🕊 همه چیز درباره «هما»

📣 در هفته‌های گذشته و پس از انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «همای سعادت روی شانه‌های‌تان»، این پرنده لاشه‌خوار توجه بسیاری از کاربران را به خود جلب کرد.

🔹 به دلیل اهمیت این پرنده در باورهای عمومی مردم ایران، هر بار دیده شدن آن با تولید حجم انبوهی از خبرهای نادرست و نیمه‌درست در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی همراه است.

🔹 روزنامه اعتماد بعد از انتشار این ویدیو یک اینفوگرافی با عنوان آشنایی با «همای سعادت» منتشر کرده و در آن ادعاهای نادرست و نیمه درستی را منتشر کرده است.

🔹 یکی از این ادعاها این است «PH اسید معده هما یک است، می‌تواند حتی فلزات را ذوب کند». PH اسید معده کرکس ریش‌دار یا همان هما، نزدیک به یک است، و می‌تواند در عرض ۲۴ ساعت استخوان‌ها را متلاشی کند. ذوب فلزات اما یک فرایند فیزیکی است و بجز برای جیوه، در مورد سایر فلزات در دمای بالا صورت می‌گیرد و در این مورد بی‌معنی است. اگر منظور توانایی «حل کردن» فلزات در معده این کرکس باشد، در حالی که اسید معده هما در تجزیه مواد آلی و حتی استخوان ها بسیار موثر است، توانایی آن در حل کردن فلزات محدود است و به نوع فلز و زمان قرار گرفتن در معرض آن بستگی دارد.

🔹 روزنامه اعتماد در توضیح رنگ پرهای این پرنده هم نوشته که «رنگ اصلی هما، سفید است اما به علت حمام در آب‌های حاوی گوگرد، به منظور باکتری‌زدایی، به مرور زرد می‌شود.»

🔹 یکی دیگر از ادعاهای مطرح شده این است که نقش هما بر سرستون‌های تخت جمشید وجود دارد. موجود پرنده مانندی که در سرستون‌های تخت جمشید دیده می‌شود، موجودی افسانه‌های به نام شیردال یا گریفین (Griffin) است، با تن شیر و سر دال (نوعی کرکس، متفاوت از هما) و گوش اسب است. احتمالا اینکه «هواپیمایی ملی ایران» با حروف اختصاری «هما»، از عکس این سرستون‌ها به عنوان نماد خود استفاده کرده این تصویر غلط اما معمول را به وجود آورده است که این سرستون‌ها همان «هما» پرنده مورد بحث ماست.

🔹 کرکس ریش‌دار یا هما در گستره‌ای عظیم از تبت، شبه قاره هند، مغولستان، چین، ایران، جنوب اروپا گرفته تا شرق آفریقا زندگی می‌کند. از هما در ادبیات فارسی به کرات یاد شده و از فردوسی و خاقانی گرفته تا فرخی و نظامی درباره آن شعر سروده‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ چند نمونه از تصاویر قدیمی و ادعاهای نادرست در روز انتخابات:

🔹 عکس رای‌دهنده‌ای که به شکم روی تخت خوابیده و در حال رای دادن است، با این توضیح منتشر شده: «اون که به فکر کشورشه روی تخت و ویلچر هم میاد...»حساب‌های کاربری مخالفان جمهوری اسلامی نیز آن را به عنوان عکس امروز منتشر کرده‌اند.

🔹 اما عکس مربوط به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ است.
اولین بار خبرگزاری میزان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰، این تصویر و زوایای دیگری از همین صحنه را منتشر کرده است. نوشته‌های روی صندوق، نشان می‌دهد مربوط به انتخابات ریاست جمهوری است؛ یک مرکز توانبخشی در اصفهان که رای‌گیری در آن انجام می‌شود.

🔹 خبرگزاری تسنیم عکسی قدیمی را به همراه گزارشی با عنوان «آغاز انتخابات در پایتخت وحدت ایران/ سیستان و بلوچستان» منتشر کرده‌است. عکس لااقل پیش از این یک‌بار در سال ۹۸ در همین رسانه منتشر شده است.

🔹 تصویر دیگری هم با توضیح «یک قاب تصویر خوب» و توصیفاتی از این دست در شبکه‌های اجتماعی در رابطه با انتخابات امروز دست به دست می‌شود. این عکس نیز قدیمی است و پیشتر در انتخابات سال ۱۳۹۶ منتشر شده است.

🔹 تصویری با عنوان «#سیرک_انتخابات بهترین زمان برای مزدور شناسی دم سفارت‌خونه‌هاست»، در شبکه‌های اجتماعی مخالفان جمهوری اسلامی منتشر شده است.

🔹 دو انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ یعنی مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، برای انتخاب افراد در شهرهای ایران است و در سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های جمهوری اسلامی، صندوق رای وجود ندارد.

🌐 @Factnameh

❌ ادعاهای همشهری‌ آنلاین برای ترغیب به شرکت در انتخابات با عنوان «رای دادیم چی شد؟»

📣 روزنامه همشهری با انتشار تصاویر تبلیغاتی با عنوان «رای دادیم چی شد؟» مدعی شده با رای مردم به دولت رئیسی تورم ۶۰ درصدی در یک سال به ۴۰ درصد کاهش یافت و رشد ۱۰ برابری قیمت مسکن متوقف شد.

🔹 هیچ کدام از این ادعاها صحت ندارند.

🔹 ادعای ساخت یک میلیون مسکن بی‌پایه و اساس است، طبق آمار رسمی از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی قیمت مسکن در تهران بیش از دو برابر رشد کرده و نرخ تورم مسکن به بالاترین حد در هفت سال گذشته رسیده است.

🔹 در مورد تورم هم بارها فکت‌نامه این ادعای نادرست را بررسی و صحت آن را رد کرده است. گزارش‌های بانک مرکزی در دسترس عموم نیست، اما طبق گزارش مرکز آمار نرخ تورم در زمان تشکیل دولت سیزدهم حدود ۴۵ درصد بود، طبق آخرین گزارش مرکز آمار در بهمن ماه حدود ۴۲ درصد است.

🔹 رخ رشد با احتساب نفت از ۱۵ ماه پیش از تشکیل دولت رئیسی مثبت بوده و حتی در یک فصل ۹ درصد ثبت شده که ۲ واحد درصد بیشتر از بالاترین نرخ رشد فصلی در دولت ابراهیم رئیسی است. بدون نفت هم وضعیت قبل و بعد از دولت رئیسی تغییر تغییر معناداری نکرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh