🔹بررسی نقش پهپاد ترکیه در پیدا کردن محل هلی‌کوپتر رئیسی و همراهان

🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بحث‌هایی بین کاربران و تحلیل‌گران درباره شدت و جدیت نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن محل سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهان مطرح است.

🔹تنها طرف‌های ایرانی و ترکیه‌ای می‌دانند چه اطلاعاتی بین آنها رد و بدل شده‌است. اما اینکه گفته‌شده «مختصات اعلام شده پهپاد ترکیه‌ای درست نبوده‌است» غیرقابل اثبات است.

🔹براساس شواهد، پهپاد ترکیه ساعت‌ها در حوالی محل بوده و دوربین WESCAM رو به زاویه‌ای بوده که محل سقوط هلی‌کوپتر است.

🔹اطلاعاتی که روی مانیتور دیده می‌شود، محل پهپاد و محل تارگت (نقطه مرکزی WESCAM است).

🔹چون پهپاد بالای سر محل سقوط نیست، به این معنی نیست که آن را پیدا نکرده، یا مختصات آن را به مقامات ایرانی نداده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🔹ویدیوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور از زبان رئیس پژوهشگاه رویان

🔹در شبکه‌های اجتماعی، ویدیویی از برنامه برمودا، از شبکه نسیم که روز ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ پخش شده، و ادعا می‌شود «رئیس پژوهشگاه رویان گفته امکان تولید دایناسور واقعی داریم.»

🔹مهمان برنامه عبدالحسین شاهوردی، رئیس فعلی موسسه پژوهشی رویان است که خود از محققان پروژه «شبیه‌سازی قوچ قمیشلو» است.

🔹سوالی که مجری می‌پرسد به درستی بیان نشده و جمله‌بندی و کلماتش نادرست است، همچنین لحن پاسخ شاهوردی به سوال مثبت است در حالی‌که بر اساس «دانش و فناوری امروز» پاسخ سوال باید منفی باشد.

🔹اما بریدن قسمتی از این برنامه بدون ذکر صحبت‌های قبلی و انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی با زیرنویس، طوری که انگار «رئیس پژوهشگاه رویان در برنامه تلویزیونی گفته امکان تولید دایناسور واقعی داریم» گمراه‌کننده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙کارنامه رئیسی

🔹این هفته در قسمت ۱۶۴ کارنامه فکت‌نامه‌ای ابراهیم #رئیسی، رئیس‌جمهوری سابق و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه را مرور می‌کنیم که اوایل هفته در سانحه سقوط بالگرد کشته شدند.

🔹در ارتباط با همین موضوع چند درستی‌سنجی کوتاه مرتبط با ماجرای سقوط هلی‌کوپتر و واکنش‌ها به این خبر را توضیح داده‌ایم. از خبر جعلی خبرگزاری فارس که در ساعت‌های اول از سلامت کامل رئیسی و همراهان او خبر می‌داد تا تصاویر نادرستی که به اسم سقوط هلی‌کوپتر در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شدند.

🔹در این قسمت همچنین درباره این صحبت کردیم که آیا نوشیدن آب از بطری پلاستیکی خطرناک است؟ درباره اعتبار آمارهایی که در ایران به اسم نظرسنجی‌ برای دفاع از حجاب اجباری انجام می‌شوند توضیح داده‌ایم.

🔹خبر نادقیق «ساخت سریال شاه در نتفلیکس» و ادعای نادرست «کاهش بی‌سابقه آمار طلاق» از دیگر موضوعات این قسمت است.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:30 کارنامه رئیسی و امیرعبداللهیان در فکت‌نامه
00:22:51 تصاویر نادرست بعد از سانحه
00:28:40 شادی در غزه
00:33:09 آتش‌بازی پس از سقوط بالگرد رئیسی
00:36:15 ادعای نادرست درباره کاهش بی‌سابقه آمار طلاق
00:39:38 آمار کشف حجاب قبل و بعد از اعتراضات ۱۴۰۱
00:45:53 سلامت آب در بطری‌های پلاستیکی
00:57:33 نتفلیکس و سریال «آخرین شاه»

🌐 @Factnameh

🔹وعده «ساخت» ۴ میلیون واحد مسکونی یا «شروع ساخت»

🔹محمد مخبر می‌گوید «اگر دولت آقای رئیسی تا پایان دوره‌اش ادامه داشت، ساخت حداقل ۴ میلیون مسکن شروع شده بود».

🔹ساخت میانگین یک میلیون واحد مسکونی در سال، وعده و شعار انتخاباتی ابراهیم #رئیسی در زمان رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد ۱۴۰۰ بود.

🔹این وعده پس از پیروزی او در آن رقابت‌ها و تصویب قانون نهضت ملی مسکن، در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفت و مقام‌های دولتی از جمله رئیس دولت بارها بر اجرا و پیگیری آن اصرار داشته‌اند.

🔹نمی‌توان گفت اگر رئیسی زنده می‌ماند در یک سال و نیم باقی‌مانده دولت سیزدهم چه اتفاقی می‌افتاد، اما مسلما وعده رئیسی «ساخت» چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال بود، نه «شروع ساخت» آن.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعای محمد مخبر نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره بی‌اعتنایی گواردیولا به نماینده اسرائیل

🔹صداوسیما روز ۷ خرداد ۱۴۰۳ ویدئویی با عنوان «پپ گواردیولا حال این اسرائیلی را گرفت» منتشر کرده است. این ادعا پیش از این در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و بسیاری از سایت‌های خبری مثل همشهری آنلاین و ایسنا منتشر شده است.

🔹در این ویدیو، پپ گواردیولا، مربی تیم فوتبال منچستر سیتی را می‌بینیم که به نظر می‌رسد در جریان اهدای جوایز در پایان یک مسابقه فوتبال، از دست‌دادن با یکی از مسئولانی که در مراسم حضور دارد، خودداری می‌کند.

🔹سایت‌های خبری و کاربرانی که این ویدیو را منتشر کرده‌اند ادعا می‌کنند گواردیولا، پس از فینال اخیر جام حذفی انگلیس (منچستر سیتی مقابل منچستر یونایتد) از دست دادن با فردی اسرائیلی خودداری کرده است.

🔹برخلاف ادعاهای مطرح‌شده، این ویدیو مربوط به این روزها نیست و نماینده اسرائیل نیز در آن حضور ندارد. ویدیو مربوط به فینال مرداد ۱۴۰۲ (منچستر سیتی و آرسنال) در «جام خیریه انگلستان» یا FA Community Shield است.

🔹منچستر سیتی در این بازی ابتدا با یک گل از آرسنال جلو می‌افتد اما در دقایق پایانی بازی، آرسنال گل مساوی را می‌زند. بازی در ضربات پنالتی با نتیجه چهار بر یک به نفع آرسنال به پایان می‌رسد و گواردیولا پس از باخت، با سرعت مشغول شرکت در مراسم پایانی بازی است.

🔹فردی که گواردیولا با او دست نمی‌دهد نیز آلن اسمیت، مربی پیشین تیم فوتبال کریستال پالاس است. آلن اسمیت ملیتی انگلیسی دارد. خبرهای مربوط به دست‌ندادن گواردیولا با آلن اسمیت، همان سال در سایت‌های خبری و رسانه‌های ورزشی بازتاب داشت. سایت فکت‌چکینگ عربی مسبار نیز در روزهای گذشته، به این ادعا که گواردیولا این روزها با یک نماینده اسرائیلی دست‌نداده، نشان نادرست داده است.

🔹از سویی دیگر، ماریا گواردیولا، (دختر پپ گواردیولا) در حساب کاربری اینستاگرام خود، عکس‌هایی را از روز قهرمانی تیم منچستر سیتی در «لیگ برتر انگلیس» منتشر کرده که در آنها، چفیه‌ای را در حمایت از مردم فلسطین دور دسته کیف خود پیچیده است.

🔹فکت‌نامه به ادعای صداوسیما، همشهری، ایسنا و برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی که این ویدیو را با عنوان «دست‌ندادن گواردیولا با نماینده اسرائیل» منتشر کرده‌اند نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ اطلاعات نادرست درباره افتتاح دوباره سد قیز قلعه‌سی

🔹ادعاهای منتشر شده درباره اینکه «سد قیز قلعه‌سی دو بار افتتاح شد» نادرست است.

🔹اولا در تصویری که مدعیان برای خبر افتتاح سد در خرداد ۱۴۰۰ منتشر کرده‌اند، معلوم است که سد تکمیل نشده‌است.

🔹ثانیا همین تصویر هم قدیمی است. براساس ویدیوهای منتشر شده در خبرگزاری‌ها، بخش مهمی از ساختمان سد در دولت قبل تمام شده‌بود. وزارت نیرو در گزارشی اعلام کرد که این میزان، ۸۰درصد کار بوده و بخش اصلی پروژه «امکان تنظیم آب از سد برای شبکه‌های آبیاری و زهکشی پایین دست» در دولت رئیسی انجام شده‌است.

🔹نمی‌توان اعداد ارقام پیشرفت پروژه را مستقلا تایید کرد اما تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد در دولت رئیسی، تغییراتی در محل سد انجام شده که آن را به مرحله بهره‌برداری نهایی رسانده‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای شبکه‌های اجتماعی براساس گفته «سالار سیف» نویسنده روزنامه شرق و پژوهشگر دانشگاه تربیت مدرس که «سد قیز قلعه‌سی دو بار افتتاح شد» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ چه کسانی در تابستان ۶۷ اعدام شدند؟

🔹محمد مرندی، تحلیلگر سیاسی نزدیک به حکومت ایران می‌گوید کسانی که در سال ۶۷ در ایران اعدام شدند «افرادی هستند که علیه ایران جنگیدند، و به عنوان سربازان پیاده نظام صدام حسین جنگیدند». این ادعای او در مصاحبه‌ای با پیرز مورگان، روزنامه‌نگار شناخته شده بریتانیایی در برنامه «بدون سانسور» مورگان مطرح شد.

🔹در سال ۶۷ فتوایی منتسب به آیت الله خمینی که در واقع دستور انجام این اعدام‌ها بود، صادر شد.در این فتوا خمینی با اشاره به درگیری‌های نظامی مجاهدین با حکومت در مرزها حکم به اعدام زندانیان مجاهد می‌دهد. احمد خمینی طی استفتائی از پدرش می‌خواهد مشخص کند این حکم دقیقا شامل چه کسانی می‌شود، و خمینی می‌گوید که همه زندانیان مجاهد را در برمی‌گیرد. بر اساس خاطرات آیت‌الله منتظری کمی بعد دستوری هم برای کشتار زندانیان چپ منتشر می‌شود.

🔹یک گروه از اعدام‌شدگان تابستان ۶۷، هواداران سازمان مجاهدین خلق بودند که در زمان رویارویی‌های نظامی جمهوری اسلامی با سازمان مجاهدین خلق در مرزهای ایران در تابستان ۶۷ و مدت‌ها پیش از آن در زندان به سر می‌بردند. بسیاری از آنان حکم‌های کوتاه مدت و رو به پایانی داشتند. بنابر خاطرات آیت‌الله منتظری گروهی از این قربانیان حتی دیگر «سر موضع» و هوادار سازمان مجاهدین خلق هم نبودند.

🔹افراد دیگری هم در آن تابستان اعدام شدند که اساسا هیچ وابستگی‌ای به مجاهدین خلق نداشتند و کشتن آنان به جنگ ایران و عراق هم مربوط نبود. آنان زندانیان چپ‌گرای غیرمسلمانی بودند که بر سر تفتیش عقاید و با اتهام ارتداد و خروج از دین اعدام شدند.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعای محمد مرندی، که «اعدام‌شدگان سال ۶۷ افرادی هستند که به عنوان سربازان پیاده نظام صدام حسین علیه ایران جنگیدند» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 فکت‌چک‌های پس از سقوط

🔹بخش اصلی قسمت ۱۶۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، به فکت‌چک‌هایی اختصاص دارد که پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهانش، در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم.

🔹ابتدا کمی درباره نقش فکت‌نامه در شرایطی مشابه شرایط این روزها صحبت می‌کنیم و بعد از آن عکس‌های نادرستی را مرور می‌کنیم که ادعا می‌شد مربوط به بالگرد ابراهیم رئیسی است. نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن بالگرد، تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم خاکسپاری رئیسی، ماجرای افتتاح سد قیز قلعه‌سی، عزاداری مردم کشمیر برای رئیسی و اظهارات رهبر جمهوری اسلامی درباره شعار مرگ بر اسرائیل به زبان فارسی در ژاپن، دیگر فکت‌چک‌های این هفته‌اند که در پادکست به آنها می‌پردازیم.

🔹موافقت بشار اسد با ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه، سیاست‌های کنترل جمعیت ایران تا پیش از سال ۹۰ و یک ویدئوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور، دیگر موضوعات این هفته‌اند. در پایان نیز، یک فکت‌چک فوتبالی داریم و کامنت‌های شنوندگان را مرور می‌کنیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای بی‌اساس درباره افزایش فروش شیرینی در تهران پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی

🔹چند روز پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی، خبری با عنوان «افزایش فروش شیرینی» به نقل از علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه صنف قنادان تهران منتشر شد. در روزهای بعد نیز ادعا شد او دستگیر شده و خبرهایی با عنوان گزارش‌های دادگاه او منتشر شد.

🔹کانالی که نخستین بار این خبرها را منتشر کرده «خبررسان شبکه یک» نام دارد؛ کانالی بی‌ارتباط به صداوسیما و شبکه یک.

🔹این خبرها جعلی است و هیچ نشانه‌ای از خبر دستگیری، برگزاری دادگاه و انجام‌شدن چنین مصاحبه‌ای در سایت‌های رسمی و خبرگزاری‌ها وجود ندارد. اتحادیه صنف قنادان تهران نیز چنین مصاحبه‌ای را تکذیب کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🎙 فکت‌چک‌های پس از سقوط

🔹بخش اصلی قسمت ۱۶۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، به فکت‌چک‌هایی اختصاص دارد که پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهانش، در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم.

🔹ابتدا کمی درباره نقش فکت‌نامه در شرایطی مشابه شرایط این روزها صحبت می‌کنیم و بعد از آن عکس‌های نادرستی را مرور می‌کنیم که ادعا می‌شد مربوط به بالگرد ابراهیم رئیسی است. نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن بالگرد، تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم خاکسپاری رئیسی، ماجرای افتتاح سد قیز قلعه‌سی، عزاداری مردم کشمیر برای رئیسی و اظهارات رهبر جمهوری اسلامی درباره شعار مرگ بر اسرائیل به زبان فارسی در ژاپن، دیگر فکت‌چک‌های این هفته‌اند که در پادکست به آنها می‌پردازیم.

🔹موافقت بشار اسد با ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه، سیاست‌های کنترل جمعیت ایران تا پیش از سال ۹۰ و یک ویدئوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور، دیگر موضوعات این هفته‌اند. در پایان نیز، یک فکت‌چک فوتبالی داریم و کامنت‌های شنوندگان را مرور می‌کنیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:37 مقدمه
00:11:44 عکس‌های نادرست از بالگرد ابراهیم رئیسی
00:16:50 نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن بالگرد ابراهیم رئیسی
00:22:39 تعداد افراد شرکت‌کننده در مراسم خاکسپاری ابراهیم رئیسی
00:34:06 اطلاعات نادرست درباره افتتاح دوباره سد قیز قلعه‌سی
00:36:17 عزاداری مردم کشمیر
00:38:24 ادعای رهبر جمهوری اسلامی درباره شعار دادن علیه اسرائیل به زبان فارسی در ژاپن
00:45:37 موافقت بشار اسد با ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌ گانه
00:47:04 ادعای نادرست درباره مخالفت خامنه‌ای با کنترل جمعیت
00:51:39 ویدیوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور از زبان رئیس پژوهشگاه رویان
00:58:25 وعده «ساخت» ۴ میلیون واحد مسکونی یا «شروع ساخت»
00:59:32 ادعای نادرست درباره بی‌اعتنایی گواردیولا به نماینده اسرائیل
01:05:19 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh