FactNameh | فکت‌نامه
111K subscribers
2.71K photos
675 videos
3 files
3.29K links
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره‌ی ایران است.
وبسایت: factnameh.com
بات تلگرامی فکت‌نامه:‌ @FactnamehBot
ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin
twitter.com/factnameh
fb.com/factnameh
instagram.com/factnameh
Download Telegram
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ویدئو از موزه‌ای در ویتنام که به عنوان زندان صیدنایا سوریه منتشر شده است

🔹این روزها همزمان با سقوط دولت بشار اسد و در کنار انتشار تصاویر درست و واقعی از زندان صیدنایا در سوریه، ویدئوهایی نادرست هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.

🔹یکی از آنها، ویدئویی است که با یک موبایل گرفته شده و از دریچه در زندان، یک زندانی را نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو تصویر بازسازی سلولی به نام «قفس ببر» در موزه بقایای جنگ ویتنام در شهر هوشی‌مین در این کشور است.

🔹بنابراین این ویدیو با این ادعا که مربوط به زندان صیدنایا است، نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ویدئوی یک اعدام در سوریه، مربوط به بستگان بشار اسد نیست

🔹در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی ایران ویدیویی با عنوان «اعدام عمار اسد برادرزاده/ پسرعموی بشار اسد به دست نیروهای تحریرالشام» منتشر شده است.

🔹این ویدئو مربوط به سوریه است اما ارتباطی با «عمار الاسد»، نایب رئیس پیشین کمیته روابط خارجی در مجلس سوریه و پسرعموی بشار الاسد ندارد.

🔹این ویدئو، اعدام شهروندی به نام «عمار الاسعد» را نشان می‌دهد که حکم او روز ۷ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۷ آذر ۱۴۰۳) در درعا اجرا شده است. اتهام این فرد، قتل مردی به نام «حاج علی» با کمک همسر وی «دیانا» است. دیانا هم در همان روز ۷ دسامبر اعدام شد.

🔹تا زمان انتشار این فکت‌چک، در رسانه‌های رسمی و موثق خبری درباره اعدام برادرزاده، پسر عمو یا نزدیکان بشار اسد منتشر نشده است.

🔹به نظر می‌رسد شباهت نام و همزمانی این اعدام با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه زمینه ساختن این شایعه را فراهم کرده باشد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که ویدئوی یک اعدام در سوریه مربوط به برادرزاده یا پسرعموی بشار اسد است، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ویدئوی مردی که به مزار فرزندانش می‌رود ارتباطی با سوریه ندارد

🔹ویدیوی کوتاهی از مردی در قبرستان در صفحات مجازی پخش شده که ادعا می‌شود مربوط به یک زندانی سیاسی سوری است که ۳۰ سال در زندان‌های سوریه به سر برده و پس از آزادی از زندان صیدنایا، به آرامگاه فرزندانش که در جریان انقلاب سوریه توسط ارتش رژیم بشار اسد کشته شده‌اند، رفته است.

🔹این ویدیو مربوط به یک ماه پیش است و شخص داخل ویدیو یک اسیر فلسطینی به نام سامی غنیم است که پس از آزادی از زندان‌های اسرائیلی، به آرامگاه دو پسرش در روستای برقین در غرب شهر جنین در کرانه باختری رفته است.

🔹سامی غنیم همان روز و بعد از آن چند گفت‌وگو با پلتفرم‌های فلسطینی درباره وضعیت زندانیان انجام داده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای پخش شده همراه با این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره جدایی ۳۰ ساله مادر و فرزند زندانی در سوریه

🔹در شبکه‌های اجتماعی به خصوص اینستاگرام ویدیویی به شکل گسترده پخش شده و ادعا می‌کند مادری سوری را نشان می‌دهد که پسرش را که پس از ۳۰ سال از زندان بشار اسد آزاد شده، نمی‌شناسد.

🔹این ادعا نادرست است. ویدیو، دیدار یک مادر و فرزند را بعد از ۳۰ سال نشان می‌دهد، اما نه در سوریه، بلکه در یک برنامه تلویزیونی در عراق، در ژانویه ۲۰۲۳ (دی ۱۴۰۱).

🔹این دیدار بخشی از یک برنامه تلویزیونی به نام «مع رفيف الحافظ» است که در شبکه «ای نیوز» عراق پخش شده بود.

🔹علت جدایی این مادر و فرزند، دور کردن اجباری پسر از مادرش به دست خانواده همسر زن در دوران جنگ ایران و عراق است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای ارتباط این ویدیو با تحولات اخیر سوریه، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
زن سوری که بعد از ۱۲ سال می‌فهمد برادرش در زندان اسد زنده بوده است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که گفته می‌شود شادی خواهری را نشان می‌دهد که این روزها بعد از ۱۲ سال دریافته برادرش زنده است و حالا از زندان بشار اسد آزاد شده است.

🔹بررسی‌های ما نشان می‌دهد که جستجو برای یافتن سابقه‌ای از این ویدیو در گذشته، نتیجه‌ای در پی ندارد و به نظر می‌رسد ویدیو تازه و مربوط به اتفاقات اخیر باشد.

🔹این ویدیو با همین توضیح در رسانه‌هایی مانند الجزیره (وابسته به قطر) و الحدث (وابسته به عربستان سعودی) که تحولات این روزهای سوریه را پوشش می‌دهند هم منتشر شده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ویدیوی زن سوری که بعد از ۱۲ سال دریافته برادرش زنده است و از زندان آزاد شده، نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست کشف تورات ۵۰۰ ساله در کاخ بشار اسد

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند به نقل از رسانه‌های سوریه کشف طومار باستانی ۵۰۰ ساله تورات در زیرزمین کاخ بشار اسد را نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو یک کنفرانس مطبوعاتی در تونس در سال ۲۰۱۷ است.

🔹در ۱۳ مارس ۲۰۱۷ (۷ سال پیش)وزارت کشور تونس یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرده و در آن از خنثی‌ کردن تلاش برای قاچاق یک نسخه نادر از تورات، که به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد، خبر داد.

🔹این خبر نادرست بعد از آن منتشر شد که تعدادی از شهروندان سوری و مخالفان بعد از سقوط بشار اسد وارد کاخ‌های بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه شدند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
.
تصویر نادرست منتسب به ورود اسد و خانواده‌اش به روسیه

🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران عکسی منتشر شده که ادعا می‌شود «اولین تصویر از بشار اسد و همسرش پس از ورود به مسکو» است.

🔹با وجود درستی خبر پناهندگی بشار اسد و خانواده‌اش به روسیه، این عکس نادرست است.

🔹این عکس، اسکرین‌شاتی از ویدیوی بازدید سال گذشته بشار اسد از شهر حلب سوریه است.

🔹از زمان اعلام خبر پناهندگی بشار اسد و خانواده‌اش به روسیه، تصویری از آنها منتشر نشده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعاها مبنی بر اینکه این «اولین تصویر از بشار اسد و همسرش پس از ورود به مسکو است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🎙 واژه‌نامه دروغ‌پراکنی: توفیقات نظام «در تاریخ بی‌سابقه» بوده

🔹پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

🔹این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

🔹در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

🔹نهمین قسمت از این سری‌پادکست‌ها به کلیدواژه «در تاریخ بی‌سابقه» می‌پردازد. جمهوری اسلامی ایران، معمولا مدعی نوعی جایگاه تاریخی برجسته بوده و رهبران نظام تلاش کرده‌اند ثابت کنند که انقلاب ۵۷ و حکومت حاصل از آن، به دستاوردهایی رسیده که در ایران یا حتی جهان، بی‌سابقه است.

🔹در اپیزود جدید واژه‌نامه دروغ‌پراکنی، ردپای این تلاش را، در ادبیات مقام‌های حکومتی ایران بررسی می‌کنیم؛ از جنگ و کارهای عمرانی و نفوذ جهانی جمهوری اسلامی گرفته تا ادعای دستاوردهای بی‌سابقه نظام.

🔹پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

👈 «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت چهاردهم - «ردیف‌های موقت»

🔹از بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی بازسازی خانه خمینی در نجف، تا سهم‌خواهی نهادهای مذهبی و بنیاد‌های بی‌نام‌و نشان؛ در ردیف‌های موقت بودجه چه می‌گذرد؟

🔹در چهاردهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ بودجه‌های عجیب و غریب و سوال‌برانگیز در «ردیف‌های موقت» بودجه ایران در سال ۱۴۰۳ رفته‌ایم.

🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در سایت رادیو فردا بشنوید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست استفاده از ادرار در سیگار

🔹برخی رسانه و برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی با اشاره به صحبت‌های یک کارشناس تلویزیونی در صدا و سیما گفته‌اند در ترکیب سیگار از ادرار استفاده می‌شود.

🔹این ادعا برگرفته از بخشی از صحبت‌های «طبیب روح‌الله کریمی»، در برنامه مروج طب سنتی «طبیب» در شبکه سوم صدا و سیما است.

🔹اطلاعاتی درباره سوابق آقای کریمی در دست نیست، اما این ادعا که در ترکیب سیگار از ادرار انسان استفاده می‌شود، ادعایی بی‌اساس است.

🔹در فرآیند تولید سیگار برای ایجاد محیط قلیایی به توتون ترکیباتی مانند دی‌امونیوم فوسفات یا اوره اضافه می‌شود که در ترکیب ادرار انسان هم وجود دارد.

🔹بیش از ۵۰۰ سال است که استخراج آمونیاک از ادرار انسان منسوخ شده و برای تولید آمونیاک روش‌های صنعتی و طبیعی دیگری استفاده می‌شود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای کارشناس صدا و سیما که «شرکت‌های دخانیات در سیگارها از ادرار استفاده می‌کنند» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
📝 ابهام‌ها و دانسته‌ها درباره حجاب اجباری در سوریه

🔹روز ۱۹ آذر، ۱۴۰۳ (۹دسامبر) و یک روز بعد از سقوط دولت بشار اسد در رسانه‌های فارسی‌ و غیرفارسی بیانیه‌ای منتسب به گروه تحریر‌الشام (HTS) منتشر شد که بر اساس آن در سوریه «هرگونه تحمیل حجاب بر زنان ممنوع است».

🔹این بیانیه در رسانه‌های فارسی به نقل از تلگرام «جريدة الوطن» سوریه منتشر شد.

🔹رسانه‌های عربی (القبس، الأنباء، المصری الیوم، العربیه) و انگلیسی‌زبان (آسوشیتدپرس و تایمز اسرائیل) هم در سطحی وسیع این خبر را پوشش دادند.

🔹در نسخه‌‌هایی که گفته شد نمونه کامل‌تر از این بیانیه است، به نقل از فرماندهی کل اپوزیسیون سوریه علاوه بر ممنوعیت اجبار حجاب به مواردی مانند ممنوعیت انتقام‌جویی، ساعات حکومت نظامی در چندین استان سوریه و مقدار نان مجاز برای خرید هم اشاره شده است.

🔹با وجود این، تردید‌هایی به صحت بیانیه وارد می‌شود:

1️⃣ هیئت تحریر الشام و ابومحمد الجولانی هنوز منبع رسمی‌ و اختصاصی برای اعلام اخبار و بیانیه‌های این گروه ندارند.

2️⃣ سوابق این گروه و شخص ابومحمد الجولانی و وابستگی آنان به گروه‌های داعش و القاعده تردید‌ها را درباره این خبر افزایش می‌دهد.

3️⃣ در منطقه تحت کنترل تحریر الشام در ادلب و شمال غرب سوریه قوانین شریعت اسلامی اعمال می‌شد.

4️⃣ خبرنگار سی‌ان‌ان Jomana Karadsheh تنها دو روز پیش از سقوط بشار اسد برای مصاحبه با جولانی حجاب بر سر گذاشته بود.

🔹از دمشق، طی روزهای اخیر خبرها و تصاویر متعدد و گاه متناقضی درباره حجاب زنان مخابره شد.

🔹نفیسه کوهنورد، خبرنگار بی‌بی‌سی می‌گوید از اعضای گروه تحریر الشام تذکر حجاب گرفته و همزمان گزارش‌هایی از خبرنگاران زن دیگر، مانند کلاریسا وارد، خبرنگار CNN مخابره شده که در آن او و سایر زنان در تصویر، حجاب ندارند.

🔹یک بازیگر زن سوری نیز اعلام کرده تذکر حجاب گرفته اما پس از رسانه‌ای شدن این خبر، از او عذرخواهی شده و تاکید کرده‌اند نباید چنین برخوردی شود.

🔹مجموع این اخبار و تردیدها موجب شد که به اصل این خبر از یک سو و ضمانت اجرای آن در صورت صحت از سوی دیگر، تردید وارد شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای بی‌اساس ترور «دانشمند شیمی آلی سوری» در دمشق

🔹در شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌های خبری ادعا شده که یک دانشمند شیمی آلی سوری به نام «حمدی ندی» در منزلش در دمشق ترور شده و عکسی منتسب به او هم در این خبرها منتشر شده است.

🔹هیچ منبع رسمی‌ای خبر موثق و تایید شده‌ای از ترور هیچ دانشمندی در سوریه منتشر نکرده است.

🔹فردی که تصویر او منتشر شد، نه اهل سوریه است، نه دانشمند شیمی آلی است و نه ترور شده است.

🔹این فرد حمدی اسماعیل ندی، پزشک ۷۴ ساله اهل قاهره است و آخرین بار ۹ سال پیش برای یک سفر کاری چهار روزه به دمشق سفر کرده بود.

🔹او در حساب فیسبوک خود و همچنین در گفتگو با رسانه‌ها این خبر را تکذیب کرد.

🔹جستجو برای یافتن دانشمند یا شخصیت علمی سوری با نام مشابه نیز نتیجه‌ای نداشت.

🔹با توجه به این توضیحات، فکت‌نامه به خبر «ترور دانشمند شیمی آلی سوری در منزلش در دمشق» نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای شاخ‌دار ترور دانشمندان زن سوری

🔹در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخل و خارج ایران خبری منتشر شده که مدعی است موساد دو دانشمند زن سوری به نام‌های زهرا الحمصية و شادية حبال را در سوریه ترور کرد.

🔹برای هر دو زن به همراه خبر ترور، عکسی منتشر شده که بررسی‌ها نشان می‌دهد متعلق به شادية رفاعي حبال ستاره‌شناس و فیزیکدان سوری آمریکایی ساکن هاوایی در ایالات متحده است.

🔹او بیش از ۱۲ سال است که بیرون از سوریه زندگی می‌کند و خبری درباره ترور او در آمریکا منتشر نشده است. اساسا دانشمندی در زمینه میکروبیولوژی به نام زهرا الحمصية در سوریه وجود ندارد و این نام، ساختگی است.

🔹در هیچ رسانه رسمی در داخل و خارج سوریه خبر موثقی درباره ترور دانشمندان حوزه‌های مختلف در این کشور منتشر و تایید نشده است.

🔹الجزیره هم که مواضع انتقادی نسبت به اسرائیل دارد این خبرها را ساختگی خوانده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🎙 سقوط اسد

🔹در قسمت ۱۹۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا درباره فکت‌چک‌های مرتبط با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه صحبت کرده‌ایم.

🔹در ادامه، توضیح دادیم که وعده مسعود پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل، چقدر عملی شده است و چه ابهاماتی در این مساله وجود دارد.

🔹رئیس شورای اطلاع رسانی دولت چهاردهم آماری را درباره تورم ایران در ۱۰ سال قبل مطرح کرده بود که به بررسی این ادعا پرداختیم.

🔹ادعای تولید برنج پلاستیکی در هند، موضوع دیگری بود که در این قسمت به آن اشاره کرده‌ایم.

🔹چندی قبل ادعایی در صداوسیما مطرح شد مبنی بر اینکه در تولید سیگار از ادرار انسان استفاده می‌شود. آخرین فکت‌چک این اپیزود به رد این ادعا اختصاص دارد.

🔹در بخش مرور کامنت‌های این قسمت، درباره دو موضوع توضیح دادیم؛ نخست، دلیل به‌روزرسانی اپیزود ۱۹۲ پادکست هفتگی که با فایل جدید جایگزین شد و دوم، تغییراتی که در نقش و مسئولیت برخی از اعضای تحریریه فکت‌نامه ایجاد شده است.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره عرضه گوشی تسلا تا پایان دسامبر ۲۰۲۴

🔹در شبکه‌های اجتماعی فارسی و غیرفارسی ویدئوهایی منتشر شده که ادعا می‌کند شرکت تسلا وابسته به ایلان ماسک، تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی گوشی هوشمندی به نام Tesla Pi را با ویژگی‌های منحصر به فرد به بازار عرضه خواهد کرد.

🔹کمپانی تسلا تاکنون هیچ گوشی هوشمندی به بازار عرضه نکرده و به گفته ایلان ماسک فعلا هم تصمیمی برای این کار ندارد.

🔹ایلان ماسک در ماه‌های اخیر این اخبار را رد کرده و گفته «تولید گوشی آن چیزی نیست که بخواهیم انجام دهیم مگر اینکه مجبور شویم».

🔹عکس‌ها و فیلم‌های منتسب به گوشی‌های ساخت شرکت تسلا وابسته به ایلان ماسک با لوگوی این شرکت بر روی آن، همه ساختگی است.

🔹گوشی‌های دیگری به نام مختصر شده تسلا در بازار وجود دارند که در واقع گوشی‌های Series 3 - EXPLR9 هستند و با نام Tesla series 3 explr9 هم فروخته می‌شود.

🔹لوگوی شرکت سازنده این گوشی‌ها و محصولات آن با تسلا فرق دارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای عرضه گوشی‌های برند تسلا متعلق به ایلان ماسک تا پایان سال جاری میلادی، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Audio
🎙 سقوط اسد

🔹در قسمت ۱۹۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا درباره فکت‌چک‌های مرتبط با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه صحبت کرده‌ایم.

🔹در ادامه، توضیح دادیم که وعده مسعود پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل، چقدر عملی شده است و چه ابهاماتی در این مساله وجود دارد.

🔹رئیس شورای اطلاع رسانی دولت چهاردهم آماری را درباره تورم ایران در ۱۰ سال قبل مطرح کرده بود که به بررسی این ادعا پرداختیم.

🔹ادعای تولید برنج پلاستیکی در هند، موضوع دیگری بود که در این قسمت به آن اشاره کرده‌ایم.

🔹چندی قبل ادعایی در صداوسیما مطرح شد مبنی بر اینکه در تولید سیگار از ادرار انسان استفاده می‌شود. آخرین فکت‌چک این اپیزود به رد این ادعا اختصاص دارد.

🔹در بخش مرور کامنت‌های این قسمت، درباره دو موضوع توضیح دادیم؛ نخست، دلیل به‌روزرسانی اپیزود ۱۹۲ پادکست هفتگی که با فایل جدید جایگزین شد و دوم، تغییراتی که در نقش و مسئولیت برخی از اعضای تحریریه فکت‌نامه ایجاد شده است.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:31 مقدمه
00:04:10 فکت‌چک‌های مرتبط با تحولات اخیر سوریه
00:20:39 سرنوشت وعده پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل
00:33:58 ادعای نادرست درباره نرخ تورم در ۱۰ سال گذشته
00:37:33 ادعای شاخ‌دار تولید برنج مصنوعی از پلاستیک
00:40:24 ادعای نادرست استفاده از ادرار در سیگار
00:45:02 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست اعتصاب ربات‌ها و گروگان‌گیری روبات‌ها

🔹ویدیوی ربات‌های چینی که اخیر پربازدید شده بود، مربوط به اعتصاب، ترک خدمت یا ربایش ربات‌ها نیست بلکه آزمایشی است که سازندگان این ربات‌ها طراحی کرده بودند. عملکرد ربات کوچک (Erbai) در این آزمایش فراتر از حد انتظار بوده، اما ادعای خودجوش بودن این حرکت ربات‌ها، نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
📝 هزینه‌ حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه چقدر است؟

🔹این روزها همزمان با سقوط دولت بشار اسد، «سرمایه‌گذاری ایران در سوریه» یکی از موضوعات مهم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است.

🔹رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی جدید خود، به سابقه رابطه تجاری جمهوری اسلامی و دولت اسد اشاره کرد؛ اما سوال این است که آیا می‌توانیم برآوردی از هزینه‌های حمایتی ایران در طول دهه‌های گذشته به دست آوریم؟

🔹برخی نماینده‌های ادوار مجلس به ارقام ۳۰ میلیارد دلاری اشاره کرده‌اند و برخی گزارش‌ها نیز از صرف سالانه ۶ تا ۱۵ میلیارد دلار برای حمایت از رژیم اسد یاد می‌کنند.

🔹در گزارشی تلاش کرده‌ایم تصویری از ابعاد اقتصادی روابط ایران و سوریه ترسیم کنیم؛ از نفت رایگان تا هزینه‌های نظامی و امنیتی، کمک‌های «بشردوستانه»، پروژه‌های عمرانی، صادرات و واردات و حتی راه‌اندازی کارخانه‌ خودروسازی.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ویدیو نادرست درباره حجاب در مدارس سوریه

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌شود در دمشق و حلب سوریه بعد از سقوط بشار اسد گرفته شده و نشان می‌دهد حجاب برای تمام دانش‌آموزان دختر، حتی آن‌ها که به سن تکلیف نرسیده‌اند اجباری شده است.

🔹ویدیوی منتشر شده ارتباطی به تحولات اخیر در سوریه ندارد و مربوط به دمشق و حلب نیست.

🔹این ویدئو به گفته «رامی المحمد» فیلم‌بردار آن، یک ماه پیش در یکی از مدارس قرآنی وابسته به بنیاد «دارالوحی الشریف» در شهر ادلب سوریه گرفته شده است.

🔹ادلب، منطقه‌ای که این مدرسه قرآنی در آن قرار دارد، پیش از این در کنترل گروه تحریرالشام بود.

🔹قوانین مرتبط با حجاب در سوریه بعد از سقوط اسد هنوز به طور قطعی مشخص نیست و اظهارات و ویدیوهای ضد و نقیضی درباره آن منتشر می‌شود.

🔹این ویدیو پیش‌تر هم در رسانه‌های عربی، به آغاز اجباری شدن حجاب در مدارس لیبی نسبت داده شده بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به توضیحات منتسب به ویدیوی مورد اشاره، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM