❌ آیا حمله به اماکن دیپلماتیک یک کشور، در حکم حمله به خاک آن کشور است؟

📣 جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می‌گوید«حمله رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق در حکم حمله به خاک ایران است». او نوشته: «بر اساس اصل ۵۱ منشور سازمان ملل متحد؛ حق دفاع مشروع برای ایران محفوظ است».

🔹 بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد که این ادعا تطابقی با قواعد و اصول بین‌الملل ندارد. مطابق معاهده وین درباره روابط کنسولی، اماکن دیپلماتیک مصونیت دارند و کشور پذیرنده مکلف به تامین امنیت آن است ولی در هیچ کجای این معاهده و یا در منشور سازمان ملل نیامده که اماکن دیپلماتیک در حکم خاک کشور فرستنده است.

🔹 اماکن دیپلماتیک در کشور پذیرنده از حقوقی برخوردار است و در دنیا این اصل پذیرفته شده که باید امنیت و مصونیت آن را رعایت کرد حتی تاکید شده که در صورت وقوع منازعه نظامی بین طرفین، دولت میزبان باید شرایط ایمن برای خروج دیپلمات‌ها و وسایل اماکن کنسولی را تضمین کنند ولی این به منزله شناخته شدن اماکن دیپلماتیک به عنوان قلمرو کشور فرستنده نیست.

🔹 حمله نظامی به دفتر کنسولی ایران در سوریه توسط کشور ثالث، حق دفاع مشروع برابر با ماده ۵۱ منشور سازمان ملل را ایجاد نمی‌کند چون حمله نظامی و اشغالی که دفاع مشروع را امری فوری و آنی کند صورت نگرفته و ایران می‌تواند تا اتخاذ تصمیم توسط شورای امنیت سازمان ملل، صبر کند. مطابق این منشور ایران از حق گزارش‌دهی خود به شورای امنیت سازمان ملل و تقاضای تشکیل جلسه فوری استفاده کرده و حق اقدام متقابل (نه انتقام‌جویی) با نظر شورای امنیت سازمان ملل متحد را دارد.

🔹 بنابراین «فکت‌نامه» به ادعای جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه: «حمله رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق در حکم حمله به خاک ایران است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست مرگ سلوان مومیکا

📣 در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده‌بود «پلیس نروژ جسد سلوان مومیکا را به همراه یک نامه پیدا کرده‌است.»این ادعا نادرست است.

🔹 گفته می‌شود این شایعه، شوخی اول آوریل بوده که در رسانه‌های هندی، عراقی و سپس ایرانی بازتاب داشته‌است. یک روزنامه نروژی با تماس با پلیس مهاجرت این کشور، موضوع را رد کرده‌است.

🔹 سلوان مومیکا شهروند عراقی است که خود را «منتقد و متفکر ملحد لیبرال» می‌خواند، به «آتش‌زدن قرآن در ملا عام» مشهور است و اخیرا به نروژ پناهنده شد‌ه‌است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ تکرار یک ادعای نادرست

📣 امروز، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با مسئولان نظام بار دیگر گفت: «ملت ایران از هوش بالاتر از متوسط جهانی برخوردار است.»

🔹 ما بارها این ادعا را که سال‌هاست از زبان رهبر جمهوری اسلامی و سایر مسئولان نظام تکرار می‌شود درستی‌سنجی کرده‌ایم.

🔹 این گفته در سال‌های بعد در بیلبورد‌ها و بنرهای تبلیغاتی نهادهای حکومتی هم بازتاب داده شد.

⚠️ تاریخ انتشار مقاله ۲۹ آبان ۱۴۰۰

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 از دمشق تا قیطریه

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم و ابتدا به سراغ سوژه حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق می‌رویم. به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا به لحاظ «حقوقی» این ساختمان جزو خاک ایران است یا نه.

🔹 در ادامه هم دو فکت‌چک را درباره جریمه سرعت غیرمجاز در اروپا و سیستم دادستانی در ژاپن بررسی می‌کنیم و یک فکت‌چک اقتصادی با موضوع سرمایه‌گذاری خارجی را هم مرور خواهیم کرد.

همچنین به سراغ یکی دیگر از سوژه‌های داغ هفته یعنی ساختن مسجد در پارک قیطریه می‌رویم و توضیح می‌دهیم این ماجرا چه دانسته‌ها و چه ابهام‌هایی دارد.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

🔎 ادعای شاخ‌دار انتشار امواج بلوتوث و مک‌آدرس از افراد واکسینه

📣 درشبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده با ادعای اینکه «افراد واکسن زده از خود مک‌آدرس و امواج بلوتوثی ساطع می‌کنند.»

🔹 در این ویدیو فردی نشان می‌دهد که بدون اتصال به شبکه مخابراتی توانسته در بخش جستجوی بلوتوث‌های گوشی همراه خود، ده‌ها آدرس مک شناسایی کند.

🔹 این ویدیو قدیمی است و در سال ۱۴۰۱ تهیه شده است. آدرس مک‌ یک عدد هگزادسیمال ۱۲ رقمی است که به هر دستگاه متصل به شبکه اختصاص داده می‌شود.

🔹 راه‌های متفاوتی برای نمایش آدرس مک‌های اطراف هر گوشی‌همراه وجود دارد و آنچه در ویدیو دیده می‌شود جدید و عجیب نیست و ارتباطی هم با واکسن ندارد.

🔹 در نهایت در فکت‌نامه به این ویدیو که «از افراد واکسن زده، مک‌آدرس و امواج بلوتوثی ساطع می‌‌شود» نشان شاخ‌دار می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ وضعیت دانشگاه‌های تک جنسیتی در دنیا

📣 زهرا ناظم بکائی، رئیس دانشگاه الزهرا می‌گوید تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش یافته است.

🔹 ما گزارش، آمار یا خبری که منبع احتمالی ادعای خانم بکائی باشد، یا آن را تایید کند، نیافتیم. در عوض می‌دانیم در ایالات متحده در نیمه اول قرن بیستم حدود ۳۰۰ کالج یا دانشگاه مختص زنان فعال بود که الان تعداد آنان به حدود ۳۰ موسسه رسیده. علیرغم استقبال اندک از دانشگاه‌های باقیمانده، به گزارش یونسکو این موسسات به دلیل موقوفاتی که به آنان اختصاص داده شده به کار خود ادامه می‌دهند و سعی می‌کنند روی جذب دانشجویان خارجی به ویژه خاورمیانه‌ای کار کنند.

🔹 در اروپا اغلب کشورها حتی سابقه داشتن کالج‌های مخصوص زنان مانند ایالات متحده را ندارند و فقط بریتانیاست که تعداد کالج‌های زنان آن از ۱۹ کالج و دانشگاه در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم به ۳ کالج در حال حاضر رسیده است.

🔹 بنابراین با توجه به اطلاعات و آمارهای موجود این ادعا که تقاضا برای دانشگاه‌های تک جنسیتی در آمریکا و اروپا افزایش یافته به وضوح نادرست است. به گزارش یونسکو در سال ۲۰۱۸ تنها ۰.۵ درصد زنان متقاضی ورود به دانشگاه در ایالات متحده تمایل به درس خواندن در مراکز تک جنسیتی را داشتند.

🔹 از این رو با توجه به اطلاعات و آمار موجود با برداشته شدن موانع پیشین برای ورود زنان به دانشگاه‌ها عملا موجودیت این موسسات و مراکز آموزش عالی خصوصی، دیگر موضوعیتی ندارد و با کاهش اقبال زنان هم مواجه شد و به مرور تعداد آنان بسیار کم شد.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعای خانم بکائی که تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش یافته است نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

📊 وضعیت عملکرد برنامه‌های توسعه در ایران

📣 علی خامنه‌ای در سخنرانی اخیر خود در انتقاد از پیگیری برنامه‌های توسعه گفته است: «آن‌طور که به بنده گزارش دادند، متوسط عملکرد برنامه‌های [توسعه] گذشته، حدود ۳۵ درصد است.»

🔹 به دلیل پیچیدگی‌های برنامه‌های توسعه و محدودیت دسترسی به داده‌های قابل اطمینان، امکان بررسی مسقل وضعیت برنامه توسعه ششم وجود ندارد، اما گزارش دو سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس تایید می‌کند، تنها ۳۵ درصد از احکام برنامه توسعه ششم و قانون برنامه که این مرکز بررسی کرده، به طور نسبی محقق شده‌اند.

🔹 در این گزارش از ۱۰۴۴ حکم برنامه تنها ۷۳۲ حکم بررسی شده‌اند که از این میان ۳۶۳ حکم به طور نسبی «محقق شده» ارزیابی شده‌اند. در این گزارش تاکید شده تنها ۶۳ حکم به طور کامل محقق شده‌اند.

🔹 نسبت تحقق به نسبت احکام بررسی شده ۵۰ درصد و به نسبت کل برنامه‌ها ۳۵ درصد و نسبت برنامه‌هایی که به طور کامل محقق شده‌اند کمتر از ۱۰ درصد است.

🔹 در ماه‌های گذشته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هم میزان تحقق نسبی شش برنامه توسعه را ۳۰، ۳۵ و ۳۸ درصد اعلام کرده است.

🔹 بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور نیز ۳۰ درصد از اهداف و احکام برنامه ششم توسعه، محقق شده‌اند.

🔹 با این اوصاف فکت‌نامه به این گفته علی خامنه‌ای نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

✔️ تخلیه سفارت اسرائیل بعد از حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق

📣 برخی مطبوعات در ایران به نقل از منابع رسمی رسانه‌ای در اسرائیل، خبر تخلیه سفارت‌خانه‌های اسرائیل در پی حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق را منتشر کرده‌اند. این خبر درست است.

🔹 رسانه‌های رسمی در اسرائیل مانند «مکان» در خبرهایی که منتشر کرده‌اند، این تخلیه را در بسیاری از سفارتخانه‌های اسرائیل تایید می‌کنند و گزارش می‌کنند اسرائیل از کارکنان سفارت‌خانه‌های خود خواسته تا چند روز در محل کارشان حاضر نشوند.

🔹 بنابراین این ادعای مطبوعات و رسانه‌ها مبنی بر خبر تخلیه سفارتخانه‌های اسرائیل در رسانه‌های رسمی اسرائیل، واقعیت دارد و فکت‌نامه نیز به این آن نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 از دمشق تا قیطریه

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم و ابتدا به سراغ سوژه حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق می‌رویم. به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا به لحاظ «حقوقی» این ساختمان جزو خاک ایران است یا نه.

🔹 در ادامه هم دو فکت‌چک را درباره جریمه سرعت غیرمجاز در اروپا و سیستم دادستانی در ژاپن بررسی می‌کنیم و یک فکت‌چک اقتصادی با موضوع سرمایه‌گذاری خارجی را هم مرور خواهیم کرد.

همچنین به سراغ یکی دیگر از سوژه‌های داغ هفته یعنی ساختن مسجد در پارک قیطریه می‌رویم و توضیح می‌دهیم این ماجرا چه دانسته‌ها و چه ابهام‌هایی دارد.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.
00:07:23 اماکن دیپلماتیک و خاک کشورها
00:14:03 سرعت غیرمجاز در فنلاند
00:18:19 ادعای گمراه‌کننده درباره سیستم قضایی ژاپن
00:25:27 ادعای نادرست درباره رکوردشکنی سرمایه‌گذاری خارجی
00:29:44 دانسته‌ها درباره ساخت مسجد در پارک قیطریه
00:41:12 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🌳 قطع درختان و نهال‌های جنگل هیرکانی در منطقه الیمالات

📣 پس از انتشار خبرهایی مبنی بر قطع ۴۰۰۰ اصله درخت از جنگل‌های هیرکانی در منطقه الیمالات، سازمان منابع طبیعی کشور در بیانیه‌ای مدعی شده تنها ۳۰ درخت و تعدادی نهال برای احداث پارکینگی در نزدیکی این منطقه قطع شده است.

🔹 این ادعا گمراه‌کننده است.

🔹 در تعاریف عمومی به درختان جوان با قطر کمتر از ۲/۵ سانتی متر جوانه، نهال کوچک یا Seedling و به درختانی که بین ۲/۵ تا ۱۲/۵ سانت قطر دارند نهال می‌گویند.

🔹 طبق اظهارات دادستانی و همچنین متنی که به عنوان صورت جلسه کشف تخلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده در فرایند ساخت این پارکینگ حداقل ۲۵۰۰ نهال کوچک، ۵۰۰ نهال و ۳۰ درخت قطع شده اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

✔️ آیا داور لیورپول-شفیلد، بازی را به خاطر افطار متوقف کرد؟

📣 برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری می‌گویند بازی روز ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ تیم‌های لیورپول و شفیلد یونایتد، لحظاتی به دلیل همزمانی با زمان افطار و به دلیل حضور بازیکنان مسلمان در زمین متوقف شده است.

🔹 تصاویر و گزارش‌ها، این ادعا را تایید می‌کند. بازی در دقیقه ۲۵ متوقف شده که همزمان با زمان افطار در شهر لیورپول است.

🔹 مسئولان فوتبال لیگ برتر انگلیس سال گذشته از داوران خواسته‌اند در شرایطی که بازیکن مسلمان در زمین باشد، بازی را برای مدت کوتاهی در زمان افطار متوقف کنند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست تولد نور پهلوی در خاک ایران

📣 هم زمان با تولد شاهدخت نور پهلوی در ۱۵ فرودین‌ماه ۱۴۰۲، در شبکه‌های اجتماعی شایع شد: «شاهزاده رضا پهلوی، با گذرنامه دیپلماتیک و عنوان روی دو ژور (شاه سوگندخورده)، اتاق بیمارستانی را که دخترش در آن متولد شده‌بود به‌ مدت ۲۴ساعت بخشی از خاک ایران اعلام کرد.»

🔹 این ادعا به این شکل در سال ۱۳۹۱ نخستین‌بار در نوشته‌های داریوش کدیور دیده شده‌است. پیش از آن در سایر منابع نوشته شده بود: ​​«اتاق بیمارستان در هنگام تولد به طور نمادین به عنوان بخشی از ایران اعلام شد زیرا کودک نمی‌توانست در خاک ایران به دنیا بیاید.» اظهاراتی که از نظر حقوقی ناقص هستند و معلوم نیست چطور و چرا باید چنین اتفاقی بیفتد.

🔹 شباهت متن‌های روزنامه‌های محلی سراسر آمریکا در ۱۵ آوریل ۱۹۹۲ نشان می‌دهد ادعای «اتاق بیمارستان به طور نمادین به عنوان بخشی از ایران اعلام شد…» نخستین بار در شرح عکسی که سیستم سراسری AP به همه روزنامه‌های آمریکا مخابره کرده، آمده‌است. هیچ منبع دیگری این موضوع را تایید نمی‌کند.

🔹 در زمان تولد فرح پهلوی در سال ۲۰۰۴ هم یک مجله اسپانیایی نوشت: «به رسم سنت و درست مانند زمان تولد نور و ایمان، ظرفی از خاک ایران در اتاق فرح کوچک به عنوان گواهی بر ریشه‌های خانوادگی گذاشته شد.»

🔹 بنابراین فکت‌نامه به ادعای شایع‌شده در شبکه‌های اجتماعی که «شاهزاده رضا پهلوی اتاق بیمارستانی را که دخترش در آن متولد شده‌بود به‌ مدت ۲۴ساعت بخشی از خاک ایران اعلام کرد» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh