🎙 فکت‌نامه در ۱۴۰۲

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۶ پادکست فکت‌نامه و در آستانه شروع چهارمین سال انتشار پادکست، یک اپیزود ویژه داریم؛ ابتدا فکت‌چک‌های هفته را مرور می‌کنیم و در بخش دوم پادکست هم به سراغ مرور و بررسی کارنامه عملکرد فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲ می‌رویم.

🔹 پادکست را با بررسی ادعای ابراهیم رئیسی درباره عملکرد فضایی ایران و همچنین ادعای همزمانی رویداد غدیر خم با اعتدال نوروزی شروع می‌کنیم و پس از آن فکت‌چک کوتاهی را مرور می‌کنیم که درباره عکسی از لئونارد کوهن، خواننده کانادایی است که به اشتباه به عنوان عکس فرامرز اصلانی معرفی شده است.

🔹 فکت‌چک‌هایی درباره آب‌انباری تاریخی در استان فارس، بررسی ادعای برافراشته‌شدن پرچم ایران در مسجدالاقصی و شایعه ازدواج هفتم اسماعیل هنیه، دیگر فکت‌چک‌هایی هستند که این هفته به آنها می‌پردازیم و سپس به بخش دوم پادکست می‌رویم.

🔹 در گزارش سالانه، به سنت سال‌های پیش، مروری می‌کنیم بر پربازدیدترین و مهم‌ترین فکت‌چک‌ها و سوژه‌هایی که در سال گذشته در سایت و شبکه‌های اجتماعی فکت‌نامه منتشر شده‌اند و در پایان هم شاخ‌دار سال را معرفی می‌کنیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:03:21 پرتاب‌های فضایی و ابراهیم رئیسی
00:09:55 همزمانی غدیر با اعتدال بهاری
00:14:39 ادعای حضور فرامرز اصلانی در جبهه
00:18:20 آب‌انبارهای شهر اِوَز
00:22:35 پرچم ایران در مسجدالاقصی
00:27:15 شایعه ازدواج هفتم اسماعیل هنیه
00:30:35 مروری بر فعالیت فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh

❓ ادعای گمراه‌کننده درباره سیستم قضایی ژاپن

📣 در یک برنامه تلویزیونی به نام اشعه ایکس در شبکه افق ادعا شده که در سیستم قضایی ژاپن تشکیل پرونده، نتیجه‌ای جز محکومیت و حبس ندارد، چرا که ۹۹ درصد پرونده‌هایی که به دادگاه می‌روند به محکومیت ختم شد‌ه‌اند.

🔹 در این برنامه تصویری از یک گزارش از سایت الجزیره به عنوان منبع نشان داده می‌شود که در سال ۲۰۱۹ و همزمان با بازداشت کارلوس گون مدیر سابق شرکت نیسان در ژاپن منتشر شده. در بخشی از این گزارش نوشته شده آمار محکومیت پرونده‌هایی در ژاپن به دادگاه می‌روند ۹۹ درصد است. اما این آمار همه پرونده‌ها نیست.

🔹 این آمار پرونده‌هایی است که دادستان برای آنها کیفرخواست صادر کرده است. در سیستم قضایی ژاپن این دادستان است که در نهایت تصمیم می‌گیرد کدام پرونده به دادگاه ارجاع شود و کدام پرونده شامل تعلیق یا منع تعقیب شود. طبق آمار وزارت دادگستری ژاپن، حدود ۳۷ درصد پرونده‌هایی که در سیستم قضایی این کشور ثبت می‌شوند با کیفرخواست دادستان راهی دادگاه می‌شوند و در ۶۳ درصد موارد پرونده‌ها مختومه شده‌اند.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که در سیستم قضایی ژاپن تشکیل پرونده، نتیجه‌ای جز محکومیت و حبس ندارد نشان گمراه‌کننده می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

🗺 ادعای شاخ‌دار ایرج حسابی درباره زمین ایران در مریخ

📣 ایرج حسابی در برنامه‌ای در تلویزیون مدعی شد «پروفسور حسابی در سال ۱۳۴۶، هزار متر زمین در مریخ به قیمت هزار دلار برای کشور ایران از موسسه بین المللی فضا خریده‌است».

🔹 نهادی به نام «سازمان بین‌المللی فضا» وجود ندارد اما این اولین بار نیست که ایرج حسابی این ادعا را مطرح می‌کند.

🔹 «تارنمای بنیاد پروفسور حسابی؛ استاد عشق» در کنار گزارشی با عنوان «خرید زمین در کره مریخ، ۱۳۴۶ شمسی» تصویر سندی را دراین‌باره منتشر کرده‌است.

🔹 بخش‌هایی از این تصویر ، مخدوش است و به‌خصوص آن قسمت‌های مهمی که سال یا زمان ثبت آن سند در آنجا نوشته شده از بین رفته‌است.

🔹 در این سند، لوگوی قبلی موسسه «انجمن سیاره‌ای» (The Planetary Society) دیده می‌شود. این سازمان مردم‌نهاد در سال ۱۹۸۰ برای علاقه‌مندان به فضا تاسیس شده‌است.

🔹 بنابراین ادعای مطرح‌شده درباره سال ۱۳۴۶ (معادل با ۱۹۶۷) نادرست است چون این موسسه تازه ۱۳ سال بعد در سال ۱۹۸۰ (معادل با ۱۳۵۹) تاسیس شده‌است.

🔹 فعالیت‌های موسسه «انجمن سیاره‌ای» در ۴۴ سال گذشته را می‌توان در وبسایت آن دید. این موسسه هیچ‌گاه یک برنامه «سمبلیک» برای ثبت نمادین سند بخشی از خاک مریخ آن‌طور که بعضی موسسات دارند هم نداشته‌است.

🔹 این سند به نام دولت ایران یا ملت ایران و … نیست و برای آقای «دکتر محمود حسابی» صادر شده و نام ایران تنها در محل درج آدرس فرد، ذکر شده‌است.

🔹 در این برنامه ایرج حسابی چندین ادعای دیگر درباره دکتر محمود حسابی و حواشی زندگی او مطرح کرد که اغراق‌آمیز و بی‌اساس بود و بعضی از آنها از قبل رد شده و برای بعضی دیگر هیچ سندی در دفاع از آن نیست.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

✔️ دوم آوریل، روز جهانی درستی‌سنجی و هفتمین سالروز آغاز فعالیت فکت‌نامه است؛ در گزارشی مفصل ضمن بازخوانی کارنامه هفتمین سال فعالیت فکت‌نامه، «شاخ‌دار سال»، «درستی‌سنجی برگزیده سال» و چند برگزیده دیگر را انتخاب کردیم.

🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

شاخ‌دار سال
فکت‌چک برگزیده سال
پربازدیدترین درستی‌سنجی
پرزحمت‌ترین درستی‌سنجی
غافلگیرکننده‌ترین درستی‌سنجی
آمار فکت‌نامه
مستندهای فکت‌نامه
پادکست هفتگی فکت‌نامه

🌐 @Factnameh

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

🤯 شاخ‌دار سال!

🔹 نشان «شاخ‌دار سال» ۱۴۰۲ به مجموعه ادعاهای حکومتی داده می‌شود که با هدف عادی جلوه دادن روش حکمرانی جمهوری اسلامی از زبان عالی‌ترین مقام‌های جمهوری اسلامی بارها مطرح و در بالاترین سطح حکومت پیگیری و اجرا می‌شوند.

🔹 کارزاری که تلاش می‌کند از یکسو ایران را بر خلاف واقعیت، کشوری ایده‌آل بر اساس ارزش‌های متعارف مردم‌سالاری نشان دهد و از سوی دیگر با ارائه مقایسه‌های بی‌اساس شرایط بقیه جهان را بحرانی جلوه دهد. بی‌اعتنا به اینکه آنچه مطرح می‌شود گاهی چنان با واقعیت تضاد دارد که خنده‌دار به نظر می‌رسد.

۱ - ادعای خامنه‌ای درباره رفراندوم!
۲- ادعای رئیسی درباره تضمین آزادی‌های مشروع در جمهوری اسلامی!
۳- ادعای وزیر علوم درباره آزادی منحصر به فرد دانشگاه‌های ایران!
۴- ادعای حداد عادل درباره رقابتی بودن انتخابات مجلس!
۵- ادعای دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره رواج فیلترینگ در همه دنیا!
۶- ادعای وزیر ارشاد که در شبکه‌های اجتماعی فیلترینگ وجود ندارد!
۷- ادعای یک عضو مجلس خبرگان مبنی بر اینکه خبرگان بی‌نظیر است و نمونه و مشابهی ندارد
۸- ادعای خامنه‌ای درباره اینکه انتخابات در کشور همیشه صحیح، سالم و متین برگزار شده است
۹- ادعای وزیر کشور درباره بالاترین سطح استاندارد انتخابات در ایران

🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

💥 پربازدیدترین درستی‌سنجی سایت فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🔹 مطلب «همسر دوم قاسم سلیمانی» بود در آبان ۱۴۰۲ منتشر شد. از میان فکت‌چک‌های پربازدیدی که در یک سال گذشته منتشر شده‌اند، دو شایعه «فروش ۷ میلیون دلار گوسفندهای هدیه بن‌سلمان به مردم غزه» و «تشکیل فدراسیون ورزشی سکس در سوئد» بیش از بقیه دیده شده‌اند.


🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

🎬 علاوه بر محتوای درستی‌سنجی منتشر شده در سایت و شبکه‌های اجتماعی فکت‌نامه، موفق شدیم شش مستند ۱۲ دقیقه‌ای و یک مستند ۲۵ دقیقه‌ای تحقیقی درباره موضوعات مهم روز تولید و منتشر کنیم. مستندها را می‌توانید از کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید.

📺 لینک لیست مستندها در کانال یوتیوب فکت‌نامه

🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

🎙پادکست هفتگی فکت‌نامه

🔹 امسال هم با انتشار ۵۲ قسمت بدون وقفه، یکی از پادکست‌های فعال و مورد توجه مخاطبان در دنیای پادکست فارسی بود. شنوندگان پادکست فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲ کمی بیش از ۳۶۹ هزار بار در انواع دانلود کرده‌اند که به نسبت سال قبل ۴۲ درصد رشد داشته است.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh

🚓 ماجرای جریمه ۱۲۱ هزار یورویی در اروپا برای سرعت غیرمجاز

📣 عین‌الله جهانی، معاون پیشین اجتماعی پلیس راهور فراجا در دفاع از افزایش جریمه‌های رانندگی در ایران می‌گوید برای سرعت غیرمجاز در کشورهای اروپایی مثل سوئیس و فنلاند، جریمه‌های سنگینی تا ۱۲۱ هزار یورو هم در نظر گرفته شده است.

🔹 به نظر می‌رسد اشاره او به خبر جریمه ۱۲۱ هزار یورویی یک میلیونر فنلاندی باشد که در خرداد سال ۱۴۰۲ اتفاق افتاده است. اما این جریمه نیاز به توضیح بیشتری دارد.

🔹 در فنلاند، سوئیس و آلمان، طرح‌ها و قوانینی وجود دارد که بر خلاف کشورهایی مثل ایران، جریمه سرعت غیرمجاز بر اساس درآمد یا ثروت افراد تعیین می‌شود. دلیل اینکه این فرد با چنین رقمی جریمه شده نیز، درآمد بسیار زیاد او است.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که در کشورهای اروپایی، جریمه‌هایی سنگینی تا ۱۲۱ هزار یورو برای سرعت غیرمجاز وجود دارد، نشان نیمه‌درست می‌دهد زیرا بخش قابل توجهی از واقعیت درباره نحوه محاسبه این جریمه‌ها بیان نشده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

✔️ روز جهانی فکت‌چکینگ

🔹 امروز دوم آوریل، «روز جهانی فکت‌چکینگ» یا «درستی‌سنجی» است. درستی‌سنجی، یکی از راه‌های مقابله با پخش‌شدن خبرهای نادرست در جهان است؛ ابزاری برای آگاهی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر.

🔹 ما در فکت‌نامه، به جز درستی‌سنجی خبرها، آموزش درستی‌سنجی هم داریم؛ بخش «مکتب‌خانه» که از لینک زیر می‌توانید به مقالات و ویدیوهای آموزشی آن دسترسی داشته باشید، می‌تواند منبع خوبی برای بهترشدن مهارت فکت‌چکینگ شما باشد.

🔗 لینک مقالات و ویدیوهای مکتب‌خانه

🌐 @Factnameh