« #كؤلگه_ده_كي_سس» از خانم #نگار_خياوي نيز يكي از تصويري‌ترين شعرهاي موفق معاصر بشمار مي‌آيد. اين اثر تفاوتهاي عمده‌اي با اثر قبلي شاعر ( #منيم_شعريم) دارد در اينجا شعر داراي ساختار خردگرايانة «منيم شعريم» نيست كه با تفكري مردانه به تصور جهان تحكمي برخاسته كه ويژة كنشهاي ادبيات مردسالارانه است. او درپي تكميل تفكرات هنري خود، به بيان تصويري و هنرمندانه «كؤلگه‌ده‌كي سس» رسيده است. در اين اثر، تصويرهاي هنري، روابط و ساختار انديشه شاعرانه را تشكيل داده، ارگانيسم تصويري «منيم شعريم» را متحول مي‌كند؛ زيرا در ساختار «منيم شعريم» استحكام بياني وجود نداشت و گاه شعر انگيزه‌اي براي توضيح آشكار برخي مسائل مي‌گرديد. به همين خاطر نيز در بيشتر موارد مشخصة صراحت‌گويي در آن بوضوح نمايان بود؛ هرچند در بعضي از آنها نيز تكنيكهاي هنري برخاسته از هويت هنرمندانة شعري وجود دارد اما گاه مفاهيم قراردادي بافت بياني شعر را مجبور به استفاده از #بيان_انشايي مي‌كرد. يكي از اين مفاهيم پرداختن به موضوعات كلي است كه زمينه‌هاي بروز احساس منحصر به فرد را از او سلب مي‌كند، احساسي كه اگر برخاسته از احساس زنانه نباشد، حداقل از عاطفة زنانه برخوردار باشد. اما متن خشن شرايط اجتماعي، خصلت زنانه او را نيز پرخاشگر و خشن جلوه داده و همين عامل باعث آسيب‌پذيري شعري او و در نتيجه به آشكارگويي‌اش منجر شده است.
اما در « كؤلگه‌ده‌كي سس » با حذف بافت عتابگرانه، مفاهيم و تركيب آنها در يك بيان تصويري ـ عاطفي فضاي تصويري مهربانانه و صميمانه‌اي ايجاد كرده كه در آن تصاوير با صميميت خاصي به القاي منطقي بينش اجتماعي مشغولند. همين ظرافت و مداراي كلمات و تصاوير ما را گاه برآن مي‌دارد كه اين اثر را بعنوان يك اثر «پست مدرنيستي» قلمداد كنيم چرا كه از ويژگيهاي اين مكتب توجه به واژگان و لطافت بياني است كه هرگونه خشونت بياني را نفي مي‌كند و يا اينكه حداقل به بيان پنهاني و مخفيانه آن مي‌پردازد. البته هرگاه اين ظرافت و لطافت كلمات در نمادهاي خشن و محتوايي بروز پيدا مي‌كند نشانه‌هاي يك روح مردانه و ناملايم آن نمود بيشتري مي‌يابد كه اين استحاله و تغيير لحن متناسب با محتوا صورت مي‌گيرد و به همين خاطر نيز با فراموش كردن همان خصلت ملايم و لطيف، هنري بودن خود را به مراتب بهتر و باوقارتر نشان مي‌دهد:
تيتره‌ك آياقلار
قارا كؤلگه‌لي بوجاقلارا هؤپدولار
و كوچه‌لرين يانغين الين
يالقيز بوراخديلار
سوچسوز گؤيرچينلرين يوواسي
بوداغلي اللرده اوچوب داغيلدي
سئوگي دامارلاريني سوواران ايناملار
شوبهه‌دن ديكسينيب
اؤلوشگه‌ديلر
اوزون گئجه‌لي خياوانلاردا
سيچانلار سوموك چئينه‌ديلر
كولك اسدي، كولك اسدي
سئرچه‌لرين ييغينجاغين چاخناشديران كولك اسدي
كولك ايله سيچانلار
شهرين قوينوندا
گؤروش وعده‌سي قويموشدولار.
در اينجا شعر داراي محتوايي #تراژيك از زندگي است. تراژيك بودن آن بخصوص در سه مصراع آخر آن به نقطه اوج خود مي‌رسد. زيرا در آن بي‌اعتقاديها و بي‌اعتماديها در بطن اين زندگي به تباني برمي‌خيزند. باد كه ويرانگر لانه گنجشكان بي‌گناه است با موش‌هايي كه از طولاني بودن شب سوء استفاده كرده و به جويدن استخوان مشغولند، به تباني برمي‌خيزند و ازهمين روست كه ميتوان شعر نگار خياوي را « #ليريسم_تراژيك » دانست. اين مسئله بخصوص درشعرهاي «وئران سئوگي»، «قيسيلان فيرتينا» و « پيچاقلار» به اوج خود مي‌رسد. بيان موقعيتهاي اجتماعي درقالب نمادها و بيان تصويري در بسياري از شعرهاي اين مجموعه ديده مي‌شود. ايرادات عمده‌اي كه تصويرهاي شعر نگار خياوي دارد و با حذف آنها شاهد هنري عالي در قالب احساس و تصويري با روح و روان نشاط‌بخش و سيال خواهيم شد، ميتوان در سه عامل زير خلاصه كرد:
الف) استفاده بيش ازحد از تركيبهاي وصفي و اضافي:
يالقيز چارداغلاردا / چارميخا چكيلميش، دوغما خلوتينده/ غرور يايلاغيندا / اؤزونه گووه‌نيردي.
ب) گرته‌برداري از تصورات و تجربيات زبان فارسي:
اينجارسيزچيگنين اوستونده / گئجه‌لرين عفونتيندن،ساچلارين‌وئران اولوردو.
ج) طولاني بودن تصويرها و عدم كوتاهي آنها:
قايالاردان قانادلانان / نسيم‌لر نفسينده / بولاغ گؤزلو بو دره‌لرده / بو عصيانجيل كؤنلومه / يار قوخولو / چارداق بزه‌ييرم.
بخشی از #کتابم :
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان صص 31-33
https://telegram.me/dusharge
اما در « كؤلگه‌ده‌كي سس » با حذف بافت عتابگرانه، مفاهيم و تركيب آنها در يك بيان تصويري ـ عاطفي فضاي تصويري مهربانانه و صميمانه‌اي ايجاد كرده كه در آن تصاوير با صميميت خاصي به القاي منطقي بينش اجتماعي مشغولند. همين ظرافت و مداراي كلمات و تصاوير ما را گاه برآن مي‌دارد كه اين اثر را بعنوان يك اثر «پست مدرنيستي» قلمداد كنيم چرا كه از ويژگيهاي اين مكتب توجه به واژگان و لطافت بياني است كه هرگونه خشونت بياني را نفي مي‌كند و يا اينكه حداقل به بيان پنهاني و مخفيانه آن مي‌پردازد. البته هرگاه اين ظرافت و لطافت كلمات در نمادهاي خشن و محتوايي بروز پيدا مي‌كند نشانه‌هاي يك روح مردانه و ناملايم آن نمود بيشتري مي‌يابد كه اين استحاله و تغيير لحن متناسب با محتوا صورت مي‌گيرد و به همين خاطر نيز با فراموش كردن همان خصلت ملايم و لطيف، هنري بودن خود را به مراتب بهتر و باوقارتر نشان مي‌دهد:
تيتره‌ك آياقلار
قارا كؤلگه‌لي بوجاقلارا هؤپدولار
و كوچه‌لرين يانغين الين
يالقيز بوراخديلار
سوچسوز گؤيرچينلرين يوواسي
بوداغلي اللرده اوچوب داغيلدي
سئوگي دامارلاريني سوواران ايناملار
شوبهه‌دن ديكسينيب
اؤلوشگه‌ديلر
اوزون گئجه‌لي خياوانلاردا
سيچانلار سوموك چئينه‌ديلر
كولك اسدي، كولك اسدي
سئرچه‌لرين ييغينجاغين چاخناشديران كولك اسدي
كولك ايله سيچانلار
شهرين قوينوندا
گؤروش وعده‌سي قويموشدولار.
در اينجا شعر داراي محتوايي #تراژيك از زندگي است. تراژيك بودن آن بخصوص در سه مصراع آخر آن به نقطه اوج خود مي‌رسد. زيرا در آن بي‌اعتقاديها و بي‌اعتماديها در بطن اين زندگي به تباني برمي‌خيزند. باد كه ويرانگر لانه گنجشكان بي‌گناه است با موش‌هايي كه از طولاني بودن شب سوء استفاده كرده و به جويدن استخوان مشغولند، به تباني برمي‌خيزند و ازهمين روست كه ميتوان شعر نگار خياوي را « #ليريسم_تراژيك » دانست. اين مسئله بخصوص درشعرهاي «وئران سئوگي»، «قيسيلان فيرتينا» و « پيچاقلار» به اوج خود مي‌رسد. بيان موقعيتهاي اجتماعي درقالب نمادها و بيان تصويري در بسياري از شعرهاي اين مجموعه ديده مي‌شود. ايرادات عمده‌اي كه تصويرهاي شعر نگار خياوي دارد و با حذف آنها شاهد هنري عالي در قالب احساس و تصويري با روح و روان نشاط‌بخش و سيال خواهيم شد، ميتوان در سه عامل زير خلاصه كرد:
الف) استفاده بيش ازحد از تركيبهاي وصفي و اضافي:
يالقيز چارداغلاردا / چارميخا چكيلميش، دوغما خلوتينده/ غرور يايلاغيندا / اؤزونه گووه‌نيردي.
ب) گرته‌برداري از تصورات و تجربيات زبان فارسي:
اينجارسيزچيگنين اوستونده / گئجه‌لرين عفونتيندن،ساچلارين‌وئران اولوردو.
ج) طولاني بودن تصويرها و عدم كوتاهي آنها:
قايالاردان قانادلانان / نسيم‌لر نفسينده / بولاغ گؤزلو بو دره‌لرده / بو عصيانجيل كؤنلومه / يار قوخولو / چارداق بزه‌ييرم.
بخشی از #کتابم :
#نقد_شعر_معاصر_آذربایجان صص 31-33
https://telegram.me/dusharge
Telegram
@dusharge || همت شهبازی
@dusharge
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.
کانالدا کی یازی‌لاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
اشتراک‌گذاری مطالب کانال به شرط ارائه لینک آن مجاز است.