➖ بخش سوم
☘ ماليات و آداب اخذ آن
✍ دکتر غلامحسین الهام
✒️ در اوايل دهه شصت كه درس هاى فقهى مرحوم آقاى منتظرى از راديو پخش مى شد، روزى بحث ايشان را از راديو گوش مى كردم در مورد زكات بود. ضمن بحث در نحوه اخذ زكات، به آيه شريفه «خذ من اموالهم صدقه» اشاره كرده و در بيان شيوه «خذ» مى فرمودند: «خذ! لا خذ بالچماق»! نزد عالمى بزرگوار اين نكته ی ايشان را عرض كردم، بالعكس آن بزرگوار مى فرمود اتفاقاً خذ يعنى خذ بالچماق! به هر حال در اينكه بايد ماليات را با آمريت و حتميت وصول كرد، ترديدى نيست ، لكن بحث اين است كه چماق قانون چگونه فرود مى آيد؟
وقتى نامه هاى #اميرالمؤمنين را به كارگزاران حكومتش مى خوانيم، حقيقتاً نرمش، اعتماد و اقناع ماليات دهنده را توأم با توجيه و بيان فلسفه حكم و توجه به آثار آن مى بينيم علاوه بر بحثى كه حضرت در عهدنامه مالک در مورد جايگاه ماليات دهندگان و تا حدودى حقوق آنان، بيان مى فرمايند، در نامه هاى متعدد ديگر توصيه ها و دستورات دقيق و ريز و تفصيلى به عاملين جمع آورى خراج و جزيه و زكات دارند. در اين نامه ها رئوس رفتار عاملان چنين تشريح شده است:
💫 ١- احترام تام و نهايت ادب نسبت به مؤديان
«آرام و با وقار سوى ايشان برو تا در ميانشان ايستاده و سلام كنى و در درود گفتن به آنها كوتاهى مكن و بگو: بندگان خدا! ولى خدا و خليفه او مرا به سوى شما فرستاده است تا حق خدا را در اموالتان بگيرم، آيا در اموال شما زكاتى و حقى هست كه به ولى خدا بدهيد؟»(نامه 25)
💫 ٢- اعتماد به مؤدى (قبول خود اظهارى)
«اگر كسى گفت نه! ديگر متعرض او مشو و اگر كسى گفت آرى! پس با او برو بى آنكه او را بترسانى و يا تهديد نمايى يا بر او ظلم كنى و يا بر او سخت گيرى، آنچه از طلا و نقره بدهد تحويل بگير» ( همان نامه )
💫٣- حفاظت كامل از اموال مؤدى و عدم اضرار به اموال
«اگر او گاو يا گوسفند يا شتر (موضوع زكات) داشته باشد بدون رخصت او ميان آنها مرو، [چنانكه تصور كنى خود مالک و شريک مال هستى] چون بيشتر آنها مال اوست» (همان)
💫٤- نهايت مسامحه و مراعات حال مؤدى
«در گرفتن حق الله مال را دو قسمت كن، آنگاه صاحب مال را مخير گردان و هر كدام را اختيار كرد معترض مباش، همين طور مرتب تقسيم مى كنى تا از مال او مقدارى ماند كه حق خدا ادا شود، پس حق خدا را بگير و اگر از تو بخواهد كه قسمت را بهم زنى قبول كن. سپس هر دو قسمت را بهم بيآميز و مانند اول عمل كن تا حق خدا را از مال او بگيرى»
💫 ٥- رعايت حقوق احشام
«چون به ميان رمه رسيدى، مانند آدم متسلط و اذيت كننده ميان آنها مرو و هيچ چهارپا را مگريزان و مترسان و صاحب آن را براى اين كار ناراحت نكن»
ابن ابى الحديد مى گويد در اين نامه تقسيم شدن شتران ميان مردم، سه دفعه تكرار شده است و اين خلاف فصاحت است اما من گمان دارم كه آن حضرت خواسته است سوء ظن را از خود دور كند كه آن زمان مردم به واليان بدبين شده بودند، خصوصاً كه ديده بودند عثمان بيت المال را تاراج كرد و مخصوص فاميل هايش گردانيد .
ادامه دارد
📆 3 مهر 95
🇮🇷 @Elham_ir
#حکومت_اسلامی
#قانون_اساسی
#حقوق_مردم
#مالیات
👉🏻 telegram.me/joinchat/A2TAnD4jGmY1xItK_RqTpw
☘ ماليات و آداب اخذ آن
✍ دکتر غلامحسین الهام
✒️ در اوايل دهه شصت كه درس هاى فقهى مرحوم آقاى منتظرى از راديو پخش مى شد، روزى بحث ايشان را از راديو گوش مى كردم در مورد زكات بود. ضمن بحث در نحوه اخذ زكات، به آيه شريفه «خذ من اموالهم صدقه» اشاره كرده و در بيان شيوه «خذ» مى فرمودند: «خذ! لا خذ بالچماق»! نزد عالمى بزرگوار اين نكته ی ايشان را عرض كردم، بالعكس آن بزرگوار مى فرمود اتفاقاً خذ يعنى خذ بالچماق! به هر حال در اينكه بايد ماليات را با آمريت و حتميت وصول كرد، ترديدى نيست ، لكن بحث اين است كه چماق قانون چگونه فرود مى آيد؟
وقتى نامه هاى #اميرالمؤمنين را به كارگزاران حكومتش مى خوانيم، حقيقتاً نرمش، اعتماد و اقناع ماليات دهنده را توأم با توجيه و بيان فلسفه حكم و توجه به آثار آن مى بينيم علاوه بر بحثى كه حضرت در عهدنامه مالک در مورد جايگاه ماليات دهندگان و تا حدودى حقوق آنان، بيان مى فرمايند، در نامه هاى متعدد ديگر توصيه ها و دستورات دقيق و ريز و تفصيلى به عاملين جمع آورى خراج و جزيه و زكات دارند. در اين نامه ها رئوس رفتار عاملان چنين تشريح شده است:
💫 ١- احترام تام و نهايت ادب نسبت به مؤديان
«آرام و با وقار سوى ايشان برو تا در ميانشان ايستاده و سلام كنى و در درود گفتن به آنها كوتاهى مكن و بگو: بندگان خدا! ولى خدا و خليفه او مرا به سوى شما فرستاده است تا حق خدا را در اموالتان بگيرم، آيا در اموال شما زكاتى و حقى هست كه به ولى خدا بدهيد؟»(نامه 25)
💫 ٢- اعتماد به مؤدى (قبول خود اظهارى)
«اگر كسى گفت نه! ديگر متعرض او مشو و اگر كسى گفت آرى! پس با او برو بى آنكه او را بترسانى و يا تهديد نمايى يا بر او ظلم كنى و يا بر او سخت گيرى، آنچه از طلا و نقره بدهد تحويل بگير» ( همان نامه )
💫٣- حفاظت كامل از اموال مؤدى و عدم اضرار به اموال
«اگر او گاو يا گوسفند يا شتر (موضوع زكات) داشته باشد بدون رخصت او ميان آنها مرو، [چنانكه تصور كنى خود مالک و شريک مال هستى] چون بيشتر آنها مال اوست» (همان)
💫٤- نهايت مسامحه و مراعات حال مؤدى
«در گرفتن حق الله مال را دو قسمت كن، آنگاه صاحب مال را مخير گردان و هر كدام را اختيار كرد معترض مباش، همين طور مرتب تقسيم مى كنى تا از مال او مقدارى ماند كه حق خدا ادا شود، پس حق خدا را بگير و اگر از تو بخواهد كه قسمت را بهم زنى قبول كن. سپس هر دو قسمت را بهم بيآميز و مانند اول عمل كن تا حق خدا را از مال او بگيرى»
💫 ٥- رعايت حقوق احشام
«چون به ميان رمه رسيدى، مانند آدم متسلط و اذيت كننده ميان آنها مرو و هيچ چهارپا را مگريزان و مترسان و صاحب آن را براى اين كار ناراحت نكن»
ابن ابى الحديد مى گويد در اين نامه تقسيم شدن شتران ميان مردم، سه دفعه تكرار شده است و اين خلاف فصاحت است اما من گمان دارم كه آن حضرت خواسته است سوء ظن را از خود دور كند كه آن زمان مردم به واليان بدبين شده بودند، خصوصاً كه ديده بودند عثمان بيت المال را تاراج كرد و مخصوص فاميل هايش گردانيد .
ادامه دارد
📆 3 مهر 95
🇮🇷 @Elham_ir
#حکومت_اسلامی
#قانون_اساسی
#حقوق_مردم
#مالیات
👉🏻 telegram.me/joinchat/A2TAnD4jGmY1xItK_RqTpw