مهاجرت و آذربایجان کیملییی
#همت_شهبازی
#مدرنیته فردی‌لییی منیمسه میر. بونو و اجتماعی دوشونجه‌لری قاپسایان حاللارا قاپیلماسینی نظره آلاراق یئنی‌یئنی ایری توپلوملار یاراندی. بئله کی اقتصادی، اجتماعی، اؤزللیکله #صنایع‌لشمه گئدیشی، انسانلاری کیچیک بیر محیطدن ایری محیطه کؤچ ائتمه‌سینه سبب اولدو. کندلر، کیچیک شهرجیک‌لر، بؤیوک شهرلره آخیندی. صنایع‌لشمه‌نین ییغجاملیغی و عمومیتله بؤیوک شهرلرده #اوداقلاشماسی (متمرکز) و باشقا یؤندن مدرنیته‌نین، اکینچی‌لیک و کندلی‌لرین یاشاییشینی گله‌نکسل (سنتی) بیر یاشام ساندیغی اوجباتیندان، کندلر بوشالیب شهرلره کؤچ ائتدیلر (بونو بیز ناصر منظوری‌نین « #قاراچوخا» رومانیندا گؤزل بیر بیچیمده گؤروروک).
شهرلره کؤچ ائتمکله بیز گله‌نکله مدرنیته آرایان دوشونجه‌لرین قارشی قارشییا دورماسینی دا گؤروروک. بو قارشیلیق ایسه، عمومیتله مدرنیته‌نین خئیرینه تاماملانیر. چونکی بو انسانلار او ساحه‌نی گؤردوکده و مدرنیته‌نین مادی گلیشمه‌سینی داددیقدان سونرا، داها او گله‌نکسل انسان اولمور (بورادا مدرنیته‌نین باشقا آلانی یعنی #اؤزگه‌لشمه (الیناسیون= ازخود بیگانگی) سورجی آرایا چیخیر).
بو او دئمکدیر کی انسانلار داها گله‌نکسل شرایطده یاشاماغی بَینمیر و یئنی باشقا بیر گله‌نکله یاشاماغا حاضیرلاشیر. بونا گؤره شهرلره آخین، «کؤچ=مهاجرت» مسئله‌سینی ایره‌لی سوردو. بو مسئله اؤزللیکله بیزیم یوردوموزدا، قاباریق بیچیمده گؤرونموشدو. #رضاشاه دؤوروندن اؤنجه بو آخین، آخارلی و گئدیب قاییدیشلا بیرگه بیر دورومو یاشاییردی. (حتتا دئمک اولار کی تبریزین #ولیعهدنشین اولدوغو اوچون باشقا ملت‌لرین آذربایجانا کؤچ ائده رک مسکونلاشمالاری نین دا شاهیدی اولوروق.) عمومیتله بو دؤنم آخینین مقصدی، #باکی و اورادا اولان #نئفت و ایری صنایع کارخانالاریندا ایشله‌مکله یاناشی «کؤچ» ائتدیک‌لرینی مسکونلاشماقلا عوض ائتمیردیلر. بئله کی اورایا گئدن اورادا قالمیردی. مؤسوم و فصیل‌لیک (موقتی) ایشلرینی گؤردوکدن سونرا اؤز یوردلارینا قاییدیردیلار.
ایلک دفعه رضاشاه دؤروندن باشلایاراق «کؤچ» مسئله‌سی اؤزونو مسکونلاشدیرماقلا گؤستریر. اقتصادی توپلومون ایری شهرلرده –اؤزللیکله تهراندا اوداقلاشماسی- اؤلکه‌میزده کی ایریلی-خیردالی توپلومون (هم تاجیر و هم ده ساده ایشچی و کندلی‌لری) کؤچ ائتمه‌سینه گتیریب چیخاردی. بو آخین ایسه، اوداقلاشما و مسکونلاشما ایله سونوجلاندی. رضاشاه دؤرونده، تاجیرلرین ایری شهرلره کؤچ ائتمه‌سی، سونرا #محمدرضاشاه دؤنمینده چوخلو کندلی و ایشچی‌لرین کؤچمه‌سی چوخ یئیین اولموشدور. #انقلابدان سونرا کی دؤنمده، ایران-عراق ساواشی بو کؤچ ائتمه‌نین آردی آز زاماندا سنگیدی. چونکی ساواشدا عمومیتله، بؤیوک شهرلر بومباردمان اولوردو. بونا گؤره هامی کیچیک شهرلرده سیغیناجاق تاپیردیلار. «کؤچ» آخینی‌نین قارشیسی آلیندی آز مدتده.
آنجاق ساواشدان درحال سونرا، ایری بیر کؤچ آخینی باشلادی. بو کؤچ، عمومیتله تاجیرلرین یوخ، کندلی و کیچیک شهرلرده ایش‌سیز اولانلارین و بؤیوک شهرلرده ایش تاپماق اوچون سیغیناجاق آختاران ایشچی‌لرین آخینی و کؤچ ائتمه‌سیدیر. بو آخین دا ائله، اوداقلاشیب مسکونلاشما ایله سونوجلاندی. مسکونلاشما عمومیتله تهرانین قیراق (حاشیه)، #گئجه_قوندو، محیطینده نئجه دئیرلر شهرین «گونئی» بؤلومونده اولموشدور.
بو ایکی کؤچ آخینی زامانیندا، ایکی فرقلی مدنیتین قارشی قارشییا دورماسینی گؤروروک: بیرینجی کؤچ ده: قارشی قارشییا دورما تاجیرلر و عمومیتله ساوادلی انسانلارین قارشی قارشییا دورماسی ایدی. بونا گؤره ده، قارشی دورما ایلک دفعه اؤزونو، بیر سیاسی-اجتماعی قورولوش بیچیمینده « #آذربایجان_دموکرات_فرقه‌سی»نین قوردوغو «آذربایجان خودمختار اؤلکه‌سینده» اؤزونو گؤستردی.
ایکینجی کؤچ ده ایسه، ایش‌سیز آداملار یالنیز ایش تاپماق اوچون سیغیناجاق آختاریر و بونا گؤره ده، باشی باشقا شئی‌لره قاریشمیر. دوغرودور بورادا یوخاریدا دئدییمیز ایکی فرقلی مدنیتین قارشی دورماسی واردیر. آنجاق بو آخیندا، یاشاییش مسئله‌سی اونلار اوچون باشقا شئی‌لردن داها اؤنملی ایدی.
دئمه‌لییک کی: هر ایکی آخیندا، مدرنیته‌نین اساس اؤزللییندن اولان «اؤزگه‌لشمه» سورجی اولدوقجا کسکین بیچیمده اؤزونو گؤستریر. ایلک آخینین اول‌لرینده (رضاشاه دؤنمینده) دئمک اولار کی اؤزگه لشمه ایله یوخ، اؤز کؤکونو قورویان بیر توپلوملا توشلاشیریق. بو آخیندا، عمومیتله کوتله‌لر اؤز منلیک و کیملیینی قورویور. یالنیز بو دؤورده، کیملیینی ایتیرن‌لر، بعضی یئرلی اولان آدینی #آیدین (ضیالی) قویان بعضی اوزدن ایراق یالتاقلار اولور. بونلارین قارشیسیندا اصیل آیدینلار دا وار ایدی کی، اؤز کیملیینی قوروماق اوچون مبارزه آپاریردیلار ( #پیشه_وری کیمی).
ایکینجی آخین (ایش‌سیزلر آخینی) و انقلابدان سونرا کی آخین، عمومیتله معیشتی بیر آخین اولدوغوندان اؤزونو ایتیره‌رک
@dusharge
#همت_شهبازی
#مدرنیته فردی‌لییی منیمسه میر. بونو و اجتماعی دوشونجه‌لری قاپسایان حاللارا قاپیلماسینی نظره آلاراق یئنی‌یئنی ایری توپلوملار یاراندی. بئله کی اقتصادی، اجتماعی، اؤزللیکله #صنایع‌لشمه گئدیشی، انسانلاری کیچیک بیر محیطدن ایری محیطه کؤچ ائتمه‌سینه سبب اولدو. کندلر، کیچیک شهرجیک‌لر، بؤیوک شهرلره آخیندی. صنایع‌لشمه‌نین ییغجاملیغی و عمومیتله بؤیوک شهرلرده #اوداقلاشماسی (متمرکز) و باشقا یؤندن مدرنیته‌نین، اکینچی‌لیک و کندلی‌لرین یاشاییشینی گله‌نکسل (سنتی) بیر یاشام ساندیغی اوجباتیندان، کندلر بوشالیب شهرلره کؤچ ائتدیلر (بونو بیز ناصر منظوری‌نین « #قاراچوخا» رومانیندا گؤزل بیر بیچیمده گؤروروک).
شهرلره کؤچ ائتمکله بیز گله‌نکله مدرنیته آرایان دوشونجه‌لرین قارشی قارشییا دورماسینی دا گؤروروک. بو قارشیلیق ایسه، عمومیتله مدرنیته‌نین خئیرینه تاماملانیر. چونکی بو انسانلار او ساحه‌نی گؤردوکده و مدرنیته‌نین مادی گلیشمه‌سینی داددیقدان سونرا، داها او گله‌نکسل انسان اولمور (بورادا مدرنیته‌نین باشقا آلانی یعنی #اؤزگه‌لشمه (الیناسیون= ازخود بیگانگی) سورجی آرایا چیخیر).
بو او دئمکدیر کی انسانلار داها گله‌نکسل شرایطده یاشاماغی بَینمیر و یئنی باشقا بیر گله‌نکله یاشاماغا حاضیرلاشیر. بونا گؤره شهرلره آخین، «کؤچ=مهاجرت» مسئله‌سینی ایره‌لی سوردو. بو مسئله اؤزللیکله بیزیم یوردوموزدا، قاباریق بیچیمده گؤرونموشدو. #رضاشاه دؤوروندن اؤنجه بو آخین، آخارلی و گئدیب قاییدیشلا بیرگه بیر دورومو یاشاییردی. (حتتا دئمک اولار کی تبریزین #ولیعهدنشین اولدوغو اوچون باشقا ملت‌لرین آذربایجانا کؤچ ائده رک مسکونلاشمالاری نین دا شاهیدی اولوروق.) عمومیتله بو دؤنم آخینین مقصدی، #باکی و اورادا اولان #نئفت و ایری صنایع کارخانالاریندا ایشله‌مکله یاناشی «کؤچ» ائتدیک‌لرینی مسکونلاشماقلا عوض ائتمیردیلر. بئله کی اورایا گئدن اورادا قالمیردی. مؤسوم و فصیل‌لیک (موقتی) ایشلرینی گؤردوکدن سونرا اؤز یوردلارینا قاییدیردیلار.
ایلک دفعه رضاشاه دؤروندن باشلایاراق «کؤچ» مسئله‌سی اؤزونو مسکونلاشدیرماقلا گؤستریر. اقتصادی توپلومون ایری شهرلرده –اؤزللیکله تهراندا اوداقلاشماسی- اؤلکه‌میزده کی ایریلی-خیردالی توپلومون (هم تاجیر و هم ده ساده ایشچی و کندلی‌لری) کؤچ ائتمه‌سینه گتیریب چیخاردی. بو آخین ایسه، اوداقلاشما و مسکونلاشما ایله سونوجلاندی. رضاشاه دؤرونده، تاجیرلرین ایری شهرلره کؤچ ائتمه‌سی، سونرا #محمدرضاشاه دؤنمینده چوخلو کندلی و ایشچی‌لرین کؤچمه‌سی چوخ یئیین اولموشدور. #انقلابدان سونرا کی دؤنمده، ایران-عراق ساواشی بو کؤچ ائتمه‌نین آردی آز زاماندا سنگیدی. چونکی ساواشدا عمومیتله، بؤیوک شهرلر بومباردمان اولوردو. بونا گؤره هامی کیچیک شهرلرده سیغیناجاق تاپیردیلار. «کؤچ» آخینی‌نین قارشیسی آلیندی آز مدتده.
آنجاق ساواشدان درحال سونرا، ایری بیر کؤچ آخینی باشلادی. بو کؤچ، عمومیتله تاجیرلرین یوخ، کندلی و کیچیک شهرلرده ایش‌سیز اولانلارین و بؤیوک شهرلرده ایش تاپماق اوچون سیغیناجاق آختاران ایشچی‌لرین آخینی و کؤچ ائتمه‌سیدیر. بو آخین دا ائله، اوداقلاشیب مسکونلاشما ایله سونوجلاندی. مسکونلاشما عمومیتله تهرانین قیراق (حاشیه)، #گئجه_قوندو، محیطینده نئجه دئیرلر شهرین «گونئی» بؤلومونده اولموشدور.
بو ایکی کؤچ آخینی زامانیندا، ایکی فرقلی مدنیتین قارشی قارشییا دورماسینی گؤروروک: بیرینجی کؤچ ده: قارشی قارشییا دورما تاجیرلر و عمومیتله ساوادلی انسانلارین قارشی قارشییا دورماسی ایدی. بونا گؤره ده، قارشی دورما ایلک دفعه اؤزونو، بیر سیاسی-اجتماعی قورولوش بیچیمینده « #آذربایجان_دموکرات_فرقه‌سی»نین قوردوغو «آذربایجان خودمختار اؤلکه‌سینده» اؤزونو گؤستردی.
ایکینجی کؤچ ده ایسه، ایش‌سیز آداملار یالنیز ایش تاپماق اوچون سیغیناجاق آختاریر و بونا گؤره ده، باشی باشقا شئی‌لره قاریشمیر. دوغرودور بورادا یوخاریدا دئدییمیز ایکی فرقلی مدنیتین قارشی دورماسی واردیر. آنجاق بو آخیندا، یاشاییش مسئله‌سی اونلار اوچون باشقا شئی‌لردن داها اؤنملی ایدی.
دئمه‌لییک کی: هر ایکی آخیندا، مدرنیته‌نین اساس اؤزللییندن اولان «اؤزگه‌لشمه» سورجی اولدوقجا کسکین بیچیمده اؤزونو گؤستریر. ایلک آخینین اول‌لرینده (رضاشاه دؤنمینده) دئمک اولار کی اؤزگه لشمه ایله یوخ، اؤز کؤکونو قورویان بیر توپلوملا توشلاشیریق. بو آخیندا، عمومیتله کوتله‌لر اؤز منلیک و کیملیینی قورویور. یالنیز بو دؤورده، کیملیینی ایتیرن‌لر، بعضی یئرلی اولان آدینی #آیدین (ضیالی) قویان بعضی اوزدن ایراق یالتاقلار اولور. بونلارین قارشیسیندا اصیل آیدینلار دا وار ایدی کی، اؤز کیملیینی قوروماق اوچون مبارزه آپاریردیلار ( #پیشه_وری کیمی).
ایکینجی آخین (ایش‌سیزلر آخینی) و انقلابدان سونرا کی آخین، عمومیتله معیشتی بیر آخین اولدوغوندان اؤزونو ایتیره‌رک
@dusharge