبر جمهوری اسلامی بارها از چنین ادعاهایی که مورد تایید مجامع علمی معتبر نیستند، استقبال کرده است.

🔹پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

👈 «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت دوازدهم - «زندان»

🔹عنوان دوازدهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، «زندان» است. در این قسمت سراغ بودجه سازمان زندان‌ها رفته‌ایم؛ سازمانی که از بزرگ‌ترین و هزینه‌برترین دستگاه‌ها در ایران محسوب می‌شود.

🔹در این قسمت، درباره بزرگی جمعیت زندانیان و هزینه‌های آن صحبت کرده‌ایم، به پروژه‌های ساخت بیش از ۵۰ زندان و ۵۰ بازداشتگاه جدید در سراسر کشور که برای آنها بودجه در نظر گرفته شده اشاره کردیم و از منابعی گفته‌ایم که به صورت پنهان و غیرشفاف از بخش‌های گوناگون بودجه صرف تامین مالی تشکیلات اداره زندان‌ها در ایران می‌شود.

🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در سایت رادیو فردا بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 از جزییات خودکشی اعتراضی «کیانوش سنجری» چه می‌دانیم؟

🔹کیانوش سنجری، (مهدی سنجری‌باف)، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی، عصر روز چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۳ در حرکتی اعتراضی، به زندگی خود پایان داد.

🔹در فکت‌نامه، برخی شواهد و ابهام‌ها در این باره را بررسی کرده‌ایم؛ از جمله ادعاهای نادرستی که همراه با انتشار این خبر در شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی منتشر شد.

🔹برخی کاربران نزدیک به مواضع جمهوری اسلامی ایران مدعی شدند که ویکی‌پدیای منسوب به کیانوش سنجری، پیش از وقوع خودکشی، به‌روزرسانی شده بود.

🔹این ادعا نادرست است. زمانی که در ویکی‌پدیا نمایش داده می‌شود به وقت جهانی UTC است و این به‌روزرسانی در ساعت ۲۰:۱۶ به وقت ایران نوشته شده است؛ یعنی حدود یک ساعت بعد از انتشار خبر آن در شبکه‌‌های اجتماعی.

🔹برخی گفته بودند با وجود «نیروهای حراستیِ مسلط» در پاساژ چارسو (محل وقوع) او چگونه بدون هیچ ممانعتی توانسته «به قسمت‌هایِ بالایی پاساژ برود»؟

🔹پاسخ این است که شکل و رنگ نرده‌ای که در عکس کیانوش سنجری دیده می‌شود، دقیقا منطبق با تراسی در پاساژ چارسو است که دسترسی به آن برای عموم آزاد است.

🔹برخی نیز نوشته‌اند که کیانوش سنجری بعد از پستی که با عنوان «تولد ۱۷ سالگی شاهزاده رضا پهلوی» منتشر کرد، به مدت ۱۳ روز هیچ فعالیتی در شبکه اجتماعی ایکس نداشته و این، «مشکوک و سوال‌برانگیز» است.

🔹فاصله پست مورد اشاره کیانوش سنجری تا توییت بعدی او، نه ۱۳ روز، بلکه ۱۱ روز است. بررسی حساب کاربری او نیز نشان می‌دهد فاصله‌های زمانی چندروزه بین پست‌های او در ایکس، «بی‌سابقه نیست».

❗️ اگر خود یا اطرافیانتان افکار خودکشی دارید، برای گرفتن کمک به مراکز مشاوره مراجعه کنید یا با اورژانس اجتماعی به شماره تلفن ۱۲۳، صدای مشاور ۱۴۸۰ یا اورژانس روان‌پزشکی تهران با شماره ۴۴۵۰۸۲۰۰ تماس بگیرید. اگر در خارج از ایران سکونت دارید، لینک زیر به شماره کمک می‌کند تا شماره تلفن‌های مرتبط برای شرایط بحرانی را در تمام کشورها پیدا کنید:
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_suicide_crisis_lines

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 بررسی منشاء شیء نورانی در آسمان تهران و رشت و باکو

🔹در نخستین ساعات بامداد دوشنبه ۲۱ آبان ویدیوهایی از تهران، رشت، آستارا، باکو و … منتشر شد که یک شیء نورانی، با درخشندگی بیشتر از معمول را نشان می‌داد. این شیء در ارتفاع نسبتا بالا و در مسیری تقریبا مستقیم حرکت کرده و ردی طولانی از آتش به دنبال آن در آسمان کشیده شده‌بود.

🔹نه سرعت و نه زاویه این پرتابه، با موشک‌های بالستیک در مرحله پرتاب یا فاز ترمینال همخوانی ندارد. برای مثال ویدیوهای وعده صادق ۲ را ببینید. آنها با سرعت بسیار بالا با زاویه حمله بسیار بالا از ورای جو وارد آسمان منطقه هدف می‌شوند؛ اما در این مورد، زاویه تقریبا افقی حرکت را شاهد هستیم.

🔹نسبت اندازه جسم (نقطه زردرنگ) به طول دنباله (خط قرمز) در تصویر زیر با زبانه آتش پیشران سوخت جامد یا مایع، همخوانی ندارد. به عبارت دیگر دنباله بسیار بیشتر از حد معمول، دراز است.

🔹حداقل سه رنگ در دنباله دیده می‌شود که هر کدام به معنی مواد مختلف هستند؛ اما وقتی ماده‌ای در موتور موشک می‌سوزد، چه مایع و چه جامد، تنها یک ماده است.

🔹خروجی اگزوز موشک، یکنواخت است ولی در دنباله باقی‌مانده از این حرکت به‌خصوص در قسمت سوم (نارنجی رنگ) به نظر می‌رسد اجسام بسیار ریزی از قطعه اصلی جدا شده و در آسمان رها می‌شوند. یعنی یکنواخت نیست و قطعاتی در آن دیده می‌شود.

🔹آنچه در ویدیو می‌بینیم، نشان‌دهنده مسیر مستقیم و تکانه بالای جسم است. بنابراین جسمی که با سرعت بالایی در فضا در حال حرکت بوده، انرژی از دست داده و وارد جو شده‌است. در برخورد با جو در اثر اصطکاک، به دمای ذوب رسیده و در حال سوختن در آسمان است.

🔹آن جسم می‌تواند یک شهاب سنگ (Meteor) بوده باشد. روزانه ۵۰ تن سنگ، در قطعاتی کوچک تا صخره‌هایی چند متری وارد زمین می‌شوند.

🔹شهاب سنگ‌هایی که کمی بزرگ‌تر هستند، دنباله‌هایی به بلندی آنچه در این ویدیوها دیده می‌شود دارند که به آنها «آذرگوی» (Bolide) می‌گویند و می‌توانند منشائی برای این پدیده باشند.

🔹اما وجود ترکیبات مختلف در دنباله (تفاوت رنگ‌ها) یک احتمال دیگر را تقویت می‌کند که این جسم، نه یک تکه سنگ طبیعی بلکه یک زباله فضایی ناشی از پرتاب‌های اخیر یا ماهواره‌های مستعمل باشد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 جومونگ در بیت رهبری

🔹در ابتدای قسمت ۱۸۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به بررسی منشاء یک شیء نورانی که هفته قبل در آسمان چند شهر ایران مشاهده شده بود پرداختیم و در ادامه به خبر نادرستی که درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل منتشر شده بود اشاره کردیم.

🔹همزمان با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دو ادعای مرتبط با دونالد ترامپ و یک ادعا به اسم ایلان ماسک مطرح شد که هر سه را رد کردیم.

🔹اخیرا اظهارنظری از علی خامنه‌ای منتشر شد که مدعی بود «جومونگ» یک شخصیت خیالی است؛ ادعایی که برای اولین نیست مطرح می‌کند. ما درباره رد این ادعا نیز در این قسمت صحبت کردیم.

🔹پس از آن به بخشی از وصیت‌نامه روح‌الله خمینی پرداختیم که گفته می‌شد اعترافات او به درباره وضعیت جمهوری اسلامی است، اما ماجرا چیز دیگری بود.

🔹ویدیویی که به نماز جماعت در خیابان‌های پاریس منتسب شده بود و همچنین یک آپدیت کوتاه درباره تعرفه واردات آی‌فون به ایران، دو سوژه بعدی این اپیزود هستند.

🔹وضعیت نرخ باروری در کشور و تناقض‌هایی در آمار ساخت مسکن، دو موضوع این قسمت هستند که عدد و رقم‌های مختلفی را در آنها بررسی کردیم.

🔹ادعای نادرست درباره زیان‌های استفاده از ظروف آلومینیومی در آشپزی سوژه بعدی فکت‌چک‌های این هفته است.

🔹در پایان این قسمت، به عکس‌های جدید ترانه علیدوستی اشاره کردیم و توضیح دادیم که ادعای جعلی بودن آنها، ادعای نادرستی است.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

📝 بحران سوخت یا حذف مازوت‌ به نفع محیط‌زیست؛ دلیل خاموشی‌های جدید چیست؟

🔹سخنگوی دولت می‌گوید دلیل خاموشی‌های اخیر، حفاظت از محیط زیست با توقف مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اراک، کرج و اصفهان است.

🔹خود مسعود پزشکیان اما می‌گوید «چون ذخایر نیروگاهی ما کم است … ناگزیریم اکنون ذخایر نیروگاه‌ها را طوری تنظیم کنیم که زمستان با مشکل مواجه نشویم.»

🔹با این حال برخی مقام‌های دولتی، از جمله وزیر نفت، همچنان می‌گویند دلیل این اقدام دولت، «اهمیت سلامت مردم و محیط‌زیست» است.

🔹مرکز پژوهش‌های مجلس نیز تصریح کرده که به دلیل ناترازی گاز و کاهش ذخایر گازوئیل و نفت کوره، تامین برق در زمستان با مشکل مواجه خواهد شد.

🔹مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نیز تایید کرده در اواخر تابستان امسال حجم ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها ۴۳ درصد و نفت‌کوره ۲۳ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال کم شده است.

🔹این اما در حالی است که گزارش‌‌ سایت شانا، (شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی) نشان می‌دهد در ماه‌های گذشته حجم سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌ها بیش از ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

🔹چگونه ممکن است همزمان با رشد ۱/۴ برابری تحویل سوخت مایع، حجم ذخایر گازوئیل و نفت کوره کاهش پیدا کرده باشد؟ پاسخ، کاهش سهمیه گاز نیروگاه‌ها است.

🔹به گفته مقام‌های وزارت نیرو، همزمان با کاهش ۶ درصدی گاز تحویلی به نیروگاه‌ها در سال ۱۴۰۳، مصرف گازوئیل ۱/۸ برابر و مصرف مازوت در نیروگاه‌ها ۲ برابر سال گذشته شده است.

🔹آمار رسمی از میزان مصرف مازوت در نیروگاه‌های ایران منتشر نمی‌شود، اما بر اساس اظهارات مقام‌های وزارت نیرو در سال گذشته، سهم مازوت در ترکیب سوخت نیروگاه‌ها حدود ۳ درصد و سهم گاز و گازوئیل به ترتیب ۹۳ و ۴ درصد است.

🔹اگر این نسبت‌ها در سال جاری نیز ثابت باقی مانده باشد، توقف مازوت‌سوزی فقط در سه نیروگاه کشور از سهم کلا سه درصدی مازوت در تامین سوخت مایع نیروگاهی، نمی‌تواند رقم قابل‌توجهی باشد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار طوفان در اسرائیل با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت

🔹در اینستاگرام ویدیویی منتشر شده که مدعیست طوفانی با سرعت ۸۰۰ کیلومتر در ساعت در اسرائیل است.

🔹این ویدیو ۶ ماه پیش در شبکه‌های اجتماعی با عنوان طوفان با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در تایلند منتشر شده‌بود.

🔹با توجه به فیزیک و سایز کره زمین و چگالی اتمسفر، وقوع طوفان با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت، روی کره زمین در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست و برای وقوع آن شرایطی نادر باید ایجاد شود؛ مثلا دمای کل زمین آن‌قدر زیاد شود که اقیانوس‌ها به ۵۰ درجه سانتیگراد برسند.

🔹در ویدیو، حرکت آماتور خودروهای سالم که به اطراف پرتاب می‌شوند اما وضعیت فیزیکی آنها سالم می‌ماند نیز نشان می‌هد ویدیو ساختگی است.

🔹بنابراین فکت‌نامه، به ادعای «طوفان در اسرائیل به سرعت ۸۰۰ کیلومتر در ساعت»، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh