❌ ادعای شاخ‌دار درباره یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل

🔹در شبکه‌های اجتماعی عکسی از یک زن که گفته می‌شود خلبان است منتشر و ادعا شده که او فردی به نام «ماریا اسکندری خلبان جنگنده F16 ارتش اسرائیل و اصالتا ایرانی است.»

🔹این عکس بیش از یک سال پیش به دست یک عکاس اهل تگزاس در اینستاگرام او منتشر شده بود.

🔹تصویر در پایگاه نیروی هوایی Laughlin در تگزاس ایالات متحده عکس‌برداری شده است.

🔹نشان‌های روی یونیفورم زن نشان می‌دهد که او عضو گارد ملی هوایی آمریکا و اسکادران ۱۷۴ سوخت‌گیری هوایی ایالات متحده است.

🔹ادعای ایرانی بودن این زن هم بی‌اساس است و ما سابقه‌ای از زنی خلبان به این نام نیافتیم.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیو نادرست منتسب به کودک غزه‌ای که زیر آوار مانده

🔹ویدیویی از یک کودک در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که ادعا شده تصویر یک کودک فلسطینی از غزه است که در انتظار کمک و در تلاش برای بیرون آمدن از زیر آوار است.

🔹او نه کودک غزه‌ای که زیر آوار گیر کرده، بلکه کودکی اهل سوریه است که در خانه‌اش مشغول بازی است.

🔹ویدیوهای متعددی از او طی سه روز اخیر در اکانتی در تیک‌تاک منتشر شده، از جمله ویدیویی که کودک در آن سوی دیوار در حال بازی نشان می‌دهد.

🔹صاحب اکانت توضیح داده که این کودک سوری در خانه خود در حال بازی است و درخواست کرده که دیگر ویدیوهای او با عنوان کودکی که زیر آوار مانده، منتشر نشود.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این کودک نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: «دست خدا» نظام را پیش می‌برد

🔹پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

🔹این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

🔹در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

🔹موضوع ششمین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، انتشار روایت‌های حکومتی، راجع به معجزه یا امدادهای غیبی است.

🔹در تاریخ جمهوری اسلامی، توجیه تصمیم‌گیری‌های بی‌مبنا با ادعاهای ماوراءالطبیعه، سنت رایجی بوده و نمونه‌های آن را مثلا در دوران جنگ ایران و عراق می‌توان مشاهده کرد.

🔹علی خامنه‌ای نیز ادعاها درباره امداد غیبی و پشتیبانی خدا از مسئولان جمهوری اسلامی و صحبت با امام غایب را در موارد متعددی تکرار کرده است؛ از جمله در هنگام سرکوب‌های اعتراضات مردمی.

🎧 پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد. برای شنیدن این پادکست‌ها اسم «فکت‌نامه» را در اپلیکشین‌های پادکست جستجو کنید.

👈 «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت یازدهم - «رمزگشایی از بودجه ۱۴۰۴»

🔹هفته گذشته، مسعود پزشکیان لایحه بودجه ۱۴۰۴ را تحویل مجلس داد؛ لایحه‌ای که هم از نظر فرم و هم از نظر محتوا، تفاوت زیادی با بودجه‌های سال‌های قبل دارد.

🔹در یازدهمین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه»، درباره لایحه بودجه ۱۴۰۴، نحوه مواجهه مجلس با بودجه، درآمدهای نفتی و افزایش چند برابری سهم نیروهای مسلح از نفت صحبت کرده‌ایم.

🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در سایت رادیو فردا بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی کودکی اهل غزه که خواهرش را روی شانه‌های خود حمل می‌کند

🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدیویی از کودکی منتشر شده که گفته می‌شود دختر بچه فلسطینی است که با پای برهنه در غزه خواهر کوچک و زخمی‌اش را به دوش گرفته و با خود می‌برد.

🔹گروهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این ویدیو تردید وارد کرده و آن را ساختگی دانستند، اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این ویدیو درست است.

🔹طی ۱۰ روز اخیر چندین ویدیو از این دو کودک تهیه و منتشر شده که اغلب آنان را یک عکاس خبری و یک فعال شبکه‌های اجتماعی در غزه منتشر کردند.

🔹بر اساس اطلاعات موجود در این ویدیوها این کودکان در بلوار صلاح‌الدین در مرکز غزه به سوی کمپ پناهندگان البریج در حرکت بودند. پای کودک کوچکتر مدتی پیش از آن به دلیل تصادف با اتومبیل شکسته و در گچ بود. در این مسیر با یک عکاس خبری برخورد کردند. او ویدیوی اول را از آنان ضبط می‌کند و با اتومبیل خود آنها را به کمپ می‌رساند و ویدیو را در اینستاگرام خود منتشر می‌کند.

🔹این ویدیو وایرال می‌شود، امدادگران این کودکان را در کمپ پیدا می‌کنند، گچ پای کودک را باز می‌کنند، به آنها غذا و لباس می‌رسانند و یک فعال شبکه‌های اجتماعی دیگر در غزه از این روند فیلم می‌گیرد و در اینستاگرام خود منتشر می‌کند.

🔹از سوی دیگر این ادعا که «پدر و مادر و برادر این کودک کشته شدند و او در حال حمل جسد برادرش است» نیز فقط در تکذیب آن ویدیو مطرح شده و در ویدیوی اولیه‌ای که از این کودکان منتشر شده بود چنین ادعایی وجود نداشت.

🔹بنابراین فکت‌نامه به «ویدیوی فراگیر شده از دو کودک ساکن غزه که در آن یکی از آنان خواهرش را روی ‌شانه‌ خود حمل می‌کند»، نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار در مورد ردیابی حسن نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا

🔹این روزها در برنامه «سلام صبح بخیر» شبکه سه صدا و سیما این ادعا مطرح شده که اسرائیل از طریق واکسن‌های کرونایی که قبلا زده شده می‌تواند دریابد که افراد کجا حضور دارند و مردم دنیا را کدگذاری کرده و از این طریق توانسته سران حزب‌الله را ترور کند.

🔹این ادعا شاخ‌دار و در واقع تکرار تئوری‌های توطئه مشهوری است که سال‌هاست درباره واکسن‌ها شنیده می‌شود.

🔹در ترکیبات هیچ‌کدام از واکسن‌های تایید شده کرونا (و دیگر واکسن‌ها) چنین امکانی وجود ندارد. تاکنون میلیاردها دوز واکسن کرونا در جهان تزریق شده و پژوهشگران، نهادهای نظارتی و آزمایشگاهی، در مراحل مختلف آزمایش‌های بالینی و سپس در مرحله واکسیناسیون سراسری، مطالعاتی بر روی ترکیب‌های این واکسن‌ها انجام داده‌اند.

🔹هیچ کدام از این نهادها وجود چنین چیزی را اعلام نکرده‌اند.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعای مطرح شده در صدا و سیما نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 آمار ضد و نقیض از قیمت مواد غذایی در غزه

🔹دستیار ویژه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید: «قیمت آرد در غزه به کیلویی۱/۵ میلیون تومان، شکر کیلویی ۲/۱ میلیون و برنج به کیلویی ۱/۷ میلیون تومان رسیده است.»

🔹مشخص نیست، این قیمت‌گیری‌ در چه زمانی و در کدام مناطق غزه انجام شده، اما این اعداد و ارقام اختلاف بسیار زیادی با قیمت‌های اداره آمار فلسطین در ماه گذشته میلادی دارد.

🔹بر اساس آمار رسمی ارزش یک کیلوگرم آرد در ماه سپتامبر ۴۸ هزار تومان، قیمت شکر ۲۸۵ هزار تومان و قیمت برنج حدود ۱۱۶ هزار تومان بوده است.

🔹این قیمت‌ها با احتساب میانگین قیمت دلار در ماه سپتامبر محاسبه شده‌اند.

🔹در هفته‌های اخیر گزارش‌های دیگری نیز در برخی رسانه‌ها مانند الجزیره یا مرکز رسانه‌ای سازمان ملل متحد منتشر شده که در آنها قیمت آرد و شکر چند برابر آمار رسمی گزارش شده است.

🔹به عنوان نمونه شبکه خبری الجزیره نیز ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی در گزارشی اعلام کرد میانگین قیمت آرد در غزه ۱/۴ میلیون تومان و میانگین قیمت شکر ۲/۶ میلیون تومان بوده است.

🔹در یک نمونه دیگر، مرکز رسانه‌ای سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۸ اکتبر گزارش داده است که ارزش یک کیلوگرم شکر در غزه به حدود ۸۰۵ هزار تومان رسیده است.

🔹اختلاف بسیار زیادی میان گزارش‌های رسانه‌ای و قیمت‌های رسمی وجود دارد و فکت‌نامه به طور مستقل نمی‌تواند هیچ کدام آنها را تایید کند.

🔹به همین دلیل به آمارهای اعلام شده در صداوسیما درباره قیمت‌ها در غزه نشان «غیرقابل اثبات» می‌دهیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 بیروت به جای تهران

🔹در قسمت ۱۸۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه اغلب فکت‌چک‌ها با درگیری‌های اخیر اسرائیل، ایران، حماس و حزب‌الله ارتباط دارد.

🔹پس از دو فکت‌چک درباره یحیی سنوار یعنی وصیت‌نامه منتسب به او و ادعای حضور او در جنگ عراق علیه ایران، سراغ تصاویر نادرستی رفتیم که به حمله اخیر اسرائیل به ایران نسبت داده شده بود.

🔹چند عکس قدیمی و عکس‌ها و ویدیوهایی از بیروت، از جمله تصاویری بود که به جای تصاویر واقعی حمله اسرائیل استفاده شده بود.

🔹ویدیویی که به یکی از سربازان جان‌باخته در حمله اسرائیل نسبت داده شده بود، ادعای حضور یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل، دو ویدیوی متفاوت از دو کودکی که گفته شده بود از آوارگان فلسطین و غزه هستند و ادعای بی‌اساسِ اهدای چشم زن لبنانی به همسرش، سوژه‌هایی هستند که در ارتباط با درگیری‌های اخیر منطقه، بررسی کرده‌ایم.

🔹چند روز قبل که موضوع جزایر سه‌گانه باز هم بر سر زبان‌ها افتاده بود، ادعایی درباره نام واقعی جزیره ابوموسی مطرح شد. در مقاله‌ای توضیح دادیم که درباره نام‌های این جزیره چه می‌دانیم.

🔹یک اسکناس نمادین در دستان پوتین، سوژه چند روز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را فراهم کرده بود. در این قسمت درباره این اسکناس و ادعاهای نادرستی که درباره آن مطرح شده بود، صحبت کرده‌ایم.

🔹آخرین فکت‌چک این قسمت، ادعای شاخ‌داری است که درباره غول‌های کشف‌شده در جنگل‌های آمازون بیان شده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار در مورد جت جنگی بشقاب پرنده ایلان ماسک

🔹در شبکه‌های اجتماعی تصاویری با این ادعا منتشر شده که ایلان ماسک از یک جت جنگنده بشقاب پرنده به نام Nova1 رونمایی کرده که توانایی‌های خارق‌العاده‌ای دارد و قوانین فیزیک را تغییر می‌دهد.

🔹نه در مصاحبه‌ها و اظهارات ایلان ماسک در گفتگو با رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و نه در وب‌سایت‌های شرکت اسپیس‌اکس و تسلا متعلق به ماسک، اثری از چنین خبری یافت نمی‌شود.

🔹منشاء این ادعا ویدیویی است که حدود سه ماه پیش در یک کانال یوتیوب به نام Military Forces منتشر شده است.

🔹در این ویدیو ادعاهای عجیبی مطرح شده از جمله اینکه این جت-بشقاب‌پرنده قادر است به سرعت ۷۴۰۰ کیلومتر در ساعت (۶ ماخ) برسد. این در حالی است که سرعت سریع‌ترین جت‌های جنگی جهان در حال حاضر نصف این مقدار یعنی حدود ۳.۳ ماخ است.

🔹همچنین ادعا شده که این جت برای استتار می‌تواند خود را به شکل ابر درآورد یا از امواج مایکروویو برای ذوب و نابود کردن هواپیماهای دشمن استفاده کند؛ ادعاهایی که در حال حاضر بیشتر به داستان‌های علمی و تخیلی شباهت دارد تا دستاورد علمی.

🔹بنابراین با توجه به اطلاعات موجود، فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

✍️ همکاری رسمی فکت‌نامه با برنامه درستی‌سنجی متا

🔹سایت فکت‌نامه به طور رسمی همکاری خود را با «متا» آغاز کرد.

🔹خرسندیم که اعلام کنیم فکت‌نامه نخستین مجموعه درستی‌سنجی به زبان فارسی است که در «برنامه فکت‌چکینگ طرف سوم» متا فعالیت می‌کند؛ برنامه‌ای که به ما این امکان را می‌دهد تا اطلاعات نادرست را در فیس‌بوک، اینستاگرام و تردز شناسایی و بررسی کنیم و از این راه با پخش‌شدن اطلاعات نادرستی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، مقابله کنیم.

🔹متا برای بررسی اطلاعات نادرستی که در فیس‌بوک، اینستاگرام و تردز دست‌به‌دست می‌شود، با برخی از گروه‌های مستقلی که فکت‌چکینگ می‌کنند، همکاری می‌کند. این گروه‌ها، همگی از شبکه بین‌المللی فکت‌چکینگ (IFCN) تاییدیه دارند و به این دلیل مجوز بررسی و درستی‌سنجی محتوای شبکه‌های اجتماعی متا را در اختیار خواهند داشت.

🔹وقتی یک محتوا پس از بررسی از سوی ما نادرست تشخیص داده می‌شود، دو اتفاق می‌افتد؛ اول اینکه متا از پخش‌شدن بیشتر آن جلوگیری می‌کند و دوم اینکه به مخاطبان خود درباره نادرست‌بودن این محتوا هشدار می‌دهد.

🔹فکت‌نامه یکی از ۱۰۰ گروه و سازمان درستی‌سنجی است که در حال حاضر به ۶۰ زبان زنده دنیا در حال درستی‌سنجی محتواهای شبکه‌های اجتماعی متا هستند. این برنامه باعث می‌شود کاربران بتوانند اطلاعات دقیقی دریافت کنند.

🔹امیدواریم شروع فعالیت فکت‌نامه، باعث جلوگیری از انتشار خبرهای نادرست در فضای فارسی شود.

🔹هدف ما این است که آنچه در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند تا حد امکان قابل اعتماد باشند و تلاش می‌کنیم با حضور در این برنامه متا، کیفیت محتوا برای کاربران فارسی‌زبان را بهبود ببخشیم.

🌐 @Factnameh

📝 از رفع ممنوعیت واردات آیفون و تعرفه آن چه می‌دانیم؟

🔹مقام‌های دولتی در ایران می‌گویند واردات گوشی آیفون در ایران آزاد شده است، اما در گزارش‌ها و اسناد دولتی ارقام متفاوتی با عنوان «تعرفه واردات» اعلام شده است.

🔹در یک ابلاغیه رسمی به امضای محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری، تاکید شده تعرفه واردات گوشی آیفون ۹۶ درصد است. سخنگوی دولت اما می‌گوید هنوز درباره آن تصمیم‌گیری نشده است.

🔹مبنای «تعرفه ۹۶ درصدی»، اصلاحیه مصوب دولت سیزدهم در خرداد ۱۴۰۳ است که به امضای محمد مخبر، معاون اول و کفیل ریاست‌جمهوری رسیده است.

🔹در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ اشاره‌ای به واردات آیفون نشده، اما تعرفه واردات گوشی‌های گران‌قیمت (بالای ۶۰۰ دلار) ۱۵درصد تعیین شده است.

🔹در لایحه بودجه، همچنین حقوق واردات گوشی ۵۰۰ میلیون یورو برآورد شده که برای تحقق بر اساس تعرفه ۱۵ درصدی، باید دست‌کم ۴ میلیون گوشی به قیمت متوسط ۸۰۰ دلار وارد کشور شود.

🔹پروژه ممنوعیت واردات گوشی آیفون پس از آن در دستور کار قرار گرفت که علی خامنه‌ای در یک سخنرانی عمومی واردات «یک نوع گوشی لوکس آمریکایی» به ایران را «غیرقابل قبول» خواند و خواستار ممنوعیت واردات آن شد.

🔹با وجود این ممنوعیت، سالانه‌ صدها هزار گوشی آیفون، عمدتا به صورت غیرقانونی وارد کشور و سود آن نصیب قاچاقچیان شده است.

🔹در صورت اعمال تعرفه سنگین، به نظر می‌رسد همچنان خرید و فروش آیفون‌های قاچاق،‌ هم برای خریداران و هم برای قاچاقچیان، صرفه خواهد داشت.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 بیروت به جای تهران

🔹در قسمت ۱۸۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه اغلب فکت‌چک‌ها با درگیری‌های اخیر اسرائیل، ایران، حماس و حزب‌الله ارتباط دارد.

🔹پس از دو فکت‌چک درباره یحیی سنوار یعنی وصیت‌نامه منتسب به او و ادعای حضور او در جنگ عراق علیه ایران، سراغ تصاویر نادرستی رفتیم که به حمله اخیر اسرائیل به ایران نسبت داده شده بود.

🔹چند عکس قدیمی و عکس‌ها و ویدیوهایی از بیروت، از جمله تصاویری بود که به جای تصاویر واقعی حمله اسرائیل استفاده شده بود.

🔹ویدیویی که به یکی از سربازان جان‌باخته در حمله اسرائیل نسبت داده شده بود، ادعای حضور یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل، دو ویدیوی متفاوت از دو کودکی که گفته شده بود از آوارگان فلسطین و غزه هستند و ادعای بی‌اساسِ اهدای چشم زن لبنانی به همسرش، سوژه‌هایی هستند که در ارتباط با درگیری‌های اخیر منطقه، بررسی کرده‌ایم.

🔹چند روز قبل که موضوع جزایر سه‌گانه باز هم بر سر زبان‌ها افتاده بود، ادعایی درباره نام واقعی جزیره ابوموسی مطرح شد. در مقاله‌ای توضیح دادیم که درباره نام‌های این جزیره چه می‌دانیم.

🔹یک اسکناس نمادین در دستان پوتین، سوژه چند روز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را فراهم کرده بود. در این قسمت درباره این اسکناس و ادعاهای نادرستی که درباره آن مطرح شده بود، صحبت کرده‌ایم.

🔹آخرین فکت‌چک این قسمت، ادعای شاخ‌داری است که درباره غول‌های کشف‌شده در جنگل‌های آمازون بیان شده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:26 مقدمه
00:05:44 آنچه به عنوان وصیت‌نامه سنوار منتشر شده واقعی نیست
00:09:10 سنوار در جنگ ایران و عراق حضور نداشته است
00:14:12 تصاویر نادرست منتسب به حمله اسرائیل به ایران
00:20:02 ویدیوی نادرست منتسب به سرباز جان‌باخته در حمله اسرائیل
00:23:37 ادعای شاخ‌دار درباره یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل
00:25:10 ویدیو نادرست منتسب به کودک غزه‌ای که زیر آوار مانده
00:29:16 کودک اهل غزه که خواهرش را روی شانه‌هایش حمل می‌کند
00:32:15 ادعای نادرست اهدای چشم زن لبنانی به همسرش
00:35:38 درباره تاریخچه نام‌های جزیره «ابوموسی» چه می‌دانیم؟
00:43:44 از ارز واحد بریکس چه می‌دانیم؟
00:51:28 ادعای شاخ‌دار کشف اسکلت غول در آمازون با گردن دراز
00:56:22 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

❌ انتشار خبر نادرست به نقل از CNN در شرح آمادگی ایران برای حمله انتقام‌جویانه به اسرائیل

🔹بعد از حمله اخیر اسرائیل به ایران، در شبکه‌های اجتماعی و برخی از رسانه‌های داخل ایران خبری به نقل از خبرگزاری CNN با این مضمون منتشر شده که «تعداد بی‌شماری خودرو‌های حمل موشک در حال جابجایی در تمام سطح ایران هستند. این فعالیت‌ها در ۱۸ نقطه در ایران شناسایی شده است.»

🔹این ادعا نادرست است و چنین خبر یا گزارشی در CNN منتشر نشده است.

🔹در خبر اختصاصی که CNN چهارشنبه ۱۰ آبان (۳۱ اکتبر) منتشر کرد، آمده که «یک منبع بلندپایه به این خبرگزاری گفت که حملات اخیر اسرائیل به ایران با پاسخی «قاطع و دردناک» مواجه خواهد شد که احتمالاً قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود».

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای شبکه‌های اجتماعی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ گزارش پزشکی قانونی اسرائیل و غذا نخوردن یحیی سنوار در روزهای آخر

🔹برخی رسانه‌های نزدیک به حکومت در داخلی ایران مانند خبرگزاری‌های تسنیم و مهر و خبرگزاری دانشجو مدعی شده‌اند که نتایج کالبدشکافی پزشکی قانونی اسرائیل نشان می‌دهد سنوار از سه روز قبل از کشته‌شدن، غذا نخورده است.

🔹پزشکی قانونی اسرائیل اما چنین نتایجی را منتشر نکرده و این ادعای مهر و تسنیم، نادرست است.

🔹آنها منبع خود را «رسانه‌های اسراییلی» از جمله «اسرائیل هیوم» و «چن کوگل»، رییس پزشکی قانونی اسرائیل اعلام کرده‌اند.

🔹بر اساس گزارش پزشکی قانونی اسرائیل که دو روز بعد از کشته شدن سنوار منتشر شد، این مرکز نه تنها چنین گزارشی منتشر نکرده بلکه ادعاهایی بر خلاف آن مطرح کرده و گفته که سنوار «دسترسی به تغذیه کافی داشت».

🔹ادعای دسترسی نداشتن یحیی سنوار به غذا از سه روز پیش از کشته‌شدنش، در گزارش روز ۱۲ آبان «الشرق الاوسط» به نقل از منابعش در حماس مطرح شد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که «نتایج کالبدشکافی پزشکی قانونی اسرائیل نشان می‌دهد سنوار از سه روز قبل از کشته‌شدن غذا نخورده است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 از حمله ۵ آبان اسرائیل به ایران چه می‌دانیم؟

🔹بامداد روز ۵ آبان ۱۴۰۳ (۲۶ اکتبر ۲۰۲۴) اسرائیل برای اولین بار به طور کاملا رسمی اعلام کرد که به اهدافی در خاک ایران حمله نظامی کرده‌است.

🔹ارتش اسرائیل مدعی شد در این حمله مراکزی هدف قرار گرفته‌اند که در حملات پهپادی و موشکی علیه اسرائیل (عملیات‌های وعده صادق ۱ و ۲) نقش داشته‌اند.

🔹ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با آمادگی پدافند هوایی کشور تعداد قابل توجهی از موشک‌ها ردگیری و رهگیری شده و از ورود هواپیماهای دشمن به حریم هوایی کشور جلوگیری به عمل آمده‌است.

🔹با این حال منابع جمهوری اسلامی ایران تاکنون هیچ شاهدی برای این ادعا ارائه نداده‌اند.

🔹درباره احتمال ورود جنگنده اسرائیلی به حریم هوایی ایران، هنوز شواهد قابل تاییدی منتشر نشده و این ادعا غیرقابل اثبات است.

🔹اگر جنگنده‌های اسرائیلی مجبور باشند برای هدفی وارد حریم هوایی ایران بشوند، آن هدف، پایگاه فضایی شاهرود است. مسیر کوتاه و امن این حمله، برخلاف تصور، از شمال تهران می‌گذرد نه از جنوب آن، زیرا انحنای کره‌زمین در نقشه‌ها در نظر گرفته نمی‌شود.

🔹از شمال کشور در زمان موج سوم حمله که پدافند سرکوب شده‌بود، دو بار با فاصله چند دقیقه صدای عبور جنگنده شنیده شده که می‌تواند با رفت و برگشت جنگنده از این مسیر بخواند، اما برای طی چنین مسیری اف۳۵ به مخازن سوخت خارجی نیاز دارد که باید آنها را جایی در مسیر رها کرده‌باشد. فعلا چنین شاهدی در دست نیست.

🔹اهداف حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران، موارد متعددی از جمله واحد آتش‌بار اس‌۳۰۰ در احمدآباد مستوفی (اسلامشهر، استان تهران)، رادار قدیر اهواز (استان خوزستان) و صنایع موشکی امام رضا (شاهرود، استان سمنان) را شامل می‌شود.

🔹برای اطلاع از فهرست کامل این اهداف و مرور جزئیات و شواهد بیشتر، گزارش کامل را در وبسایت فکت‌نامه ببینید.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت یازدهم - «رمزگشایی از بودجه ۱۴۰۴»

🔹مسعود پزشکیان لایحه بودجه ۱۴۰۴ را تحویل مجلس داد؛ لایحه‌ای که هم از نظر فرم و هم از نظر محتوا، تفاوت زیادی با بودجه‌های سال‌های قبل دارد.

🔹در یازدهمین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه»، درباره لایحه بودجه ۱۴۰۴، نحوه مواجهه مجلس با بودجه، درآمدهای نفتی و افزایش چند برابری سهم نیروهای مسلح از نفت صحبت کرده‌ایم.

🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.

🔹این قسمت پادکست یک هفته قبل در رادیوفردا و کانال هزارداستان بودجه در کست‌باکس منتشر شد و حالا در اکانت‌های فکت‌نامه نیز در دسترس است.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در سایت رادیو فردا بشنوید

👈در کست‌باکس فکت‌نامه بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ترجمه نادرست از کتاب آمریکای زمین‌گیر ترامپ

🔹کانال تلگرام بیسیمچی مدیا در پستی، بخشی از ترجمه کتاب «آمریکای زمینگیر؛ چگونه عظمت را به آمریکا بازگردانیم» نوشته دونالد ترامپ را به این مضمون منتشر کرده: «ایران تا زمانی که متعصبان مذهبی بر آن حاکم باشند، ملتی قدرتمند است».

🔹این ترجمه غلطی از جملاتی است که ترامپ در کتاب خود نوشته است.

🔹ترجمه درست متن اصلی به این صورت است: «ایران، تا زمان به قدرت رسیدن مذهبیون تندرو، ملت قدرتمندی بود».

🔹این کتاب در نشر ثالث و با ترجمه سمیرا محتشم، منصور براتی، علیرضا مکی و بهروز نامداری منتشر شد و این ترجمه اشتباه در نسخه فارسی کتاب دیده می‌شود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای بیسیمچی مدیا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

📝 آیا تعرفه واردات آی‌فون تغییر کرده‌است؟

🔹رسانه‌ها روز یکشنبه ۱۳ آبان، به نقل از کامل تقوی‌نژاد، دبیر هیات دولت نوشتند: «تعرفه جدید واردات گوشی اپل اعلام شد.»

🔹در این خبرها آمده: «حقوق ورودی مربوط به گوشی اپل در سال جاری برای گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار مطابق قانون بودجه در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۳۰ درصد تعیین شد و برای گوشی‌های اپل ۶۰۰ دلار و پایین‌تر حقوق ورودی در رویه تجاری ۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۶ درصد تعیین شد.»

🔹این مصوبه جدید دولت، دقیقا همان «جزء ق بند ۴ تبصره یک بودجه سال ۱۴۰۴» است که به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت در سال آینده پیش‌بینی شده است. تنها تفاوت تصریح بر کلمه «اپل» و استفاده از آن به جای اسم عام «تلفن همراه» است.

🔹این تفاوت جزئی می‌تواند به این معنا تعبیر شود که با مصوبه جدید، گوشی‌های تلفن همراه هوشمند با نام تجاری اپل یا همان آی‌فون نیز همچون سایر گوشی‌ها مشمول حقوق ورودی معمول ۱۵ و ۳۰ درصدی شده‌اند.

🔹کماکان این ابهام باقی می‌ماند که این مصوبه دولت آیا موجب تغییر متن لایحه بودجه خواهد شد و این جزء بودجه در تصویب نهایی نمایندگان در صحن، تغییر خواهد کرد؟ یا اینکه دولت با این مصوبه صرفا ممنوعیت خاص واردات آیفون را مرتفع کرده و پس از تصویب احتمالی جزییات بودجه سال ۱۴۰۴ این مدل گوشی‌های تلفن همراه نیز مشمول همان جزء از بودجه خواهند شد؟

🔹این ابهام زمانی دوچندان می‌شود که رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی ایران گفته در جلسه‌ای که روز ۱۵ آبان در وزارت صمت برگزار شده، مقام‌های این وزارتخانه اعلام کرده‌اند که «تعرفه ۱۵ درصدی واردات آیفون هنوز قطعی نیست و باید در کمیسیون ماده یک بررسی شود.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh